Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Göllüdağ, Niğde şehir merkezinin 60 km kuzeyinde, Gölcük Beldesi, Kömürcü köyünün güneybatı yönünde kalan sönmüş yanardağdır. Yüksekliği 2172 m'dir. Volkan konisinin üst kısmında bir krater çukurluğu, bu kraterinde bir kısmında dağa adının veren krater gölü yer alır.
| Göllüdağ | |
|---|---|
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | 2.172 m (7.126 ft) |
| Listelenme | Ultra zirve |
| Koordinatlar | 38°15′0″K 34°32′24″D / 38.25000°K 34.54000°D |
| Coğrafya | |
| Konum | , Niğde, Türkiye |
| Jeoloji | |
| Dağ türü | Lav domları |
  Türkiye' deki konumu | |
Dağın üzerinde geç Hitit medeniyetine (MÖ 8. yüzyıl) tarihlenen yerleşme kalıntıları bulunmuştur. Buradaki şehir dağdaki kayaçlardan oluşan bir surla çevrilmiş, ikinci bir surla önemli yapılar koruma altına alınmıştır. Buradaki yapı kalıntılarında bulunan aslan heykelleri Kayseri müzesinde sergilenmektedir.
1934 yılında başlayan (kazılarda) 1996 yılında, ilk insanların Afrika'dan Avrupa'ya geçişinde bu alanları kullandığı belirlendi. Göllü dağda bol miktarda bulunan obsidiyenin MÖ 8.000'li yıllarda Neolitik insanlar tarafından çıkarıldığı, işlendiği ve uzak alanlara (Kıbrıs, Suriye) ticaretinin yapıldığı belirlendi. Obsidiyenin işlendiği alanlar insanlığın ilk atölyeleridir.
2000 yılında dağ yamacında oluşan erozyonda atların atasına ait olduğu düşünülen, bir kemik parçasına ulaşıldı.
Volkanizma ve jeokimyasal özellikleri
Nevşehir güneybatısındaki Göllüdağ ve Acıgöl volkanitleri üzerinde yaptığı çeşitli jeokimyasal araştırmalar sonucunda, hafif alkalen karakteri belirgin Kuvaterner bazaltları dışındaki volkanitlerin kalkalkalen seriye dâhil olduklarını tespit etmiştir. Bu volkanitlerin Arap - Afrika levhası ile Anadolu levhacığı arasındaki kıta/kıta çarpışması sonucunda meydana gelen volkanizmanın ürünü olduğunu ileri sürmüşlerdir. Üst Miyosen‘den başlayarak yakın jeolojik geçmişe kadar devam eden volkanizma sonucu türemiş olan Neojen - Kuvaterner volkanitlerini, oluşum zamanlarını ve jeolojik karakterlerini göz önünde bulundurarak çalışmışlardır.
Bölge ile ilgili yapılan çalışmalar; Acıgöl-Göllüdağ volkanitlerinde çalışan Batum (1978a, 1978b) volkanizmanın Üst Miyosen’de andezitik lav akıntıları ve domlarla başladığını, Alt Pliyosen’de çeşitli tüfler, andezitik lavlar ve ignimbiritlerin oluştuğunu, Alt Kuvaterner de tüfler, riyolitik domlar ve lav akıntılarının yer aldığını, Üst Kuvaterner’de (Holosen) ise önce andezitler ve son olarak da bazaltların oluştuğunu belirtmiştir. İnnocenti ve diğerleri (1975), bölgedeki volkanik kayaçlarda radyometrik yaş tayinleri yaparak lavlarda 10.1±1.6 ve 5.5±0.2 milyon yıl; tüflerde 8.0 ±1.6 ve 7.8±1.6 milyon yıl gibi yaşlar saptamışlardır.
Batum (1978a) tarafından Acıgöl-Göllüdağ volkanitlerinde yapılan 70 örneğin kimyasal analizleri Zanettin (1984) diyagramına taşındığında (Şek. 2), volkanitlerin bazalt, bazaltik andezit, trakiandezit, andezit, dasit ve riyolit alanlarına düştükleri görülür. Peccerillo ve Taylor (1976) diyagramı ile de kalkalkalen ve yüksek potasyumlu kalkalkalen özellikler taşıdıkları belirlenir (Şek. 3). Sadece birkaç Kuvaterner bazalt örneği hafif alkalen özelliktedir. Batum (1978a), bu bazaltların sahip oldukları alçak orandaki «demir zenginleşmesi» nedeni ile alkalen seri bazaltlarından farklılık gösterdiklerini ve bu nedenle kalkalkalen seriye dâhil edilip yüksek alüminyumlu bazalt» olarak adlandırılabileceklerini belirtmiş ve volkanizmanın, iz element kapsamları göz önüne alındığında kabuk kökenli olduklarını saptamıştır.
Göllüdağ Kül Akıntısı tüfleri
Gollü dağ volkanizma faaliyetlerine ait ürünler sahanın doğusunda ufak bir bölgeye inhisar eder. Saha sınırının hemen dışında indifai birkaç yüz metre ve üzerinde de büyük bir krater bulunan sırt, bir tüfün ve altındaki bol obsidiyenli ponza taşı tabakalarının üst kısmını teşkil etmektedir. Bu ponza taşları buradaki volkanik ürünlerin ilk meydana gelenleridir.
Bu tüflerin akıntı yapısı plâstiktir ve Hasan dağındakilerle mukayese edilebilirler. Dokularına ve terkiplerine gelince (riyodasitik) farklıdır. Taban (temel) kısmı karmakarışık durumda, mor renkli, 10–20 cm çaplı perlit yumruları ve siyah obsidiyen parçalarından müteşekkil büyüklü küçüklü merceklerden, bantlardan ve topaklardan vücuda gelmekte ve banlar kuvvetli bükülme göstermektedirler. Siyah obsidiyen Gollü dağ volkanizmamsı tipik bir ürünü bulunmaktadır. Bu karmakarışık durum yukarıya doğru gidildikçe ince taneli, camlaşmış ve gayet ince bantlı bir tüf haline girmekte, kuvvetli plâstik iltiva göstermektedir.
Göllüdağ'ın riyolasitleri
Gollü dağın riyodasitik vitrofirleri Çiftlik'in kuzeyinde ve kısa bir akıntı halinde sahaya girmektedirler. Gollü dağın yüksek kısımları, yani krater etrafı da bu kayaçlarla kaplıdır. Bunlar lekesiz beyaz kompakt bir lâv olup, tüflerin veya doğrudan doğruya Hasandağı kül formasyonunun üzerine konmuş bir yayla (Küçük Gollü dağ) vücuda getirirler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ M. Korhan ERTURAÇ ve ark. (Ocak 2017). . Türkiye Jeoloji Bülteni. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2018.
- ^ (PDF). kulturvarliklari.gov.tr. 22 Mayıs 2000. s. 33. 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Anadolu'nun bilinen en eski yerleşim yeri Niğde Göllüdağ". hurriyet.com.tr. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2015.
- ^ Ercan, Tuncay, Orta Anadolu’daki Senezoyik Volkanizması, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Merkezi, Ankara.
- ^ Solak, Burak, Farklı Piroklastik Kayaçların Petrografik Özelliklerinin Mekanik Özelliklerine Etkisi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Niğde üniversitesi, Niğde, Ağustos 2012.
- ^ a b Beekman, P., H., Hasan Dağı - Melendiz Dağı Bölgesinde Pliosen ve Kuaterner Volkanizma Faaliyetleri, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Ankara.
Dış bağlantılar
- Uzaydan görünüm
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Golludag Nigde sehir merkezinin 60 km kuzeyinde Golcuk Beldesi Komurcu koyunun guneybati yonunde kalan sonmus yanardagdir Yuksekligi 2172 m dir Volkan konisinin ust kisminda bir krater cukurlugu bu kraterinde bir kisminda daga adinin veren krater golu yer alir GolludagEn yuksek noktasiYukseklik2 172 m 7 126 ft ListelenmeUltra zirveKoordinatlar38 15 0 K 34 32 24 D 38 25000 K 34 54000 D 38 25000 34 54000 CografyaKonum Nigde TurkiyeJeolojiDag turuLav domlariTurkiye deki konumuGollu Dag Krater Golu Nigde Dagin uzerinde gec Hitit medeniyetine MO 8 yuzyil tarihlenen yerlesme kalintilari bulunmustur Buradaki sehir dagdaki kayaclardan olusan bir surla cevrilmis ikinci bir surla onemli yapilar koruma altina alinmistir Buradaki yapi kalintilarinda bulunan aslan heykelleri Kayseri muzesinde sergilenmektedir 1934 yilinda baslayan kazilarda 1996 yilinda ilk insanlarin Afrika dan Avrupa ya gecisinde bu alanlari kullandigi belirlendi Gollu dagda bol miktarda bulunan obsidiyenin MO 8 000 li yillarda Neolitik insanlar tarafindan cikarildigi islendigi ve uzak alanlara Kibris Suriye ticaretinin yapildigi belirlendi Obsidiyenin islendigi alanlar insanligin ilk atolyeleridir 2000 yilinda dag yamacinda olusan erozyonda atlarin atasina ait oldugu dusunulen bir kemik parcasina ulasildi Volkanizma ve jeokimyasal ozellikleri Nevsehir guneybatisindaki Golludag ve Acigol volkanitleri uzerinde yaptigi cesitli jeokimyasal arastirmalar sonucunda hafif alkalen karakteri belirgin Kuvaterner bazaltlari disindaki volkanitlerin kalkalkalen seriye dahil olduklarini tespit etmistir Bu volkanitlerin Arap Afrika levhasi ile Anadolu levhacigi arasindaki kita kita carpismasi sonucunda meydana gelen volkanizmanin urunu oldugunu ileri surmuslerdir Ust Miyosen den baslayarak yakin jeolojik gecmise kadar devam eden volkanizma sonucu turemis olan Neojen Kuvaterner volkanitlerini olusum zamanlarini ve jeolojik karakterlerini goz onunde bulundurarak calismislardir Bolge ile ilgili yapilan calismalar Acigol Golludag volkanitlerinde calisan Batum 1978a 1978b volkanizmanin Ust Miyosen de andezitik lav akintilari ve domlarla basladigini Alt Pliyosen de cesitli tufler andezitik lavlar ve ignimbiritlerin olustugunu Alt Kuvaterner de tufler riyolitik domlar ve lav akintilarinin yer aldigini Ust Kuvaterner de Holosen ise once andezitler ve son olarak da bazaltlarin olustugunu belirtmistir Innocenti ve digerleri 1975 bolgedeki volkanik kayaclarda radyometrik yas tayinleri yaparak lavlarda 10 1 1 6 ve 5 5 0 2 milyon yil tuflerde 8 0 1 6 ve 7 8 1 6 milyon yil gibi yaslar saptamislardir Batum 1978a tarafindan Acigol Golludag volkanitlerinde yapilan 70 ornegin kimyasal analizleri Zanettin 1984 diyagramina tasindiginda Sek 2 volkanitlerin bazalt bazaltik andezit trakiandezit andezit dasit ve riyolit alanlarina dustukleri gorulur Peccerillo ve Taylor 1976 diyagrami ile de kalkalkalen ve yuksek potasyumlu kalkalkalen ozellikler tasidiklari belirlenir Sek 3 Sadece birkac Kuvaterner bazalt ornegi hafif alkalen ozelliktedir Batum 1978a bu bazaltlarin sahip olduklari alcak orandaki demir zenginlesmesi nedeni ile alkalen seri bazaltlarindan farklilik gosterdiklerini ve bu nedenle kalkalkalen seriye dahil edilip yuksek aluminyumlu bazalt olarak adlandirilabileceklerini belirtmis ve volkanizmanin iz element kapsamlari goz onune alindiginda kabuk kokenli olduklarini saptamistir Golludag Kul Akintisi tufleri Gollu dag volkanizma faaliyetlerine ait urunler sahanin dogusunda ufak bir bolgeye inhisar eder Saha sinirinin hemen disinda indifai birkac yuz metre ve uzerinde de buyuk bir krater bulunan sirt bir tufun ve altindaki bol obsidiyenli ponza tasi tabakalarinin ust kismini teskil etmektedir Bu ponza taslari buradaki volkanik urunlerin ilk meydana gelenleridir Bu tuflerin akinti yapisi plastiktir ve Hasan dagindakilerle mukayese edilebilirler Dokularina ve terkiplerine gelince riyodasitik farklidir Taban temel kismi karmakarisik durumda mor renkli 10 20 cm capli perlit yumrulari ve siyah obsidiyen parcalarindan mutesekkil buyuklu kucuklu merceklerden bantlardan ve topaklardan vucuda gelmekte ve banlar kuvvetli bukulme gostermektedirler Siyah obsidiyen Gollu dag volkanizmamsi tipik bir urunu bulunmaktadir Bu karmakarisik durum yukariya dogru gidildikce ince taneli camlasmis ve gayet ince bantli bir tuf haline girmekte kuvvetli plastik iltiva gostermektedir Golludag in riyolasitleri Gollu dagin riyodasitik vitrofirleri Ciftlik in kuzeyinde ve kisa bir akinti halinde sahaya girmektedirler Gollu dagin yuksek kisimlari yani krater etrafi da bu kayaclarla kaplidir Bunlar lekesiz beyaz kompakt bir lav olup tuflerin veya dogrudan dogruya Hasandagi kul formasyonunun uzerine konmus bir yayla Kucuk Gollu dag vucuda getirirler Nigde Muzesinde Golludag Hitit yerleskesinden cikan Aslan heykeliAyrica bakinizTurkiye deki daglar listesi Turkiye deki yanardaglarKaynakca M Korhan ERTURAC ve ark Ocak 2017 Turkiye Jeoloji Bulteni 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2018 PDF kulturvarliklari gov tr 22 Mayis 2000 s 33 28 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2014 Anadolu nun bilinen en eski yerlesim yeri Nigde Golludag hurriyet com tr 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2015 Ercan Tuncay Orta Anadolu daki Senezoyik Volkanizmasi Maden Tetkik ve Arama Genel Mudurlugu Jeoloji Etutleri Merkezi Ankara Solak Burak Farkli Piroklastik Kayaclarin Petrografik Ozelliklerinin Mekanik Ozelliklerine Etkisi Fen Bilimleri Enstitusu Nigde universitesi Nigde Agustos 2012 a b Beekman P H Hasan Dagi Melendiz Dagi Bolgesinde Pliosen ve Kuaterner Volkanizma Faaliyetleri Maden Tetkik ve Arama Enstitusu Ankara Dis baglantilarUzaydan gorunum