Göltepe, Niğde il merkezinin kuş uçuşu yaklaşık olarak 30 km. güneydoğusunda, Çamardı İlçesi'nin 4. km. güneybatısındaki Celaller Köyü'nün 1,5 km. güneybatısında yer alan bir tepe üstü yerleşmedir. Göltepe adı verilen ve yaklaşık olarak 65 hektarlık bir alana yayılan doğal bir tepe üzerindedir. Buradaki yerleşme Erken Tunç Çağı'nda bir madenci köyü olarak karşımıza çıkmaktadır. Sur içinde 5 hektarlık, surun dışında da 3-5 hektarlık iskanıyla yaklaşık olarak 8-10 hektara yayılan bir yerleşmedir.
Tepe üstü yerleşme | |
Adı: | Göltepe |
il: | Niğde |
İlçe: | Çamardı |
Köy: | Celaller |
Türü: | Tepe üstü yerleşme |
Tahribat: | |
Tescil durumu: | Tescilli |
Tescil No ve derece: | 611 / 1 |
Tescil tarihi: | 01.12.1989 |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Höyükte kazılar 1990 yılında Aslıhan Yener başkanlığında başlamış ve 1994 yılında sona erdirilmiştir. Höyükte, madenciliğin de incelenmesi amacıyla 36 açmada çalışılmıştır.
Tabakalanma
Kazı başkanı 1993 itibarıyla dört evrenin saptanmış olduğunu belirtmektedir. 1. evre, ilk yerleşenler tarafından terk edildikten uzun bir süre sonra Demir Çağı topluluğu tarafından iskan edilmiştir. 2. evre, kırmızı astarlı ve açkılı maldan çanak çömlekler ve metalik maldan Suriye tipi şişelenin ele geçmesine dayanılarak Erken Tunç Çağı III. evreye tarihlenmektedir. 3. ve 4. evreler ise Erken Tunç Çağı II. evreye tarihlenmektedir. Bu ilk yerleşimin MÖ 2600 yılları dolaylarında olduğu belirtilmektedir.
Yerleşmenin kalay taşı da denilen madeni işlemek için bölgeye gelenler tarafından kurulduğu ileri sürülmektedir.
Buluntular
Mimari olarak açığa çıkarılan, iri ocak taşları kullanılarak inşa edilen surdur. Yaklaşık olarak 5 hektarlık bir alanı çevrelediği tahmin edilmektedir. Bu uzunlukta bir surun inşası için yeterli malzeme bulmanın zorluğundan, çevrede bulunan tüm malzemeler sur inşasında kullanılmıştır. Hatta maden zenginleştirmede kullanılan yüzeyi çukur taşlar bile surda kullanılmıştır.
Tepenin güney ve doğu doruklarında derin ya da sığ çukurlar içinde çok sayıda yer altı yapıları bulunmaktadır. Bunların çoğunluğunun atölye olduğu anlaşılmaktadır. Güneydeki bir odada bir bebek gömütü açılmıştır.
Yerleşmede hem atölye, hem de konut olarak kullanılan yapılar vardır. Bu yapılardan açığa çıkarılanların en büyüğü 7 x 5, en küçüğü ise 3 x 2 metre boyutlarındadır. Duvarların içi ve dışı kille sıvanmıştır. Güneybatıdaki terasta ana kayaya oyulmuş, şekilsiz ve dokuz odalı bir yapı kazılmıştır. Ana kayaya 1-4 metre kazılarak oturtulmuş yapı Erken Tunç Çağı II. evreye tarihlendirilmiştir. Tavanın ahşap ve saz ile çamur malzemeden yapıldığı düşünülmektedir. İçeride ocak ve fırınlar vardır.
Tepenin güney kesiminde ana kaya üzerinde yarım daire şeklinde ahşap delikleri, yanmış ahşap malzeme kalıntıları, yanık çamur parçaları bulunmuştur. Buranın ahşap malzemeden yapılmış, üstü sazdan ve çamur ile sıvalı bir kulübe olduğu düşünülmektedir. Buluntulara dayanılarak bu yapı da Erken Tunç Çağı II. evreye tarihlenmektedir. Zeminden alınan örneklerin radyokarbon tarihleme yöntemi ile verdiği sonuç, düzeltilmemiş olarak MÖ 2865 – 2495, düzeltilmiş olarak da 2451 – 2040 tarihleridir.
Yerleşmeden binlerce çanak çömlek parçası toplanmıştır. Çanak çömlek buluntuları Erken Tunç Çağı II. ve III. evrelere tarihlenmiştir. Kap türleri çok çeşitlidir. Tek kulplu tartı kaplarından, Suriye tipi şişeden, Konya ve Toros bölgeleri için tipik olan patlıcan rengi boyalı Anadolu metalik maldan örnekler vardır.
Yerleşmenin bir madenci yerleşmesi olduğu, ele geçen bazılarının içinde kalay cürufu kalıntıları olan yüzlerce potadan ve döküm kalıplarından anlaşılmaktadır. Maden zenginleştirme aletleri buluntuları sayı olarak 50 bini bulmaktadır. Bununla birlikte maden buluntuları azdır.
Sürtmetaş buluntuları içinde andezit, ve kuvarsit hammaddesinden havan, öğütme taşı, çok çukurlu ezme taşı ve cevher ezme taşı gibi cevher zenginleştirme aletleri, kumtaşı çift kalıplar, hematit ağırlıklar, açkılı yassı baltalar ve çeşitli taşlardan yapılma boncuklar vardır.
Değerlendirme ve tarihlendirme
Yerleşmenin Erken Tunç Çağı'nda, MÖ 2. binyılın ikinci yarısında maden ocaklarından kalay elde etmek için iskan edildiği açıktır. Kullanılan maden ocağının 2 km. kuzeybatıda yer alan ve arkeolojik belgelerde olduğu kesin gibidir. Anadolu'da kazısı yapılan ilk madenci yerleşmesidir. Yerleşmedeki madencilik teknolojisinin, arsenli tunçtan kalaylı tunca geçiş döneminin öncülerinden olduğu ileri sürülmektedir. Bununla birlikte Anadolu'nun MÖ 2. binyılda kalayı dışarıdan getirdiği bilinmektedir. Bu bağlamda Göltepe'de elde edilen kalayın sınırlı miktarda olması beklenir.
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki ve buluntu profilleri 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2012.
- ^ a b c d e f g h i j k l m "TAY –- Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2012.
- ^ "TAY – Kestel / Sarıtuzla Madeni". 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Goltepe Nigde il merkezinin kus ucusu yaklasik olarak 30 km guneydogusunda Camardi Ilcesi nin 4 km guneybatisindaki Celaller Koyu nun 1 5 km guneybatisinda yer alan bir tepe ustu yerlesmedir Goltepe adi verilen ve yaklasik olarak 65 hektarlik bir alana yayilan dogal bir tepe uzerindedir Buradaki yerlesme Erken Tunc Cagi nda bir madenci koyu olarak karsimiza cikmaktadir Sur icinde 5 hektarlik surun disinda da 3 5 hektarlik iskaniyla yaklasik olarak 8 10 hektara yayilan bir yerlesmedir Tepe ustu yerlesmeAdi Goltepeil NigdeIlce CamardiKoy CelallerTuru Tepe ustu yerlesmeTahribat Tescil durumu TescilliTescil No ve derece 611 1Tescil tarihi 01 12 1989Arastirma yontemi KaziKazilarHoyukte kazilar 1990 yilinda Aslihan Yener baskanliginda baslamis ve 1994 yilinda sona erdirilmistir Hoyukte madenciligin de incelenmesi amaciyla 36 acmada calisilmistir TabakalanmaKazi baskani 1993 itibariyla dort evrenin saptanmis oldugunu belirtmektedir 1 evre ilk yerlesenler tarafindan terk edildikten uzun bir sure sonra Demir Cagi toplulugu tarafindan iskan edilmistir 2 evre kirmizi astarli ve ackili maldan canak comlekler ve metalik maldan Suriye tipi siselenin ele gecmesine dayanilarak Erken Tunc Cagi III evreye tarihlenmektedir 3 ve 4 evreler ise Erken Tunc Cagi II evreye tarihlenmektedir Bu ilk yerlesimin MO 2600 yillari dolaylarinda oldugu belirtilmektedir Yerlesmenin kalay tasi da denilen madeni islemek icin bolgeye gelenler tarafindan kuruldugu ileri surulmektedir BuluntularMimari olarak aciga cikarilan iri ocak taslari kullanilarak insa edilen surdur Yaklasik olarak 5 hektarlik bir alani cevreledigi tahmin edilmektedir Bu uzunlukta bir surun insasi icin yeterli malzeme bulmanin zorlugundan cevrede bulunan tum malzemeler sur insasinda kullanilmistir Hatta maden zenginlestirmede kullanilan yuzeyi cukur taslar bile surda kullanilmistir Tepenin guney ve dogu doruklarinda derin ya da sig cukurlar icinde cok sayida yer alti yapilari bulunmaktadir Bunlarin cogunlugunun atolye oldugu anlasilmaktadir Guneydeki bir odada bir bebek gomutu acilmistir Yerlesmede hem atolye hem de konut olarak kullanilan yapilar vardir Bu yapilardan aciga cikarilanlarin en buyugu 7 x 5 en kucugu ise 3 x 2 metre boyutlarindadir Duvarlarin ici ve disi kille sivanmistir Guneybatidaki terasta ana kayaya oyulmus sekilsiz ve dokuz odali bir yapi kazilmistir Ana kayaya 1 4 metre kazilarak oturtulmus yapi Erken Tunc Cagi II evreye tarihlendirilmistir Tavanin ahsap ve saz ile camur malzemeden yapildigi dusunulmektedir Iceride ocak ve firinlar vardir Tepenin guney kesiminde ana kaya uzerinde yarim daire seklinde ahsap delikleri yanmis ahsap malzeme kalintilari yanik camur parcalari bulunmustur Buranin ahsap malzemeden yapilmis ustu sazdan ve camur ile sivali bir kulube oldugu dusunulmektedir Buluntulara dayanilarak bu yapi da Erken Tunc Cagi II evreye tarihlenmektedir Zeminden alinan orneklerin radyokarbon tarihleme yontemi ile verdigi sonuc duzeltilmemis olarak MO 2865 2495 duzeltilmis olarak da 2451 2040 tarihleridir Yerlesmeden binlerce canak comlek parcasi toplanmistir Canak comlek buluntulari Erken Tunc Cagi II ve III evrelere tarihlenmistir Kap turleri cok cesitlidir Tek kulplu tarti kaplarindan Suriye tipi siseden Konya ve Toros bolgeleri icin tipik olan patlican rengi boyali Anadolu metalik maldan ornekler vardir Yerlesmenin bir madenci yerlesmesi oldugu ele gecen bazilarinin icinde kalay curufu kalintilari olan yuzlerce potadan ve dokum kaliplarindan anlasilmaktadir Maden zenginlestirme aletleri buluntulari sayi olarak 50 bini bulmaktadir Bununla birlikte maden buluntulari azdir Surtmetas buluntulari icinde andezit ve kuvarsit hammaddesinden havan ogutme tasi cok cukurlu ezme tasi ve cevher ezme tasi gibi cevher zenginlestirme aletleri kumtasi cift kaliplar hematit agirliklar ackili yassi baltalar ve cesitli taslardan yapilma boncuklar vardir Degerlendirme ve tarihlendirmeYerlesmenin Erken Tunc Cagi nda MO 2 binyilin ikinci yarisinda maden ocaklarindan kalay elde etmek icin iskan edildigi aciktir Kullanilan maden ocaginin 2 km kuzeybatida yer alan ve arkeolojik belgelerde oldugu kesin gibidir Anadolu da kazisi yapilan ilk madenci yerlesmesidir Yerlesmedeki madencilik teknolojisinin arsenli tunctan kalayli tunca gecis doneminin onculerinden oldugu ileri surulmektedir Bununla birlikte Anadolu nun MO 2 binyilda kalayi disaridan getirdigi bilinmektedir Bu baglamda Goltepe de elde edilen kalayin sinirli miktarda olmasi beklenir Dis baglantilarYakin plan kroki ve buluntu profilleri 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca TAY Yerlesme Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2012 a b c d e f g h i j k l m TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 15 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2012 TAY Kestel Sarituzla Madeni 15 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2012