Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
K. Aslıhan Yener (21 Temmuz 1946, İstanbul), Türk-Amerikalı arkeolog. Bronz Çağı'nda Anadolu'da kalay madenciliği üzerindeki araştırmaları ile bu madenin muhtemel yeni rezervlerini bulmuştur.
K. Aslıhan Yener | |
|---|---|
| Doğum | 21 Temmuz 1946 İstanbul, Türkiye |
| Meslek | Arkeolog |
| Tanınma nedeni | Bronz Çağı'nda Anadolu'da kalay madenciliği üzerindeki araştırmaları ile bu madenin muhtemel yeni rezervlerini bulması. |
Hayatı
Altı yaşındayken ailesi ABD'nin New York eyaletindeki La Rochelle kentine yerleşmişlerdir. 1964'te kimya öğrenimi yapmak amacıyla 'ne girmiş, ancak kısa bir süre sonra Türkiye'ye dönerek ve üniversite ve branş değiştirerek 1966'da Boğaziçi Üniversitesi'nde Sanat Tarihi okumuştur. Burada arkeolojiye olan ilgisi artmış ve nihayet diplomasını Arkeoloji dalında almıştır. Ardından Columbia Üniversitesi'nde master yapmış ve 1980-1988 arasında Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümünde doçentlik yapmıştır.
Araştırmalarını gümüş tarihi objelerin bulunması için kimyasal yöntemlerin kullanılması üzerinde yoğunlaştırmıştır. Toros Dağları bölgesinden eski çağlarda yüksek müktarlarda gümüş çıkarıldığını keşfetmiş ve bu bölgede madenciliğin evvelce zannedildiğinden gelişmiş olduğu sonucuna varmıştır.
Bir sonraki aşamada, eski çağlarda günümüzün petrolü kadar değerli olan ve bakır ile birlikte alaşım oluşturarak bronz elde edilmesinde yararlanılan kalayın madenciliğinin Bronz Çağı kökenleri üzerinde araştırmalara yönelmiştir. 1982'de yine Toros Dağları bölgesinde kalay madenciliği izlerine rast gelmiştir. Bu keşifler, Asurluların bugünkü Afganistan bölgesinden ithal ettikleri kalayı Anadolu'ya bol miktarda ihrac ettiklerini belirten Asur kaynakları ile bir çelişki oluşturmaktaydı. Evvelce Anadolu'da kalay bulunmadığı düşünülmüştü.
Aslıhan Yener bundan sonraki 5 yıl boyunca, MTA ile işbirliği içinde Anadolu'da madenciliğe elverişli kalitede kalay cevheri aramıştır. 1987'de kendisinin çalışmalarından haberdar olan bir başka Türk bilim adamı Niğde'nin Çamardı ilçesinin yakınlarındaki bir derede (mor kalay cevheri) keşfetmiştir. Kalay cevheri genelde siyah olduğundan önceki araştırmalar bu renkte cevherler üzerinde yoğunlaşmıştı. Mor kalayın bulunduğu noktanın yakınlarındaki 'nda bu madenin zengin bir rezervi keşfedilmiş, rezervin yakınlarında da Bronz Çağı izlerine rastlanmıştır. Kestel maden yatağında iki kilometre uzunluğunda bir tünel bulunmaktadır. Tünelin büyük kısmı sadece 60 santimetre kadar kalınlıkta olduğundan madende çocukların çalıştırıldığı düşünülmüştür. Nitekim terk edilmiş bir maden çukurunda 12-15 kadar çocuğun cesetleri bulunmuştur.
1989'da madenin karşısındaki 'de Bronz Çağı çanak çömlek kırıntıları ve taş aletler keşfedilmiş, bu alanın M.Ö. 3290-1840 yılları arasında yaklaşık bin kişi tarafından sürekli mahiyette iskan edilmiş bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yerleşimin büyük kısmı yer altında bulunmaktaydı. Göltepe siti Anadolu'da Bronz Çağı'nda kalay madenciliğinin varlığının nihai kanıtını oluşturmuştur.
Böylece 1993'e gelindiğinde Aslıhan Yener M.Ö. 2870 yıllarında (Bronz Çağı'nın başlarında) Anadolu'da kalay madenciliğinin hayli gelişmiş bir sanayi olduğu ve yüksek bir uzmanlaşma derecesine vardığını öne sürebilecek kanıtları toplamış bulunmaktaydı. Anadolu'nun ithalat yaptığı da kesin olduğu için bu çağdaki ticaretin belli bir rekabet ortamının oluşacağı inceliğe vardığı sonucu ortaya çıkmaktadır.
Aslıhan Yener 1993'te Chicago Üniversitesi 'ye katılmış olup buradaki çalışmalarını Yakındoğu Arkeolojisi Doçenti sıfatıyla günümüze kadar sürdürmektedir. Halen Asi Nehri Vadisi Bölgesel Projesinin direktörlüğünü yapmakta ve Hititler döneminde (Geç Bronz Çağı, M.Ö. 2000-1200) 'nın Başkentliğini yapmış olan Alalah siti üzerinde araştırmalar yürütmektedir.
2009 yılından beri hem Chicago Üniversitesi hem de Koç Üniversitesi'nde görev yapmaktadır.
Kaynakça
- Yount, Lisa (1996). Twentieth Century Women Scientists. New York: Facts on File. .
Dış bağlantılar
- Swords, Armor, and Figurines: A Metalliferous View from the Central Taurus15 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
K Aslihan Yener 21 Temmuz 1946 Istanbul Turk Amerikali arkeolog Bronz Cagi nda Anadolu da kalay madenciligi uzerindeki arastirmalari ile bu madenin muhtemel yeni rezervlerini bulmustur K Aslihan YenerDogum21 Temmuz 1946 77 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekArkeologTaninma nedeniBronz Cagi nda Anadolu da kalay madenciligi uzerindeki arastirmalari ile bu madenin muhtemel yeni rezervlerini bulmasi HayatiAlti yasindayken ailesi ABD nin New York eyaletindeki La Rochelle kentine yerlesmislerdir 1964 te kimya ogrenimi yapmak amaciyla ne girmis ancak kisa bir sure sonra Turkiye ye donerek ve universite ve brans degistirerek 1966 da Bogazici Universitesi nde Sanat Tarihi okumustur Burada arkeolojiye olan ilgisi artmis ve nihayet diplomasini Arkeoloji dalinda almistir Ardindan Columbia Universitesi nde master yapmis ve 1980 1988 arasinda Bogazici Universitesi Tarih Bolumunde docentlik yapmistir Arastirmalarini gumus tarihi objelerin bulunmasi icin kimyasal yontemlerin kullanilmasi uzerinde yogunlastirmistir Toros Daglari bolgesinden eski caglarda yuksek muktarlarda gumus cikarildigini kesfetmis ve bu bolgede madenciligin evvelce zannedildiginden gelismis oldugu sonucuna varmistir Bir sonraki asamada eski caglarda gunumuzun petrolu kadar degerli olan ve bakir ile birlikte alasim olusturarak bronz elde edilmesinde yararlanilan kalayin madenciliginin Bronz Cagi kokenleri uzerinde arastirmalara yonelmistir 1982 de yine Toros Daglari bolgesinde kalay madenciligi izlerine rast gelmistir Bu kesifler Asurlularin bugunku Afganistan bolgesinden ithal ettikleri kalayi Anadolu ya bol miktarda ihrac ettiklerini belirten Asur kaynaklari ile bir celiski olusturmaktaydi Evvelce Anadolu da kalay bulunmadigi dusunulmustu Aslihan Yener bundan sonraki 5 yil boyunca MTA ile isbirligi icinde Anadolu da madencilige elverisli kalitede kalay cevheri aramistir 1987 de kendisinin calismalarindan haberdar olan bir baska Turk bilim adami Nigde nin Camardi ilcesinin yakinlarindaki bir derede mor kalay cevheri kesfetmistir Kalay cevheri genelde siyah oldugundan onceki arastirmalar bu renkte cevherler uzerinde yogunlasmisti Mor kalayin bulundugu noktanin yakinlarindaki nda bu madenin zengin bir rezervi kesfedilmis rezervin yakinlarinda da Bronz Cagi izlerine rastlanmistir Kestel maden yataginda iki kilometre uzunlugunda bir tunel bulunmaktadir Tunelin buyuk kismi sadece 60 santimetre kadar kalinlikta oldugundan madende cocuklarin calistirildigi dusunulmustur Nitekim terk edilmis bir maden cukurunda 12 15 kadar cocugun cesetleri bulunmustur 1989 da madenin karsisindaki de Bronz Cagi canak comlek kirintilari ve tas aletler kesfedilmis bu alanin M O 3290 1840 yillari arasinda yaklasik bin kisi tarafindan surekli mahiyette iskan edilmis bulundugu sonucuna ulasilmistir Yerlesimin buyuk kismi yer altinda bulunmaktaydi Goltepe siti Anadolu da Bronz Cagi nda kalay madenciliginin varliginin nihai kanitini olusturmustur Boylece 1993 e gelindiginde Aslihan Yener M O 2870 yillarinda Bronz Cagi nin baslarinda Anadolu da kalay madenciliginin hayli gelismis bir sanayi oldugu ve yuksek bir uzmanlasma derecesine vardigini one surebilecek kanitlari toplamis bulunmaktaydi Anadolu nun ithalat yaptigi da kesin oldugu icin bu cagdaki ticaretin belli bir rekabet ortaminin olusacagi incelige vardigi sonucu ortaya cikmaktadir Aslihan Yener 1993 te Chicago Universitesi ye katilmis olup buradaki calismalarini Yakindogu Arkeolojisi Docenti sifatiyla gunumuze kadar surdurmektedir Halen Asi Nehri Vadisi Bolgesel Projesinin direktorlugunu yapmakta ve Hititler doneminde Gec Bronz Cagi M O 2000 1200 nin Baskentligini yapmis olan Alalah siti uzerinde arastirmalar yurutmektedir 2009 yilindan beri hem Chicago Universitesi hem de Koc Universitesi nde gorev yapmaktadir KaynakcaYount Lisa 1996 Twentieth Century Women Scientists New York Facts on File ISBN 0 8160 3173 8 Dis baglantilarSwords Armor and Figurines A Metalliferous View from the Central Taurus15 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde