Güvenilmez anlatıcı, edebiyatta, filmlerde ya da tiyatro oyunlarında güvenilirliği ciddi anlamda riskli olan anlatıcı. Terim, 1961 senesinde Wayne C. Booth'un The Rhetoric of Fiction eserinde ortaya çıkmıştır. Bu tarz bir anlatım yöntemi yazar tarafından belirli nedenlerle seçilmiş olabilir. Bu genelde seyirciyi ya da okuyucuyu kandırmak içindir. Bu tarzda anlatıcı genelde birinci şahıs anlatıcıdır. Aynı zamanda da güvenilmez anlatı olarak kullanıldığı olur.
Bu anlatıcının doğası bazen çok çabuk açığa çıkar. Örneğin; Hikâyenin başında anlatıcı açık bir hataya düşebilir, kuruntulu iddialarda bulunabilir ya da bazen şiddetli akıl hastası olabildiğini kabul eder. Bu anlatım aracının dramatik şekilde kullanımında ise anlatıcı açığa çıkacak gerçeği hikâyenin sonuna kadar erteleyebilir.
Güvenilmez anlatıcı için örnekler
Tarihsel olaylarda
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Romanlarda
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Ken Kesey'in ünlü romanı Guguk Kuşu'nda "Şef" Bromden karakteri şizofrenidir. Ve hikâyeyi anlatırken ara ara akli dengesini kaybederek insanların küçülüp büyüdüğü kısımlar anlatır. Bu kısımlarda duvarlar gülmekte ve ortalığı bir sis kaplamaktadır.
Filmlerde
Amadeus filminde Antonio Salieri karakterinin yaşlı hali, rakibi Wolfgang Amadeus Mozart'ı öldürdüğünü iddia ettiği için akıl hastanesine kapatılmıştır. Hikâyenin gerçekte var mı olduğunu yoksa sadece Salieri'nin kuruntularından ibaret mi olduğunu bilemeyiz. Hastanede Salieri'nin Mozart'ı öldürdüğüne dair herhangi bir bulgu olmadığından, bu hikâyenin gerçekçiliği özellikle belirsiz kalmıştır.
Yurttaş Kane filminde Charles Foster Kane karakterinin hikâyesi, 5 farklı tanıdığı tarafından anlatıldığından ve hepsinin karakter için farklı görüşleri olduğundan belirsizdir. Bu da Güvenilmez anlatıcı(lar)a güzel bir örnektir.
Raşomon filminde ölen samurayın hikâyesi birçok farklı anlatıcı tarafından anlatılmaktadır. Ve bu anlatıcıların her biri olayları kendi açılarından ya da kendi çıkarlarına göre anlatır. Bazısı anlattığı hikâyede çaldığı eşyayı saptırırken bazısı gururundan dolayı hikâyeyi kendini şereflendirecek şekilde anlatır. Bu anlatım tarzı olarak Karl G. Heider tarafından incelenmiştir.
Olağan Şüpheliler filminde masum görünen ayağı sakat "Roger 'Verbal' Kint" karakteri hikâyeyi film boyunca kendini temize çıkaracak şekilde anlatır. Onu sorgulayan polis memuru ise onun anlattıklarına güvenmiyordur. Lakin mecburen onu serbest bırakırlar. Filmin sonunda Kint karakterini lüks bir arabayla şehir içinde kaybolurken izleyici onun ayağının sakat olmadığını anlar.
Televizyonda
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Çizgi romanlarda
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Güvenilmez anlatıcıların kullanıldığı eserler
- Martin Amis -
- Emily Brontë - Uğultulu Tepeler
- -
- Geoffrey Chaucer - Canterbury Hikâyeleri
- -
- Bret Easton Ellis en belirgin eseri, Amerikan Sapığı
- William Faulkner -
- F. Scott Fitzgerald - Muhteşem Gatsby
- -
- Kazuo İshiguro -
- Henry James - Yürek Burgusu
- -
- -
- Vladimir Nabokov - Pale Fire
- Salman Rushdie - Geceyarısı Çocukları
- & Robert Anton Wilson -
- 'nin en belirgin eseri ve
Güvenilmez bakış açısından ya da açılarından anlatılan filmler;
- Amarcord, yönetmen Federico Fellini
- Big Fish, yönetmen Tim Burton
- Dr. Caligari'nin Muayenehanesi, yönetmen Robert Wiene
- Fight Club, yönetmen David Fincher
- Kahraman (2002), yönetmen Zhang Yimou
- Akıl Defteri, yönetmen Christopher Nolan
- Rashomon, yönetmen Akira Kurosawa
- Stage Fright, yönetmen Alfred Hitchcock
- The Usual Suspects, yönetmen Bryan Singer
Kaynakça
- ^ a b c "How to Write a Damn Good roman, II", by James N. Frey (1994) , p. 107 16 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Professor Wayne Booth" 17 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., an obituary, The Times, Ekim 14, 2005
- ^ "Arşivlenmiş kopya". The New York Times. 10 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2011.
- ^ "Later Critical Response to Wutheirng Heights". academic.brooklyn.cuny.edu. 17 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2024.
- ^ "Comedy Is Tragedy That Happens to Other People". The New York Times. 19 Ocak 1992.
- ^ "Historicizing unreliable narration: unreliability and cultural". 7 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2011.
- ^ Sarah Webster. When Writer Becomes Celebrity. The Oxonian Review of Books, Vol. 5, No. 2 (spring 2006) [1] 4 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Thomas E. Boyle. Unreliable Narration in "The Great Gatsby". The Bulletin of the Rocky Mountain Modern Language Association, Vol. 23, No. 1 (Mar., 1969), pp. 21-26 [2]
- ^ Womack, Kevin and William Baker, eds. The Good Soldier: A Tale of Passion. Broadview Press, 2003. [3]
- ^ Mudge, Alden. "Ishiguro takes a literary approach to the detective roman." [4] 25 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Helal, Kathleen, ed. The Turn of the Screw and Other Short işs. Enriched Classics. Simon and Schuster, 2007. [5] 2 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2011.
- ^ Landay, Lori (28 Şub 1998). "Madcaps, Screwballs, and Con Women: The Female Trickster in American Culture". University of Pennsylvania Press. 29 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2024 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ . 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2011.
- ^ . 16 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2011.
- ^ Tom Dawson, [6] 26 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., reviewing Amracord on BBC flims
- ^ Lance Goldenberg, "There - Something Fishy About Father"[], Creative Loafing Tampa, Ocak 8th 2004.
- ^ Ferenz, Volker, "Fight Clubs, American Psychos and Mementos," New Review of Film and Television Studies, Vol. 3, No. 2 (1 Kasım 2005), pp. 133-159, (link, accessed 5 Mart 2007, reg. required).
- ^ Church, David, "Remaining Men Together: Fight Club and the (Un)pleasures of Unreliable Narration 13 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", Offscreen, Vol. 10, No. 5 (Mayıs 31, 2006). Retrieved on 14 April 2009.
- ^ . 4 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Nisan 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2011.
- ^ [7] 25 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Rashomon article on Turner Classic Movies
- ^ The "lying" opening flashback, Hitchcock/Truffaut
- ^ [8] 11 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "'Where Is My Mind?' — Chaucer - 'Unreliable Narrator' Goes Neo-Noir: (The Usual Suspects, Fight Club and Memento)" by Jen Johans
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guvenilmez anlatici edebiyatta filmlerde ya da tiyatro oyunlarinda guvenilirligi ciddi anlamda riskli olan anlatici Terim 1961 senesinde Wayne C Booth un The Rhetoric of Fiction eserinde ortaya cikmistir Bu tarz bir anlatim yontemi yazar tarafindan belirli nedenlerle secilmis olabilir Bu genelde seyirciyi ya da okuyucuyu kandirmak icindir Bu tarzda anlatici genelde birinci sahis anlaticidir Ayni zamanda da guvenilmez anlati olarak kullanildigi olur Gustave Dore un illustrasyonu Baron un masali gibi uzun masallarda genellikle guvenilmez anlaticilar kullanilir Bu anlaticinin dogasi bazen cok cabuk aciga cikar Ornegin Hikayenin basinda anlatici acik bir hataya dusebilir kuruntulu iddialarda bulunabilir ya da bazen siddetli akil hastasi olabildigini kabul eder Bu anlatim aracinin dramatik sekilde kullaniminda ise anlatici aciga cikacak gercegi hikayenin sonuna kadar erteleyebilir Guvenilmez anlatici icin orneklerTarihsel olaylarda Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Romanlarda Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Ken Kesey in unlu romani Guguk Kusu nda Sef Bromden karakteri sizofrenidir Ve hikayeyi anlatirken ara ara akli dengesini kaybederek insanlarin kuculup buyudugu kisimlar anlatir Bu kisimlarda duvarlar gulmekte ve ortaligi bir sis kaplamaktadir Filmlerde Amadeus filminde Antonio Salieri karakterinin yasli hali rakibi Wolfgang Amadeus Mozart i oldurdugunu iddia ettigi icin akil hastanesine kapatilmistir Hikayenin gercekte var mi oldugunu yoksa sadece Salieri nin kuruntularindan ibaret mi oldugunu bilemeyiz Hastanede Salieri nin Mozart i oldurdugune dair herhangi bir bulgu olmadigindan bu hikayenin gercekciligi ozellikle belirsiz kalmistir Yurttas Kane filminde Charles Foster Kane karakterinin hikayesi 5 farkli tanidigi tarafindan anlatildigindan ve hepsinin karakter icin farkli gorusleri oldugundan belirsizdir Bu da Guvenilmez anlatici lar a guzel bir ornektir Rasomon filminde olen samurayin hikayesi bircok farkli anlatici tarafindan anlatilmaktadir Ve bu anlaticilarin her biri olaylari kendi acilarindan ya da kendi cikarlarina gore anlatir Bazisi anlattigi hikayede caldigi esyayi saptirirken bazisi gururundan dolayi hikayeyi kendini sereflendirecek sekilde anlatir Bu anlatim tarzi olarak Karl G Heider tarafindan incelenmistir Olagan Supheliler filminde masum gorunen ayagi sakat Roger Verbal Kint karakteri hikayeyi film boyunca kendini temize cikaracak sekilde anlatir Onu sorgulayan polis memuru ise onun anlattiklarina guvenmiyordur Lakin mecburen onu serbest birakirlar Filmin sonunda Kint karakterini luks bir arabayla sehir icinde kaybolurken izleyici onun ayaginin sakat olmadigini anlar Televizyonda Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Cizgi romanlarda Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Guvenilmez anlaticilarin kullanildigi eserlerMartin Amis Emily Bronte Ugultulu Tepeler Geoffrey Chaucer Canterbury Hikayeleri Bret Easton Ellis en belirgin eseri Amerikan Sapigi William Faulkner F Scott Fitzgerald Muhtesem Gatsby Kazuo Ishiguro Henry James Yurek Burgusu Vladimir Nabokov Pale Fire Salman Rushdie Geceyarisi Cocuklari amp Robert Anton Wilson nin en belirgin eseri ve Guvenilmez bakis acisindan ya da acilarindan anlatilan filmler Amarcord yonetmen Federico Fellini Big Fish yonetmen Tim Burton Dr Caligari nin Muayenehanesi yonetmen Robert Wiene Fight Club yonetmen David Fincher Kahraman 2002 yonetmen Zhang Yimou Akil Defteri yonetmen Christopher Nolan Rashomon yonetmen Akira Kurosawa Stage Fright yonetmen Alfred Hitchcock The Usual Suspects yonetmen Bryan SingerKaynakca a b c How to Write a Damn Good roman II by James N Frey 1994 ISBN 0 312 10478 2 p 107 16 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Professor Wayne Booth 17 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde an obituary The Times Ekim 14 2005 Arsivlenmis kopya The New York Times 10 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2011 Later Critical Response to Wutheirng Heights academic brooklyn cuny edu 17 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2024 Comedy Is Tragedy That Happens to Other People The New York Times 19 Ocak 1992 Historicizing unreliable narration unreliability and cultural 7 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2011 Sarah Webster When Writer Becomes Celebrity The Oxonian Review of Books Vol 5 No 2 spring 2006 1 4 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Thomas E Boyle Unreliable Narration in The Great Gatsby The Bulletin of the Rocky Mountain Modern Language Association Vol 23 No 1 Mar 1969 pp 21 26 2 Womack Kevin and William Baker eds The Good Soldier A Tale of Passion Broadview Press 2003 3 Mudge Alden Ishiguro takes a literary approach to the detective roman 4 25 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Helal Kathleen ed The Turn of the Screw and Other Short iss Enriched Classics Simon and Schuster 2007 5 2 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2011 Landay Lori 28 Sub 1998 Madcaps Screwballs and Con Women The Female Trickster in American Culture University of Pennsylvania Press 29 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2024 Google Books vasitasiyla 6 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2011 16 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2011 Tom Dawson 6 26 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde reviewing Amracord on BBC flims Lance Goldenberg There Something Fishy About Father olu kirik baglanti Creative Loafing Tampa Ocak 8th 2004 Ferenz Volker Fight Clubs American Psychos and Mementos New Review of Film and Television Studies Vol 3 No 2 1 Kasim 2005 pp 133 159 link accessed 5 Mart 2007 reg required Church David Remaining Men Together Fight Club and the Un pleasures of Unreliable Narration 13 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Offscreen Vol 10 No 5 Mayis 31 2006 Retrieved on 14 April 2009 4 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2011 Arsivlenmis kopya 21 Nisan 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2011 7 25 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rashomon article on Turner Classic Movies The lying opening flashback Hitchcock Truffaut 8 11 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Where Is My Mind Chaucer Unreliable Narrator Goes Neo Noir The Usual Suspects Fight Club and Memento by Jen Johans