Güzelce Ali Paşa ya da Çelebi Ali Paşa, II. Osman saltanatı döneminde 23 Aralık 1619-9 Mart 1621 tarihleri arasında toplam bir yıl iki ay on yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Güzelce Ali Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 23 Aralık 1619 - 9 Mart 1621 | |
Hükümdar | II. Osman |
Yerine geldiği | Öküz Mehmed Paşa |
Yerine gelen | Ohrili Hüseyin Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Ölüm | Mart 1621 İstanbul |
Yaşamı
Türk asıllıdır. "Güzelce" lakabı çok "yakışıklı" olmasında dolayı verilmiştir.
Babası Tunus Beylerbeyi Ahmet Paşa'dır. Babası bu görevdeyken Tunus'ta ortaya çıkan mehdilik iddia eden Yahya adlı bir isyancı üzerine gitmiş ve bu çarpışmada ölmüştür. Annesi, Kaya Paşa'nın kızıdır ve peygamber sülalesindendir.
İyi bir eğitim alan Ali Paşa önce İstanköy sancak beyi, sonra sırasıyla Dimyat Beylerbeyliği, 1602'de Yemen Beylerbeyi ve sonra Tunus Beylerbeyliği yapmıştır. Tunus Beylerbeyi iken babasının ölümüne sebep olan Yahya'yı ve emrinde buluna askerî gücü ortadan kaldırıp babasının intikamını almıştır. Daha sonra Mora Beylerbeyi olmuş ve Kıbrıs Beylerbeyliği'nde bulunmuştur.
Kasım 1617'de vezirlik unvanı da verilerek Kaptan-ı Derya olarak atanmıştır. 1619'daki donanmanın deniz seferinde Kaptan-ı Derya olan İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa Akdeniz'de Hristiyan korsanlara ait olan 6 kalyon ele geçirdi. Mevsim gereği İstanbul'a dönen donanma ile bu kalyonları İstanbul'a getirdi. Bu kalyonlarda bulunan 200 esiri, her bir esirin omuzuna 1 kese gümüş kuruş ve diğer değerli mallar koydurarak, Padişah'a sundu. Padişah, Güzelce Ali Paşa'nın bu jestinden pek memnun olup onu altın zincir ve hilat ile taltif etti. Fakat sadrazam Öküz Mehmet Paşa bu eşyanın Osmanlı devleti ile barış halinde olan ve bir ticaret anlaşması yapmış olan Venedik ve Fransa devletleri tüccarlarına ait olduğunu bildirdi. Venedik Elçisi de divana gelip devletinin şikayetini sundu. Ayrıca Sadrazam Öküz Mehmet Paşa ayrıca kaptan-ı deryanın Venedik haraçlarının büyük bir oranını hazineye vermeyip kendi servetine eklediği için şikayetçi oldu. II. Osman bu itirazlara aldırmadı. Ayrıca İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa padişaha daha yeni hediyeler verme ve hazineye daha çok varidat temin etme vaatleri vermişti. Bunun üzerine 23 Aralık 1619'da Öküz Kara Mehmet Paşa sadrazamlıktan azledildi ve İstanköylü Çelebi (Güzelce) Ali Paşa yeni sadarete tayin edildi.
Osmanlı İmparatorluğu’nun Tunus valisi İstanköylü Ahmed Paşa’nın oğlu olan ve Kasım 1617’de Kaptan-ı Derya olarak atanan "Kapudan Güzelce Ali Paşa, kendisine yapılan uyarıları dikkate almadan “Ben kadırga içinde doğmuş büyümüşüm” diyerek donanma gemileri ile Akdeniz’e açılarak Navarin’den kâfir yakasına gitmek istedi. Akşam vaktinde büyük bir fırtına ve şiddetli bir rüzgâr çıktı ve gemiler dağıldı. Rüzgâr ve fırtına ertesi gün de devam etti. Cebeci gemilerinden dört kadırga, iki yeniçeri kadırgası ve beş bey gemisi battı. Sadece iki gemiden az sayıda asker firkate ve sandal ile kurtuldu. İki bey gemisi ve bir mavna rüzgâr önünde sürüklenerek Magrib Trablusu kıyılarına giderek kurtuldu. Mavnada bölük halkı vardı. Yedi gün yedi gece denizde kaldıkları sırada gemi su almaya başlamıştı (falya vermeye başlamıştı) Bu gemilerden birinin içinde bir mahir Frenk, âzâd olmak şartıyla su alan yerleri kapadı. Mağrip Trablusu Beyi Süveydânoğlu gemilerin mühimmatlarını tamamlayarak yirmi beş gün sonra geri gönderdi. Gemiler Koron’da Kapudan Ali Paşa’nın yanında toplandılar. Bu rüzgâr ve fırtınada on bir kadırga zayi oldu."
Ali Paşa devlet hazinesine yeniden varidat temini için çalıştı ve bunda başarılı oldu. Fakat bu çabaları sırasında ileri gelen devlet adamlarının servet ve mallarını müsadere etti. Bunların başında eski sadrazam Öküz Mehmet Paşa gelmekteydi. Onun tüm serveti ve malları müsadere edildi ve gayet az bir maaşla Halep'e vali tayin edildi. Bundan başka Ali Paşa'nın mali icraatına itiraz eden Defterdar Baki Paşa ve kızlar ağası Mustafa Ağa'nın mallarına el konuldu. Birçok özel ticaret yapan zengin tüccarın da servetleri devlete geçirildi.
II. Osman'ı Lehistan seferine çıkmaya teşvik etti. Bu sefer sırasına Ali Paşa'nın tedarik ettiği yeni devlet varidatları da sarf edilip bitirildi. Fakat Ali Paşa hasta idi ve padişahın Lehistan seferine iştirak etmedi ve İstanbul'da kaldı.
Mart 1621'de safra kesesi iltihabı dolayısıyla öldü. Öldüğünde yaşı daha 40'ı bulmamıştı. Mezarı Beşiktaş'ta Yahya Efendi Külliyesi'nde kendi adına yaptırılan türbededir.
Popüler kültürdeki yeri
Muhteşem Yüzyıl: Kösem adlı Türk dizisinde tarafından canlandırılmıştır.
Eserleri
Boğaziçi'nde Yeniköy'de ve Sakız'da camileri vardır. Kulaksız, Beyoğlu'nda Saçlı Emir Tekkesi'nin köşesinde 1619 ya da 1620'de tamamlanan bir çeşmesi bulunur.
Kaynakça
- ^ a b c Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.373-374
- ^ Fezleke I [Osmanlı Tarihi (1000-1065) 1591-1655]. Kâtip Çelebi. (Haz. Zeynep Aycibin), İstanbul. Çamlıca Basım Yayım. 2016. s. 499.
- ^ Ertuğ, Necdet, (Ed.) (2006). "213 Güzelce Ali Paşa Çeşmesi". İstanbul Tarihî Çeşmeler Külliyatı. 2. İstanbul: İSKİ Genel Müdürlüğü. s. 121. ISBN .
- ^ Tanışık, İbrahim Hilmi (1945). "11 - Sadrazam Ali Paşa Çeşmesi". İstanbul Çeşmeleri. 2. İstanbul: Maarif Matbaası. ss. 17, 19.
Dış bağlantılar
- Danişmend, İsmail Hâmi (1971) Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul:Türkiye Yayınevi, say..
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.373-374
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [1]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Öküz Mehmed Paşa | Osmanlı Sadrazamı 23 Aralık 1619 - 9 Mart 1621 | Sonra gelen: Ohrili Hüseyin Paşa |
Askerî görevi | ||
Önce gelen: Kayserili Halil Paşa | Kaptan-ı Derya 17 Ocak 1617 - 23 Aralık 1619 | Sonra gelen: Kara Davut Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guzelce Ali Pasa ya da Celebi Ali Pasa II Osman saltanati doneminde 23 Aralik 1619 9 Mart 1621 tarihleri arasinda toplam bir yil iki ay on yedi gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Guzelce Ali PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 23 Aralik 1619 9 Mart 1621Hukumdar II OsmanYerine geldigi Okuz Mehmed PasaYerine gelen Ohrili Huseyin PasaKisisel bilgilerOlum Mart 1621 IstanbulYasamiTurk asillidir Guzelce lakabi cok yakisikli olmasinda dolayi verilmistir Babasi Tunus Beylerbeyi Ahmet Pasa dir Babasi bu gorevdeyken Tunus ta ortaya cikan mehdilik iddia eden Yahya adli bir isyanci uzerine gitmis ve bu carpismada olmustur Annesi Kaya Pasa nin kizidir ve peygamber sulalesindendir Iyi bir egitim alan Ali Pasa once Istankoy sancak beyi sonra sirasiyla Dimyat Beylerbeyligi 1602 de Yemen Beylerbeyi ve sonra Tunus Beylerbeyligi yapmistir Tunus Beylerbeyi iken babasinin olumune sebep olan Yahya yi ve emrinde buluna askeri gucu ortadan kaldirip babasinin intikamini almistir Daha sonra Mora Beylerbeyi olmus ve Kibris Beylerbeyligi nde bulunmustur Kasim 1617 de vezirlik unvani da verilerek Kaptan i Derya olarak atanmistir 1619 daki donanmanin deniz seferinde Kaptan i Derya olan Istankoylu Celebi Guzelce Ali Pasa Akdeniz de Hristiyan korsanlara ait olan 6 kalyon ele gecirdi Mevsim geregi Istanbul a donen donanma ile bu kalyonlari Istanbul a getirdi Bu kalyonlarda bulunan 200 esiri her bir esirin omuzuna 1 kese gumus kurus ve diger degerli mallar koydurarak Padisah a sundu Padisah Guzelce Ali Pasa nin bu jestinden pek memnun olup onu altin zincir ve hilat ile taltif etti Fakat sadrazam Okuz Mehmet Pasa bu esyanin Osmanli devleti ile baris halinde olan ve bir ticaret anlasmasi yapmis olan Venedik ve Fransa devletleri tuccarlarina ait oldugunu bildirdi Venedik Elcisi de divana gelip devletinin sikayetini sundu Ayrica Sadrazam Okuz Mehmet Pasa ayrica kaptan i deryanin Venedik haraclarinin buyuk bir oranini hazineye vermeyip kendi servetine ekledigi icin sikayetci oldu II Osman bu itirazlara aldirmadi Ayrica Istankoylu Celebi Guzelce Ali Pasa padisaha daha yeni hediyeler verme ve hazineye daha cok varidat temin etme vaatleri vermisti Bunun uzerine 23 Aralik 1619 da Okuz Kara Mehmet Pasa sadrazamliktan azledildi ve Istankoylu Celebi Guzelce Ali Pasa yeni sadarete tayin edildi Osmanli Imparatorlugu nun Tunus valisi Istankoylu Ahmed Pasa nin oglu olan ve Kasim 1617 de Kaptan i Derya olarak atanan Kapudan Guzelce Ali Pasa kendisine yapilan uyarilari dikkate almadan Ben kadirga icinde dogmus buyumusum diyerek donanma gemileri ile Akdeniz e acilarak Navarin den kafir yakasina gitmek istedi Aksam vaktinde buyuk bir firtina ve siddetli bir ruzgar cikti ve gemiler dagildi Ruzgar ve firtina ertesi gun de devam etti Cebeci gemilerinden dort kadirga iki yeniceri kadirgasi ve bes bey gemisi batti Sadece iki gemiden az sayida asker firkate ve sandal ile kurtuldu Iki bey gemisi ve bir mavna ruzgar onunde suruklenerek Magrib Trablusu kiyilarina giderek kurtuldu Mavnada boluk halki vardi Yedi gun yedi gece denizde kaldiklari sirada gemi su almaya baslamisti falya vermeye baslamisti Bu gemilerden birinin icinde bir mahir Frenk azad olmak sartiyla su alan yerleri kapadi Magrip Trablusu Beyi Suveydanoglu gemilerin muhimmatlarini tamamlayarak yirmi bes gun sonra geri gonderdi Gemiler Koron da Kapudan Ali Pasa nin yaninda toplandilar Bu ruzgar ve firtinada on bir kadirga zayi oldu Ali Pasa devlet hazinesine yeniden varidat temini icin calisti ve bunda basarili oldu Fakat bu cabalari sirasinda ileri gelen devlet adamlarinin servet ve mallarini musadere etti Bunlarin basinda eski sadrazam Okuz Mehmet Pasa gelmekteydi Onun tum serveti ve mallari musadere edildi ve gayet az bir maasla Halep e vali tayin edildi Bundan baska Ali Pasa nin mali icraatina itiraz eden Defterdar Baki Pasa ve kizlar agasi Mustafa Aga nin mallarina el konuldu Bircok ozel ticaret yapan zengin tuccarin da servetleri devlete gecirildi II Osman i Lehistan seferine cikmaya tesvik etti Bu sefer sirasina Ali Pasa nin tedarik ettigi yeni devlet varidatlari da sarf edilip bitirildi Fakat Ali Pasa hasta idi ve padisahin Lehistan seferine istirak etmedi ve Istanbul da kaldi Turbe ic gorunumu Mart 1621 de safra kesesi iltihabi dolayisiyla oldu Oldugunde yasi daha 40 i bulmamisti Mezari Besiktas ta Yahya Efendi Kulliyesi nde kendi adina yaptirilan turbededir Populer kulturdeki yeriMuhtesem Yuzyil Kosem adli Turk dizisinde tarafindan canlandirilmistir EserleriBogazici nde Yenikoy de ve Sakiz da camileri vardir Kulaksiz Beyoglu nda Sacli Emir Tekkesi nin kosesinde 1619 ya da 1620 de tamamlanan bir cesmesi bulunur Kaynakca a b c Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 373 374 Fezleke I Osmanli Tarihi 1000 1065 1591 1655 Katip Celebi Haz Zeynep Aycibin Istanbul Camlica Basim Yayim 2016 s 499 Ertug Necdet Ed 2006 213 Guzelce Ali Pasa Cesmesi Istanbul Tarihi Cesmeler Kulliyati 2 Istanbul ISKI Genel Mudurlugu s 121 ISBN 9789944100335 Tanisik Ibrahim Hilmi 1945 11 Sadrazam Ali Pasa Cesmesi Istanbul Cesmeleri 2 Istanbul Maarif Matbaasi ss 17 19 Dis baglantilarDanismend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi say Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 373 374 Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN978 975 254 278 5 Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 1 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Okuz Mehmed Pasa Osmanli Sadrazami 23 Aralik 1619 9 Mart 1621 Sonra gelen Ohrili Huseyin PasaAskeri goreviOnce gelen Kayserili Halil Pasa Kaptan i Derya 17 Ocak 1617 23 Aralik 1619 Sonra gelen Kara Davut Pasa