Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
HMAS AE2,E sınıfı denizaltılara mensup, Avustralya Kraliyet Donanması'na ait bir denizaltı. tarafından inşasına 18 Haziran 1913'te, Barrow-in-Furness'nde başlanıldı ve 28 Şubat 1914 tarihinde inşası tamamlandı. İnşasının ardından kardeş denizaltı ile birlikte Avustralya'ya hareket eden denizaltı, o tarihe kadarki en uzun mesafeli denizaltı yolculuğunu da gerçekleştirmiş oldu.
 HMAS AE2 Sidney'deki bir limandayken, 1914 civarı | |
| Tarihçe | |
|---|---|
 Avustralya | |
| Adı | HMAS AE2 |
| İnşa eden | |
| Kızağa konuluşu | 10 Şubat 1912 |
| Denize indirilişi | 18 Haziran 1913 |
| Görevlendirme | 28 Şubat 1914 |
| Akıbet | 30 Nisan 1915'te battı |
| Genel karakteristik | |
| Sınıf ve tipi | E sınıfı denizaltı |
| Deplasman | 725 su üstünde |
| Uzunluk | 181 fit (55 m) |
| Genişlik | 22 fit 6 inç (6,86 m) |
| Çekiş | 12 fit 6 inç (3,81 m) |
| İtme gücü | 2 × 8 silindirli dizel motor, 1.750 beygir gücü (1.300 kW) su üstünde aküyle çalışan elektrik motoru, 550 beygir gücü (410 kW) su altında |
| Hız | 15 knot (28 km/sa; 17 mph) su üstünde 10 knot (19 km/sa; 12 mph) su altında |
| Menzil | 10 knot (19 km/sa; 12 mph) hızla 3.225 deniz mili (5.973 km) su üstünde 5 knot (9,3 km/sa; 5,8 mph) hızla 25 deniz mili (46 km) su altında |
| Kişi kapasitesi | 32 |
| Silah donanımı | 4 × 18 inç (457 mm) torpido tüpü |
Hizmet geçmişi
I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesi üzerine önce Alman Yeni Ginesi'ne gitti. Alman kuvvetlerinin çekilmesi ve bölgede denizaltına ihtiyaç duyulmaması sebebiyle zırhlısıyla birlikte Fiji taraflarında devriyelik yaptı. Kasım ayında Sidney'e döndü ve bakım-onarım çalışmalarından geçti. Bölgedeki tek denizaltı olduğu gerekçesiyle denizaltının Akdeniz'e gönderilmesi gerektiğini belirten denizaltının kumandanı Binbaşı Henry Hugh Gordon Stoker'ın bu isteği kabul edildi ve 31 Aralık günü Akdeniz'e doğru yola çıktı. On altı gemiden oluşan konvoydaki tek savaş gemisi olan AE2, 28 Ocak 1915 günü Mısır'ın Port Said şehrine ulaştı. Bir müddet sonra Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı harekâtlarına katılmakla görevlendirildi.
AE2, Şubat 1915 başlarında harekât bölgesine ulaşmış; ancak dibe oturup ağır hasar gördüğünden Malta'da tamir edilmiş ve 22 Nisan 1915 tarihinde aktif göreve dönebilmişti. İlk saldırı girişimini 24 Nisan günü yaptı; ancak ön kısımdaki kanat çiftinin hasar görmesi sebebiyle sadece 6 deniz mili (11 km; 6,9 mi) ilerleyebildikten sonra geri çekildi. İkinci saldırı girişimini 25 Nisan'da saat 02:30 sularında yaptı. Saldırının amacı kara çıkarmaları başladığında Marmara Denizi'ne inmek, Osmanlı savaş ve nakliye gemilerine saldırmaktı. Binbaşı Henry Hugh Gordon Stoker komutası altında, 04:30 civarında Osmanlı topçusu tarafından saptanıp ateş altına alındıysa da hızla dalarak ilerlemeye devam etti. Gemi, tespit edilmekten kaçındığı için dibe otura kalka, birkaç kez mayın zincirlerine sürtünerek seyrini sürdürerek boğazı geçti. Boğazdaki Kilya açıklarında, saat 07:30'da periskop derinliğine çıktığında demir üstündeki Turgut Reis zırhlısını gördü. Tüm torpidolarını fırlatsa da isabet kaydedemedi. Bu arada Aydın Reis gambotu tarafından tespit edilince dalışa geçmiş ve Marmara yönünde seyretti. Daha sonra dibe dayanarak günün geçmesini bekledi.
Gece yüzeye çıkan denizaltı, bataryaları şarj ettikten sonra dalışla seyre geçti ve 26 Nisan 1915 günü saat 04:00 dolaylarında aynı bölgede yeniden Turgut Reis'e karşı saldırı manevralarına girişti. Ancak bu kez zırhlının ateşiyle karşılaşınca daldı ve saat 09:00 gibi Marmara sularına girdi.
Sonraki gün, 27 Nisan gün doğumunda Doğanhasan Sığlığı'nda, Yapıldak Feneri yakınlarında Kütahya torpido botu eşliğinde Barbaros Hayreddin zırhlısını tespit etti, torpido saldırısına geçti, ancak yine isabet kaydedemedi. Dalışa geçerek yine kaçmayı başardı. Aynı gün Yarhisar destroyerine de saldırdı, ancak bu saldırı da başarısız oldu.
Ancak 28 Nisan'daki seyirler sırasında bir hedef saptanamadı. Bunun üzerine Gelibolu Limanı'na yöneldi. Bu seyir sırasında rastladığı Muavenet-i Milliye'nin refakat ettiği dört gemilik bir gruba karşı giriştiği torpido saldırısından da başarısızlıkla ayrıldı. Ertesi gün bir topridobot ve üç nakliye gemisi ile karşılaşmada da benzer durum gerçekleşti. Ancak bu arada Osmanlı makamları fazlasıyla uyarılmıştı ve Sultanhisar torpido botu, devriye görevinden alınarak denizaltıyı bulmak ve imha etmekle görevlendirilmişti. Karaburun önlerinde saptanan denizaltı üzerine, 30 Nisan günü saat 08:20'de ilerleyen torpido bot, denizaltına karşı top ateşi açtı. İki torpido taarruzu manevra edilerek geçildi. Bu sırada denizaltı kaçma ve taarruz manevralarında kontrolden çıktı. Torpido botun iki torpidosu da hedefi bulmadı. Mahmuzlayarak denizaltı batırılmaya çalışıldı; ancak aldığı isabetlerden su altında tutunamayan denizaltı teslim olmak zorunda kaldı. İngiliz subaylar ve kabaca yarısı İngiliz, yarısı Avustralyalı olmak üzere otuz iki kişilik mürettebat Sultanhisar'a alındı ve denizaltı batırıldı.
Batığın aranması ve keşfi
1995 yılından beri AE2' batığını bulmaya çalışan Rahmi M. Koç Müzesi yöneticisi Selçuk Kolay, 1998 haziranında batığın Marmara Denizi'nde, Karabiga'da, Karaburun'un 4 mil kuzeyinde ve 72 metre (236 ft) derinlikte olduğunu saptadı. Sonraki ise ay bu noktaya bir dalış gerçekleştirdi. Ekim 1998'de Türkiye'ye gelen Avustralyalı dalgıç ekibinin gerçekleştirdiği dalışta, batığın AE2'ye ait olduğu doğrulandı.
9 Eylül 2007'de Avustralyalı ve Türk yetkilileri, batığın çıkarılması ve restore edilmesi konusunda ortaklaşa bir çalışma yapmaya başladı. Yapılan çalışmalarla, 1998'den beri yapılan dalışlarda batığın büyük zararlar gördüğü belirlendi.
Notlar
- ^ "", (açılımı "His/Her Majesty's Australian Ship"), İngilizcede "Majestelerinin Avustralya Gemisi" anlamındadır.
Kaynakça
- Çanakkale Boğaz Komutanlığı (2008). Çanakkale Deniz Savaşları 1915. Kültür Yayınları. ISBN .
- Stevens, David (2001). "World War I". The Royal Australian Navy. The Australian Centenary History of Defence (vol III). Güney Melbourne. ISBN . OCLC 50418095.
- (2004). No Pleasure Cruise: the story of the Royal Australian Navy. Crows Nest, Yeni Güney Galler: Allen & Unwin. ISBN . OCLC 55980812.
- ^ (2004). No Pleasure Cruise: the story of the Royal Australian Navy. Crows Nest, Yeni Güney Galler: Allen & Unwin. ss. 97. ISBN . OCLC 55980812.
- ^ a b c Stevens, David; sf. 46
- ^ a b White, Michael (2011). "Australian Submarines: Past and Present". Oldham, Charles (Ed.). 100 Years of the Royal Australian Navy. Bondi Junction, NSW: Faircount Media Group. ss. 129-30. OCLC 741711418. 26 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mart 2013.
- ^ a b c Stevens, David; sf. 45
- ^ a b c Çanakkale Deniz Savaşları 1915, Sh.: 8
- ^ a b c Çanakkale Deniz Savaşları 1915, Sh.: 9
- ^ . Hürriyet. 1 Ocak 1999. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2013.
- ^ . Avustralya Kraliyet Donanması resmî sitesi. 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2013.
- ^ Brenchley, Fred (10 Eylül 2007). "Gallipoli's valiant sub poised to surface from the depths of history". The Sydney Morning Herald. 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2013.
- ^ (11 Eylül 2007). "Looking beneath the surface of the Gallipoli campaign". Australian Broadcasting Corporation. 20 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2013.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta HMAS AE2 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- 1997 ve 1998 yıllarında AE2 batığına yapılan dalışlarda çekilen fotoğraflar 9 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
HMAS AE2 E sinifi denizaltilara mensup Avustralya Kraliyet Donanmasi na ait bir denizalti tarafindan insasina 18 Haziran 1913 te Barrow in Furness nde baslanildi ve 28 Subat 1914 tarihinde insasi tamamlandi Insasinin ardindan kardes denizalti ile birlikte Avustralya ya hareket eden denizalti o tarihe kadarki en uzun mesafeli denizalti yolculugunu da gerceklestirmis oldu HMAS AE2 Sidney deki bir limandayken 1914 civariTarihceAvustralyaAdiHMAS AE2Insa edenKizaga konulusu10 Subat 1912Denize indirilisi18 Haziran 1913Gorevlendirme28 Subat 1914Akibet30 Nisan 1915 te battiGenel karakteristikSinif ve tipiE sinifi denizaltiDeplasman725 su ustundeUzunluk181 fit 55 m Genislik22 fit 6 inc 6 86 m Cekis12 fit 6 inc 3 81 m Itme gucu2 8 silindirli dizel motor 1 750 beygir gucu 1 300 kW su ustunde akuyle calisan elektrik motoru 550 beygir gucu 410 kW su altindaHiz15 knot 28 km sa 17 mph su ustunde 10 knot 19 km sa 12 mph su altindaMenzil10 knot 19 km sa 12 mph hizla 3 225 deniz mili 5 973 km su ustunde 5 knot 9 3 km sa 5 8 mph hizla 25 deniz mili 46 km su altindaKisi kapasitesi32Silah donanimi4 18 inc 457 mm torpido tupuHizmet gecmisiI Dunya Savasi nin patlak vermesi uzerine once Alman Yeni Ginesi ne gitti Alman kuvvetlerinin cekilmesi ve bolgede denizaltina ihtiyac duyulmamasi sebebiyle zirhlisiyla birlikte Fiji taraflarinda devriyelik yapti Kasim ayinda Sidney e dondu ve bakim onarim calismalarindan gecti Bolgedeki tek denizalti oldugu gerekcesiyle denizaltinin Akdeniz e gonderilmesi gerektigini belirten denizaltinin kumandani Binbasi Henry Hugh Gordon Stoker in bu istegi kabul edildi ve 31 Aralik gunu Akdeniz e dogru yola cikti On alti gemiden olusan konvoydaki tek savas gemisi olan AE2 28 Ocak 1915 gunu Misir in Port Said sehrine ulasti Bir muddet sonra Canakkale Savasi ndaki denizalti harekatlarina katilmakla gorevlendirildi AE2 Subat 1915 baslarinda harekat bolgesine ulasmis ancak dibe oturup agir hasar gordugunden Malta da tamir edilmis ve 22 Nisan 1915 tarihinde aktif goreve donebilmisti Ilk saldiri girisimini 24 Nisan gunu yapti ancak on kisimdaki kanat ciftinin hasar gormesi sebebiyle sadece 6 deniz mili 11 km 6 9 mi ilerleyebildikten sonra geri cekildi Ikinci saldiri girisimini 25 Nisan da saat 02 30 sularinda yapti Saldirinin amaci kara cikarmalari basladiginda Marmara Denizi ne inmek Osmanli savas ve nakliye gemilerine saldirmakti Binbasi Henry Hugh Gordon Stoker komutasi altinda 04 30 civarinda Osmanli topcusu tarafindan saptanip ates altina alindiysa da hizla dalarak ilerlemeye devam etti Gemi tespit edilmekten kacindigi icin dibe otura kalka birkac kez mayin zincirlerine surtunerek seyrini surdurerek bogazi gecti Bogazdaki Kilya aciklarinda saat 07 30 da periskop derinligine ciktiginda demir ustundeki Turgut Reis zirhlisini gordu Tum torpidolarini firlatsa da isabet kaydedemedi Bu arada Aydin Reis gambotu tarafindan tespit edilince dalisa gecmis ve Marmara yonunde seyretti Daha sonra dibe dayanarak gunun gecmesini bekledi Gece yuzeye cikan denizalti bataryalari sarj ettikten sonra dalisla seyre gecti ve 26 Nisan 1915 gunu saat 04 00 dolaylarinda ayni bolgede yeniden Turgut Reis e karsi saldiri manevralarina giristi Ancak bu kez zirhlinin atesiyle karsilasinca daldi ve saat 09 00 gibi Marmara sularina girdi Sonraki gun 27 Nisan gun dogumunda Doganhasan Sigligi nda Yapildak Feneri yakinlarinda Kutahya torpido botu esliginde Barbaros Hayreddin zirhlisini tespit etti torpido saldirisina gecti ancak yine isabet kaydedemedi Dalisa gecerek yine kacmayi basardi Ayni gun Yarhisar destroyerine de saldirdi ancak bu saldiri da basarisiz oldu Ancak 28 Nisan daki seyirler sirasinda bir hedef saptanamadi Bunun uzerine Gelibolu Limani na yoneldi Bu seyir sirasinda rastladigi Muavenet i Milliye nin refakat ettigi dort gemilik bir gruba karsi giristigi torpido saldirisindan da basarisizlikla ayrildi Ertesi gun bir topridobot ve uc nakliye gemisi ile karsilasmada da benzer durum gerceklesti Ancak bu arada Osmanli makamlari fazlasiyla uyarilmisti ve Sultanhisar torpido botu devriye gorevinden alinarak denizaltiyi bulmak ve imha etmekle gorevlendirilmisti Karaburun onlerinde saptanan denizalti uzerine 30 Nisan gunu saat 08 20 de ilerleyen torpido bot denizaltina karsi top atesi acti Iki torpido taarruzu manevra edilerek gecildi Bu sirada denizalti kacma ve taarruz manevralarinda kontrolden cikti Torpido botun iki torpidosu da hedefi bulmadi Mahmuzlayarak denizalti batirilmaya calisildi ancak aldigi isabetlerden su altinda tutunamayan denizalti teslim olmak zorunda kaldi Ingiliz subaylar ve kabaca yarisi Ingiliz yarisi Avustralyali olmak uzere otuz iki kisilik murettebat Sultanhisar a alindi ve denizalti batirildi Batigin aranmasi ve kesfi nde yer alan AE2 nin kumanda kulesinin bir replikasi 1995 yilindan beri AE2 batigini bulmaya calisan Rahmi M Koc Muzesi yoneticisi Selcuk Kolay 1998 haziraninda batigin Marmara Denizi nde Karabiga da Karaburun un 4 mil kuzeyinde ve 72 metre 236 ft derinlikte oldugunu saptadi Sonraki ise ay bu noktaya bir dalis gerceklestirdi Ekim 1998 de Turkiye ye gelen Avustralyali dalgic ekibinin gerceklestirdigi dalista batigin AE2 ye ait oldugu dogrulandi 9 Eylul 2007 de Avustralyali ve Turk yetkilileri batigin cikarilmasi ve restore edilmesi konusunda ortaklasa bir calisma yapmaya basladi Yapilan calismalarla 1998 den beri yapilan dalislarda batigin buyuk zararlar gordugu belirlendi Notlar acilimi His Her Majesty s Australian Ship Ingilizcede Majestelerinin Avustralya Gemisi anlamindadir KaynakcaCanakkale Bogaz Komutanligi 2008 Canakkale Deniz Savaslari 1915 Kultur Yayinlari ISBN 9754092826 Stevens David 2001 World War I The Royal Australian Navy The Australian Centenary History of Defence vol III Guney Melbourne ISBN 0 19 555542 2 OCLC 50418095 2004 No Pleasure Cruise the story of the Royal Australian Navy Crows Nest Yeni Guney Galler Allen amp Unwin ISBN 1 74114 233 4 OCLC 55980812 2004 No Pleasure Cruise the story of the Royal Australian Navy Crows Nest Yeni Guney Galler Allen amp Unwin ss 97 ISBN 1 74114 233 4 OCLC 55980812 a b c Stevens David sf 46 a b White Michael 2011 Australian Submarines Past and Present Oldham Charles Ed 100 Years of the Royal Australian Navy Bondi Junction NSW Faircount Media Group ss 129 30 OCLC 741711418 26 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2013 a b c Stevens David sf 45 a b c Canakkale Deniz Savaslari 1915 Sh 8 a b c Canakkale Deniz Savaslari 1915 Sh 9 Hurriyet 1 Ocak 1999 27 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2013 Avustralya Kraliyet Donanmasi resmi sitesi 12 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2013 Brenchley Fred 10 Eylul 2007 Gallipoli s valiant sub poised to surface from the depths of history The Sydney Morning Herald 23 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2013 11 Eylul 2007 Looking beneath the surface of the Gallipoli campaign Australian Broadcasting Corporation 20 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2013 Dis baglantilarWikimedia Commons ta HMAS AE2 ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 1997 ve 1998 yillarinda AE2 batigina yapilan dalislarda cekilen fotograflar 9 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce