Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hacı Molla Ahmed Hacı Piri oğlu Nuruzade (Rusça: Гаджи Молла Ахмед Хаджи Пири оглы Нуризаде; d. 1881, Düyerli, Yelizavetpol Guberniyası, Rus İmparatorluğu — ö. 1930, Düyerli, Şemkir, Azerbaycan SSC, Transkafkasya SFSC, Sovyetler Birliği) - Hacı Ahund isimle de bilinir. Hacı Molla Ahmed, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti döneminde parlamentoda Ahrar partisi ve fraksiyonu üyesiydi. Azerbaycan'ın Bolşevik işgaline karşı savaştı ve 1930'da öldü.
| Hacı Molla Ahmed Nuruzade | |
|---|---|
 | |
| Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamento Üyesi | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1881 Düyerli, Yelizavetpol Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1930 Düyerli, Şemkir, Azerbaycan SSC, Transkafkasya SFSC, Sovyetler Birliği |
| Partisi | Ahrar |
| Evlilik(ler) | Aleviyye Gövher |
| Dini | Şii İslam |
Hayatı
Hacı Ahmed Nuruzade, 1881 yılında Düyerli köyünde Hacı Pirin ailesinde dünyaya gelmiştir. O, ailedeki 5 çocuktan dördüncüsüydü. Ahmed, dini eğitimini Şii bilim havzasının merkezlerinden biri olan Necef'te almış, eğitimini tamamladıktan sonra köyüne dönerek camiye ahhund olarak atanmıştır. Hacı Ahund, köylülerin Mekke, Meşhed ve Kerbela'ya hac ziyaretini organize etmesi için İran'dan Seyyed Zavvarbaşı Nizami'yi davet etti. 1918 yılında Azerbaycan Halk Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan ettikten sonra parlamentonun milletvekili ve Ahrar fraksiyonunun Gence kazası temsilcisi olmuştur. Bolşevik-Daşnak'larla mücadele sırasında Hacı Molla Ahmed Nuruzade, Yeg Mustafa ve Kerbelayi İsmail liderliğinde sakinleri Kafkas İslam Ordusu için lojistik destek toplamaya çalıştılar. Bu kişilerden bazıları Molla Ahmed ile birlikte Kafkas İslam Ordusu'na katılarak Bakü mücadelelerine de katıldılar. 1920 yılının Mayıs ayına kadar Ahmed Nuruzade Gence şehrinde kalmıştır. Bolşevik işgaline karşı Gence İsyan'ının başlamasının ardından Nuruzade yanlıları Meşedi Hasan ve Meşedi Ali onu faytonla götürmeye gelirler. Nuruzade'nin genç eşi Aleviye da onlara katılıyor. Gence'den bir faytonla uzaklaşırken top ateşi altında kaldılar ve fayton sürücüleri ağır yaralandı. Yaralılar Düyerli'ye ulaştıktan iki gün sonra hayatını kaybetti.
Molla Ahmed yeniden köyün ahundu olur. Eylül 1927'de NKVD, Zayam köyünden insanları onu tutuklamaları için gönderdi ve ardından kaçak oldu. O, çevresine destekçiler topluyor ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ni yeniden kurmak için Sovyet iktidarına karşı silahlı mücadele yürütüyor. Bunlar arasında Dülyer köyünden olan Bapban Mail, kendi grubuyla birlikteydi. Hacı Ahund, 200 kaçakla birlikte dağlara çıkıp orada bir matbaa kurarak "Azadlık" gazetesini yayımlıyordu. Makalelerinde halkı Sovyet iktidarına karşı mücadeleye, milli cumhuriyeti canlandırmaya çağırıyordu. Bapban Mail'in ölümünden sonra Nuruzade'nin kuvvetleri Sovyet altyapısına daha aktif darbeler indirmeye başladı. Partizan hayatına başladıktan sonra eşi Aleviye Gence'ye döndü. Nuruzade daha sonra Govher adında bir kadınla evlendi ve bu evlilikten bir erkek çocuğu dünyaya geldi.
1930'ların başlarında Bolşevikler, Düyerli köyünün toplumsal merkezi olan postanede her gün mitingler düzenliyorlardı. Mitinglerde Hacı Ahund ve destekçilerine karşı propaganda yapıldı. Nuruzade ve adamları ideolojik olarak "İttihad" partisine yakın olan "Allahçılar" örgütü üyeleriydi. Yazın Nuruzade bir toplantı düzenledi ve karar verildi ki, yerel halka karşı soygun ve zarar verme olaylarına son verilmeli. Ayrıca Karabağ partizanları ile de ilişkilerin kurulması konusunda karar alındı. Temmuz ayında Nuruzade, Sultanov kardeşler ve Gedebey civarından toplanan diğerleri Destefur bölgesine yola çıktı. Toplam sayıları 60-80 kişiydi. Grubun amacı Destefur bölgesindeki Pirverdi'nin grubu ile birleşmekti. Eylül ayında grubundan 13 kişi Duyarlı bölgesindeydi ve Türk tüfekleri, revolverleri ve tabancalarıyla silahlanmıştı. Son zamanlarda partizan grupları ve çeteler arasında iç çatışmalar da ortaya çıkmıştı. Nuruzade'nin çetesini ortadan kaldırmak için hem Bakü'den hem de Gence'den müfrezeler gönderildi. Bu oluşumların komutanlığına 24. Alayın komutanı atandı. 17 Kasım gecesi Nuruzade'nin çetesi aktif sabotaj faaliyetlerine başladı. Sovyet ordusu birliklerinin bulunduğu yere yakın bölgelerde 3 ana operasyon gerçekleştirdiler. Nuruzade'nin grubu saat 22.00'de Zeyem ve Dulyer istasyonları arasındaki telgraf hattını kesti. Ayrıca Bakü-Batum kerosen boru hattını ateşe verdiler ve 4 metre uzunluğundaki demiryolu köprüsünü de yaktılar. Ayrıca aynı anda oradaki çeteler 10 metrelik bir demiryolu köprüsünü ateşe vererek demiryolu bağlantısını bir süreliğine kesintiye uğrattı.Josef Stalin'in emriyle Duyarlı köyü "kurdlar yuvası" sayıldı ve 3 gün içinde tamamen yok edildi. 20-21 Kasım gecesi operasyon başladı ve Duyarlı köyü çatışmasız ele geçirildi. Köyün içinden kuzeye doğru ilerledikçe Çekistler bir partizan kontrol noktası gördüler. Bunun sonucunda Çugunda denilen yerde toplanan 25 süvari partizanı hemen Kura Nehri'ne doğru çekilmeye başladı. Partizanların ikinci kısmı ise güvenlik güçlerinin Çugunda istikametine doğru ilerlediğini görünce yön değiştirerek Aşağı Eyyublu'ya yöneldi. Duyarlı köyünün ele geçirilmesinin ardından bir grup güvenlik gücü köy halkıyla toplantı düzenledi. Toplantıda tüm silahların teslim edilmesi, partizanların ve destekçilerinin teslim olması talep edildi. Silahları toplamak için bir komisyon oluşturuldu ve komşu bölgelerde saklanan partizanları, yani "kulak haydutlarını" teslim etmek için bir troyka oluşturuldu. Duyarlı'da kolektif çiftlik - kolhoz örgütlendi ve Nuruzade'nin arazisi de buna dahil edildi. Golchomag'ların çoğu köyden kayboldu. 25 Kasım'da Nuruzade ve yaklaşık 30 kişilik grubu, Guşçu Ayrim köyünde bulunan köprüyü yakmaya çalıştı. 27 Kasım'da Kur'un sol yakasına, Ceyrançöl topraklarına geçtiler. Buraya gelen partizanların toplam sayısı yaklaşık 300 kişiye ulaştı. Aralık ayı başında Güney Kafkasya GPU, Gence bölgesinde isyancılara karşı çatışmaların yaşandığını bildirdi. Raporda isyancıların sayısı bin kişi olarak belirtiliyor:
Eşkıya hareketi, eski Müsavat parlamentosu üyesi ve eski İttihatçı Molla Hacı Ahund tarafından yönetiliyor. Onun liderliğindeki eşkıya çetelerinin önündeki asıl görev, genel bir isyan başlatmaktır. Bu amaçla Hacı Ahund geniş çaplı bir propaganda başlattı. "Sovyet iktidarının yakın zamanda çöküşü, İngilizlerin, Türk ordularının vs." gelişiyle ilgili sürekli söylentiler var. Köylüler, kollektif çiftliklere karşı savaşmak için çağrılırlar, "Rus işgalcilere karşı isyan ederler, din ve yoksulluktan kurtulurlar" vb. Amaçlar için savaşmaya çağrılırlar. Köylüler kolhozlara, "Rus işgalcilere karşı, din ve yoksulluktan kurtulmak için" savaşmaya çağrılıyor. Benzer duyurular Gedebey'de de yapıldı. Türk ordusunun gelişiyle ilgili söylentileri yaymak için soygunculardan biri (Hacı Ahund'un emriyle) Türk subayı kılığında çevre köyleri dolaştı ve buradaki eşkıyalar ona "Paşa" adını verdi. Aynı zamanda partizan propagandacılar köylülere "sağcı çevrelerin Hacı Ahund'u desteklediğine" dair güvence verdi.
Bu hazırlık sonucunda Nuruzade çevresinde 1000'den fazla kişi toplanmış ve bunun sonucunda Şamhor, Kasim-İsmayılovski ilçelerindeki çok sayıda köyü etki altına almıştır. Bu bölgelerdeki Kolçomaklar bu hareketin maddi ve teknik temininde ve bilgi sağlanmasında önemli rol oynamışlardır. Çatışmalardan birinde Nuruzade ağır yaralandı ve bir bacağını kaybetti. Şimanlı kabilesine ait çoban kulübesinde günler ve geceler geçirmek zorunda kaldı. Sovyet yetkililerinin muhbirleri bunu öğrendikten sonra ilgili yetkilileri bu konuda bilgilendirdi. Nuruzade'nin kaldığı kulübenin alanı güvenlik görevlileri tarafından kuşatıldı. Nuruzade, çoban Memmed'den askerlere öldüğünü haber vermesini ister. Çobanın bunu yapmasının ardından kontrole gelen askerlerden beşini öldüren Nuruzade, hemen atına binerek kaçmaya çalıştı.Bolşeviklerle at sırtında da savaşan Nuruzade, son kurşunla kendini vurarak intihar etti. Ölümünden sonra Kızıl Ordu, Hacı Ahund'un eski polis memurları, Komünist Parti üyeleri ve Bolşevikler'in baskıcı politikalarından memnun olmayan eski yerel parti yetkilileri de dahil olmak üzere bazı birliklerini ele geçirdi. Yeğeni Hamid, Seyed Nizam, sağ kolu Tat Fattah ve Kor Alibey'in de aralarında bulunduğu dört adamı parayı alarak olay yerinden ayrıldı. Geceyi geçirmek Irmaşlı Köyü'nde durdular. Onları gören çobanlardan biri durumu NKVD'ye bildirdi. Kaçaklar Karatac köyüne kaçmak zorunda kaldılarsa da kaçamadılar ve orada öldürüldüler. Nuruzade'nin grubundan 20 kişi daha yakalanıp Bakü'ye götürüldü ve gaz odalarında öldürüldü. NKVD üyesi Ceferov'un talimatıyla köy postanesi yakınında 12 kişi daha vuruldu. Bunlar arasında Muhammed Aslanali oğlu, Kerbelayi Ali Allahgulu oğlu, Memmed Yusuf oğlu, Arık, Aslan Arık oğlu, Kara Kazım, Adil Gambar oğlu, Esad Baba oğlu, Yekya Muhammed Piri oğlu (Nuruzade'nin kardeşi), Topal İsa, Mustafa İmamgulu oğlu ve Abdullah Hüseyin oğlu bulunmaktadır. Cenazeleri Sarıtepe köyü yakınındaki Kanlı Gova yerleşimindeki toplu mezara defnedildi. Nuruzade'nin cesedi yakılarak Şemkir istasyonu yakınındaki bir kuyuya atıldı. İnfaz töreninin ardından partizanların eşleri ve çocukları köy meydanında toplandı. Toplananlardan 6 çocuğa aşı yapıldı ve bir hafta sonra öldüler. Ölenler arasında Nuruzadeh'in oğlu, kardeşi Yekya Muhammed'in oğlu ve torunu ile Hasan, Hüseyin ve Alagan adlı partizanların oğulları da vardı.
Kültürde
Yazar Şamistan Askerov'un "Üç Düşman" adlı romanı Hacı Molla Ahmed Nuruzade ve hareketini anlatıyor.
Kaynakça
- ^ . millikimlik.az. 7 Aralık 2012. 14 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2023.
- ^ "III. "Əhrar" fraksiyası". axc.preslib.az. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Aralık 2023.
- ^ Веселов 2021, s. 75.
- ^ Mahmudov və başqaları 2005, s. 278.
- ^ Tahirzadə 2008.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 10.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 13.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 11.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 15.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 16.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 17.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 18.
- ^ a b Həmidqızı 2020, s. 19.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 20.
- ^ Rəsulzadə 2019, s. 78.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 21.
- ^ a b Həmidqızı 2020, s. 22.
- ^ a b c Mamulia və Abutalbov 2015, s. 265.
- ^ Быстрова 2008, s. 1395.
- ^ Быстрова 2008, s. 1434.
- ^ Быстрова 2008, s. 1504.
- ^ Быстрова 2008, s. 1512.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 30.
- ^ Советская деревня глазами ВЧК-ОГПУ-НКВД. 1918—1939. Документы и материалы.
- ^ Быстрова 2008, s. 1517.
- ^ a b Соколов 2008, s. 40.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 24.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 25.
- ^ a b Həmidqızı 2020, s. 26.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 27.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 27-28.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 31.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 34.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 35.
- ^ Həmidqızı 2020, s. 36.
Kaynak
- Yaqub Mahmudov və başqaları (red.) (2005). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası - Hacı Molla Əhməd Hacı Piri oğlu Nuruzadə maddəsi. Bakı.
- Всеволод Веселов (2021). Большевики в Азербайджане (конец апреля – начало июня 1920 года). Москва: Родина.
- Əsginaz Həmidqızı (2020). Düyərlinin yazılmamış dastanının qəhrəmanları. Gəncə.
- Н. Е. Быстрова (2008). «Совершенно секретно»: Лубянка - Сталину о положении в стране (1922-1934 гг.). Москва: ИРИ РАН. ISBN .
- Məhəmmədəmin Rəsulzadə (2019). Azərbaycan: Müstəqillik üçün mübarizə yolunda. Bakı: Çapar Yayınları. ISBN .
- Giorgi Mamulia, Ramiz Abutalbov (2015). Odlar yurdu azadlıq va müstəqillik uğrunda mübarizadə. Azərbaycan mühacirətinin siyasi tarixi (1920-1945). Bakı: TEAS Press Nəşriyyat evi. ISBN .
- Ədalət Tahirzadə (2008). Nuruzadə Hacı Axund Əhməd Hacı Piri oğlu. 525-ci qəzet.
- Борис Соколов (2008). Берия: судьба всесильного наркома. Москва: АСТ. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haci Molla Ahmed Haci Piri oglu Nuruzade Rusca Gadzhi Molla Ahmed Hadzhi Piri ogly Nurizade d 1881 Duyerli Yelizavetpol Guberniyasi Rus Imparatorlugu o 1930 Duyerli Semkir Azerbaycan SSC Transkafkasya SFSC Sovyetler Birligi Haci Ahund isimle de bilinir Haci Molla Ahmed Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti doneminde parlamentoda Ahrar partisi ve fraksiyonu uyesiydi Azerbaycan in Bolsevik isgaline karsi savasti ve 1930 da oldu Haci Molla Ahmed NuruzadeAzerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamento UyesiKisisel bilgilerDogum 1881 Duyerli Yelizavetpol Guberniyasi Rus ImparatorluguOlum 1930 Duyerli Semkir Azerbaycan SSC Transkafkasya SFSC Sovyetler BirligiPartisi AhrarEvlilik ler Aleviyye GovherDini Sii IslamHayatiHaci Molla Ahmed Nuruzade kardesi Yekya Muhammed ortada ve oglu Hamid solda ile birlikte Haci Ahmed Nuruzade 1881 yilinda Duyerli koyunde Haci Pirin ailesinde dunyaya gelmistir O ailedeki 5 cocuktan dorduncusuydu Ahmed dini egitimini Sii bilim havzasinin merkezlerinden biri olan Necef te almis egitimini tamamladiktan sonra koyune donerek camiye ahhund olarak atanmistir Haci Ahund koylulerin Mekke Meshed ve Kerbela ya hac ziyaretini organize etmesi icin Iran dan Seyyed Zavvarbasi Nizami yi davet etti 1918 yilinda Azerbaycan Halk Cumhuriyeti bagimsizligini ilan ettikten sonra parlamentonun milletvekili ve Ahrar fraksiyonunun Gence kazasi temsilcisi olmustur Bolsevik Dasnak larla mucadele sirasinda Haci Molla Ahmed Nuruzade Yeg Mustafa ve Kerbelayi Ismail liderliginde sakinleri Kafkas Islam Ordusu icin lojistik destek toplamaya calistilar Bu kisilerden bazilari Molla Ahmed ile birlikte Kafkas Islam Ordusu na katilarak Baku mucadelelerine de katildilar 1920 yilinin Mayis ayina kadar Ahmed Nuruzade Gence sehrinde kalmistir Bolsevik isgaline karsi Gence Isyan inin baslamasinin ardindan Nuruzade yanlilari Mesedi Hasan ve Mesedi Ali onu faytonla goturmeye gelirler Nuruzade nin genc esi Aleviye da onlara katiliyor Gence den bir faytonla uzaklasirken top atesi altinda kaldilar ve fayton suruculeri agir yaralandi Yaralilar Duyerli ye ulastiktan iki gun sonra hayatini kaybetti Molla Ahmed yeniden koyun ahundu olur Eylul 1927 de NKVD Zayam koyunden insanlari onu tutuklamalari icin gonderdi ve ardindan kacak oldu O cevresine destekciler topluyor ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ni yeniden kurmak icin Sovyet iktidarina karsi silahli mucadele yurutuyor Bunlar arasinda Dulyer koyunden olan Bapban Mail kendi grubuyla birlikteydi Haci Ahund 200 kacakla birlikte daglara cikip orada bir matbaa kurarak Azadlik gazetesini yayimliyordu Makalelerinde halki Sovyet iktidarina karsi mucadeleye milli cumhuriyeti canlandirmaya cagiriyordu Bapban Mail in olumunden sonra Nuruzade nin kuvvetleri Sovyet altyapisina daha aktif darbeler indirmeye basladi Partizan hayatina basladiktan sonra esi Aleviye Gence ye dondu Nuruzade daha sonra Govher adinda bir kadinla evlendi ve bu evlilikten bir erkek cocugu dunyaya geldi 1930 larin baslarinda Bolsevikler Duyerli koyunun toplumsal merkezi olan postanede her gun mitingler duzenliyorlardi Mitinglerde Haci Ahund ve destekcilerine karsi propaganda yapildi Nuruzade ve adamlari ideolojik olarak Ittihad partisine yakin olan Allahcilar orgutu uyeleriydi Yazin Nuruzade bir toplanti duzenledi ve karar verildi ki yerel halka karsi soygun ve zarar verme olaylarina son verilmeli Ayrica Karabag partizanlari ile de iliskilerin kurulmasi konusunda karar alindi Temmuz ayinda Nuruzade Sultanov kardesler ve Gedebey civarindan toplanan digerleri Destefur bolgesine yola cikti Toplam sayilari 60 80 kisiydi Grubun amaci Destefur bolgesindeki Pirverdi nin grubu ile birlesmekti Eylul ayinda grubundan 13 kisi Duyarli bolgesindeydi ve Turk tufekleri revolverleri ve tabancalariyla silahlanmisti Son zamanlarda partizan gruplari ve ceteler arasinda ic catismalar da ortaya cikmisti Nuruzade nin cetesini ortadan kaldirmak icin hem Baku den hem de Gence den mufrezeler gonderildi Bu olusumlarin komutanligina 24 Alayin komutani atandi 17 Kasim gecesi Nuruzade nin cetesi aktif sabotaj faaliyetlerine basladi Sovyet ordusu birliklerinin bulundugu yere yakin bolgelerde 3 ana operasyon gerceklestirdiler Nuruzade nin grubu saat 22 00 de Zeyem ve Dulyer istasyonlari arasindaki telgraf hattini kesti Ayrica Baku Batum kerosen boru hattini atese verdiler ve 4 metre uzunlugundaki demiryolu koprusunu de yaktilar Ayrica ayni anda oradaki ceteler 10 metrelik bir demiryolu koprusunu atese vererek demiryolu baglantisini bir sureligine kesintiye ugratti Josef Stalin in emriyle Duyarli koyu kurdlar yuvasi sayildi ve 3 gun icinde tamamen yok edildi 20 21 Kasim gecesi operasyon basladi ve Duyarli koyu catismasiz ele gecirildi Koyun icinden kuzeye dogru ilerledikce Cekistler bir partizan kontrol noktasi gorduler Bunun sonucunda Cugunda denilen yerde toplanan 25 suvari partizani hemen Kura Nehri ne dogru cekilmeye basladi Partizanlarin ikinci kismi ise guvenlik guclerinin Cugunda istikametine dogru ilerledigini gorunce yon degistirerek Asagi Eyyublu ya yoneldi Duyarli koyunun ele gecirilmesinin ardindan bir grup guvenlik gucu koy halkiyla toplanti duzenledi Toplantida tum silahlarin teslim edilmesi partizanlarin ve destekcilerinin teslim olmasi talep edildi Silahlari toplamak icin bir komisyon olusturuldu ve komsu bolgelerde saklanan partizanlari yani kulak haydutlarini teslim etmek icin bir troyka olusturuldu Duyarli da kolektif ciftlik kolhoz orgutlendi ve Nuruzade nin arazisi de buna dahil edildi Golchomag larin cogu koyden kayboldu 25 Kasim da Nuruzade ve yaklasik 30 kisilik grubu Guscu Ayrim koyunde bulunan kopruyu yakmaya calisti 27 Kasim da Kur un sol yakasina Ceyrancol topraklarina gectiler Buraya gelen partizanlarin toplam sayisi yaklasik 300 kisiye ulasti Aralik ayi basinda Guney Kafkasya GPU Gence bolgesinde isyancilara karsi catismalarin yasandigini bildirdi Raporda isyancilarin sayisi bin kisi olarak belirtiliyor Duyarli koyunun 1886 yilina ait kamera goruntusunden bir sayfa Bu sayfada Ahmed in oldugu gosterilmekte ve ailesinin adi gecmektedir Eskiya hareketi eski Musavat parlamentosu uyesi ve eski Ittihatci Molla Haci Ahund tarafindan yonetiliyor Onun liderligindeki eskiya cetelerinin onundeki asil gorev genel bir isyan baslatmaktir Bu amacla Haci Ahund genis capli bir propaganda baslatti Sovyet iktidarinin yakin zamanda cokusu Ingilizlerin Turk ordularinin vs gelisiyle ilgili surekli soylentiler var Koyluler kollektif ciftliklere karsi savasmak icin cagrilirlar Rus isgalcilere karsi isyan ederler din ve yoksulluktan kurtulurlar vb Amaclar icin savasmaya cagrilirlar Koyluler kolhozlara Rus isgalcilere karsi din ve yoksulluktan kurtulmak icin savasmaya cagriliyor Benzer duyurular Gedebey de de yapildi Turk ordusunun gelisiyle ilgili soylentileri yaymak icin soygunculardan biri Haci Ahund un emriyle Turk subayi kiliginda cevre koyleri dolasti ve buradaki eskiyalar ona Pasa adini verdi Ayni zamanda partizan propagandacilar koylulere sagci cevrelerin Haci Ahund u destekledigine dair guvence verdi Bu hazirlik sonucunda Nuruzade cevresinde 1000 den fazla kisi toplanmis ve bunun sonucunda Samhor Kasim Ismayilovski ilcelerindeki cok sayida koyu etki altina almistir Bu bolgelerdeki Kolcomaklar bu hareketin maddi ve teknik temininde ve bilgi saglanmasinda onemli rol oynamislardir Catismalardan birinde Nuruzade agir yaralandi ve bir bacagini kaybetti Simanli kabilesine ait coban kulubesinde gunler ve geceler gecirmek zorunda kaldi Sovyet yetkililerinin muhbirleri bunu ogrendikten sonra ilgili yetkilileri bu konuda bilgilendirdi Nuruzade nin kaldigi kulubenin alani guvenlik gorevlileri tarafindan kusatildi Nuruzade coban Memmed den askerlere oldugunu haber vermesini ister Cobanin bunu yapmasinin ardindan kontrole gelen askerlerden besini olduren Nuruzade hemen atina binerek kacmaya calisti Bolseviklerle at sirtinda da savasan Nuruzade son kursunla kendini vurarak intihar etti Olumunden sonra Kizil Ordu Haci Ahund un eski polis memurlari Komunist Parti uyeleri ve Bolsevikler in baskici politikalarindan memnun olmayan eski yerel parti yetkilileri de dahil olmak uzere bazi birliklerini ele gecirdi Yegeni Hamid Seyed Nizam sag kolu Tat Fattah ve Kor Alibey in de aralarinda bulundugu dort adami parayi alarak olay yerinden ayrildi Geceyi gecirmek Irmasli Koyu nde durdular Onlari goren cobanlardan biri durumu NKVD ye bildirdi Kacaklar Karatac koyune kacmak zorunda kaldilarsa da kacamadilar ve orada oldurulduler Nuruzade nin grubundan 20 kisi daha yakalanip Baku ye goturuldu ve gaz odalarinda olduruldu NKVD uyesi Ceferov un talimatiyla koy postanesi yakininda 12 kisi daha vuruldu Bunlar arasinda Muhammed Aslanali oglu Kerbelayi Ali Allahgulu oglu Memmed Yusuf oglu Arik Aslan Arik oglu Kara Kazim Adil Gambar oglu Esad Baba oglu Yekya Muhammed Piri oglu Nuruzade nin kardesi Topal Isa Mustafa Imamgulu oglu ve Abdullah Huseyin oglu bulunmaktadir Cenazeleri Saritepe koyu yakinindaki Kanli Gova yerlesimindeki toplu mezara defnedildi Nuruzade nin cesedi yakilarak Semkir istasyonu yakinindaki bir kuyuya atildi Infaz toreninin ardindan partizanlarin esleri ve cocuklari koy meydaninda toplandi Toplananlardan 6 cocuga asi yapildi ve bir hafta sonra olduler Olenler arasinda Nuruzadeh in oglu kardesi Yekya Muhammed in oglu ve torunu ile Hasan Huseyin ve Alagan adli partizanlarin ogullari da vardi KulturdeYazar Samistan Askerov un Uc Dusman adli romani Haci Molla Ahmed Nuruzade ve hareketini anlatiyor Kaynakca millikimlik az 7 Aralik 2012 14 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Aralik 2023 III Ehrar fraksiyasi axc preslib az 18 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Aralik 2023 Veselov 2021 s 75 Mahmudov ve basqalari 2005 s 278 Tahirzade 2008 Hemidqizi 2020 s 10 Hemidqizi 2020 s 13 Hemidqizi 2020 s 11 Hemidqizi 2020 s 15 Hemidqizi 2020 s 16 Hemidqizi 2020 s 17 Hemidqizi 2020 s 18 a b Hemidqizi 2020 s 19 Hemidqizi 2020 s 20 Resulzade 2019 s 78 Hemidqizi 2020 s 21 a b Hemidqizi 2020 s 22 a b c Mamulia ve Abutalbov 2015 s 265 Bystrova 2008 s 1395 Bystrova 2008 s 1434 Bystrova 2008 s 1504 Bystrova 2008 s 1512 Hemidqizi 2020 s 30 Sovetskaya derevnya glazami VChK OGPU NKVD 1918 1939 Dokumenty i materialy erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Bystrova 2008 s 1517 a b Sokolov 2008 s 40 Hemidqizi 2020 s 24 Hemidqizi 2020 s 25 a b Hemidqizi 2020 s 26 Hemidqizi 2020 s 27 Hemidqizi 2020 s 27 28 Hemidqizi 2020 s 31 Hemidqizi 2020 s 34 Hemidqizi 2020 s 35 Hemidqizi 2020 s 36 KaynakYaqub Mahmudov ve basqalari red 2005 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi Haci Molla Ehmed Haci Piri oglu Nuruzade maddesi Baki erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Vsevolod Veselov 2021 Bolsheviki v Azerbajdzhane konec aprelya nachalo iyunya 1920 goda Moskva Rodina erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Esginaz Hemidqizi 2020 Duyerlinin yazilmamis dastaninin qehremanlari Gence erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim N E Bystrova 2008 Sovershenno sekretno Lubyanka Stalinu o polozhenii v strane 1922 1934 gg Moskva IRI RAN ISBN 978 5 8055 0170 9 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Mehemmedemin Resulzade 2019 Azerbaycan Musteqillik ucun mubarize yolunda Baki Capar Yayinlari ISBN 978 9952 8356 7 0 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Giorgi Mamulia Ramiz Abutalbov 2015 Odlar yurdu azadliq va musteqillik ugrunda mubarizade Azerbaycan muhaciretinin siyasi tarixi 1920 1945 Baki TEAS Press Nesriyyat evi ISBN 978 9952 494 72 3 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Edalet Tahirzade 2008 Nuruzade Haci Axund Ehmed Haci Piri oglu 525 ci qezet erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Boris Sokolov 2008 Beriya sudba vsesilnogo narkoma Moskva AST ISBN 978 5 17 050508 1 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim