Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hadim Mesih Mehmed Paşa (d.? -ö. 1592) III. Murad saltanatı döneminde 1 Kasım 1585-14 Nisan 1586 döneminde sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
| Hadim Mesih Mehmed Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 1 Kasım 1585 - 14 Nisan 1586 | |
| Hükümdar | III. Murad |
| Yerine geldiği | Özdemiroğlu Osman Paşa |
| Yerine gelen | Kanijeli Siyavuş Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | ? Bosna Eyaleti |
| Ölüm | 1592 İstanbul |
Hayatı
Hadim Mesih Mehmed Paşa'nin Bulgar asıllı olduğu büyük olasıdır. Devşirme olarak küçük yaşta Enderûn'a alınmıştır. Sarayda olarak görev yapmıştır. Sonra Hazinedarbaşı görevine getirilmiştir,
Ekim 1574'te Hüseyin Paşa'nın yerine [[Osmanlı Mısır valileri listesi|Mısır Beylerbeyi atanmıştır. Osmanlı kronik tarihçilerden Gelibolulu Mustafa Âlî,,İbrahim Peçevi ve bunları kaynak alan diğer Osmanlı tarihlerinde Mesih Mehmed Paşa'nın II. Selim döneminde kilercibaşı iken Saray'da kilerde çıkan bir büyük yangının tüm kilerdeki depolanan yiyecek ve diğer levazım eşyasını yakıp yok ettiğini ve Saray kilerinin ihtiyacının Mısır'dan hemen karşılanabilmesi için akağalardan olan Mesih Mehmed Ağa'ya paşa unvanı verilip onun Mısır'a beylerbeyi olarak tayin edildiğini bildirirler. Fakat bu dönemin Osmanlı "mühimme defteri"ni kaynak gösteren tarihçi Uzunçarşılı bu yangına ve Saray kilerinin yeniden ikmaline ait kayıtların bu ana kaynakta bulunmadığını belirtmektedir.
Mesih Mehmed Paşa Mısır Beylerbeyi görevinde 5 yıl kalmıştır. Bazen gayet sert olarak ve çok zaman yumuşaklıkla hiç isyan ve büyük şikayet olmadan bu eyaletin idaresinde başarı kazanmıştır. Bu başarısı nedeniyle Ekim 1579'da Mısır'dan İstanbul'a çağrılmıştır.Yerine Mısır Beylerbeyi olarak haremi-hümayunda "başhaznedar" olan Hadım Hasan Ağa getirilmiştir.
Istanbul'a donen Mesih Mehmed Paşa ikinci vezir olarak kubbealtı vezirliği görevine atandı. Sadrazam olan Özdemiroğlu Osman Paşa İran Seferi serdarı olup Istanbul'da bulunmadığı için İstanbul'da sadâret kaymakamlığı da yaptı.
Mesih Mehmed Paşa, İran Seferi'nde serdar-ı ekrem olarak bulunan Özdemiroğlu Osman Paşa'nın o cephede iken bir hastalık sonucu 29 Ekim 1585'te öldüğü haberi İstanbul'a ulaşınca 1 Kasım 1585'te Sultan III. Murad tarafından Sadrazam görevine atanmıştır.
Sadrazam olarak padişahın ve saray kliğinin devamlı devlet ve hükûmet işlerine karışmasına hedef olmuş ve bundan tedirgin olmuştur. Nisan 1586'da devlet işlerinde Sadrazam'ın isteklerini karşılamayan Reis-ül Küttab Hamza Efendi'nin padişah tarafından azlini istemiştir. Fakat Sultan III. Murad Sadrazam'ın bu isteğini reddetmiştir. Bunun üzerine Mesih Mehmed Paşa'nın
istiklali olmayan vezir-i azam iş göremez
diyerek 4 ay kadar kaldığı sadrazamlıktan istafa ettiği belirtilmiştir.
Bu istifasından sonra Mesih Mehmed Paşa emekliye ayrılıp diğer bir devlet işi ve unvanı verilmemiştir. Mesih Mehmet Paşa 1592'de İstanbul'da ölmüştür. Fatih yakınlarında Hırka-i Şerif Camii tarafında yaptırdığı ve çinileriyle tanınmış "Mesih Mehmed Paşa Camii" kenarında bulunan üstü açık olan türbesine gömülmüştür.
Değerlendirme
Uzunçarşılı onu şöyle değerlendirmiştir:
Sadrazamlık görevinde iyi idareli, vakur ve ciddi (idi)
"Osmanlılar Ansiklopedisi"'nde şu değerlendirme yapılmaktadır:
Şahsiyet sahibi, akıllı, vakur ve ciddi bir kişi olarak tanınmıştır.
Eserleri
Mesih Mehmed Paşa'nın Mısır'da bir medresesi bulunmaktadır. 1585-1588 yıllarında İstanbul'da Fatih, Edirnekapı civarında eskiden Hasan Paşa Mescidi bulunan mevkide yaptırdığı Mesih Mehmed Paşa Camii bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.346
- ^ a b c d e f g h * Koç, Havva, "Mesih Paşa (Hadım) ", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.204-205
- ^ Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar), "Mesih Süleyman Paşa" (1996), Sicill-i Osmani, C.IV say. 368, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları Online: [1]
- ^ Sicill-i Osmani'de ismi Mesih Süleyman Paşa olarak verilmiştir. XX. yy başlarında hazırlanmış olan bu kaynakta bulunan tarihler de diğer kaynaklardan değişiktir. Örneğin ölüm tarihi genellikle 1592 olarak verilmekte iken bu kaynakta bu tarih (Nisan-Mayıs 1589) olarak geçmektedir.
- ^ Mustafa Âli (1285/ ) Künhü'l-Ahbar 4 cilt", İstanbul
- ^ İbrahim Peçevi (haz.Murat Uraz) (1968) Peçevi Tarihi, İstanbul
- ^ Hadım Hasan Paşa 3 Kasım1597-9 Nisan1598 döneminde sadrazamlık yapmıştır.
- ^ Bu camiye, bulunduğu mevkiye atıfla, bazı kayıtlarda "Sütçü Murad Camii" veya harap iken 19.yy sonlarında Fetva Emini Hacı Nuri Efendi tarafından yeniden restore edildiği için "Fetva Emini Camii" adları da verilmektedir. bknz. Fatih Müftülüğü websitesi "Mesih Mehmet Paşa Camii" bilgileri 8 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Konuyla ilgili yayınlar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.346
- Tektaş, Nazım. (2009), Sadrâzamlar - Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı. İstanbul:Çatı Kitapları.
- Koç, Havva, "Mesih Paşa (Hadım) ", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.204-205
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar), "Mesih Süleyman Paşa" (1996), Sicill-i Osmani, C.IV say. 368, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları Online: [2]
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Özdemiroğlu Osman Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 1 Kasım 1585 - 14 Nisan 1586 | Sonra gelen: Kanijeli Siyavuş Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hadim Mesih Mehmed Pasa d o 1592 III Murad saltanati doneminde 1 Kasim 1585 14 Nisan 1586 doneminde sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Hadim Mesih Mehmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 1 Kasim 1585 14 Nisan 1586Hukumdar III MuradYerine geldigi Ozdemiroglu Osman PasaYerine gelen Kanijeli Siyavus PasaKisisel bilgilerDogum Bosna EyaletiOlum 1592 IstanbulHayatiBanisi oldugu caminin avlusunda yer alan mezari Hadim Mesih Mehmed Pasa nin Bulgar asilli oldugu buyuk olasidir Devsirme olarak kucuk yasta Enderun a alinmistir Sarayda olarak gorev yapmistir Sonra Hazinedarbasi gorevine getirilmistir Ekim 1574 te Huseyin Pasa nin yerine Osmanli Misir valileri listesi Misir Beylerbeyi atanmistir Osmanli kronik tarihcilerden Gelibolulu Mustafa Ali Ibrahim Pecevi ve bunlari kaynak alan diger Osmanli tarihlerinde Mesih Mehmed Pasa nin II Selim doneminde kilercibasi iken Saray da kilerde cikan bir buyuk yanginin tum kilerdeki depolanan yiyecek ve diger levazim esyasini yakip yok ettigini ve Saray kilerinin ihtiyacinin Misir dan hemen karsilanabilmesi icin akagalardan olan Mesih Mehmed Aga ya pasa unvani verilip onun Misir a beylerbeyi olarak tayin edildigini bildirirler Fakat bu donemin Osmanli muhimme defteri ni kaynak gosteren tarihci Uzuncarsili bu yangina ve Saray kilerinin yeniden ikmaline ait kayitlarin bu ana kaynakta bulunmadigini belirtmektedir Mesih Mehmed Pasa Misir Beylerbeyi gorevinde 5 yil kalmistir Bazen gayet sert olarak ve cok zaman yumusaklikla hic isyan ve buyuk sikayet olmadan bu eyaletin idaresinde basari kazanmistir Bu basarisi nedeniyle Ekim 1579 da Misir dan Istanbul a cagrilmistir Yerine Misir Beylerbeyi olarak haremi humayunda bashaznedar olan Hadim Hasan Aga getirilmistir Istanbul a donen Mesih Mehmed Pasa ikinci vezir olarak kubbealti vezirligi gorevine atandi Sadrazam olan Ozdemiroglu Osman Pasa Iran Seferi serdari olup Istanbul da bulunmadigi icin Istanbul da sadaret kaymakamligi da yapti Mesih Mehmed Pasa Iran Seferi nde serdar i ekrem olarak bulunan Ozdemiroglu Osman Pasa nin o cephede iken bir hastalik sonucu 29 Ekim 1585 te oldugu haberi Istanbul a ulasinca 1 Kasim 1585 te Sultan III Murad tarafindan Sadrazam gorevine atanmistir Sadrazam olarak padisahin ve saray kliginin devamli devlet ve hukumet islerine karismasina hedef olmus ve bundan tedirgin olmustur Nisan 1586 da devlet islerinde Sadrazam in isteklerini karsilamayan Reis ul Kuttab Hamza Efendi nin padisah tarafindan azlini istemistir Fakat Sultan III Murad Sadrazam in bu istegini reddetmistir Bunun uzerine Mesih Mehmed Pasa nin istiklali olmayan vezir i azam is goremez diyerek 4 ay kadar kaldigi sadrazamliktan istafa ettigi belirtilmistir Bu istifasindan sonra Mesih Mehmed Pasa emekliye ayrilip diger bir devlet isi ve unvani verilmemistir Mesih Mehmet Pasa 1592 de Istanbul da olmustur Fatih yakinlarinda Hirka i Serif Camii tarafinda yaptirdigi ve cinileriyle taninmis Mesih Mehmed Pasa Camii kenarinda bulunan ustu acik olan turbesine gomulmustur DegerlendirmeUzuncarsili onu soyle degerlendirmistir Sadrazamlik gorevinde iyi idareli vakur ve ciddi idi Osmanlilar Ansiklopedisi nde su degerlendirme yapilmaktadir Sahsiyet sahibi akilli vakur ve ciddi bir kisi olarak taninmistir EserleriMesih Mehmed Pasa nin Misir da bir medresesi bulunmaktadir 1585 1588 yillarinda Istanbul da Fatih Edirnekapi civarinda eskiden Hasan Pasa Mescidi bulunan mevkide yaptirdigi Mesih Mehmed Pasa Camii bulunmaktadir Ayrica bakinizMesih Mehmed Pasa CamiiKaynakca a b c d e f g Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 346 a b c d e f g h Koc Havva Mesih Pasa Hadim 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 204 205 ISBN 975 08 0072 9 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar Mesih Suleyman Pasa 1996 Sicill i Osmani C IV say 368 Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 Online 1 Sicill i Osmani de ismi Mesih Suleyman Pasa olarak verilmistir XX yy baslarinda hazirlanmis olan bu kaynakta bulunan tarihler de diger kaynaklardan degisiktir Ornegin olum tarihi genellikle 1592 olarak verilmekte iken bu kaynakta bu tarih Nisan Mayis 1589 olarak gecmektedir Mustafa Ali 1285 Kunhu l Ahbar 4 cilt Istanbul Ibrahim Pecevi haz Murat Uraz 1968 Pecevi Tarihi Istanbul Hadim Hasan Pasa 3 Kasim1597 9 Nisan1598 doneminde sadrazamlik yapmistir Bu camiye bulundugu mevkiye atifla bazi kayitlarda Sutcu Murad Camii veya harap iken 19 yy sonlarinda Fetva Emini Haci Nuri Efendi tarafindan yeniden restore edildigi icin Fetva Emini Camii adlari da verilmektedir bknz Fatih Muftulugu websitesi Mesih Mehmet Pasa Camii bilgileri 8 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Konuyla ilgili yayinlarUzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu Altinci Baski 2011 ISBN 978 975 16 0010 say 346 Tektas Nazim 2009 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Kitaplari ISBN 9789758845000 Koc Havva Mesih Pasa Hadim 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 204 205 ISBN 975 08 0072 9 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar Mesih Suleyman Pasa 1996 Sicill i Osmani C IV say 368 Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 Online 2 Siyasi goreviOnce gelen Ozdemiroglu Osman Pasa Osmanli Sadrazami 1 Kasim 1585 14 Nisan 1586 Sonra gelen Kanijeli Siyavus Pasa