Hadur, Macar savaş tanrısı. Macarca "ordularının efendisi" anlamındaki “Hadak Ura” sözcüklerinin bileşimidir.
Eski Macarca Hodur (Hador) olarak da söylenirdi. Macarların eski inanışlarında bir savaş tanrısı oldu, ateş tanrısı idi. Macar mitolojisinde, o Arany Atyacska (Altın Baba) ve Hajnal Anyacska (Şafak Anne) adlı tanrı ve tanrıçaların üçüncü oğludur. Onun en tanınan iki erkek kardeşi de dâhil olmak üzere birçok kardeşleri vardı. Nap Kiraly (Güneş Kralı) ve Szel Kiraly (Yel Kralı) bunların en önemlileriydi. Cennette Dünya Ağacı üstüne Arany Atyacska’nın bir kalesi vardı ve onun altındaki Napkiraly’nin Altın Ormanı ve aşağıda da Szelkiraly’nın Gümüş Ormanı bulunurdu. Hadur en sondaki Bakır Ormanın sâhibi oldu. O tanrıların bir demircisi olarak yaşıyordu. Uzun saçlıydı ve zırhı bakırdandı. Bakır kutlu bir metal olduğundan, saf bakırdan yapılmış silahlara sâhip büyük bir adam olduğu düşünülmektedir. Onun kendi yaptığı “Tanrı’nın Kılıcı” adı verilen efsânevi kılıcı, Attila tarafından keşfedildi ve onun iktidarı böylece güvence altına alınmış oldu. Macarlar bir savaş öncesinde onun için beyaz aygır kurban etme alışkanlığı vardı.
Tanrının Kılıcı
Tanrının Kılıcı veya Attila'nın Kılıcı ya da Hadur’un Kılıcı –bâzen Mars’ın Kılıcı, Sword of God (İngilizce)– Attila tarafından taşınan efsanevi silahtır. Tarihçi Priscus ve Romalı tarihçi Jordanes üzerinden aktarılan hikâyeye göre bir çoban, sürüsünden bir ineğin aksadığını fark etmiş ve hayvanın ayağını neyin kestiğini anlamak istemişti. Çoban kan izlerini takip ederek, toprağa gömülü kılıcı bulur, kılıç eski olduğunu belli etmesine karşılık tek bir pas lekesine sahip değildir ve çoban durumu Atilla’ ya bildirerek bulunduğu yerden çıkarmasına vesîle olur. Başka bir rivayete göre ise kendisi çıkararak Atilla’ya hediye etmişti.
Romalılar bu kılıcın kendi savaş tanrıları Mars’a ait olduğunu düşünmekteydiler. Ancak motif Türk (Ural-Altay) kökenlidir çünkü ineğin ayağını kesebilmesi için kılıcın yere tersine saplanmış olması gerekir ki bu tamamen Asya kökenli bir anlayıştır. Diğer kültürlerde Kılıç yere normal olarak kabzası yukarıda olacak biçimde saplanmış olarak bulunur. Anlatılanlara göre, Kılıç Atilla ile birlikte gömülmüştür. Kimilerine göre ise; Katalanya düzlüğü savaşında, Aetius'ile kapışırken kılıcın kırıldığı rivâyet edilir. Bu olaydan sonra attila duygusal bir çöküntü yaşar ve belki de, sonraki yıl Papa'nın sözünü dinleyerek Macaristan'a geri döner.
Kaynakça
- Jordanes, The Origin and Deeds of the Goths ch. XXXV (
- The History of the Decline and Fall of The Roman Empire vol. 3 Ch. XXXIV Part 1
- Patrick Howarth, Attila, King of the Huns : Man and Myth 1995:183f.
- Hermann Fillitz, Die Schatzkammer in Wien: Symbole abendländischen Kaisertums, Illustration of the "Sword of God"
Dipnotlar
Dış bağlantılar
- ChicagoHungarians.com page on the Vienna Museum's "Attila Sword"2 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hadur Macar savas tanrisi Macarca ordularinin efendisi anlamindaki Hadak Ura sozcuklerinin bilesimidir Eski Macarca Hodur Hador olarak da soylenirdi Macarlarin eski inanislarinda bir savas tanrisi oldu ates tanrisi idi Macar mitolojisinde o Arany Atyacska Altin Baba ve Hajnal Anyacska Safak Anne adli tanri ve tanricalarin ucuncu ogludur Onun en taninan iki erkek kardesi de dahil olmak uzere bircok kardesleri vardi Nap Kiraly Gunes Krali ve Szel Kiraly Yel Krali bunlarin en onemlileriydi Cennette Dunya Agaci ustune Arany Atyacska nin bir kalesi vardi ve onun altindaki Napkiraly nin Altin Ormani ve asagida da Szelkiraly nin Gumus Ormani bulunurdu Hadur en sondaki Bakir Ormanin sahibi oldu O tanrilarin bir demircisi olarak yasiyordu Uzun sacliydi ve zirhi bakirdandi Bakir kutlu bir metal oldugundan saf bakirdan yapilmis silahlara sahip buyuk bir adam oldugu dusunulmektedir Onun kendi yaptigi Tanri nin Kilici adi verilen efsanevi kilici Attila tarafindan kesfedildi ve onun iktidari boylece guvence altina alinmis oldu Macarlar bir savas oncesinde onun icin beyaz aygir kurban etme aliskanligi vardi Tanrinin KiliciTanrinin Kilici veya Attila nin Kilici ya da Hadur un Kilici bazen Mars in Kilici Sword of God Ingilizce Attila tarafindan tasinan efsanevi silahtir Tarihci Priscus ve Romali tarihci Jordanes uzerinden aktarilan hikayeye gore bir coban surusunden bir inegin aksadigini fark etmis ve hayvanin ayagini neyin kestigini anlamak istemisti Coban kan izlerini takip ederek topraga gomulu kilici bulur kilic eski oldugunu belli etmesine karsilik tek bir pas lekesine sahip degildir ve coban durumu Atilla ya bildirerek bulundugu yerden cikarmasina vesile olur Baska bir rivayete gore ise kendisi cikararak Atilla ya hediye etmisti Romalilar bu kilicin kendi savas tanrilari Mars a ait oldugunu dusunmekteydiler Ancak motif Turk Ural Altay kokenlidir cunku inegin ayagini kesebilmesi icin kilicin yere tersine saplanmis olmasi gerekir ki bu tamamen Asya kokenli bir anlayistir Diger kulturlerde Kilic yere normal olarak kabzasi yukarida olacak bicimde saplanmis olarak bulunur Anlatilanlara gore Kilic Atilla ile birlikte gomulmustur Kimilerine gore ise Katalanya duzlugu savasinda Aetius ile kapisirken kilicin kirildigi rivayet edilir Bu olaydan sonra attila duygusal bir cokuntu yasar ve belki de sonraki yil Papa nin sozunu dinleyerek Macaristan a geri doner KaynakcaJordanes The Origin and Deeds of the Goths ch XXXV The History of the Decline and Fall of The Roman Empire vol 3 Ch XXXIV Part 1 Patrick Howarth Attila King of the Huns Man and Myth 1995 183f Hermann Fillitz Die Schatzkammer in Wien Symbole abendlandischen Kaisertums Illustration of the Sword of God Dipnotlar Encyclopedia Mythica Peeps at Many Lands Hungary by H T Kover READ BOOKS 2007Dis baglantilarChicagoHungarians com page on the Vienna Museum s Attila Sword 2 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce