Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hakikat sonrası (İngilizce:Post-truth), kamuoyunun bir konuda karar verirken ya da bir konu hakkında kanaat getirirken doğruları belirlemesinde, ortak nesnel deliller yerine bir takım kişisel duygular ve inançların etkili olduğu ortamı ifade eder.
Hakikat sonrası kavramı, bireyin ya da toplumun hakikati öğrenmek ya da sorgulamaktansa, inanmak istediği gerçeğe inanma eğilimine vurgu yapar. Bilimsel yaklaşımla zıtlık gösteren bir yaklaşımdır. Hakikati anlamaya yarayan nesnel standartların yok olması ya da olgular, bilgiler, görüşler ve inançların birbirine girmesi şeklinde ortaya çıkabilir.
Bu terim, ilk ortaya çıktığında ağırlıklı olarak siyaset ve siyasi propaganda ile ilişkili olarak kullanılmıştır ancak günümüzde birçok davranış pratiğini açıklamakta kullanılmaktadır. İngilizce "post-truth" ifadesi 2016 yılında çok sık dillendirilmiş ve Oxford Ansiklopedi tarafından yılın sözü seçilmiştir.
Terimin Türkçe çevirileri
İlk olarak İngilizce post-truth şeklinde ortaya çıkan terimin Türkçe karşılığı üzerinde fikir birliği sağlanamamıştır. Kelimenin Türkçe çevirisi için "gerçeklik sonrası", "hakikat sonrası", "hakikat ötesi", "gerçek ötesi", "gerçek aşırı", "post gerçeklik", "post olgusal" gibi kelimeler önerilmiştir.
Kelime, "sonra" anlamına gelen "post" ön-ekini içerir ancak bu terimde "post" ön-eki, zamansal bir gelişmeyi değil, önüne geldiği kavramın -hakikatin- ‘artık’ önemsiz veya gereksiz olduğunu gösterir. "Hakikatin önemsizleşmesi", "inanılan gerçek" şeklinde çevirilmiştir.
Terimin ortaya çıkışı ve yayılması
Post-truth kelimesi ilk olarak 1992'de yazar Steve Tesich'in "Watergate Sendromu: Yalanlar Hükûmeti" isimli makalesinde kullanılmıştır. Yazar makalede Amerikan toplumunun Körfez Savaşı ile ilgili olarak hakikatten ziyade hükûmetin hakikat olarak sunduklarını kabul ettiğini belirtmişti.
Siyaset uzmanı Ralph Keyes’in yazdığı ve Türkçeye "Hakikat Sonrası Çağ:Günümüz Dünyasında Yalancılık ve Aldatma" olarak çevrilen “The Post-Truth Era: Dishonesty and Deception in Comtemporary Life” (2004) isimli kitap, kavramın bilinir hale gelmesinde etkili oldu.
2016'da, iki olay nedeniyle hakikat sonrası kavramı yoğun kullanıldı: Birincisi seçim ve adaylar hakkında çok fazla yalan haberin internette dolaşıma girdiği 2016 ABD başkanlık seçimi; ikincisi, Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden çıkması yönünde oy kullanılması için yalan içerikli haber ve sosyal medya mesajlarının yayıldığı Brexit referandumu. Kelimenin kullanımının bir önceki seneye nazaran %2000 artması üzerine "Post-Truth", Oxford Sözlükleri tarafından yılın kelimesi ilan edildi. Benzer şekilde "yalan haber" anlamında "fake news", Collins Dictionary tarafından 2017'de; “misinformation" kelimesi Dictionary.com tarafından 2018'de yılın kelimesi ilan edildi.
Hakikat sonrası kelime olarak daha sonra başka ülkelerde kullanıldı ve çok tartışıldı. Almanya'da "postfaktisch" (olgu sonrası, hakikat sonrası) kelimesi Alman Dili Topluluğu tarafından yılın kelimesi ilan edildi; ABD merkezli Time dergisi, 2017 başlarında "Hakikat öldü mü?" kapağıyla çıktı. Hakikat sonrası kavramı pek çok akademik ve güncel çalışmanın konusu oldu.
Hakikat sonrası terimi görece yeni olsa da, bu kavram daha önce görecilik, postmodernite ve siyasi yalancılık üzerine yapılan ahlaksal, epistemolojik ve siyasi tartışmalarda kendini göstermiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Biesecker (2018). "Guest Editor's Introduction: Toward an Archaeogenealogy of Post-truth". Philosophy & Rhetoric. 51 (4). s. 329. doi:10.5325/philrhet.51.4.0329. ISSN 0031-8213.
- ^ Illing, Sean (14 Ağustos 2018). "A philosopher explains America's "post-truth" problem". Vox. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2019.
- ^ a b Orak, Büşra Gizem (2020). "Sosyal medyada hakikat ötesi (post-truth) kavramının eleştirel kuramlar çerçevesinde incelenmesi". Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ Arkan, Zehra Nilgün (15 Eylül 2022). ""Post-Truth" Kavramı Üzerine Türkçe Karşılık Denemesi". İstanbul Kent Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. 3 (2): 1-15. ISSN 2717-9737.
- ^ Oxford Dictionaries. 16 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Flood, Alison (15 Kasım 2016). "'Post-truth' named word of the year by Oxford Dictionaries". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2023.
- ^ Özçelik, Bülent (2022). . Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora tezi. 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Arendt, Hannah (1972). Crises of the Republic; lying in politics, civil disobedience on violence, thoughts on politics, and revolution. Harcourt Brace Jovanovich. ss. 4. ISBN . OCLC 1081530613.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hakikat sonrasi Ingilizce Post truth kamuoyunun bir konuda karar verirken ya da bir konu hakkinda kanaat getirirken dogrulari belirlemesinde ortak nesnel deliller yerine bir takim kisisel duygular ve inanclarin etkili oldugu ortami ifade eder Uzerinde yanlis bir iddianin yer aldigi Hakikat sonrasi politikasina ornek olarak gosterilen Brexit yanlisi afis AB ye her gun 50 milyon sterlin gonderiyoruz bunu ulusal saglik sistemimize harcasak daha iyi olur Hakikat sonrasi kavrami bireyin ya da toplumun hakikati ogrenmek ya da sorgulamaktansa inanmak istedigi gercege inanma egilimine vurgu yapar Bilimsel yaklasimla zitlik gosteren bir yaklasimdir Hakikati anlamaya yarayan nesnel standartlarin yok olmasi ya da olgular bilgiler gorusler ve inanclarin birbirine girmesi seklinde ortaya cikabilir Bu terim ilk ortaya ciktiginda agirlikli olarak siyaset ve siyasi propaganda ile iliskili olarak kullanilmistir ancak gunumuzde bircok davranis pratigini aciklamakta kullanilmaktadir Ingilizce post truth ifadesi 2016 yilinda cok sik dillendirilmis ve Oxford Ansiklopedi tarafindan yilin sozu secilmistir Terimin Turkce cevirileriIlk olarak Ingilizce post truth seklinde ortaya cikan terimin Turkce karsiligi uzerinde fikir birligi saglanamamistir Kelimenin Turkce cevirisi icin gerceklik sonrasi hakikat sonrasi hakikat otesi gercek otesi gercek asiri post gerceklik post olgusal gibi kelimeler onerilmistir Kelime sonra anlamina gelen post on ekini icerir ancak bu terimde post on eki zamansal bir gelismeyi degil onune geldigi kavramin hakikatin artik onemsiz veya gereksiz oldugunu gosterir Hakikatin onemsizlesmesi inanilan gercek seklinde cevirilmistir Terimin ortaya cikisi ve yayilmasiPost truth kelimesi ilk olarak 1992 de yazar Steve Tesich in Watergate Sendromu Yalanlar Hukumeti isimli makalesinde kullanilmistir Yazar makalede Amerikan toplumunun Korfez Savasi ile ilgili olarak hakikatten ziyade hukumetin hakikat olarak sunduklarini kabul ettigini belirtmisti Siyaset uzmani Ralph Keyes in yazdigi ve Turkceye Hakikat Sonrasi Cag Gunumuz Dunyasinda Yalancilik ve Aldatma olarak cevrilen The Post Truth Era Dishonesty and Deception in Comtemporary Life 2004 isimli kitap kavramin bilinir hale gelmesinde etkili oldu 2016 da iki olay nedeniyle hakikat sonrasi kavrami yogun kullanildi Birincisi secim ve adaylar hakkinda cok fazla yalan haberin internette dolasima girdigi 2016 ABD baskanlik secimi ikincisi Birlesik Krallik in Avrupa Birligi nden cikmasi yonunde oy kullanilmasi icin yalan icerikli haber ve sosyal medya mesajlarinin yayildigi Brexit referandumu Kelimenin kullaniminin bir onceki seneye nazaran 2000 artmasi uzerine Post Truth Oxford Sozlukleri tarafindan yilin kelimesi ilan edildi Benzer sekilde yalan haber anlaminda fake news Collins Dictionary tarafindan 2017 de misinformation kelimesi Dictionary com tarafindan 2018 de yilin kelimesi ilan edildi Hakikat sonrasi kelime olarak daha sonra baska ulkelerde kullanildi ve cok tartisildi Almanya da postfaktisch olgu sonrasi hakikat sonrasi kelimesi Alman Dili Toplulugu tarafindan yilin kelimesi ilan edildi ABD merkezli Time dergisi 2017 baslarinda Hakikat oldu mu kapagiyla cikti Hakikat sonrasi kavrami pek cok akademik ve guncel calismanin konusu oldu Hakikat sonrasi terimi gorece yeni olsa da bu kavram daha once gorecilik postmodernite ve siyasi yalancilik uzerine yapilan ahlaksal epistemolojik ve siyasi tartismalarda kendini gostermistir Ayrica bakinizOlgu deger ayrimiKaynakca a b Biesecker 2018 Guest Editor s Introduction Toward an Archaeogenealogy of Post truth Philosophy amp Rhetoric 51 4 s 329 doi 10 5325 philrhet 51 4 0329 ISSN 0031 8213 Illing Sean 14 Agustos 2018 A philosopher explains America s post truth problem Vox 14 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2019 a b Orak Busra Gizem 2020 Sosyal medyada hakikat otesi post truth kavraminin elestirel kuramlar cercevesinde incelenmesi Ege Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi Arkan Zehra Nilgun 15 Eylul 2022 Post Truth Kavrami Uzerine Turkce Karsilik Denemesi Istanbul Kent Universitesi Insan ve Toplum Bilimleri Dergisi 3 2 1 15 ISSN 2717 9737 Oxford Dictionaries 16 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 Flood Alison 15 Kasim 2016 Post truth named word of the year by Oxford Dictionaries The Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 17 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2023 Ozcelik Bulent 2022 Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Doktora tezi 2 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arendt Hannah 1972 Crises of the Republic lying in politics civil disobedience on violence thoughts on politics and revolution Harcourt Brace Jovanovich ss 4 ISBN 0151230951 OCLC 1081530613