Hamamönü, Ankara ilinin Altındağ ilçesinde bulunan ve Ankara'nın en eski yerleşimlerinden biri olan tarihî bölge.
Hamamönü | |
---|---|
Mevki, Mahalle Kısmı | |
Altındağ | |
Ülke | Türkiye |
Bölge | İç Anadolu |
İl | Ankara |
İlçe | Altındağ |
Zaman dilimi | (TRS) |
Alan kodu | (+90) 312 |
Plaka kodu | 06 |
Romalılar döneminden itibaren yerleşilmiş, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde önem kazanmış bir yerleşimdir. Adını, 1430’lu yıllarda Osmanlı Devleti'nde Anadolu Beylerbeyliği yapmış olan Karaca Bey’in yaptırdığı külliye içindeki Karacabey Hamamı'ndan alır. 15. ve 18. yy dönemine ait önemli yapılar ile Cumhuriyet dönemine ait yapılar iç içe geçtiği bir semttir.
Milli Mücadele yıllarında Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere pek çok devlet adamını ağırlamış olması bakımından özel bir yerdir. Mehmet Akif Ersoy'un ikamet ettiği ve günümüzde müze-ev olan Taceddin Dergahı da bu semtte yer alır.
Konum
Semtin kuzeyide Ulucanlar Caddesi, batısında Altındağ Belediye Binası, Hacettepe Üniversitesi hastaneleri, doğusunda Ankara Üniversitesi Dörtyol Sağlık Yüksek Okulu, Kestane Caddesi ve Talat Paşa Bulvarı yer alır. Hamamönü ve Hamamarkası, Talatpaşa Bulvarı ile birbirinden ayırılır.
Tarihçe
Semtin kökeni 13. yüzyılda Ankara Kalesi çevresindeki ticaret alanlarının genişlediği döneme dayanır. Sultan Çelebi Mehmed’in damadı olan "Damat Karaca Paşa" olarak da amoşan Abdullah oğlu Karacabey tarafından 1427 yılında inşa edilen Karacabey Camii ve hamamı, bölgenin kent içindeki önemini arttırdı. Bu dönemde Kale ve çevresi "Yukarıyüz" olarak adladırılırken Karacabey Külliyesi’nin de bulunduğu bölge "Aşağıyüz" olarak adlandırılmaktaydı.
Keçi kılından üretilen bir tür kumaş olan sof üretimi, Hamamönü'nün kentin önemli bir bölgesi haline gelmesinde etkili oldu. 15. ve 16. yüzyılllar, Hamamönü'nün en fazla geliştiği devir idi. 17. yüzyılda Ankara'da kale dışında kalan tüm çarşı ve mahalleri ile birlikte Hamamönü de Celaâi isyanları sonucu yıkıldı.
18. yüzyıl sonlarında Hamamönü daha çok Müslüman nüfusun yaşadığı bir bölge idi. Bölge büyük yangınlar ve 1873-1875 arasındaki kıtlık felaketi ile yoksullaştı. 1900'lerin başında II. Abdülhamid, Tacettin Camisi ve Türbesi’ni yaptırdı.
20. yüzyıl başında Tacettin Mahallesi ve Hacettepe arasında kalan konutlarda genellikle tarikat erbabı ikamet etti ve bu alanda çok sayıda ibadet yapısı yapıldı. Ancak Cumhuriyet'in ilk yıllarında Hamamönü'de yabancı memurlar, devlet erkânı ve toplumun önde gelen isimleri de ikamet etti. ‘Mevalar’ın Konağı’ denilen büyük, eski bir konak, Sovyetler Birliği’nin ilk elçilik binası olarak kullanıldı; Millî Mücadele yıllarında Ankara'da konut sıkıntısı çekilen devirde, dönemin önemli gazetecilerinden Falih Rıfkı Bey, Hamamarkası Mahallesinde bir konutta; şair Mehmet Akif, Taceddin Dergahı'na eklenen bir odada yaşadı. Hamamönü ile Cebeci arasında "Hamid Tarlası" adı verilen ve bayram yeri olarak kullanılan geniş alanda, sakinlerin sosyalleşme mekanı idi. Hamamönü, 1950‟li yıllara kadar tipik bir Türk mahallesi olarak varlığını sürdürdü.
Türkiye'de 1940 ve 1950'li yıllarda yaşanan kırdan kente göçler, yeni yılların açılması ve 1958'de kurulan Çocuk Sağlığı Enstitüsü'nün Hacettepe Üniversitesi'ne dönüşmesi süreci ile bölgenin dokusu değişti. 1965'te 1965 tarihli Kat Mülkiyeti Kanunu'nun çıkmasından sonra apartmanlaşma görüldü.
2000'lerin başından itibaren eski kent dokunmasının korunmasına ve turistik bir cazibe merkesi haline getirilmesine yönelik çalışmalar yapıldı. Mehmet Akif Ersoy’un İstiklal Marşı’nı yazdığı Tacettin Dergâhı’nın da içinde bulunduğu parka şairin adı verildi. Bir dönem yaşadığı ve külliyenin bir parçası olan konut, müze-eve dönüştürüldü. Altındağ Belediyesi'nin, aslına uygun inşa ettirdiği 22 tarihi Ankara Evi‟nden oluşan Sanat Sokağı, 2010 yılından beri sanatçılara tahsis edilmiştir.
Tescilli yapılar
Yaklaşık 300 yapının bulunduğu Hamamönü'nde 8 tane tescilli anıtsal yapı ve 22 tane tescilli sivil mimarlık örneği vardır. Semtteki anıtsal yapılar şunlardır:
- Karacabey Hamamı
- Karacabey Camii
- Taceddin Sultan Camii
- Hacı İlyas Camii
- Hacı Musa Camii
- Sarıkadı Camii
- Mehmet Çelebi Camii
- Mehmet Akif Ersoy Evi
- Beynamlızade Konağı
- Kamil Paşa Konağı
- Tarihî Kabakçı Konağı
Kaynakça
- ^ a b Poyraz, Ufuk; Gündoğan, Merve ÖNDER (31 Ocak 2014). "Tarihsiz ve Talihsiz Bir Dönüşüm: Cazibe Merkezi Olarak Hamamönü". İDEALKENT. 5 (11): 70-87. ISSN 1307-9905. 5 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2023.
- ^ "Altındağ Belediyesi". www.altindag.bel.tr. 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2023.
- ^ Uçar Altınışık, Harika (2015). . Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi. 6 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hamamonu Ankara ilinin Altindag ilcesinde bulunan ve Ankara nin en eski yerlesimlerinden biri olan tarihi bolge HamamonuMevki Mahalle KismiAltindagUlkeTurkiyeBolgeIc AnadoluIlAnkaraIlceAltindagZaman dilimiUTC 03 00 TRS Alan kodu 90 312Plaka kodu06 Romalilar doneminden itibaren yerlesilmis Selcuklu ve Osmanli donemlerinde onem kazanmis bir yerlesimdir Adini 1430 lu yillarda Osmanli Devleti nde Anadolu Beylerbeyligi yapmis olan Karaca Bey in yaptirdigi kulliye icindeki Karacabey Hamami ndan alir 15 ve 18 yy donemine ait onemli yapilar ile Cumhuriyet donemine ait yapilar ic ice gectigi bir semttir Milli Mucadele yillarinda Mustafa Kemal Ataturk basta olmak uzere pek cok devlet adamini agirlamis olmasi bakimindan ozel bir yerdir Mehmet Akif Ersoy un ikamet ettigi ve gunumuzde muze ev olan Taceddin Dergahi da bu semtte yer alir KonumSemtin kuzeyide Ulucanlar Caddesi batisinda Altindag Belediye Binasi Hacettepe Universitesi hastaneleri dogusunda Ankara Universitesi Dortyol Saglik Yuksek Okulu Kestane Caddesi ve Talat Pasa Bulvari yer alir Hamamonu ve Hamamarkasi Talatpasa Bulvari ile birbirinden ayirilir TarihceSemtin kokeni 13 yuzyilda Ankara Kalesi cevresindeki ticaret alanlarinin genisledigi doneme dayanir Sultan Celebi Mehmed in damadi olan Damat Karaca Pasa olarak da amosan Abdullah oglu Karacabey tarafindan 1427 yilinda insa edilen Karacabey Camii ve hamami bolgenin kent icindeki onemini arttirdi Bu donemde Kale ve cevresi Yukariyuz olarak adladirilirken Karacabey Kulliyesi nin de bulundugu bolge Asagiyuz olarak adlandirilmaktaydi Keci kilindan uretilen bir tur kumas olan sof uretimi Hamamonu nun kentin onemli bir bolgesi haline gelmesinde etkili oldu 15 ve 16 yuzyilllar Hamamonu nun en fazla gelistigi devir idi 17 yuzyilda Ankara da kale disinda kalan tum carsi ve mahalleri ile birlikte Hamamonu de Celaai isyanlari sonucu yikildi 18 yuzyil sonlarinda Hamamonu daha cok Musluman nufusun yasadigi bir bolge idi Bolge buyuk yanginlar ve 1873 1875 arasindaki kitlik felaketi ile yoksullasti 1900 lerin basinda II Abdulhamid Tacettin Camisi ve Turbesi ni yaptirdi 20 yuzyil basinda Tacettin Mahallesi ve Hacettepe arasinda kalan konutlarda genellikle tarikat erbabi ikamet etti ve bu alanda cok sayida ibadet yapisi yapildi Ancak Cumhuriyet in ilk yillarinda Hamamonu de yabanci memurlar devlet erkani ve toplumun onde gelen isimleri de ikamet etti Mevalar in Konagi denilen buyuk eski bir konak Sovyetler Birligi nin ilk elcilik binasi olarak kullanildi Milli Mucadele yillarinda Ankara da konut sikintisi cekilen devirde donemin onemli gazetecilerinden Falih Rifki Bey Hamamarkasi Mahallesinde bir konutta sair Mehmet Akif Taceddin Dergahi na eklenen bir odada yasadi Hamamonu ile Cebeci arasinda Hamid Tarlasi adi verilen ve bayram yeri olarak kullanilan genis alanda sakinlerin sosyallesme mekani idi Hamamonu 1950 li yillara kadar tipik bir Turk mahallesi olarak varligini surdurdu Turkiye de 1940 ve 1950 li yillarda yasanan kirdan kente gocler yeni yillarin acilmasi ve 1958 de kurulan Cocuk Sagligi Enstitusu nun Hacettepe Universitesi ne donusmesi sureci ile bolgenin dokusu degisti 1965 te 1965 tarihli Kat Mulkiyeti Kanunu nun cikmasindan sonra apartmanlasma goruldu 2000 lerin basindan itibaren eski kent dokunmasinin korunmasina ve turistik bir cazibe merkesi haline getirilmesine yonelik calismalar yapildi Mehmet Akif Ersoy un Istiklal Marsi ni yazdigi Tacettin Dergahi nin da icinde bulundugu parka sairin adi verildi Bir donem yasadigi ve kulliyenin bir parcasi olan konut muze eve donusturuldu Altindag Belediyesi nin aslina uygun insa ettirdigi 22 tarihi Ankara Evi nden olusan Sanat Sokagi 2010 yilindan beri sanatcilara tahsis edilmistir Tescilli yapilarYaklasik 300 yapinin bulundugu Hamamonu nde 8 tane tescilli anitsal yapi ve 22 tane tescilli sivil mimarlik ornegi vardir Semtteki anitsal yapilar sunlardir Karacabey Hamami Karacabey Camii Taceddin Sultan Camii Haci Ilyas Camii Haci Musa Camii Sarikadi Camii Mehmet Celebi Camii Mehmet Akif Ersoy Evi Beynamlizade Konagi Kamil Pasa Konagi Tarihi Kabakci KonagiKaynakca a b Poyraz Ufuk Gundogan Merve ONDER 31 Ocak 2014 Tarihsiz ve Talihsiz Bir Donusum Cazibe Merkezi Olarak Hamamonu IDEALKENT 5 11 70 87 ISSN 1307 9905 5 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2023 Altindag Belediyesi www altindag bel tr 22 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2023 Ucar Altinisik Harika 2015 Gazi Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu doktora tezi 6 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarTurkiye deki bir mahalle ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz