Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hamparsum Limonciyan (Ermenice: Համբարձում Լիմոնճեան, d. 1768, İstanbul - ö. 29 Haziran 1839, İstanbul) veya Baba Hampartsum, Osmanlı Ermenisi bestekâr ve müzik hocası.
Hamparsum Limonciyan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1768 İstanbul, Osmanlı imparatorluğu |
| Ölüm | 29 Haziran 1839 İstanbul, Osmanlı imparatorluğu |
| Meslek | Bestekâr ve müzik hocası |
Yaşamı
İstanbul'da o zamanlar Pera adıyla anılan Beyoğlu semtindeki Çukur Sokak'ta, Harput'tan İstanbul'a gelerek yerleşmiş, Ermeni Katolik cemaatine mensup yoksul bir Ermeni çiftinin oğlu olarak dünyaya gelmiştir (Serkis ve Gadarine Limonciyan). Hamparsum, ilkokulu bitirdikten sonra, hem ileride bir meslek sahibi olabilmesi hem de harçlığını çıkarabilmesi için bir terzinin yanına çırak olarak verilmiştir.
Müziği çok seven Hamparsum'un yeteneği ve ilgisini fark eden Darphane Amiri Hovhannes Çelebi Düzyan'ın (1749-1812) dikkatini çekerek, himayesine girmiş ve Düzyan'ların Kuruçeşme'deki konağında, Klasik Avrupa müziği üzerine müzik eğitimi almıştır. Hagop Çelebi Düzyan (1793-1847) ve Zenne Bogos'un (1746-1826) öğrencisi olmuştur. Hamparsum'un müziğe olan merakı sadece Klasik Batı Müziği ve Ermeni Kilise Müziği ile sınırlı olmayıp, Klasik Türk müziğine de büyük ilgi duymuş ve Beşiktaş Mevlevihanesi'ne devam ederek Türk müziği bilgisini geliştirdi. Burada Dede Efendi tarafından yeteneği fark edilerek, onun öğrencisi olmuştur.
Büyük bir olasılıkla ünlü bestekâr Hammâmizâde İsmâil Dede Efendi'nin aracılığı sayesinde kendisi de bir Mevlevi ve müzisyen olan Sultan III. Selim'in huzuruna kabul edilmiş, saraya kabul edilmiştir.
Galata'daki "Lusavorçagan Mektebi"'nde musiki hocalığı yaptı. Bu arada Beşiktaş Mevlevihanesine devam ederek Türk müziği bilgisini geliştirdi. Büyük bir olasılıkla ünlü bestekâr Hammâmizâde İsmail Dede Efendi'nin aracılık ve yol göstermesi sayesinde Sultan III. Selim'in huzuruna kabul edilerek padişahın beğenisini kazanmıştır. III. Selim Dönemi, padişahın sanata ve özellikle müziğe olan merakı ve saygısı nedeniyle günümüz Türk Müziği tarihçileri tarafından "Türk Müziğinin Altın Çağı/Dönemi" olarak adlandırılmıştır. Saray, onun saltanatı sırasında adeta bir müzik okulu ve araştırma merkezi haline gelmiştir. Kendi dönemine kadar usta-çırak ilişkisine dayalı 'meşk metodu' nedeniyle erozyona uğrayan Türk müziği eserlerinin gelecek kuşaklara ilk ve özgün halleriyle intikâl ettirilebilmeleri amacıyla çevresindeki müzisyenlerden bir notasyon geliştirmelerini istemiş ve onun bu talebine ile Hamparsum Limonciyan karşılık vermişlerdir. Her ikisi de, geliştirdikleri notasyonla kaydettikleri çalışmalarını padişaha sunmuşlardır.
Hamparsum, 1812-1814 yılları arasında bu konuda çalışmalarına devam ederek, Eski Ermeni Kilise ilahilerinin kaydedilmesinde kullanılan "Khaz Sistemi"'ni, Türk Müziğine uyarlamış ve geliştirdiği notasyon ile sadece peşrev ve saz semailerinin bizzat notaya aldığı 6 adet nota defterinin III. Selim'e takdim etmiştir. Notanın kullanıldığı ilk beste, Tanburi İsak Efendi'nin bayati peşrevidir. Kendi adıyla anılacak olan bu notasyon, Hagop Çelebi Batı müziğinden aldığı bazı kavramlarla geliştirdi. Hamparsum notasına daha sonra bestekâr Kapriel Yeranyan (1827-1862) tarafından çeşitli eklemeler yapılmıştır.
Yaşamının büyük bir bölümünü evinde müzik dersleri vererek geçiren Hamparsum, bir ara 'ın kâtipliğini yapmış, bir süre sonra oğlu Neyzen Zenop Limonciyan'la birlikte ticarete atılarak Galata'da gıda maddeleri toptancılığı ile uğraşmıştır. 1837'de Ermeni harfleri ile Türkçe otobiyografisini kaleme aldı. 29 Haziran 1839'da Hasköy'deki evinde öldü ve 'na defnedildi.
Müzisyen olan Limonciyan
Orta Çağ Ermeni Kiliselerinde kullanılan Khaz Sistemine dayalı, genel "Hamparsum notası" olarak bilinen bir notasyon geliştirerek Klasik Türk müziğinde kullanılmasını sağlamış; böylece Türk müziği eserlerinin kaydedilerek günümüze ulaşmalarında çok önemli bir rol oynamıştır.
Tambur sanatçısı olarak ün kazandı. Türk musikisi alanında bilinen 27 şarkı, 11 peşrev ve 9 semaisi, Ermenice 20 kadar ilahisi mevcuttur.
Kaynakça
- Gülay Karamahmutoğlu, "Hamparsum Limonciyan ve Nota(lama) Sistemi", Müzik ve Bilim Dergisi, S.1, No.1, Mart 2004
- Kevork Pamukciyan, Biyografileriyle Ermeniler, Aras. Y. 2003, s. 289-292.
Dış bağlantılar
- http://www.hamparsum.net 12 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hamparsum Limonciyan Ermenice Համբարձում Լիմոնճեան d 1768 Istanbul o 29 Haziran 1839 Istanbul veya Baba Hampartsum Osmanli Ermenisi bestekar ve muzik hocasi Hamparsum LimonciyanDogum1768 Istanbul Osmanli imparatorluguOlum29 Haziran 1839 Istanbul Osmanli imparatorluguMeslekBestekar ve muzik hocasiYasamiIstanbul da o zamanlar Pera adiyla anilan Beyoglu semtindeki Cukur Sokak ta Harput tan Istanbul a gelerek yerlesmis Ermeni Katolik cemaatine mensup yoksul bir Ermeni ciftinin oglu olarak dunyaya gelmistir Serkis ve Gadarine Limonciyan Hamparsum ilkokulu bitirdikten sonra hem ileride bir meslek sahibi olabilmesi hem de harcligini cikarabilmesi icin bir terzinin yanina cirak olarak verilmistir Muzigi cok seven Hamparsum un yetenegi ve ilgisini fark eden Darphane Amiri Hovhannes Celebi Duzyan in 1749 1812 dikkatini cekerek himayesine girmis ve Duzyan larin Kurucesme deki konaginda Klasik Avrupa muzigi uzerine muzik egitimi almistir Hagop Celebi Duzyan 1793 1847 ve Zenne Bogos un 1746 1826 ogrencisi olmustur Hamparsum un muzige olan meraki sadece Klasik Bati Muzigi ve Ermeni Kilise Muzigi ile sinirli olmayip Klasik Turk muzigine de buyuk ilgi duymus ve Besiktas Mevlevihanesi ne devam ederek Turk muzigi bilgisini gelistirdi Burada Dede Efendi tarafindan yetenegi fark edilerek onun ogrencisi olmustur Buyuk bir olasilikla unlu bestekar Hammamizade Ismail Dede Efendi nin araciligi sayesinde kendisi de bir Mevlevi ve muzisyen olan Sultan III Selim in huzuruna kabul edilmis saraya kabul edilmistir Galata daki Lusavorcagan Mektebi nde musiki hocaligi yapti Bu arada Besiktas Mevlevihanesine devam ederek Turk muzigi bilgisini gelistirdi Buyuk bir olasilikla unlu bestekar Hammamizade Ismail Dede Efendi nin aracilik ve yol gostermesi sayesinde Sultan III Selim in huzuruna kabul edilerek padisahin begenisini kazanmistir III Selim Donemi padisahin sanata ve ozellikle muzige olan meraki ve saygisi nedeniyle gunumuz Turk Muzigi tarihcileri tarafindan Turk Muziginin Altin Cagi Donemi olarak adlandirilmistir Saray onun saltanati sirasinda adeta bir muzik okulu ve arastirma merkezi haline gelmistir Kendi donemine kadar usta cirak iliskisine dayali mesk metodu nedeniyle erozyona ugrayan Turk muzigi eserlerinin gelecek kusaklara ilk ve ozgun halleriyle intikal ettirilebilmeleri amaciyla cevresindeki muzisyenlerden bir notasyon gelistirmelerini istemis ve onun bu talebine ile Hamparsum Limonciyan karsilik vermislerdir Her ikisi de gelistirdikleri notasyonla kaydettikleri calismalarini padisaha sunmuslardir Hamparsum 1812 1814 yillari arasinda bu konuda calismalarina devam ederek Eski Ermeni Kilise ilahilerinin kaydedilmesinde kullanilan Khaz Sistemi ni Turk Muzigine uyarlamis ve gelistirdigi notasyon ile sadece pesrev ve saz semailerinin bizzat notaya aldigi 6 adet nota defterinin III Selim e takdim etmistir Notanin kullanildigi ilk beste Tanburi Isak Efendi nin bayati pesrevidir Kendi adiyla anilacak olan bu notasyon Hagop Celebi Bati muziginden aldigi bazi kavramlarla gelistirdi Hamparsum notasina daha sonra bestekar Kapriel Yeranyan 1827 1862 tarafindan cesitli eklemeler yapilmistir Yasaminin buyuk bir bolumunu evinde muzik dersleri vererek geciren Hamparsum bir ara in katipligini yapmis bir sure sonra oglu Neyzen Zenop Limonciyan la birlikte ticarete atilarak Galata da gida maddeleri toptanciligi ile ugrasmistir 1837 de Ermeni harfleri ile Turkce otobiyografisini kaleme aldi 29 Haziran 1839 da Haskoy deki evinde oldu ve na defnedildi Muzisyen olan LimonciyanOrta Cag Ermeni Kiliselerinde kullanilan Khaz Sistemine dayali genel Hamparsum notasi olarak bilinen bir notasyon gelistirerek Klasik Turk muziginde kullanilmasini saglamis boylece Turk muzigi eserlerinin kaydedilerek gunumuze ulasmalarinda cok onemli bir rol oynamistir Tambur sanatcisi olarak un kazandi Turk musikisi alaninda bilinen 27 sarki 11 pesrev ve 9 semaisi Ermenice 20 kadar ilahisi mevcuttur KaynakcaGulay Karamahmutoglu Hamparsum Limonciyan ve Nota lama Sistemi Muzik ve Bilim Dergisi S 1 No 1 Mart 2004 Kevork Pamukciyan Biyografileriyle Ermeniler Aras Y 2003 s 289 292 Dis baglantilarhttp www hamparsum net 12 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde