Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Handzta Manastırı ya da Hantsta Manastırı (Gürcüce: ხანძთა ya da ხანცთა; okunuşu.: “h’andzta” ya da “h’antsta”), tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Porta olan Pırnallı köyünde Orta Çağ’dan kalma Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bulunduğu köyün eski ve yeni adından dolayı Porta Manastırı ya da Pırnallı Manastırı olarak da bilinir.
 Handzta Manastırı'nın 1911 yılındaki görünümü, N. Marr | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Pırnallı, Artvin |
| Koordinatlar | 41°14′47″K 42°04′15″D / 41.24639°K 42.07083°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Harabe |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Amona |
| Mimari tür | Manastır |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | 9. yüzyıl (ilk inşaat) 10. yüzyıl (ana kilisenin inşası) |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Yontma taş, Kesme taş |
Tarihçe
Hantsta Manastırı’nı 780’lerde Grigol Hantsteli tarafından kuruldu. Hantsteli önce ahşap bir kilise ve hücreler kurdu. Daha sonra yemekhane için büyük bir salon inşa edildi. 9. yüzyılın başında, yerel bir zengin olan Gabriel Dapançuli’nin maddi katkılarıyla Grigol Hantsteli taştan bir kilise yaptı. Hantsta Manastırı’nın, bugün manastırın asıl yapısı olan, sıradan üçüncü kilisesi ise 10. yüzyılın ilk yarısında, prensler prensi Aşot Kuhi ile prensler prensi Büyük Gurgen zamanında, mimar Amona tarafından inşa edildi. Manastır, bölgenin Osmanlıların eline geçmesinden sonra, 16. yüzyılın sonunda terk edilmiştir. Nikolay Marr’ın yayımladığı Giorgi Merçule’nin Yaşamı’ndaki yazılışın etkisiyle manastırın adı Handzta olarak yerleşti. Oysa hagiografinin kendisinde, birkaç istisna dışında baştan sona kadar, hatta başlıklarda bile manastırın adı Hantsta olarak geçer.
Mimari
Ana kilise, iki küçük kilise, çan kulesi, yemekhane, sarnıç, hücreler ve başka yapılardan oluşmaktadır. Manastırın ana kilisesi olan Hantsta Kilisesi'nin dıştan uzunluğu 10.20 metre, genişliği doğuda 10.30 metre, batıda 6.85 metredir. Yüksekliği yaklaşık 10 metre olan ve bir destek duvarı üzerine oturan kilisenin alt bölümü, güneyde pencereler ve batıda giriş için açıklıklar bırakılarak bir mekân gibi kullanılmak üzere düzenlenmiştir. Kilise, dıştan üç nefli bir bazilikayı andırır. Yapı içte geniş, apsisli ve tonoz örtülü bir mekân ile güneyindeki, eş kenar olmayan, doğuya doğru giderek genişleyen dikdörtgen planlı ikinci bir mekândan oluşur. Ana mekân beşik tonozla örtülüdür. Kilisenin dış duvarları kabaca yontulmuş taşlardan örülmüştür. Duvar payelerinde ve örtüde düzgün kesme taşlar kullanılmıştır. Kilisenin iç duvarları ise yer yer sıvanmıştır.
Galeri
-
![image]()
Handzta Manastırı yakınındaki köy -
![image]()
Handzta Manastırı'nda yer alan yapılar; 2007 yılı. -
![image]()
Handzta Manastırı ana kilisesinin kubbesi; 2007 yılı. Kubbe yıkık halde. -
![image]()
Handzta'nın yıkık kubbesi. 2010 yılı. Geriye kubbenin kasnağı kalmış. -
![image]()
Handzta Manastırı ana kilisesinin planı. -
![image]()
Çan kulesinin örtüsü -
![image]()
Handzta Manastırı'ndaki Gürcüce yazılardan biri -
![image]()
Çan kulesindeki Gürcüce yazı
Kaynakça
- ^ a b c Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 45, .
- ^ Mine Kadiroğlu - Bülent İşler, Gürcü Sanatının Ortaçağı, 2010, s. 47-48,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Handzta Manastiri ya da Hantsta Manastiri Gurcuce ხანძთა ya da ხანცთა okunusu h andzta ya da h antsta tarihsel Klarceti bolgesinde gunumuzde Artvin ilinin merkez ilcesine bagli ve eski adi Porta olan Pirnalli koyunde Orta Cag dan kalma Gurcu Ortodoks manastiridir Bulundugu koyun eski ve yeni adindan dolayi Porta Manastiri ya da Pirnalli Manastiri olarak da bilinir Handzta ManastiriHandzta Manastiri nin 1911 yilindaki gorunumu N MarrTemel bilgilerKonumPirnalli ArtvinKoordinatlar41 14 47 K 42 04 15 D 41 24639 K 42 07083 D 41 24639 42 07083InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumHarabeMimariMimar lar AmonaMimari turManastirMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma9 yuzyil ilk insaat 10 yuzyil ana kilisenin insasi OzelliklerMalzemelerYontma tas Kesme tasTarihceHantsta Manastiri ni 780 lerde Grigol Hantsteli tarafindan kuruldu Hantsteli once ahsap bir kilise ve hucreler kurdu Daha sonra yemekhane icin buyuk bir salon insa edildi 9 yuzyilin basinda yerel bir zengin olan Gabriel Dapanculi nin maddi katkilariyla Grigol Hantsteli tastan bir kilise yapti Hantsta Manastiri nin bugun manastirin asil yapisi olan siradan ucuncu kilisesi ise 10 yuzyilin ilk yarisinda prensler prensi Asot Kuhi ile prensler prensi Buyuk Gurgen zamaninda mimar Amona tarafindan insa edildi Manastir bolgenin Osmanlilarin eline gecmesinden sonra 16 yuzyilin sonunda terk edilmistir Nikolay Marr in yayimladigi Giorgi Mercule nin Yasami ndaki yazilisin etkisiyle manastirin adi Handzta olarak yerlesti Oysa hagiografinin kendisinde birkac istisna disinda bastan sona kadar hatta basliklarda bile manastirin adi Hantsta olarak gecer MimariAna kilise iki kucuk kilise can kulesi yemekhane sarnic hucreler ve baska yapilardan olusmaktadir Manastirin ana kilisesi olan Hantsta Kilisesi nin distan uzunlugu 10 20 metre genisligi doguda 10 30 metre batida 6 85 metredir Yuksekligi yaklasik 10 metre olan ve bir destek duvari uzerine oturan kilisenin alt bolumu guneyde pencereler ve batida giris icin acikliklar birakilarak bir mekan gibi kullanilmak uzere duzenlenmistir Kilise distan uc nefli bir bazilikayi andirir Yapi icte genis apsisli ve tonoz ortulu bir mekan ile guneyindeki es kenar olmayan doguya dogru giderek genisleyen dikdortgen planli ikinci bir mekandan olusur Ana mekan besik tonozla ortuludur Kilisenin dis duvarlari kabaca yontulmus taslardan orulmustur Duvar payelerinde ve ortude duzgun kesme taslar kullanilmistir Kilisenin ic duvarlari ise yer yer sivanmistir GaleriHandzta Manastiri yakinindaki koy Handzta Manastiri nda yer alan yapilar 2007 yili Handzta Manastiri ana kilisesinin kubbesi 2007 yili Kubbe yikik halde Handzta nin yikik kubbesi 2010 yili Geriye kubbenin kasnagi kalmis Handzta Manastiri ana kilisesinin plani Can kulesinin ortusu Handzta Manastiri ndaki Gurcuce yazilardan biri Can kulesindeki Gurcuce yaziKaynakca a b c Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 45 ISBN 9789941478178 Mine Kadiroglu Bulent Isler Gurcu Sanatinin Ortacagi 2010 s 47 48 ISBN 9789944579216