Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hatice Nüzhet Gökdoğan (14 Ağustos 1910, İstanbul - 24 Nisan 2003), Türk gökbilimci ve akademisyen.
Hatice Nüzhet Gökdoğan | |
|---|---|
| Doğum | 14 Ağustos 1910 |
| Ölüm | 24 Nisan 2003 (92 yaşında) |
| Ölüm sebebi | Kalp Yetmezliği |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık | Türkiye Cumhuriyeti |
| Eğitim | Lyon Ünivesitesi matematik lisansı, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi (doktora) |
| Evlilikler | Ali Mukbil Gökdoğan (e.1938) |
| Çocuk(lar) | Gönül Gökdoğan (d.1941) Can Gökdoğan (d.1946) |
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk bilim kadınlarındandır. "Türkiye'nin ilk kadın gökbilimcisi ve ilk kadın dekanı" olarak bilinir. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi kayıtlarındaki bir numaralı doktora tezinin sahibi ve Fakülte'deki Astronomi Kürsüsü'nde görev yapan ilk Türk doçenttir 1954-1956 ve 1978-1980 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığı yapmıştır.
Bayındırlık Bakanlarından siyasetçi Ali Mukbil Gökdoğan'ın eşi, Cumhuriyet tarihinin ilk kadın keman profesörü Gönül Gökdoğan’ın annesidir.
Yaşamı
1910 yılında İstanbul’da doğdu. Babası Atatürk’ün silah arkadaşlarından tümgeneral Mehmet Zihni Toydemir, annesi Nebihe Hanım'dır Yatılı olarak okuduğu Erenköy Kız Lisesi’nden 1928 yılında mezun olduktan sonra devlet bursu kazanarak matematik-fizik lisansı yapmak üzere Fransa’ya gönderildi. Lyon Kız Lisesi'nde Fransızca öğrendikten sonra Erkek Lisesi kısmına geçerek matematik ağırlıklı bir öğrenim gördü. 1932’de Lyon Üniversitesi’nde matematik lisansını tamamladı. 1933 yılında Paris Üniversitesi'nde fizik öğrenimi görmeye başladı ve Paris Gözlemevi’nde staj yaptı. Yıl sonu sınavlarının ardından yurda döndü.
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nin Astronomi Enstitüsü'ne doçent olarak atandı. Fakültede görev yapan ilk Türk doçent oldu. Üniversite bahçesine gözlemevi kurulması çalışmalarına katıldı. 1936'da Yüksek Mühendis Mektebi'ne (İstanbul Teknik Üniversitesi) müderris muavini olarak atandı ve bu kurumun ilk kadın çalışanı oldu. 1946 yılına kadar matematik bölümünde çalışmayı sürdürdü.
1937'de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde doktora tezini tamamladı. Bu tez, fakülte kayıtlarında "bir" numaralı tez olarak kayıtlıdır. Yüksek Mühendislik Mektebi’nde iken tanıştığı Mukbil Gökdoğan ile 1938’de evlendi. Bu evlilikten kızı Gönül (1941) ve oğlu Ömer Can (1946) dünyaya geldi.
1940 yılında doçent unvanını aldı. Aynı yıl William Marshall Smart’ın Spherical Astronomy adlı eserini Kürevî Astronomi adıyla Türkçeye çevirdi 1948 yılında profesör unvanın aldı.
Türk Matematik Derneği’nin (1948), Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği’nin (1949) kurucuları arasında yer aldı. Çeşitli dönemlerde (1954-1956, 1966-1968 ve 1968-1970 tarihleri arasında) Türk Kadınlar Derneği'ne başkanlığını etti. 1954 yılında birkaç astronom ile birlikte kurduğu Türk Astronomi Derneğinin başkanlığını 20 yıl boyunca sürdürdü.
1951-1952 yıllarında Amerika Birleşik Devletleri'nin Michigan eyaletine gitti. Ann Arbos ve McMathHulbert gözlemevlerinde ve Wilson Dağ Gözlemevi ile Palomar Dağı Gözlemevi’nin merkezinin bulunduğu Pasedena'da çalıştı.
23 Haziran 1954'te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığına seçildi. Türkiye’nin ilk kadın dekan olarak iki yıl bu görevi sürdürdü.
1958 yılından itibaren 22 yıl Astronomi kürsüsü başkanlığı yaptı. Başkanlığı süresince Fransa'da Meudon ve Nice, İsviçre’de Basel, İtalya’da Asiago Rasathaneleri ile ortak araştırma programları geliştirdi. Aralık 1971'de Astronomi kürsüsünde Türk ve Balkan astronomların katıldığı "Keppler Sempozyumu"nu düzenledi.
1978’de ikinci kez dekan seçildi. Eylül ayında Silivri'de II. Ulusal Astronomi Kongresi'ni düzenledi. Bu kongre, 1997’de kurulan Ulusal Gözlemevi fikrinin gündeme geldiği ve tartışılmaya başlandığı çok önemli bir toplantı oldu. Gökdoğan, TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nin kurulmasında ilk adımların atılışında rol oynadı.
1980'de dekanlık ve bölüm başkanlığı görevlerini sürdürmekte iken emekli oldu. Akademik yaşamı boyunca 6 ders kitabı çevirdi; 3 ders kitabı yazdı; 13 bilimsel makalesi yayınlandı.
24 Nisan 2003 tarihinde kalp yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti. Cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı'nda defnedildi.
Kaynakça
- ^ (PDF). 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ a b c (PDF). 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ "İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü web sitesi Doktora tezleri sayfası, Erişim tarihi:10.02.2012". 17 Ekim 2003 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2012.
- ^ a b c d Unat, Yavuz. (PDF). Bilimtarihi.org sitesi. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2018.
- ^ Türkiye’nin llk Kadın Dekanı Yaşamını Yitirdi, Hürriyet Gazetesi, 26.04.2003[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hatice Nuzhet Gokdogan 14 Agustos 1910 Istanbul 24 Nisan 2003 Turk gokbilimci ve akademisyen Hatice Nuzhet GokdoganDogum14 Agustos 1910 1910 08 14 Olum24 Nisan 2003 92 yasinda Olum sebebiKalp YetmezligiMilliyetTurkVatandaslikTurkiye CumhuriyetiEgitimLyon Univesitesi matematik lisansi Istanbul Universitesi Fen Fakultesi doktora EvliliklerAli Mukbil Gokdogan e 1938 Cocuk lar Gonul Gokdogan d 1941 Can Gokdogan d 1946 Turkiye Cumhuriyeti nin ilk bilim kadinlarindandir Turkiye nin ilk kadin gokbilimcisi ve ilk kadin dekani olarak bilinir Istanbul Universitesi Fen Fakultesi kayitlarindaki bir numarali doktora tezinin sahibi ve Fakulte deki Astronomi Kursusu nde gorev yapan ilk Turk docenttir 1954 1956 ve 1978 1980 yillari arasinda Istanbul Universitesi Fen Fakultesi dekanligi yapmistir Bayindirlik Bakanlarindan siyasetci Ali Mukbil Gokdogan in esi Cumhuriyet tarihinin ilk kadin keman profesoru Gonul Gokdogan in annesidir Yasami1910 yilinda Istanbul da dogdu Babasi Ataturk un silah arkadaslarindan tumgeneral Mehmet Zihni Toydemir annesi Nebihe Hanim dir Yatili olarak okudugu Erenkoy Kiz Lisesi nden 1928 yilinda mezun olduktan sonra devlet bursu kazanarak matematik fizik lisansi yapmak uzere Fransa ya gonderildi Lyon Kiz Lisesi nde Fransizca ogrendikten sonra Erkek Lisesi kismina gecerek matematik agirlikli bir ogrenim gordu 1932 de Lyon Universitesi nde matematik lisansini tamamladi 1933 yilinda Paris Universitesi nde fizik ogrenimi gormeye basladi ve Paris Gozlemevi nde staj yapti Yil sonu sinavlarinin ardindan yurda dondu Istanbul Universitesi Fen Fakultesi nin Astronomi Enstitusu ne docent olarak atandi Fakultede gorev yapan ilk Turk docent oldu Universite bahcesine gozlemevi kurulmasi calismalarina katildi 1936 da Yuksek Muhendis Mektebi ne Istanbul Teknik Universitesi muderris muavini olarak atandi ve bu kurumun ilk kadin calisani oldu 1946 yilina kadar matematik bolumunde calismayi surdurdu 1937 de Istanbul Universitesi Fen Fakultesi nde doktora tezini tamamladi Bu tez fakulte kayitlarinda bir numarali tez olarak kayitlidir Yuksek Muhendislik Mektebi nde iken tanistigi Mukbil Gokdogan ile 1938 de evlendi Bu evlilikten kizi Gonul 1941 ve oglu Omer Can 1946 dunyaya geldi 1940 yilinda docent unvanini aldi Ayni yil William Marshall Smart in Spherical Astronomy adli eserini Kurevi Astronomi adiyla Turkceye cevirdi 1948 yilinda profesor unvanin aldi Turk Matematik Dernegi nin 1948 Turk Universiteli Kadinlar Dernegi nin 1949 kuruculari arasinda yer aldi Cesitli donemlerde 1954 1956 1966 1968 ve 1968 1970 tarihleri arasinda Turk Kadinlar Dernegi ne baskanligini etti 1954 yilinda birkac astronom ile birlikte kurdugu Turk Astronomi Derneginin baskanligini 20 yil boyunca surdurdu 1951 1952 yillarinda Amerika Birlesik Devletleri nin Michigan eyaletine gitti Ann Arbos ve McMath Hulbert gozlemevlerinde ve Wilson Dag Gozlemevi ile Palomar Dagi Gozlemevi nin merkezinin bulundugu Pasedena da calisti 23 Haziran 1954 te Istanbul Universitesi Fen Fakultesi dekanligina secildi Turkiye nin ilk kadin dekan olarak iki yil bu gorevi surdurdu 1958 yilindan itibaren 22 yil Astronomi kursusu baskanligi yapti Baskanligi suresince Fransa da Meudon ve Nice Isvicre de Basel Italya da Asiago Rasathaneleri ile ortak arastirma programlari gelistirdi Aralik 1971 de Astronomi kursusunde Turk ve Balkan astronomlarin katildigi Keppler Sempozyumu nu duzenledi 1978 de ikinci kez dekan secildi Eylul ayinda Silivri de II Ulusal Astronomi Kongresi ni duzenledi Bu kongre 1997 de kurulan Ulusal Gozlemevi fikrinin gundeme geldigi ve tartisilmaya baslandigi cok onemli bir toplanti oldu Gokdogan TUBITAK Ulusal Gozlemevi nin kurulmasinda ilk adimlarin atilisinda rol oynadi 1980 de dekanlik ve bolum baskanligi gorevlerini surdurmekte iken emekli oldu Akademik yasami boyunca 6 ders kitabi cevirdi 3 ders kitabi yazdi 13 bilimsel makalesi yayinlandi 24 Nisan 2003 tarihinde kalp yetmezligi nedeniyle hayatini kaybetti Cenazesi Zincirlikuyu Mezarligi nda defnedildi Kaynakca PDF 6 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2012 a b c PDF 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2012 Istanbul Universitesi Fen Fakultesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bolumu web sitesi Doktora tezleri sayfasi Erisim tarihi 10 02 2012 17 Ekim 2003 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2012 a b c d Unat Yavuz PDF Bilimtarihi org sitesi 6 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Mart 2018 Turkiye nin llk Kadin Dekani Yasamini Yitirdi Hurriyet Gazetesi 26 04 2003 olu kirik baglanti