Havran Dürzi İsyanı, Suriye'nin Havran bölgesinde yaşayan Dürzilerin 1909'da Osmanlı otoritesine karşı gerçekleştirdiği güçlü bir isyandır. Dürzi kabilesi olan el-Atras'ın bağımsızlık isteği üzerine çıkan ayaklanma sadece bu kabileyi etkilemedi. Bölgede yaşayan birçok Dürzî, sürgün edildi. Ayrıca önde gelen birçok Dürzi liderleri idam edildi.
Arka plan
Havran, güneybatı Suriye'de bulunan ve günümüzün Ürdün'ün kuzeybatı köşesine uzanan volkanik bir platodur. Batı da Golan Tepeleri'ni; Ürdün Rift Vadisi; Doğuda Jabal ad-Duruz bölgesini de içerir.
Osmanlı Devleti, Sultan Yavuz Sultan Selim ile birlikte Orta Doğu'daki topraklara göz dikmiş ve buralara seferler düzenlemişti. Bunun sonucunda günümüz Lübnan dahil Orta Doğu'nun önemli kısmı Osmanlı Devleti'nin eline geçti. Yavuz Sultan Selim, fethedilen topraklar üzerinde yaşayan kabilelere özerklik tanıdı. Bu özerklik sayesinde gelişen Havran bölgesi 19. yüzyılın ortalarından itibaren yoğun Dürzi akınına uğradı ve Havran bölgesinde Dürziler hakim konumdaydı.
Atıraş kabilesi, 1879 yılında burayı yönetmeye başladı. Ancak 1908'de durumlar değişti. 2. Abdülhamit döneminde başlayan demiryolu çalışmaları Jön Türk Devriminden sonra ittihat ve Terakki ile devam etmiş ve bu çalışmalar ile merkezden uzak olan bölgelerde merkezin ağırlığı hissedilmeye başlanmıştı. Merkezin ağırlığı hissedilmesiyle vergilendirme ve zorunlu askerlik gibi uygulamalar Havran'da da uygulanmaya başlamış, bu da Havran'da özerkliğin kalkmasına neden olmuştu. Bu durum Havran bölgesinde hakim olan Atıraş kabilesini rahatsız etmişti. Bunun üzerine Atıraş kabilesi isyan etti.
İsyan
Havran'daki isyan, Mayıs 1909'da başladı. Burada Osmanlı destekli köylüler ile Dürzilerin lideri Yahya Bey Atıraş'ın liderliğindeki köylüler arasında çatışma çıktı. Çünkü aralarında ticaret anlaşmazlığı gerçekleşmişti. Bir yıl boyunca süren ateşkes girişimleri oldu. Ancak bölgede herhangi bir barış sağlanamadı ve bu durum Osmanlı'nın tepkisine neden oldu.
Sami Paşa, Ağustos 1910'da Şam'a geldi ve 35 taburdan oluşan bir ordu ile sefere çıktı. Dürzi kuvvetlerle bir düzine çatışma yaşandı. Zukan el Atıraş, El-Kafr yakınlarında, Osmanlı Devleti ile karşı karşıya geldi. Sami Paşa'nın kuvvetleri, yüz yüzüne gerçekleşen savaşta Dürzi direnişini yok etti.
Sami Paşa askerleri Havran bölgesini işgal etti. Gerçekleşen çatışmalarda nüfusun %10'nu öldü. Savaştan ele geçirilen 2.000 savaş esiri, Şam'da ve Akka'da tutuldu. İsyanın lideri olan Zukan yakalandı ve 1911'de idam edildi (bazı kaynaklar idamın 1910'da uyguladığını belirtir).
Dürzi ayaklanmasının ardından, Dürzilerde bulunan silahlar alındı. Toplam 10.000 tüfek toplandı. Osmanlı Devleti Harran bölgesinde nüfus sayımı yapıldı. Bu sayımdan sonra vergiler toplandı. Vergi veremeyen insanlar borç almak zorunda kaldı. Bununla birlikte bin Dürzi Osmanlı ordusuna alındı ve askere alınanlar imparatorluğun her tarafına dağıtıldı.
Ayaklanma sonrası
I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlılar, burada çıkabilecek herhangi bir isyandan korktuğu için isyanının ele başlarını serbest bıraktı. Ancak bu tavır hiçbir şeyi değiştirmeyecekti. Arap Milliyetçiliğini benimseyen kurumlarla ve Hicaz'daki Arap isyancılarla temas kurmayı başaran Zukan el-Atıraş'ın oğlu Sultan el-Atıraş, Arap isyancılar bölgeye ulaştığında, isyancılarla katılması için bin kişi gönderdi. Kuvvetler Basra'ya vardığında Dürzilerden 300 kişi daha katıldı. Suriye'nin başkenti Şam'a giren Arap kuvvetlerinin lideri olan Emir Faysal ile iyi ilişkiler içindeydi. Bu yüzden Emir Faysal, Sultan el-Atıraş'a kurulan yeni devletin ordusunda görev verdi.
El-Atıraş ailesi, iyi ilişkilere sahip olduğu Suriye Krallığını destekliyordu. Ancak bu krallık 24 Temmuz 1920'de Maysalun Savaşı'ndan sonra Fransızlar tarafından işgal edildi. Fransızlar, Suriye'yi işgal ettikten sonra Sultan el-Atıraş, Fransızlarla savaşmak için adamlarını topluyordu. Sultan el-Atıraş, 1925 yılında Fransızlar'a karşı ayaklandı. Ayaklanmaya sadece Dürziler değil aynı zamanda Fransızları istemeyen Arap kabileleri de katıldı. 1927 yılında Fransızlar ayaklanmayı zorda olsa bastrdı. Bu ayaklanma II. Dünya Savaşı'na kadar olan süreçte en büyük bağımsızlık ayaklanmasıdır. Savaşı kaybetmesine rağmen Sultan el-Atıraş, savaşı kaybetmesine rağmen savaştan sonra da Suriye'de en etkili insanlardandı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Havran Durzi Isyani Suriye nin Havran bolgesinde yasayan Durzilerin 1909 da Osmanli otoritesine karsi gerceklestirdigi guclu bir isyandir Durzi kabilesi olan el Atras in bagimsizlik istegi uzerine cikan ayaklanma sadece bu kabileyi etkilemedi Bolgede yasayan bircok Durzi surgun edildi Ayrica onde gelen bircok Durzi liderleri idam edildi Arka planHavran guneybati Suriye de bulunan ve gunumuzun Urdun un kuzeybati kosesine uzanan volkanik bir platodur Bati da Golan Tepeleri ni Urdun Rift Vadisi Doguda Jabal ad Duruz bolgesini de icerir Osmanli Devleti Sultan Yavuz Sultan Selim ile birlikte Orta Dogu daki topraklara goz dikmis ve buralara seferler duzenlemisti Bunun sonucunda gunumuz Lubnan dahil Orta Dogu nun onemli kismi Osmanli Devleti nin eline gecti Yavuz Sultan Selim fethedilen topraklar uzerinde yasayan kabilelere ozerklik tanidi Bu ozerklik sayesinde gelisen Havran bolgesi 19 yuzyilin ortalarindan itibaren yogun Durzi akinina ugradi ve Havran bolgesinde Durziler hakim konumdaydi Atiras kabilesi 1879 yilinda burayi yonetmeye basladi Ancak 1908 de durumlar degisti 2 Abdulhamit doneminde baslayan demiryolu calismalari Jon Turk Devriminden sonra ittihat ve Terakki ile devam etmis ve bu calismalar ile merkezden uzak olan bolgelerde merkezin agirligi hissedilmeye baslanmisti Merkezin agirligi hissedilmesiyle vergilendirme ve zorunlu askerlik gibi uygulamalar Havran da da uygulanmaya baslamis bu da Havran da ozerkligin kalkmasina neden olmustu Bu durum Havran bolgesinde hakim olan Atiras kabilesini rahatsiz etmisti Bunun uzerine Atiras kabilesi isyan etti IsyanHavran daki isyan Mayis 1909 da basladi Burada Osmanli destekli koyluler ile Durzilerin lideri Yahya Bey Atiras in liderligindeki koyluler arasinda catisma cikti Cunku aralarinda ticaret anlasmazligi gerceklesmisti Bir yil boyunca suren ateskes girisimleri oldu Ancak bolgede herhangi bir baris saglanamadi ve bu durum Osmanli nin tepkisine neden oldu Sami Pasa Agustos 1910 da Sam a geldi ve 35 taburdan olusan bir ordu ile sefere cikti Durzi kuvvetlerle bir duzine catisma yasandi Zukan el Atiras El Kafr yakinlarinda Osmanli Devleti ile karsi karsiya geldi Sami Pasa nin kuvvetleri yuz yuzune gerceklesen savasta Durzi direnisini yok etti Sami Pasa askerleri Havran bolgesini isgal etti Gerceklesen catismalarda nufusun 10 nu oldu Savastan ele gecirilen 2 000 savas esiri Sam da ve Akka da tutuldu Isyanin lideri olan Zukan yakalandi ve 1911 de idam edildi bazi kaynaklar idamin 1910 da uyguladigini belirtir Durzi ayaklanmasinin ardindan Durzilerde bulunan silahlar alindi Toplam 10 000 tufek toplandi Osmanli Devleti Harran bolgesinde nufus sayimi yapildi Bu sayimdan sonra vergiler toplandi Vergi veremeyen insanlar borc almak zorunda kaldi Bununla birlikte bin Durzi Osmanli ordusuna alindi ve askere alinanlar imparatorlugun her tarafina dagitildi Ayaklanma sonrasiI Dunya Savasi sirasinda Osmanlilar burada cikabilecek herhangi bir isyandan korktugu icin isyaninin ele baslarini serbest birakti Ancak bu tavir hicbir seyi degistirmeyecekti Arap Milliyetciligini benimseyen kurumlarla ve Hicaz daki Arap isyancilarla temas kurmayi basaran Zukan el Atiras in oglu Sultan el Atiras Arap isyancilar bolgeye ulastiginda isyancilarla katilmasi icin bin kisi gonderdi Kuvvetler Basra ya vardiginda Durzilerden 300 kisi daha katildi Suriye nin baskenti Sam a giren Arap kuvvetlerinin lideri olan Emir Faysal ile iyi iliskiler icindeydi Bu yuzden Emir Faysal Sultan el Atiras a kurulan yeni devletin ordusunda gorev verdi El Atiras ailesi iyi iliskilere sahip oldugu Suriye Kralligini destekliyordu Ancak bu krallik 24 Temmuz 1920 de Maysalun Savasi ndan sonra Fransizlar tarafindan isgal edildi Fransizlar Suriye yi isgal ettikten sonra Sultan el Atiras Fransizlarla savasmak icin adamlarini topluyordu Sultan el Atiras 1925 yilinda Fransizlar a karsi ayaklandi Ayaklanmaya sadece Durziler degil ayni zamanda Fransizlari istemeyen Arap kabileleri de katildi 1927 yilinda Fransizlar ayaklanmayi zorda olsa bastrdi Bu ayaklanma II Dunya Savasi na kadar olan surecte en buyuk bagimsizlik ayaklanmasidir Savasi kaybetmesine ragmen Sultan el Atiras savasi kaybetmesine ragmen savastan sonra da Suriye de en etkili insanlardandi Kaynakca