Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Mart 2025) |
Bir hayalet sınır (Almanca: Phantomgrenze) resmi jeopolitik birleşmeye rağmen, tarihsel bölünmenin devam eden mirası olarak her iki taraftaki demografik farklılıklarla ilişkilendirilen, kaldırılmış bir siyasi sınırın yaklaşık seyrini takip eden gayri resmi bir çizgidir. Tüm eski siyasi sınırlar günümüzde hayalet sınırlar değildir. Bir siyasi sınırın ortadan kalktığında hayalet sınır haline gelme olasılığını artırabilecek faktörler şunlardır: sınırın ortadan kalkmasından bu yana geçen kısa süre, eski sınırın uzun süre var olması, eski sınırın geçirgen olmaması ve sınırın bir tarafını daha önce yöneten siyasi varlığın farklı özellikleri.
Hayalet sınırların birçok farklı etkisi vardır: Ukrayna'da çatışmalarla ilişkilendirilirken, Romanya gibi ülkelerde komşu ülkelerle ilişkilerde önemli bir rol oynar.
Kavramın Gelişimi
Hayalet sınırlar fenomeni eski olsa da, kavramın ifade edilmesi yenidir ve tarafından desteklenen, artık faaliyet göstermeyen bir Avrupa sınır çalışmaları araştırma ağı olan Almanca: Phantomgrenzen projesi (aynı zamanda Doğu Orta Avrupa’daki Hayalet Sınırlar Projesi olarak da bilinir) ile tanımlanmasından kaynaklanmıştır. Proje, fenomeni "bugünün dünyasını yapılandıran eski, ağırlıklı olarak siyasi sınırlar (…), devam eden veya yeniden ortaya çıkan tarihsel alanlar" olarak tanımlar. Sınır çalışmalarındaki son gelişmeler, sınırların daha çok sosyal yapılar olarak anlaşılmasına yol açmıştır (Vladimir Kolosov’un çalışmalarında olduğu gibi). Modern bakış açısına göre, hayalet sınırlar geçmişin izleri ve önceki fetihlerin ve ilhakların hatırlatıcılarıdır. Nail Alkan, bu "kapanmanın bir güvenlik hissi yarattığını ve insanların tanıdık koşullarda yaşamayı tercih ettiğini" belirtir.
Önemli Hayalet Sınırlar
Almanya
Prusya ve Doğu Almanya sınırları, Alman birleşmesi sonrasında aşırı sağ veya ulusal muhafazakâr partilere verilen destekte yansır; bu partiler arasında Weimar Cumhuriyeti’nde DNVP ve 21. yüzyılda AfD yer alır. Doğu Almanya, Soğuk Savaş sırasında özellikle Ruslar hariç fazla göç almamıştır, bu nedenle birleşmeden sonra Doğu Almanlar, özellikle Rus-Almanlar, göçe daha çok karşıdır. Doğu Alman ’si ve Doğu Almanların Batı Almanlara kıyasla ikinci sınıf vatandaş olarak algılanmasıyla birleştiğinde, Almanya’nın doğu bölgeleri genellikle Sol Parti ve gibi sol partilere ya da AfD gibi sağ kanat göç karşıtı partilere oy verme eğilimindedir. Almanya’daki Doğu-Batı ayrımının diğer sonuçları farklı şekillerde kendini gösterir - batıda işçiler daha yüksek ücretler kazanır ve daha fazla üretirken, doğuda işsizlik daha yüksektir. Ayrım, kişisel tercihlerdedir de yansır - araba tercihleri açısından, Batı Almanlar BMW’yi Škoda’ya tercih ederken, doğuda tam tersi geçerlidir.
-
, 1945–1990 -
. Mavi çoğunluk-Protestan bölgeleri, yeşil çoğunluk-Katolik bölgeleri ve kırmızı çoğunluk- bölgeleri temsil eder.
Polonya
Tarihsel olarak, Polonya birden fazla kez bölündü ve Alman İmparatorluğu/Prusya, Habsburg İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında paylaşıldı. Prusya kontrolü altında, doğu , ve Yukarı Silezya gibi Alman etkisine tarihsel olarak maruz kalan Polonya bölgeleri vardı. Rusya, Kongre Polonyası altında merkez Polonya’yı, başkent Varşova dahil olmak üzere kontrol etti ve Avusturya, altında güney bölgeleri kontrol etti. Her iki bölgede de büyük, çoğunlukla baskın Polonyalı nüfuslar vardı.İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda, ’na kadar olan Alman toprakları, Sovyetler Birliği tarafından doğu Polonya’nın ilhak edilmesi karşılığında Polonya’ya verildi.
Siyasi olarak bu, hayalet sınırların oluşmasına yol açtı. Prusya kontrolündeki bölgelere denk gelen batı Polonya, seçimlerde PO gibi liberal veya sosyal-demokrat partilere oy verme eğiliminde oldukları için Polska liberalna yani "liberal Polonya" olarak bilinir. Merkez ve güney Polonya’da durum farklıdır: bu bölge, seçmenlerin daha çok gibi muhafazakâr partilere oy verdiği Polska solidarna yani "dayanışma Polonya" olarak bilinir. Bu ayrım, yabancı imparatorlukların Polonyalılar üzerindeki etkileriyle açıklanabilir; örneğin ve Ruslaştırma programlarının neden olduğu etkiler, farklı diller, ekonomik modeller, siyasi gelenekler ve kültürler, bölgelerin sanayileşmesi ve altyapı yoğunluğu, doğu Polonya nüfusunun Oder-Neisse hattına yeniden yerleştirilmesi ve sosyal normlar ve değerler gibi.
-
1635’ten 2009’a kadar Polonya’nın toprak değişiklikleri -
’nin ilk tur sonuçları
Romanya
Romanya bağımsızlığından önce, modern toprakları Osmanlı İmparatorluğu altında Eflak ve Boğdan, ve Habsburg Avusturyası altında daha geniş Transilvanya bölgesinden oluşuyordu. Transilvanya, genel olarak Romanya’nın diğer bölgelerine göre daha fazla barındırır; önemli bir Macar azınlık ve daha küçük bir Alman azınlık bulunur. Siyasi ve sosyal güç algıları da farklıdır, çünkü Transilvanya idari otoriteler altında yönetilirken, eski Osmanlı toprakları daha az merkezileşmiş hukuki güçlerle daha keyfi bir yönetim altındaydı. Transilvanya, başkent Bükreş hariç, ülkenin geri kalanına göre daha fazla siyasi protesto yaşar.
Eski Osmanlı Romanya’sı tam bağımsızlık için mücadele ederken, Habsburg Romanyalıları siyasi reformlara yöneliyordu. Karpat Dağları ile ayrılan fay hattı, bazen doğudaki Doğu Ortodoks Kilisesi ile batıdaki Latin Kilisesi’ni ayıran çizgi olarak kabul edilir. 1970’ler boyunca, Nicolae Ceaușescu Transilvanya’daki azınlıkları asimile etmeye yönelik politikalar uyguladı, ancak kültürel ayrım hâlâ devam etti. 1990’lardaki Romanya seçimlerinde, Transilvanya sakinleri milliyetçi ve popülist partilere daha az destek verdi. 1996’da liberal cumhurbaşkanlığı adayı Emil Constantinescu Transilvanya’nın neredeyse tamamında kazanırken, görevdeki eski komünist politikacı Ion Iliescu Transilvanya dışındaki neredeyse tüm bölgelerde kazandı.
-
Romanya içindeki Transilvanya’nın kapsamı -
’nin ikinci tur sonuçları -
Romanya’daki baskın Hristiyan mezhepleri
Ukrayna
Sadece 18. ve 19. yüzyıllarda, Ukrayna’nın bazı kısımları Rusya, Habsburg İmparatorluğu, Çekoslovakya, Polonya, Romanya, Macaristan ve çeşitli Ukrayna devleti biçimleri arasında bölündü. Ukrayna’nın farklı bölgeleri arasında, bölgedeki siyasi sınırlardan kaynaklanan bir ayrım olduğu belirtilmiştir – seçim açısından, doğu-güney ve merkez-batı Ukrayna arasında bir bölünme vardır. Hayalet sınırlara bir örnek, Dinyeper Ukrayna’sının Rusya ile daha uzun bağlantıları nedeniyle pro-Rus tutumu olacaktır. Bu hayalet sınırlarda çeşitli anomaliler vardır – örneğin, daha önce Avusturya tarafından kontrol edilen ve Çernivtsi bölgelerindeki seçmenler, doğu Ukrayna’ya benzer şekilde oy kullanır.
-
’nin sonuçları
Kaynakça
- ^ Zajc, Marko. "Çağdaş Sınırlar ‘Hayalet Sınırlar’ Olarak. Bir Giriş", Südosteuropa 67, 3 (2019): 297-303, doi: https://doi.org/10.1515/soeu-2019-0023
- ^ a b c d Jańczak, Jaroslaw. "Hayalet sınırlar ve Polonya'daki seçim davranışı.", Erdkunde 69, 2 (2015): 125-137, doi: https://doi.org/10.3112/erdkunde.2015.02.03
- ^ Phantomgrenzen Projesi. Phantomgrenzen İngilizce Broşür (PDF). 5 Eylül 2020 tarihinde erişildi.
- ^ Kolosov, Vladimir & Więckowski, Marek. "Orta ve Doğu Avrupa’daki Sınır Değişiklikleri: Bir Giriş". Geographia Polonica 91, 5-16 (2018): 5-16, doi: https://doi.org/10.7163/GPol.0106.
- ^ Hawes, James (6 Kasım 2019). "Almanya'yı Berlin Duvarı bölmedi". UnHerd. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
- ^ "Berlin Duvarı'nın yıkılışından 30 yıl sonra Batı ve Doğu Almanların tutumları nasıl karşılaştırılır". Pew Araştırma Merkezi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
- ^ "Almanya'nın Doğu-Batı Ayrımı Aşırı Sağın Yakıtı". Fair Observer. 28 Kasım 2019. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
- ^ "Almanya'da Doğu-Batı ayrımı hâlâ var". EUobserver. 23 Temmuz 2015. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
- ^ "Polonya'nın Bölünmeleri". Encyclopædia Britannica Çevrimiçi. 2008. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020.
- ^ "İki Ulus mu?". Concilium Civitas. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020.
- ^ Rammelt, Henry (30 Haziran 2015). "Geçmişin Gölgeleri: Komünizmin ortak etkileri mi yoksa farklı komünizm öncesi miraslar mı? Romanya bölgelerindeki sosyal seferberlikteki farklılıkların analizi". Erdkunde. 69 (2). ss. 151-160. doi:10.3112/erdkunde.2015.02.05.
- ^ Roper, Steven D.; Fesnic, Florin (Ocak 2003). "Tarihsel Miraslar ve Komünizm Sonrası Oy Verme Davranışı Üzerindeki Etkileri". Europe-Asia Studies. 55 (1). ss. 119-131. doi:10.1080/713663449.
- ^ van Löwis, Sabine. "Doğu Orta Avrupa’nın Siyasi Coğrafyasındaki Hayalet Sınırlar: Bir Giriş". Erdkunde 69, 2 (2015): 99-106, doi: https://doi.org/10.3112/erdkunde.2015.02.01.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Mart 2025 Bir hayalet sinir Almanca Phantomgrenze resmi jeopolitik birlesmeye ragmen tarihsel bolunmenin devam eden mirasi olarak her iki taraftaki demografik farkliliklarla iliskilendirilen kaldirilmis bir siyasi sinirin yaklasik seyrini takip eden gayri resmi bir cizgidir Tum eski siyasi sinirlar gunumuzde hayalet sinirlar degildir Bir siyasi sinirin ortadan kalktiginda hayalet sinir haline gelme olasiligini artirabilecek faktorler sunlardir sinirin ortadan kalkmasindan bu yana gecen kisa sure eski sinirin uzun sure var olmasi eski sinirin gecirgen olmamasi ve sinirin bir tarafini daha once yoneten siyasi varligin farkli ozellikleri 2009 yilinda bir haritasi bu harita yaklasik olarak eski Dogu Berlin in yerini gosteriyor cunku batidaki karsiligi tramvaylarini otobuslerle degistirdi Hayalet sinirlarin bircok farkli etkisi vardir Ukrayna da catismalarla iliskilendirilirken Romanya gibi ulkelerde komsu ulkelerle iliskilerde onemli bir rol oynar Kavramin GelisimiHayalet sinirlar fenomeni eski olsa da kavramin ifade edilmesi yenidir ve tarafindan desteklenen artik faaliyet gostermeyen bir Avrupa sinir calismalari arastirma agi olan Almanca Phantomgrenzen projesi ayni zamanda Dogu Orta Avrupa daki Hayalet Sinirlar Projesi olarak da bilinir ile tanimlanmasindan kaynaklanmistir Proje fenomeni bugunun dunyasini yapilandiran eski agirlikli olarak siyasi sinirlar devam eden veya yeniden ortaya cikan tarihsel alanlar olarak tanimlar Sinir calismalarindaki son gelismeler sinirlarin daha cok sosyal yapilar olarak anlasilmasina yol acmistir Vladimir Kolosov un calismalarinda oldugu gibi Modern bakis acisina gore hayalet sinirlar gecmisin izleri ve onceki fetihlerin ve ilhaklarin hatirlaticilaridir Nail Alkan bu kapanmanin bir guvenlik hissi yarattigini ve insanlarin tanidik kosullarda yasamayi tercih ettigini belirtir Onemli Hayalet SinirlarAlmanya Prusya ve Dogu Almanya sinirlari Alman birlesmesi sonrasinda asiri sag veya ulusal muhafazakar partilere verilen destekte yansir bu partiler arasinda Weimar Cumhuriyeti nde DNVP ve 21 yuzyilda AfD yer alir Dogu Almanya Soguk Savas sirasinda ozellikle Ruslar haric fazla goc almamistir bu nedenle birlesmeden sonra Dogu Almanlar ozellikle Rus Almanlar goce daha cok karsidir Dogu Alman si ve Dogu Almanlarin Bati Almanlara kiyasla ikinci sinif vatandas olarak algilanmasiyla birlestiginde Almanya nin dogu bolgeleri genellikle Sol Parti ve gibi sol partilere ya da AfD gibi sag kanat goc karsiti partilere oy verme egilimindedir Almanya daki Dogu Bati ayriminin diger sonuclari farkli sekillerde kendini gosterir batida isciler daha yuksek ucretler kazanir ve daha fazla uretirken doguda issizlik daha yuksektir Ayrim kisisel tercihlerdedir de yansir araba tercihleri acisindan Bati Almanlar BMW yi Skoda ya tercih ederken doguda tam tersi gecerlidir 1945 1990 Mavi cogunluk Protestan bolgeleri yesil cogunluk Katolik bolgeleri ve kirmizi cogunluk bolgeleri temsil eder Polonya Tarihsel olarak Polonya birden fazla kez bolundu ve Alman Imparatorlugu Prusya Habsburg Imparatorlugu ve Rus Imparatorlugu arasinda paylasildi Prusya kontrolu altinda dogu ve Yukari Silezya gibi Alman etkisine tarihsel olarak maruz kalan Polonya bolgeleri vardi Rusya Kongre Polonyasi altinda merkez Polonya yi baskent Varsova dahil olmak uzere kontrol etti ve Avusturya altinda guney bolgeleri kontrol etti Her iki bolgede de buyuk cogunlukla baskin Polonyali nufuslar vardi Ikinci Dunya Savasi nin sonunda na kadar olan Alman topraklari Sovyetler Birligi tarafindan dogu Polonya nin ilhak edilmesi karsiliginda Polonya ya verildi Siyasi olarak bu hayalet sinirlarin olusmasina yol acti Prusya kontrolundeki bolgelere denk gelen bati Polonya secimlerde PO gibi liberal veya sosyal demokrat partilere oy verme egiliminde olduklari icin Polska liberalna yani liberal Polonya olarak bilinir Merkez ve guney Polonya da durum farklidir bu bolge secmenlerin daha cok gibi muhafazakar partilere oy verdigi Polska solidarna yani dayanisma Polonya olarak bilinir Bu ayrim yabanci imparatorluklarin Polonyalilar uzerindeki etkileriyle aciklanabilir ornegin ve Ruslastirma programlarinin neden oldugu etkiler farkli diller ekonomik modeller siyasi gelenekler ve kulturler bolgelerin sanayilesmesi ve altyapi yogunlugu dogu Polonya nufusunun Oder Neisse hattina yeniden yerlestirilmesi ve sosyal normlar ve degerler gibi 1635 ten 2009 a kadar Polonya nin toprak degisiklikleri nin ilk tur sonuclariRomanya Romanya bagimsizligindan once modern topraklari Osmanli Imparatorlugu altinda Eflak ve Bogdan ve Habsburg Avusturyasi altinda daha genis Transilvanya bolgesinden olusuyordu Transilvanya genel olarak Romanya nin diger bolgelerine gore daha fazla barindirir onemli bir Macar azinlik ve daha kucuk bir Alman azinlik bulunur Siyasi ve sosyal guc algilari da farklidir cunku Transilvanya idari otoriteler altinda yonetilirken eski Osmanli topraklari daha az merkezilesmis hukuki guclerle daha keyfi bir yonetim altindaydi Transilvanya baskent Bukres haric ulkenin geri kalanina gore daha fazla siyasi protesto yasar Eski Osmanli Romanya si tam bagimsizlik icin mucadele ederken Habsburg Romanyalilari siyasi reformlara yoneliyordu Karpat Daglari ile ayrilan fay hatti bazen dogudaki Dogu Ortodoks Kilisesi ile batidaki Latin Kilisesi ni ayiran cizgi olarak kabul edilir 1970 ler boyunca Nicolae Ceaușescu Transilvanya daki azinliklari asimile etmeye yonelik politikalar uyguladi ancak kulturel ayrim hala devam etti 1990 lardaki Romanya secimlerinde Transilvanya sakinleri milliyetci ve populist partilere daha az destek verdi 1996 da liberal cumhurbaskanligi adayi Emil Constantinescu Transilvanya nin neredeyse tamaminda kazanirken gorevdeki eski komunist politikaci Ion Iliescu Transilvanya disindaki neredeyse tum bolgelerde kazandi Romanya icindeki Transilvanya nin kapsami nin ikinci tur sonuclari Romanya daki baskin Hristiyan mezhepleriUkrayna Sadece 18 ve 19 yuzyillarda Ukrayna nin bazi kisimlari Rusya Habsburg Imparatorlugu Cekoslovakya Polonya Romanya Macaristan ve cesitli Ukrayna devleti bicimleri arasinda bolundu Ukrayna nin farkli bolgeleri arasinda bolgedeki siyasi sinirlardan kaynaklanan bir ayrim oldugu belirtilmistir secim acisindan dogu guney ve merkez bati Ukrayna arasinda bir bolunme vardir Hayalet sinirlara bir ornek Dinyeper Ukrayna sinin Rusya ile daha uzun baglantilari nedeniyle pro Rus tutumu olacaktir Bu hayalet sinirlarda cesitli anomaliler vardir ornegin daha once Avusturya tarafindan kontrol edilen ve Cernivtsi bolgelerindeki secmenler dogu Ukrayna ya benzer sekilde oy kullanir nin sonuclariKaynakca Zajc Marko Cagdas Sinirlar Hayalet Sinirlar Olarak Bir Giris Sudosteuropa 67 3 2019 297 303 doi https doi org 10 1515 soeu 2019 0023 a b c d Janczak Jaroslaw Hayalet sinirlar ve Polonya daki secim davranisi Erdkunde 69 2 2015 125 137 doi https doi org 10 3112 erdkunde 2015 02 03 Phantomgrenzen Projesi Phantomgrenzen Ingilizce Brosur PDF 5 Eylul 2020 tarihinde erisildi Kolosov Vladimir amp Wieckowski Marek Orta ve Dogu Avrupa daki Sinir Degisiklikleri Bir Giris Geographia Polonica 91 5 16 2018 5 16 doi https doi org 10 7163 GPol 0106 Hawes James 6 Kasim 2019 Almanya yi Berlin Duvari bolmedi UnHerd Erisim tarihi 6 Eylul 2020 Berlin Duvari nin yikilisindan 30 yil sonra Bati ve Dogu Almanlarin tutumlari nasil karsilastirilir Pew Arastirma Merkezi Erisim tarihi 6 Eylul 2020 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Almanya nin Dogu Bati Ayrimi Asiri Sagin Yakiti Fair Observer 28 Kasim 2019 Erisim tarihi 6 Eylul 2020 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Almanya da Dogu Bati ayrimi hala var EUobserver 23 Temmuz 2015 Erisim tarihi 6 Eylul 2020 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Polonya nin Bolunmeleri Encyclopaedia Britannica Cevrimici 2008 Erisim tarihi 1 Eylul 2020 Iki Ulus mu Concilium Civitas Erisim tarihi 14 Eylul 2020 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Rammelt Henry 30 Haziran 2015 Gecmisin Golgeleri Komunizmin ortak etkileri mi yoksa farkli komunizm oncesi miraslar mi Romanya bolgelerindeki sosyal seferberlikteki farkliliklarin analizi Erdkunde 69 2 ss 151 160 doi 10 3112 erdkunde 2015 02 05 Roper Steven D Fesnic Florin Ocak 2003 Tarihsel Miraslar ve Komunizm Sonrasi Oy Verme Davranisi Uzerindeki Etkileri Europe Asia Studies 55 1 ss 119 131 doi 10 1080 713663449 van Lowis Sabine Dogu Orta Avrupa nin Siyasi Cografyasindaki Hayalet Sinirlar Bir Giris Erdkunde 69 2 2015 99 106 doi https doi org 10 3112 erdkunde 2015 02 01