Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hayrettin Karaca (4 Nisan 1922, Bandırma - 20 Ocak 2020, İstanbul), Türk sanayici ve çevre aktivisti. Babası Örmeci Hocazade Halil Efendi, annesi Zehra Hanım olup her ikisi de Kırım muhaciri idi.
Hayrettin Karaca | |
|---|---|
 Hayrettin Karaca'nın Yalova'da bulunan heykeli. | |
| Doğum | 4 Nisan 1922 Bandırma, Osmanlı İmp. |
| Ölüm | 20 Ocak 2020 (97 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Diğer ad(lar)ı | Toprak Dede, Erozyon Dede |
| Meslek | Sanayici, çevre aktivisti |
İş hayatı
Liseyi bitirdikten sonra ailesinin triko-örme işinin başına geçip onu ülkenin en başarılı sanayi kuruluşlarından biri haline getirdi. Karaca firması Türkiye'de ihracatın liderliğini yapmış, üstelik bunu diğer kuruluşlardan neredeyse 20 yıl önce gerçekleştirmiştir. Hayrettin Karaca bu konuda şöyle konuşmaktadır:
| “ | Ben sanayici olmak istemiyordum. İstediğim edebiyatla ilgilenip kalan zamanımı doğayla iç içe geçirmekti. Fakat o günlerde babamıza karşı çıkmak söz konusu değildi. | „ |
Ellili yaşlarında, Türkiye'nin ilk özel arboretumunu kurdu. Yurt içi ve yurt dışında gezdiği her yerden tohumlar topladı, botanik bahçelerini gezdi, bağlantılar kurdu. Bugün Yalova'daki Karaca Arboretumu, dünyanın her yerindeki botanikçiler tarafından bilinmektedir. Yılda iki kez yayınlanan Arboretum Magazine bilim adamlarının araştırma ve görüşlerinin yayınlandığı bir forumdur. 14.000 türü barındıran arboretum aynı zamanda ülkenin tehlikedeki türleri için bir gen koruma merkezidir. Hannover Üniversitesi'nden ekoloji profesörü , Hayrettin Karaca'dan "Şimdiye kadar hiç böylesine kişisel çıkar gütmeden, kendini insanlığın yararına çalışmaya adamış birine rastlamadım." diye bahsetmektedir. Ayrıca, TEMA Vakfı'nın kurucularındandır. Kendisiyle yapılan nehir söyleşiden Erozyon Dede- Hayrettin Karaca Kitabı başlıklı bir kitap yayınlanmıştır.
Özel Hayatı ve Ölümü
Hayrettin Karaca'nın ilk evliliğinden 1942 yılında oğlu Atay Karaca doğdu. Eşi genç yaşta hayatını kaybedince Sevim hanımla evlendi ve 3 çocuğu oldu. Bu evliliğinden olan oğlu Halil Karaca, 1984 yılında ameliyat esnasında hayatını kaybetti. İlk eşinden olan oğlu Atay ise 1993 yılında eşi Canan Karaca tarafından öldürüldü.
"Toprak Dede" adıyla bilinen TEMA Vakfı kurucu Onursal başkanı Hayrettin Karaca 20 Ocak 2020 tarihinde İstanbul'da 97 yaşında ölmüştür. Cenazesi 22 Ocak 2020'de Fatih Camii'nden alınarak Edirnekapı Şehitliği'ne defnedilmiştir.
Ödüller
- Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi tarafından Fahri Doktora 1990
- Birleşmiş Milletler Çevre Programının 'Global 500 Roll of Honour' Ödülü 1992
- Çevre Bakanlığı tarafından "Çevre Beratı" 1992
- Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından verilen 'Çevre Ödülü' 1993
- tarafından 'Melvin Jones Fellow Ödülü 1994
- Çevre Bakanlığı tarafından "Üstün Hizmet Ödülü" 1994
- ODTÜ tarafından 'Felsefe Onur Doktorası' 1995
- Ege Üniversitesi "Fahri Doktora"sı 1995
- Milli Olimpiyat Komitesi "Fair Play" Ödülü 1996
- Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı "Hoşgörü Ödülü" 1996
- Atatürk Kültür Merkezi tarafından "Şeref Üyeliği Beratı" 1997
- Kırıkkale Üniversitesi ilk Fahri Doktora unvanı 1997
- ÇEVRETED tarafından "Çevreted 97 Onur Ödülü" 1997
- Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi "2000 Yılının Öncüleri" Ödülü 1998
- Genç Hukukçular Derneği tarafından "Yılın Yurttaşı" Ödülü 1998
- tarafından Babalar Günü nedeniyle "Toprak Baba" unvanı 1998
- Anadolu Üniversitesi Fahri Doktora Ödülü 1998
- BİLSES Vakfı "Çevre Ödülü" 1998
- Ankara Çankaya İzci Grubu tarafından "Yılın Doğa Dostu" Ödülü 1998
- Ankara Gazeteciler Cemiyeti tarafından "Yılın Adamı" Ödülü 1999
- Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı tarafından "1998 Türk Dünyasına Hizmet Ödülü" 1999
- TBMM Onur Ödülü 2005
- Right Livelihood Award 2012(Alternatif Nobel Ödülü)
- Birleşmiş Milletler "Orman Kahramanı Ödülü" 2013
- 1997: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
Kaynakça
- ^ Mine Şenocaklı. . Vatan. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2012.
- ^ Hristidis, Şengün Kılıç (2014). Erozyon Dede- Hayrettin Karaca Kitabı. İstanbul: İşbankası Kültür Yayınları. s. 488. ISBN . 5 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2020.
- ^ "Karaca ailesinin kaderi". Milliyet. 8 Ocak 2022. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2001.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hayrettin Karaca 4 Nisan 1922 Bandirma 20 Ocak 2020 Istanbul Turk sanayici ve cevre aktivisti Babasi Ormeci Hocazade Halil Efendi annesi Zehra Hanim olup her ikisi de Kirim muhaciri idi Hayrettin KaracaHayrettin Karaca nin Yalova da bulunan heykeli Dogum4 Nisan 1922 1922 04 04 Bandirma Osmanli Imp Olum20 Ocak 2020 97 yasinda Istanbul TurkiyeDiger ad lar iToprak Dede Erozyon DedeMeslekSanayici cevre aktivistiIs hayatiLiseyi bitirdikten sonra ailesinin triko orme isinin basina gecip onu ulkenin en basarili sanayi kuruluslarindan biri haline getirdi Karaca firmasi Turkiye de ihracatin liderligini yapmis ustelik bunu diger kuruluslardan neredeyse 20 yil once gerceklestirmistir Hayrettin Karaca bu konuda soyle konusmaktadir Eskisehir de Hayrettin Karaca adina kurulan Hayrettin Karaca parki girisi Ben sanayici olmak istemiyordum Istedigim edebiyatla ilgilenip kalan zamanimi dogayla ic ice gecirmekti Fakat o gunlerde babamiza karsi cikmak soz konusu degildi Ellili yaslarinda Turkiye nin ilk ozel arboretumunu kurdu Yurt ici ve yurt disinda gezdigi her yerden tohumlar topladi botanik bahcelerini gezdi baglantilar kurdu Bugun Yalova daki Karaca Arboretumu dunyanin her yerindeki botanikciler tarafindan bilinmektedir Yilda iki kez yayinlanan Arboretum Magazine bilim adamlarinin arastirma ve goruslerinin yayinlandigi bir forumdur 14 000 turu barindiran arboretum ayni zamanda ulkenin tehlikedeki turleri icin bir gen koruma merkezidir Hannover Universitesi nden ekoloji profesoru Hayrettin Karaca dan Simdiye kadar hic boylesine kisisel cikar gutmeden kendini insanligin yararina calismaya adamis birine rastlamadim diye bahsetmektedir Ayrica TEMA Vakfi nin kurucularindandir Kendisiyle yapilan nehir soylesiden Erozyon Dede Hayrettin Karaca Kitabi baslikli bir kitap yayinlanmistir Ozel Hayati ve OlumuHayrettin Karaca nin ilk evliliginden 1942 yilinda oglu Atay Karaca dogdu Esi genc yasta hayatini kaybedince Sevim hanimla evlendi ve 3 cocugu oldu Bu evliliginden olan oglu Halil Karaca 1984 yilinda ameliyat esnasinda hayatini kaybetti Ilk esinden olan oglu Atay ise 1993 yilinda esi Canan Karaca tarafindan olduruldu Toprak Dede adiyla bilinen TEMA Vakfi kurucu Onursal baskani Hayrettin Karaca 20 Ocak 2020 tarihinde Istanbul da 97 yasinda olmustur Cenazesi 22 Ocak 2020 de Fatih Camii nden alinarak Edirnekapi Sehitligi ne defnedilmistir OdullerKaradeniz Teknik Universitesi Orman Fakultesi tarafindan Fahri Doktora 1990 Birlesmis Milletler Cevre Programinin Global 500 Roll of Honour Odulu 1992 Cevre Bakanligi tarafindan Cevre Berati 1992 Uluslararasi Olimpiyat Komitesi tarafindan verilen Cevre Odulu 1993 tarafindan Melvin Jones Fellow Odulu 1994 Cevre Bakanligi tarafindan Ustun Hizmet Odulu 1994 ODTU tarafindan Felsefe Onur Doktorasi 1995 Ege Universitesi Fahri Doktora si 1995 Milli Olimpiyat Komitesi Fair Play Odulu 1996 Gazeteciler ve Yazarlar Vakfi Hosgoru Odulu 1996 Ataturk Kultur Merkezi tarafindan Seref Uyeligi Berati 1997 Kirikkale Universitesi ilk Fahri Doktora unvani 1997 CEVRETED tarafindan Cevreted 97 Onur Odulu 1997 Canakkale Onsekiz Mart Universitesi 2000 Yilinin Onculeri Odulu 1998 Genc Hukukcular Dernegi tarafindan Yilin Yurttasi Odulu 1998 tarafindan Babalar Gunu nedeniyle Toprak Baba unvani 1998 Anadolu Universitesi Fahri Doktora Odulu 1998 BILSES Vakfi Cevre Odulu 1998 Ankara Cankaya Izci Grubu tarafindan Yilin Doga Dostu Odulu 1998 Ankara Gazeteciler Cemiyeti tarafindan Yilin Adami Odulu 1999 Turk Dunyasi Yazarlar ve Sanatcilar Vakfi tarafindan 1998 Turk Dunyasina Hizmet Odulu 1999 TBMM Onur Odulu 2005 Right Livelihood Award 2012 Alternatif Nobel Odulu Birlesmis Milletler Orman Kahramani Odulu 2013 1997 Cumhurbaskanligi Kultur ve Sanat Buyuk OduluKaynakca Mine Senocakli Vatan 1 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2012 Hristidis Sengun Kilic 2014 Erozyon Dede Hayrettin Karaca Kitabi Istanbul Isbankasi Kultur Yayinlari s 488 ISBN 9789944882972 5 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2020 Karaca ailesinin kaderi Milliyet 8 Ocak 2022 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2001