Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hersekzade Ahmed Paşa (1459, Hersek-Novi - 1517, Kızılçöl, Maraş) II. Bayezid saltanatında 1497-1498, 1503-1506, 1511 tarihlerinde dört defa ve I. Selim saltanatında 1515-1516 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. 1506-1511 döneminde Kaptan-ı Derya görevi de yapmıştır.
| Hersekzade Ahmed Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 8 Eylül 1515 - 26 Nisan 1516 | |
| Hükümdar | I. Selim |
| Yerine geldiği | Dukakinoğlu Ahmed Paşa |
| Yerine gelen | Hadım Sinan Paşa |
| Görev süresi 1512 - 28 Kasım 1514 | |
| Hükümdar | I. Selim |
| Yerine geldiği | Koca Mustafa Paşa |
| Yerine gelen | Dukakinoğlu Ahmed Paşa |
| Görev süresi 1511-1511 | |
| Hükümdar | II. Bayezid |
| Yerine geldiği | Hadım Ali Paşa |
| Yerine gelen | Koca Mustafa Paşa |
| Görev süresi 1503-1506 | |
| Hükümdar | II. Bayezid |
| Yerine geldiği | Hadım Ali Paşa |
| Yerine gelen | Hadım Ali Paşa |
| Görev süresi 1497-1498 | |
| Hükümdar | II. Bayezid |
| Yerine geldiği | Koca Davud Paşa |
| Yerine gelen | Çandarlı (2.) İbrahim Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1459 Hersek-Novi, Bosna-Hersek |
| Ölüm | 21 Temmuz 1517 Kızılçöl, Maraş |
Hayatı
Herzeg (dük) unvanıyla anılan, Güneydoğu Herzegovina (günümüzde Bosna-Hersek) hakimi olan Stefan Vukçiç-Koşaca'nın küçük oğludur. Küçük yaşta iken Osmanlı sarayına rehine olarak gönderildi. Hersek'in tümüyle Osmanlı devleti ülkesine katılması ile saray eğitimi alması kabul olunup Enderun'da yetişti.
Miralem rütbesi verildi ve 1479'da Fatih Sultan Mehmet'in İşkodra'yı ele geçirdiği Arnavutluk Seferi'ne iştirak etti. Fatih Mehmet'in ölümünden sonra Bursa'da Beyi olarak görev verildi. Cem Sultan ayaklanmasında II. Bayezid'in tarafını tuttu. 1484'te Anadolu beylerbeyliği görevi verildi. Aynı yıl Sultan II. Bayezid'in kızı olan Hundi Hatun ile evlenip damad-ı şehriyari oldu.
Çukurova'da 1485 ile 1491 arasında uzun süren Osmanlı-Memlük Savaşı başlamıştı. İlk saldırıyı eyalet tımarlı sipahileri ve azaplardan oluşan Osmanlı ordusu ile Osmanlı serdarı Karamanoğulları'nın beyi Karagöz Mehmet Paşa yaptı. Önce Çukurova'nın önemli yöreleri Osmanlılar eline geçirdi ise de 9 Şubat 1486 tarihinde, Adana'nın hemen dışında Osmanlı ordusu Memlükler tarafından mağlup edildi. Bunun üzerine II. Bayezid kendi damadı olan Hersekzade Ahmed pasa komutasında yeniçeriler ağırlıklı bir orduyu ertesi yıl Çukurova'ya gönderdi. Bu orduda tımarlı askerleri ile bulunan Karagöz Mehmet Paşa ile Hızır Beyzade Mehmed arasındaki birbirini çekemezlik ve kıskançlık bulunmaktaydı ve bu, ordunun moralini zayıflatmıştı. Memlüklü ordusu bu orduyla 15 Mart 1486'da yaptığı muharebede de büyük bir galibiyet kazandı. Osmanlı ordusu serdarı Hersekzade Ahmed Paşa Memlûklere esir düştü. O yıl bir ateşkes uygulanmaya başladı.
Bir yıl esarette kaldıktan sonra kurtulan Hersekzade Ahmed Paşa İstanbul'a döndü. Yeniden 1487'de Anadolu beylerbeyi görevine geçirildi. Kendine vezirlik rütbesi de verildi. Memlüklülerle ateşkesten sonra barış sağlanamamış ve savsa tekrar başlamıştı. 1488'de Osmanlı devleti karadan ve denizden Memlüklere karşı bir sefere daha başladı. Kara ordusu Rumeli beylerbeyi Hadim Ali Paşa komutası altında idi ve deniz gücüne Anadolu beylerbeyi olan Hersekzade Ahmed Paşa komuta etmekteydi. Hem Osmanlılar hem de Memlüklüler İtalya deniz ticaret devletlerinden ve özellikle de Kıbrıs'ı elinde bulunduran Venediklilerden yardım istediler; ama Venedikliler taraf tutmamaya karar verdiler. Hersekzade Ahmed Paşa komutasında Osmanlı donanması Memlükler'in Çukurova'daki ordularını denizden takviye edecek güç göndermesini önlemek üzere İskenderiye'ye hücum etti. Çıkan bir fırtına Osmanlı donanmasına büyük bir zarar verdi. 60.000 kişilik Osmanlı kara ordusu ile Osmanlılar Adana ve Çukurova'yı ele geçirmişken, Memlükler Suriye ve Mısır'dan takviyeler getirerek Adana yakınında yapılan Ağaçayırı Muharebesi'nde Osmanlı ordusunu mağlup ettiler. Osmanlı kara ordusu Karaman'a çekildi ve Memlüklüler Adana'yı kuşatıp üç ay sonra sonra ele geçirdiler. Hersekzade Ahmed Paşa küçük bir Mısır filosunu denizde yenmişti ama o yılki seferde Memlüklüler galip gelmişlerdi.
1497'de Hersekzade Ahmed Paşa Koca Davut Paşa yerine ilk kez sadrazamlığa getirildi. Bu görevde ancak bir yıl kaldı. 1499'da İnebahtı Seferi'ne katıldı ve bu seferde yararlıkları görüldü. 1503'te ikinci kez sadrazamlığa getirildi. 1506'da kendi isteğiyle bu görevden ayrıldı. 1506'da Gelibolu sancakbeyi ve kaptan-ı derya olarak görevlendirildi. Bu görevde 1511'e kadar kaldı. 1511'de üçüncü kez sadrazamlığa getirildi ama üç ay kadar kalabildi.
1512'de Yavuz Sultan Selim tahta geçtikten sonra idam ettirdiği sadrazam Koca Mustafa Paşa yerine kayınbiraderi olan Hersekzade Ahmed Paşa'yı dördüncü kez sadrazam tayin etti. Bu sadaret dönem sırasında Yavuz Sultan Selim'in Şah İsmail'e karsı çıktığı İran Seferi'ne katıldı. Çaldıran Muharebesi'nin kazanılması ve ordunun Tebriz'i alıp kışın yaklaşması nedeniyle geri çekilmesi sırasında yeniçeriler arasında karışıklık çıktı. Yeniçeriler Yavuz Sultan Selim'in arzu ettiği gibi Anadolu'da bir kışlak mevkide kışı geçirip ertesi yıl yine İran'a taarruza geçmek istemediklerini ayaklanmaya çok yakın bir tarzda bildirdiler. Yavuz Sultan Selim bunun sadrazam Hersekzade Ahmed Paşa'nın kışkırtması dolayısıyla olduğunu iddia edip bundan onu sorumlu tuttu. 28 Ekim 1514'te sadrazamı tutuklattırdı ve vazifesinden azletti.
Hersekzade Ahmed Paşa 23 Eylül 1515'te beşinci kez sadrazam yapıldı. Bu sefer 7 ay 3 günlük sadrazamlıktan sonra 26 Nisan 1516'da bu görevden azledildi. Bir süre Yedikule Zindanı'na hapsedildi ama sonra bağışlanıp salıverildi. Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında Bursa muhafızı görevi yaptı. Mısır fethedildikten sonra Sultan I. Selim'in davet etmesi üzere Mısır'a Kahire'ye gitti.
Bu ziyaretten İstanbul'a dönmekte iken yolda Kızılçöl, Maraş mevkiinde 21 Temmuz 1517'de hayatını kaybetti. Cenazesi İzmit Körfezi kıyısında bulunan Hersek köyünde (günümüzde Altınova ilçesinin mahallesi) yaptırmış olduğu olarak anılan caminin yanındaki türbesine gömüldü.
Değerlendirme
Sicill-i Osmani'de şöyle değerlendirilmektedir:
Tedbirli, âlim, akıllı ve cesurdu.
Günümüzde hazırlanmış yeni bir "Osmanlılar Ansiklopedisi" biyografi eserinde şu değerlendirme ifade edilmektedir:
Kaynaklar Hersekzade'yi işbilir, dürüst, güvenilir ve kahraman bir devlet adamı olarak nitelemektedir.
Eserleri
Ahmed Paşa, Keşan’da ve 'nde camiyle birlikte birer külliye yaptırtmıştır. Keşan’daki külliye ile ilgili vakfiyesi tarihçilerin elindedir ve bilinmektedir. Hersek köyündeki cami olarak anılır.
Hersekzade Ahmed Paşa, Hersek Köyü’ndeki külliyesini 1508’de yaptırmış, 1511’de vakıf senedini düzenlemiştir. Ancak, Hersek Köyü ile ilgili vakıf senedi henüz bulunamamıştır.
Kaynakça
- ^ a b Yılmaz, Mehmet "Ahmet Paşa (Hersekzade)", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.146-147 OISBN 975-08-0072-9
- ^ Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.1 say.195 [1]
Dış bağlantılar
- Danışmend, İsmail Hâmi (1961), Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Tektaş, Nazım (2002), Sadrazamlar-Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Kitapları.
- Yılmaz, Mehmet "Ahmet Paşa (Hersekzade)", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.146-147
- Turan, Seraffedin, "Hersekzade Ahmed Paşa", (1988) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, Cilt 17 s.235-237
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Hadım Sinan Paşa | Osmanlı Sadrazamı 23 Eylül 1515 - 26 Nisan 1516 | Sonra gelen: Hadım Sinan Paşa |
| Önce gelen: Koca Mustafa Paşa | Osmanlı Sadrazamı 1512 - 28 Kasım 1514 | Sonra gelen: Dukakinoğlu Ahmed Paşa |
| Önce gelen: Hadım Ali Paşa | Osmanlı Sadrazamı 1511 - 1511 | Sonra gelen: Koca Mustafa Paşa |
| Önce gelen: Hadım Ali Paşa | Osmanlı Sadrazamı 1503 - 1506 | Sonra gelen: Hadım Ali Paşa |
| Önce gelen: Koca Davud Paşa | Osmanlı Sadrazamı 1497 - 1498 | Sonra gelen: Çandarlı (2.) İbrahim Paşa |
| Askerî görevi | ||
| Önce gelen: | Kaptan-ı Derya 1506 - 1511 | Sonra gelen: |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hersekzade Ahmed Pasa 1459 Hersek Novi 1517 Kizilcol Maras II Bayezid saltanatinda 1497 1498 1503 1506 1511 tarihlerinde dort defa ve I Selim saltanatinda 1515 1516 yillari arasinda sadrazamlik yapmis Osmanli devlet adamidir 1506 1511 doneminde Kaptan i Derya gorevi de yapmistir Hersekzade Ahmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 8 Eylul 1515 26 Nisan 1516Hukumdar I SelimYerine geldigi Dukakinoglu Ahmed PasaYerine gelen Hadim Sinan PasaGorev suresi 1512 28 Kasim 1514Hukumdar I SelimYerine geldigi Koca Mustafa PasaYerine gelen Dukakinoglu Ahmed PasaGorev suresi 1511 1511Hukumdar II BayezidYerine geldigi Hadim Ali PasaYerine gelen Koca Mustafa PasaGorev suresi 1503 1506Hukumdar II BayezidYerine geldigi Hadim Ali PasaYerine gelen Hadim Ali PasaGorev suresi 1497 1498Hukumdar II BayezidYerine geldigi Koca Davud PasaYerine gelen Candarli 2 Ibrahim PasaKisisel bilgilerDogum 1459 Hersek Novi Bosna HersekOlum 21 Temmuz 1517 Kizilcol MarasHayatiHerzeg duk unvaniyla anilan Guneydogu Herzegovina gunumuzde Bosna Hersek hakimi olan Stefan Vukcic Kosaca nin kucuk ogludur Kucuk yasta iken Osmanli sarayina rehine olarak gonderildi Hersek in tumuyle Osmanli devleti ulkesine katilmasi ile saray egitimi almasi kabul olunup Enderun da yetisti Miralem rutbesi verildi ve 1479 da Fatih Sultan Mehmet in Iskodra yi ele gecirdigi Arnavutluk Seferi ne istirak etti Fatih Mehmet in olumunden sonra Bursa da Beyi olarak gorev verildi Cem Sultan ayaklanmasinda II Bayezid in tarafini tuttu 1484 te Anadolu beylerbeyligi gorevi verildi Ayni yil Sultan II Bayezid in kizi olan Hundi Hatun ile evlenip damad i sehriyari oldu Cukurova da 1485 ile 1491 arasinda uzun suren Osmanli Memluk Savasi baslamisti Ilk saldiriyi eyalet timarli sipahileri ve azaplardan olusan Osmanli ordusu ile Osmanli serdari Karamanogullari nin beyi Karagoz Mehmet Pasa yapti Once Cukurova nin onemli yoreleri Osmanlilar eline gecirdi ise de 9 Subat 1486 tarihinde Adana nin hemen disinda Osmanli ordusu Memlukler tarafindan maglup edildi Bunun uzerine II Bayezid kendi damadi olan Hersekzade Ahmed pasa komutasinda yeniceriler agirlikli bir orduyu ertesi yil Cukurova ya gonderdi Bu orduda timarli askerleri ile bulunan Karagoz Mehmet Pasa ile Hizir Beyzade Mehmed arasindaki birbirini cekemezlik ve kiskanclik bulunmaktaydi ve bu ordunun moralini zayiflatmisti Memluklu ordusu bu orduyla 15 Mart 1486 da yaptigi muharebede de buyuk bir galibiyet kazandi Osmanli ordusu serdari Hersekzade Ahmed Pasa Memluklere esir dustu O yil bir ateskes uygulanmaya basladi Bir yil esarette kaldiktan sonra kurtulan Hersekzade Ahmed Pasa Istanbul a dondu Yeniden 1487 de Anadolu beylerbeyi gorevine gecirildi Kendine vezirlik rutbesi de verildi Memluklulerle ateskesten sonra baris saglanamamis ve savsa tekrar baslamisti 1488 de Osmanli devleti karadan ve denizden Memluklere karsi bir sefere daha basladi Kara ordusu Rumeli beylerbeyi Hadim Ali Pasa komutasi altinda idi ve deniz gucune Anadolu beylerbeyi olan Hersekzade Ahmed Pasa komuta etmekteydi Hem Osmanlilar hem de Memlukluler Italya deniz ticaret devletlerinden ve ozellikle de Kibris i elinde bulunduran Venediklilerden yardim istediler ama Venedikliler taraf tutmamaya karar verdiler Hersekzade Ahmed Pasa komutasinda Osmanli donanmasi Memlukler in Cukurova daki ordularini denizden takviye edecek guc gondermesini onlemek uzere Iskenderiye ye hucum etti Cikan bir firtina Osmanli donanmasina buyuk bir zarar verdi 60 000 kisilik Osmanli kara ordusu ile Osmanlilar Adana ve Cukurova yi ele gecirmisken Memlukler Suriye ve Misir dan takviyeler getirerek Adana yakininda yapilan Agacayiri Muharebesi nde Osmanli ordusunu maglup ettiler Osmanli kara ordusu Karaman a cekildi ve Memlukluler Adana yi kusatip uc ay sonra sonra ele gecirdiler Hersekzade Ahmed Pasa kucuk bir Misir filosunu denizde yenmisti ama o yilki seferde Memlukluler galip gelmislerdi 1497 de Hersekzade Ahmed Pasa Koca Davut Pasa yerine ilk kez sadrazamliga getirildi Bu gorevde ancak bir yil kaldi 1499 da Inebahti Seferi ne katildi ve bu seferde yararliklari goruldu 1503 te ikinci kez sadrazamliga getirildi 1506 da kendi istegiyle bu gorevden ayrildi 1506 da Gelibolu sancakbeyi ve kaptan i derya olarak gorevlendirildi Bu gorevde 1511 e kadar kaldi 1511 de ucuncu kez sadrazamliga getirildi ama uc ay kadar kalabildi 1512 de Yavuz Sultan Selim tahta gectikten sonra idam ettirdigi sadrazam Koca Mustafa Pasa yerine kayinbiraderi olan Hersekzade Ahmed Pasa yi dorduncu kez sadrazam tayin etti Bu sadaret donem sirasinda Yavuz Sultan Selim in Sah Ismail e karsi ciktigi Iran Seferi ne katildi Caldiran Muharebesi nin kazanilmasi ve ordunun Tebriz i alip kisin yaklasmasi nedeniyle geri cekilmesi sirasinda yeniceriler arasinda karisiklik cikti Yeniceriler Yavuz Sultan Selim in arzu ettigi gibi Anadolu da bir kislak mevkide kisi gecirip ertesi yil yine Iran a taarruza gecmek istemediklerini ayaklanmaya cok yakin bir tarzda bildirdiler Yavuz Sultan Selim bunun sadrazam Hersekzade Ahmed Pasa nin kiskirtmasi dolayisiyla oldugunu iddia edip bundan onu sorumlu tuttu 28 Ekim 1514 te sadrazami tutuklattirdi ve vazifesinden azletti Hersekzade Ahmed Pasa 23 Eylul 1515 te besinci kez sadrazam yapildi Bu sefer 7 ay 3 gunluk sadrazamliktan sonra 26 Nisan 1516 da bu gorevden azledildi Bir sure Yedikule Zindani na hapsedildi ama sonra bagislanip saliverildi Yavuz Sultan Selim in Misir Seferi sirasinda Bursa muhafizi gorevi yapti Misir fethedildikten sonra Sultan I Selim in davet etmesi uzere Misir a Kahire ye gitti Bu ziyaretten Istanbul a donmekte iken yolda Kizilcol Maras mevkiinde 21 Temmuz 1517 de hayatini kaybetti Cenazesi Izmit Korfezi kiyisinda bulunan Hersek koyunde gunumuzde Altinova ilcesinin mahallesi yaptirmis oldugu olarak anilan caminin yanindaki turbesine gomuldu DegerlendirmeSicill i Osmani de soyle degerlendirilmektedir Tedbirli alim akilli ve cesurdu Gunumuzde hazirlanmis yeni bir Osmanlilar Ansiklopedisi biyografi eserinde su degerlendirme ifade edilmektedir Kaynaklar Hersekzade yi isbilir durust guvenilir ve kahraman bir devlet adami olarak nitelemektedir EserleriAhmed Pasa Kesan da ve nde camiyle birlikte birer kulliye yaptirtmistir Kesan daki kulliye ile ilgili vakfiyesi tarihcilerin elindedir ve bilinmektedir Hersek koyundeki cami olarak anilir Hersekzade Ahmed Pasa Hersek Koyu ndeki kulliyesini 1508 de yaptirmis 1511 de vakif senedini duzenlemistir Ancak Hersek Koyu ile ilgili vakif senedi henuz bulunamamistir Kaynakca a b Yilmaz Mehmet Ahmet Pasa Hersekzade 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 146 147 OISBN 975 08 0072 9 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C 1 say 195 1 Dis baglantilarDanismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Kitaplari Yilmaz Mehmet Ahmet Pasa Hersekzade 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 146 147 ISBN 975 08 0072 9 Turan Seraffedin Hersekzade Ahmed Pasa 1988 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Istanbul Cilt 17 s 235 237Siyasi goreviOnce gelen Hadim Sinan Pasa Osmanli Sadrazami 23 Eylul 1515 26 Nisan 1516 Sonra gelen Hadim Sinan PasaOnce gelen Koca Mustafa Pasa Osmanli Sadrazami 1512 28 Kasim 1514 Sonra gelen Dukakinoglu Ahmed PasaOnce gelen Hadim Ali Pasa Osmanli Sadrazami 1511 1511 Sonra gelen Koca Mustafa PasaOnce gelen Hadim Ali Pasa Osmanli Sadrazami 1503 1506 Sonra gelen Hadim Ali PasaOnce gelen Koca Davud Pasa Osmanli Sadrazami 1497 1498 Sonra gelen Candarli 2 Ibrahim PasaAskeri goreviOnce gelen Kaptan i Derya 1506 1511 Sonra gelen