Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hezekiya (İbranice: חִזְקִיָּ֫הוּ, חִזְקִיָּ֫ה, יְחִזְקִיָּ֫הוּ; Yunanca: Ἐζεκίας, Ezekias; Latince: Ezechias) Ahaz'ın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın 14. kralıydı. hükümdarlık tarihlerinin MÖ 715 ile MÖ 686 yılları olduğunu belirtir. Hezekiya ayrıca, Tora'da en çok göze çarpan krallardan biridir.
| Hezekiya (Hezekiya ben Ahaz) | |
|---|---|
 | |
| Yehuda Kralı | |
| Hüküm süresi | Ahaz ile: MÖ 729 - MÖ 716 Tek başına: MÖ 716 - MÖ 697 Menaşe ile: MÖ 697 - MÖ 687 |
| Taç giymesi | Ahaz |
| Önce gelen | Menaşe |
| Doğum | ~MÖ 739 |
| Ölüm | ~MÖ 687 Kudüs |
| Defin | Kudüs |
| Hanedan | Davud Hanedanlığı |
| Babası | Ahaz |
| Annesi | Aviya |
| Dini | Yahudi |
İkinci İsrail Krallığı'nın Asurlu II. Sargon tarafından MÖ 720'lerde yıkılmasına şahitlik eden Hezekiya, MÖ 701'de Sanherib'in Kudüs'ü sırada Yehuda kralıydı. Kuşatma, Sanherib'in orduları mucizevi bir şekilde vebaya yakalanınca sona erdi. Fakat Asurlular Yehuda'nın çoğunu işgal etmişti bile ve Hezekiya'nın halkı, Davud dönemindeki altın çağa ulaşmayı arzuluyordu.
İşaya ve peygamberlerin yaşadığı bu dönemde, Hezekiya dini reformlar uyguladı. Yabancı tanrıları Kudüs Tapınağı'ndan arındırıp, tapınağı Musa'nın Torasında emredildiği gibi sadece İsrail'in tanrısı YHVH'ye adadı.
Etimoloji
Hezekiah, güçlü anlamına gelen İbranice'deki "hazak" (חזק) kökünden gelir. Bu sebeple Hizkiyahu "Yhwh tarafından güçlendirilmiş" anlamına gelmektedir.
Tora
Hezekiya'nın iktidarıyla ilgili ana bilgiler Tora'nın 2. Krallar, Yeşeya ve 2. Tarihler kitaplarında bulunur.
Yehuda hakimiyeti
Tora'ya göre Hezekiya tahta 25 yaşında geçti ve 29 sene hükümdarlık yaptı. Bazı yazarlar Hezekiya'nın babası Ahaz ile birlikte MÖ 729'da başlayarak 14 yıl süreyle krallık yaptığını belirtir. Tam anlamıyla krallığa geçmesi Albright'a göre MÖ 716, Thiele'ye göre MÖ 715'te gerçekleşip iktidarı MÖ 687'de son buldu; hükümdarlığının son on yılını oğlu Menaşe ile paylaştı.
Tora, Hezekiya'nın dini reformlar uygulayıp gelenekleri tekrar yürürlüğe soktuğundan bahseder. Putları yasaklayıp, putperestlerin ibadetlerinde kullanılan Kudüs'e getirilmiş Nehuştan denen "bronz yılan"ı parçaladı. Dini kaynaklar Hezekiya'yı, büyük-büyükbabası Uziyahu'nun yolundan giden büyük ve iyi bir kral olarak tanımlamaktadır. Krallar kitabı Hezekiya'yı över.
Arkeolog ve folilogların çalışmalarından anlaşılana göre Hezekiya Yehuda'yı güçlendirdi. Edebiyatta ve edebi eserlerin sayısında artış görülürken Kudüs nüfusunun artması sebebiyle Kudüs'ün batısındaki kırsal kesimlerini de içine aldı.
Aile ve yaşamı
Hezekiya, MÖ 739'da Kral Ahaz'ın ve "Abi" olarak da bilinen karısı Aviya'nın oğlu olarak dünyaya geldi. Hefsivah ile evlendi. MÖ 687'de doğal sebeplerden 54 yaşında öldü ve yerine oğlu Menaşe geçti. Hezekiya, iktidarının son on yılında oğlu Menaşe ile birlikte hükümdarlık yaptı ve Menaşe bu sırada 12 yaşındaydı.
Politik hareket ve Asur işgali
Asurluların başına II. Sargon'un ölümünden sonra oğlu Sanherib geçti ve bunu fırsat bilen Hezekiya Asur kralının buyruğu olmaktan çıkmak için harekete geçti. Sargon'un zorla ödettiği vergileri ödemeyi kesip "Asur kralına karşı ayaklandı ve ona hizmet etmedi". Hezekiya, Mısır ile ittifak kurdu. Sanherib iktidarının 4. yılında (MÖ 701) Hezekiya Yehuda'nın Asurlular tarafından istilasıyla yüzleşti; Hezekiya'nın müttefiği olan Mısır yardıma gelmedi.
Yehuda Krallığı'nın Sanherib tarafından istilası belgelenmiş büyük bir olaydı. Sanherib, 'nda kaydettiği üzere, Hezekiya'ya ("Haz-za-ki-(i)a-u") karşı düzenlediği seferde 46 şehri ele geçirdi ve Kudüs'ü ("Ur-sa-li-im-mu") siperlerle kuşattı. Kudüs kuşatması sırasında, Tora'ya göre, Tanrı'nın Meleği 185.000 Asur askerini öldürdü. Çok sayıda Asur askerinin öldüğüne hemfikir olan Herodotus (MÖ 484 – MÖ 425), Asur askerlerinin ölümünü farelerden geçen vebaya bağladı.
Hezekiya önce Asurlulara vergi ödedi fakat sonra isyan etti. Asur kayıtlarında Sanherib'in, Hezekiya kendisini kral olarak kabul ettikten ve vergi verdikten sonra kuşatmayı kaldırdığı belirtilir. Tora'da, Hezekiya'nın Sanherib'e 300 talant gümüş ve 30 talant altın ödediği ve bunun için Kudüs Tapınağı'nın kapısındaki altınları dahi çıkardığını belirtir; fakat buna rağmen Sangerib tekrar sefere çıkmıştır. Sanherib, Kudüs'ü kuşatıp şehrin duvarına ulağı 'i gönderdi. Rabşakeh, şehir duvarlarını koruyan askerlere "Yehuda dilinde", YHVH'e ve Hezekiya'ya güvenmeyi bırakmalarını ve bunun sebebinin de kendisinin kutsal yere zarar verdiği olduğunu söyledi.
En nihayetinde Sanherib Kudüs'ü fethetmeyi başaramadı. Tora, Hezekiya'nın Tapınağa gidip dua ettiğini yazar ve Şlomo'dan bu yana 250 yıldır herhangi bir kralın bu zamana kadar dua ettiğinden bahsetmez.
Hezekiya'nın yapıları
Tora'da, Hezekiya'nın Asurluların istilasına uğrayacağını anladığı belirtilmiş ve bunun üzerine hazırlık yapan Hezekiya, olarak da bilinen ve inşa ettirmiştir. Tünel 533 metre uzunluğunda olup Kudüs'e şehir dışında bulunan ve Siloam Havuzu'ndan yer altından su tedarik etmek için inşa edildi.İstanbul Arkeoloji Müzesinde bulunan çıkarılmış , yapının tarihiyle ilgili bilgi sunmaktadır ve bu bilgilere göre tünel Hezekiya döneminde inşa edilmiştir. Aynı zamanda, Siloam Havuzunun etrafına duvarlar çekilerek pınardan gelen su havuza kanalize edildi. Bütün şehir, Siyon Dağı'na kadar duvarlarla çevrildi. Bu duvardan arta kalan kısımlar Kudüs'ün 'inde bulunmaktadır.
"Sanherib'in Yeruşalim'le savaşmaya hazırlandığını duyan Hizkiya, kentin dışındaki pınarları kapatma konusunda önderlerine ve ordu komutanlarına danıştı. Onlar da onu desteklediler. Böylece birçok kişi toplandı. "Neden Asur Kralı gelip bol su bulsun?" diyerek bütün pınarları ve ülkenin ortasından akan dereyi kapadılar."
Tora'da Sanherib'in aktarılmıştır.
Sanherib'in ölümü
Krallar kitabında yazdığına göre:
"Bir gün ilahı Nisrok'un tapınağında tapınırken, oğullarından Adrammelek'le Şareser, onu [Sanherib'i] kılıçla öldürüp Ararat ülkesine kaçtılar. Yerine oğlu Esarhaddon kral oldu."
Tora, bunun ne zaman olduğunu belirtmemektedir fakat Asur belgelerine göre Sanherib, oğulları ve tarafından MÖ 681'de, Yehuda'nın MÖ 701'de kuşatılmasından 20 yıl sonra öldürülmüştür. Yerine, Asur kralı olarak Esarhaddon başa geçti.
Hezekiya'nın hastalığı ve ölümü
Tora'da, Hezekiya'nın ağır hastalandığı fakat mucizevi bir şekilde iyileştiği yazılıdır. İyileşmesinin ardından aralarında Babil kralı 'ın da bulunduğu çeşitli elçiler geçmiş olsuna ziyarete geldi. Hezekiya, Babil kralına fazladan bilgiler vermiş ve bunu karşısında peygamer Yeşeya'nın tepkisiyle karşılaşmıştır. Yahudi geleneğine göre, Asurlulara karşı kazanılan zafer ve Hezekiya'nın iyileşmesi aynı günde, Pesah'ın ilk gününde gerçekleşmiştir.
Hezekiya, MÖ 687'de doğal sebeplerden dolayı öldü.
Dini reformlar
Hezekiya, önemli dini reformlara imza attı. Judea'nın her yerindeki türbeleri sindirip Kudüs'te ibadetleri Tanrı'ya adadı. Babası dönemindeki putperestliği yasakladı. Türbeleri yasaklayıp dini sütunları parçaladı ve kaldırttı. Ayrıca, Musa'nın yaptığı Nehuştan isimli bronz yılanı da parçaladı "çünkü İsrailliler o güne kadar ona buhur yakıyorlardı."
Hezekiya, Pesah haccını devam ettirip geleneksel olarak İsrail kabilelerini davet edip Pesah festivalinde yer almasını sağladı.
Her ne kadar "2 Tarihler 30"'un tarihi gerçekliği tartışma konusu ise de İsrail bölgesinin kuzeybatı bölgesinde bulunuşu Hezekiya'nın kuzey İsrail'in bir kısmıyla irtibata geçtiğini göstermektedir.
Hezekiya'nın reformları politeizmi kaldırıp monoteizmi tekrar başa getirdi.
Krallar ve Tarihler kitabında Hezekiya'dan önce, örneğin David ve Şlomo dönemlerinde, etkili bir merkezi sistemin olduğundan uzunca bahsedilmektedir.
Arkeolojik kanıtlara göre, Hezekiya, Kudüs'teki dini merkezileştirmedi. ve şehirlerinde tapınakların inşa edilmesine ve Beerşeba'daki alışılagelen tapınağın görevine devam etmesine izin verdi. , 2 Krallar 18:4'te geçen "Alışılagelen tapınma yerlerini kaldırdı, dikili taşları parçalayıp Tanrıça Aşera'yı simgeleyen sütunları kesti. Musa'nın yapmış olduğu Nehuştan adındaki tunç yılanı da parçaladı" kısmının doğru olmadığını ve bunun Deuteronomistik bir propaganda olduğunu savunmaktadır.
Arkeolojik kanıt
Bulunan bir mezar odasının kapı eşiğindeki yazıda, bu mezarın Hezekiya'nın haznedarı 'ya ait olduğu anlaşılmıştır.
Mühürler
Kral Hezekiya dönemine ait İsrail'de iki farklı mühür türü bulunmuştur:
- , stok kavanozları üzerinde bulunan mühürdü. Sanherib'in yıkımı esnasındaki katmanda bulunmuştur.
- , belgelerde kullanılmış mühür olup bazıları Hezekiya'nın kendisine bazıları onun çalışanlarına aittir.
- 2015 yılında arkeolojik bir kazıda bulunan ilk Yehuda kral mühürü olduğu düşünülen Hezeyikaya ait mühür kalınlığı 0,3 cm ve üzerinde Mısır hiyeroglifleri bulunmaktadır. Üzerinde "Yehuda Kralı Ahaz'ın oğlu Hezekiya'ya aittir" yazan mühürün o dönemde Hezeyikanın oynadığı rolle ilgili önemli ipuçları içerdiği düşünülmektedir. http://www.bbc.com/news/world-middle-east-34988649 5 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siloam Yazıtı
'nde bulunan , iki grubun (Hezekiya ve Sanherib) bir araya geldiğini göstermektedir.
Hezekiya | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Ahaz | Yehuda Kralı Ahaz ile birlikte: M.Ö. 729-716 Tek başına: M.Ö. 716 – 687 | Sonra gelen Menaşe |
Kaynakça
- ^ a b c , Understanding the Bible. Palo Alto: Mayfield. 1985. "Glossary" p. 367-432
- ^ Edwin Thiele, , (1st ed.; New York: Macmillan, 1951; 2d ed.; Grand Rapids: Eerdmans, 1965; 3rd ed.; Grand Rapids: Zondervan/Kregel, 1983). , 9780825438257, 217.
- ^ a b "Hezekiah." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 12 Nov. 2009 Read online 2 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ http://messiahtruth.yuku.com/sreply/39873/t/-truth---claim----Jews--Jesus-wrote-----claim--Jesus---Messi.html 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Professor Mordochai ben Tzyyion, Hebrew University, Jerusalem, Israel
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 2 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ See for the former and for the latter 's, (3rd ed.; Grand Rapids, MI: Zondervan/Kregel, 1983) 217. But dates his reign to 697–642 BC.
- ^ a b . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ David M. Carr, Writing on the Tablet of the Heart: Origins of Scripture and Literature, Oxford University Press, 2005, p. 164.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ a b . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 17 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 2 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ a b . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ Sanherib Prizması, sütun 3, satır 19
- ^ James B. Pritchard, ed., Ancient Near Eastern Texts Related to the Old Testament (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1965) 287-288.
- ^ (19:35) Herodotus (Tarihler 2:141)
- ^ a b c , 1 & 2 Kings, Brazos Theological Commentary on the Bible, p255-256, , (2006)
- ^ "Sennacherib's Hexagonal Prism". 6 Nisan 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 2 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 20 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ J. D. Douglas, ed., New Bible Dictionary (Grand Rapids, MI: Eerdmans, 1965) 1160.
- ^ . 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ Israel Finkelstein and Neil Asher Silberman. The Bible Unearthed. Free Press, New York, 2001,
- ^ See An Administrative Center of the Iron Age in Nahal Tut 22 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Amir Gorzalczany.
- ^ . 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011.
- ^ Dever, William G. (2005) "Did God have a wife? Archaeology and Folk Religion in Ancient Israel" (Eerdmans)
- ^ Grena, 2004, p. 338
- ^ Grena, 2004, p. 26, Figs. 9 and 10
Notlar
Dış bağlantılar
- "Hezekiah." 2 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online.
- from Jerusalem Mosaic
- Hezekiah 8 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . See all Bible verses pertaining to King Hezekiah
- by John F. Brug
- Sennacherib's Invasion of Hezekiah's Judah in 701 BC- by
- 13 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hezekiya Ibranice ח ז ק י הו ח ז ק י ה י ח ז ק י הו Yunanca Ἐzekias Ezekias Latince Ezechias Ahaz in oglu ve Yehuda Kralligi nin 14 kraliydi hukumdarlik tarihlerinin MO 715 ile MO 686 yillari oldugunu belirtir Hezekiya ayrica Tora da en cok goze carpan krallardan biridir Hezekiya Hezekiya ben Ahaz Yehuda KraliHukum suresiAhaz ile MO 729 MO 716 Tek basina MO 716 MO 697 Menase ile MO 697 MO 687Tac giymesiAhazOnce gelenMenaseDogum MO 739Olum MO 687 KudusDefinKudusHanedanDavud HanedanligiBabasiAhazAnnesiAviyaDiniYahudi Ikinci Israil Kralligi nin Asurlu II Sargon tarafindan MO 720 lerde yikilmasina sahitlik eden Hezekiya MO 701 de Sanherib in Kudus u sirada Yehuda kraliydi Kusatma Sanherib in ordulari mucizevi bir sekilde vebaya yakalaninca sona erdi Fakat Asurlular Yehuda nin cogunu isgal etmisti bile ve Hezekiya nin halki Davud donemindeki altin caga ulasmayi arzuluyordu Isaya ve peygamberlerin yasadigi bu donemde Hezekiya dini reformlar uyguladi Yabanci tanrilari Kudus Tapinagi ndan arindirip tapinagi Musa nin Torasinda emredildigi gibi sadece Israil in tanrisi YHVH ye adadi EtimolojiHezekiah guclu anlamina gelen Ibranice deki hazak חזק kokunden gelir Bu sebeple Hizkiyahu Yhwh tarafindan guclendirilmis anlamina gelmektedir ToraHezekiya nin iktidariyla ilgili ana bilgiler Tora nin 2 Krallar Yeseya ve 2 Tarihler kitaplarinda bulunur Yehuda hakimiyeti Hezekiya doneminde Sanherib in kusatmasina onlem olarak dikilen in kalintilari Hezekiya tunelinde bir cocuk 2010 Tora ya gore Hezekiya tahta 25 yasinda gecti ve 29 sene hukumdarlik yapti Bazi yazarlar Hezekiya nin babasi Ahaz ile birlikte MO 729 da baslayarak 14 yil sureyle krallik yaptigini belirtir Tam anlamiyla kralliga gecmesi Albright a gore MO 716 Thiele ye gore MO 715 te gerceklesip iktidari MO 687 de son buldu hukumdarliginin son on yilini oglu Menase ile paylasti Tora Hezekiya nin dini reformlar uygulayip gelenekleri tekrar yururluge soktugundan bahseder Putlari yasaklayip putperestlerin ibadetlerinde kullanilan Kudus e getirilmis Nehustan denen bronz yilan i parcaladi Dini kaynaklar Hezekiya yi buyuk buyukbabasi Uziyahu nun yolundan giden buyuk ve iyi bir kral olarak tanimlamaktadir Krallar kitabi Hezekiya yi over Arkeolog ve foliloglarin calismalarindan anlasilana gore Hezekiya Yehuda yi guclendirdi Edebiyatta ve edebi eserlerin sayisinda artis gorulurken Kudus nufusunun artmasi sebebiyle Kudus un batisindaki kirsal kesimlerini de icine aldi Aile ve yasami Hezekiya MO 739 da Kral Ahaz in ve Abi olarak da bilinen karisi Aviya nin oglu olarak dunyaya geldi Hefsivah ile evlendi MO 687 de dogal sebeplerden 54 yasinda oldu ve yerine oglu Menase gecti Hezekiya iktidarinin son on yilinda oglu Menase ile birlikte hukumdarlik yapti ve Menase bu sirada 12 yasindaydi Politik hareket ve Asur isgali Asurlu okcular Asurlularin basina II Sargon un olumunden sonra oglu Sanherib gecti ve bunu firsat bilen Hezekiya Asur kralinin buyrugu olmaktan cikmak icin harekete gecti Sargon un zorla odettigi vergileri odemeyi kesip Asur kralina karsi ayaklandi ve ona hizmet etmedi Hezekiya Misir ile ittifak kurdu Sanherib iktidarinin 4 yilinda MO 701 Hezekiya Yehuda nin Asurlular tarafindan istilasiyla yuzlesti Hezekiya nin muttefigi olan Misir yardima gelmedi Yehuda Kralligi nin Sanherib tarafindan istilasi belgelenmis buyuk bir olaydi Sanherib nda kaydettigi uzere Hezekiya ya Haz za ki i a u karsi duzenledigi seferde 46 sehri ele gecirdi ve Kudus u Ur sa li im mu siperlerle kusatti Kudus kusatmasi sirasinda Tora ya gore Tanri nin Melegi 185 000 Asur askerini oldurdu Cok sayida Asur askerinin oldugune hemfikir olan Herodotus MO 484 MO 425 Asur askerlerinin olumunu farelerden gecen vebaya bagladi Hezekiya once Asurlulara vergi odedi fakat sonra isyan etti Asur kayitlarinda Sanherib in Hezekiya kendisini kral olarak kabul ettikten ve vergi verdikten sonra kusatmayi kaldirdigi belirtilir Tora da Hezekiya nin Sanherib e 300 talant gumus ve 30 talant altin odedigi ve bunun icin Kudus Tapinagi nin kapisindaki altinlari dahi cikardigini belirtir fakat buna ragmen Sangerib tekrar sefere cikmistir Sanherib Kudus u kusatip sehrin duvarina ulagi i gonderdi Rabsakeh sehir duvarlarini koruyan askerlere Yehuda dilinde YHVH e ve Hezekiya ya guvenmeyi birakmalarini ve bunun sebebinin de kendisinin kutsal yere zarar verdigi oldugunu soyledi En nihayetinde Sanherib Kudus u fethetmeyi basaramadi Tora Hezekiya nin Tapinaga gidip dua ettigini yazar ve Slomo dan bu yana 250 yildir herhangi bir kralin bu zamana kadar dua ettiginden bahsetmez Hezekiya nin yapilari Tora da Hezekiya nin Asurlularin istilasina ugrayacagini anladigi belirtilmis ve bunun uzerine hazirlik yapan Hezekiya olarak da bilinen ve insa ettirmistir Tunel 533 metre uzunlugunda olup Kudus e sehir disinda bulunan ve Siloam Havuzu ndan yer altindan su tedarik etmek icin insa edildi Istanbul Arkeoloji Muzesinde bulunan cikarilmis yapinin tarihiyle ilgili bilgi sunmaktadir ve bu bilgilere gore tunel Hezekiya doneminde insa edilmistir Ayni zamanda Siloam Havuzunun etrafina duvarlar cekilerek pinardan gelen su havuza kanalize edildi Butun sehir Siyon Dagi na kadar duvarlarla cevrildi Bu duvardan arta kalan kisimlar Kudus un inde bulunmaktadir Sanherib in Yerusalim le savasmaya hazirlandigini duyan Hizkiya kentin disindaki pinarlari kapatma konusunda onderlerine ve ordu komutanlarina danisti Onlar da onu desteklediler Boylece bircok kisi toplandi Neden Asur Krali gelip bol su bulsun diyerek butun pinarlari ve ulkenin ortasindan akan dereyi kapadilar Tora da Sanherib in aktarilmistir Sanherib in olumu Krallar kitabinda yazdigina gore Bir gun ilahi Nisrok un tapinaginda tapinirken ogullarindan Adrammelek le Sareser onu Sanherib i kilicla oldurup Ararat ulkesine kactilar Yerine oglu Esarhaddon kral oldu Tora bunun ne zaman oldugunu belirtmemektedir fakat Asur belgelerine gore Sanherib ogullari ve tarafindan MO 681 de Yehuda nin MO 701 de kusatilmasindan 20 yil sonra oldurulmustur Yerine Asur krali olarak Esarhaddon basa gecti Hezekiya nin hastaligi ve olumu Tora da Hezekiya nin agir hastalandigi fakat mucizevi bir sekilde iyilestigi yazilidir Iyilesmesinin ardindan aralarinda Babil krali in da bulundugu cesitli elciler gecmis olsuna ziyarete geldi Hezekiya Babil kralina fazladan bilgiler vermis ve bunu karsisinda peygamer Yeseya nin tepkisiyle karsilasmistir Yahudi gelenegine gore Asurlulara karsi kazanilan zafer ve Hezekiya nin iyilesmesi ayni gunde Pesah in ilk gununde gerceklesmistir Hezekiya MO 687 de dogal sebeplerden dolayi oldu Dini reformlarHezekiya peygamber Yeseya ile birlikte 10 yy in ikinci yarisinda Bati Almanya imparatorluk taci Hezekiya onemli dini reformlara imza atti Judea nin her yerindeki turbeleri sindirip Kudus te ibadetleri Tanri ya adadi Babasi donemindeki putperestligi yasakladi Turbeleri yasaklayip dini sutunlari parcaladi ve kaldirtti Ayrica Musa nin yaptigi Nehustan isimli bronz yilani da parcaladi cunku Israilliler o gune kadar ona buhur yakiyorlardi Hezekiya Pesah haccini devam ettirip geleneksel olarak Israil kabilelerini davet edip Pesah festivalinde yer almasini sagladi Her ne kadar 2 Tarihler 30 un tarihi gercekligi tartisma konusu ise de Israil bolgesinin kuzeybati bolgesinde bulunusu Hezekiya nin kuzey Israil in bir kismiyla irtibata gectigini gostermektedir Hezekiya nin reformlari politeizmi kaldirip monoteizmi tekrar basa getirdi Krallar ve Tarihler kitabinda Hezekiya dan once ornegin David ve Slomo donemlerinde etkili bir merkezi sistemin oldugundan uzunca bahsedilmektedir Arkeolojik kanitlara gore Hezekiya Kudus teki dini merkezilestirmedi ve sehirlerinde tapinaklarin insa edilmesine ve Beerseba daki alisilagelen tapinagin gorevine devam etmesine izin verdi 2 Krallar 18 4 te gecen Alisilagelen tapinma yerlerini kaldirdi dikili taslari parcalayip Tanrica Asera yi simgeleyen sutunlari kesti Musa nin yapmis oldugu Nehustan adindaki tunc yilani da parcaladi kisminin dogru olmadigini ve bunun Deuteronomistik bir propaganda oldugunu savunmaktadir Arkeolojik kanittarafindan bir minyatur Bulunan bir mezar odasinin kapi esigindeki yazida bu mezarin Hezekiya nin haznedari ya ait oldugu anlasilmistir Muhurler Kral Hezekiya donemine ait Israil de iki farkli muhur turu bulunmustur stok kavanozlari uzerinde bulunan muhurdu Sanherib in yikimi esnasindaki katmanda bulunmustur belgelerde kullanilmis muhur olup bazilari Hezekiya nin kendisine bazilari onun calisanlarina aittir 2015 yilinda arkeolojik bir kazida bulunan ilk Yehuda kral muhuru oldugu dusunulen Hezeyikaya ait muhur kalinligi 0 3 cm ve uzerinde Misir hiyeroglifleri bulunmaktadir Uzerinde Yehuda Krali Ahaz in oglu Hezekiya ya aittir yazan muhurun o donemde Hezeyikanin oynadigi rolle ilgili onemli ipuclari icerdigi dusunulmektedir http www bbc com news world middle east 34988649 5 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siloam Yaziti nde bulunan iki grubun Hezekiya ve Sanherib bir araya geldigini gostermektedir HezekiyaResmi unvanlarOnce gelen Ahaz Yehuda Krali Ahaz ile birlikte M O 729 716 Tek basina M O 716 687 Sonra gelen MenaseKaynakca a b c Understanding the Bible Palo Alto Mayfield 1985 Glossary p 367 432 Edwin Thiele 1st ed New York Macmillan 1951 2d ed Grand Rapids Eerdmans 1965 3rd ed Grand Rapids Zondervan Kregel 1983 ISBN 0 8254 3825 X 9780825438257 217 a b Hezekiah Encyclopaedia Britannica 2009 Encyclopaedia Britannica Online 12 Nov 2009 Read online 2 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde http messiahtruth yuku com sreply 39873 t truth claim Jews Jesus wrote claim Jesus Messi html 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Professor Mordochai ben Tzyyion Hebrew University Jerusalem Israel 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 2 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 19 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 19 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 See for the former and for the latter s 3rd ed Grand Rapids MI Zondervan Kregel 1983 217 But dates his reign to 697 642 BC a b 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 19 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 David M Carr Writing on the Tablet of the Heart Origins of Scripture and Literature Oxford University Press 2005 p 164 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 19 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 a b 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 17 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 2 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 a b 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 Sanherib Prizmasi sutun 3 satir 19 James B Pritchard ed Ancient Near Eastern Texts Related to the Old Testament Princeton NJ Princeton University Press 1965 287 288 19 35 Herodotus Tarihler 2 141 a b c 1 amp 2 Kings Brazos Theological Commentary on the Bible p255 256 2006 Sennacherib s Hexagonal Prism 6 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 9 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 2 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 20 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 J D Douglas ed New Bible Dictionary Grand Rapids MI Eerdmans 1965 1160 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 Israel Finkelstein and Neil Asher Silberman The Bible Unearthed Free Press New York 2001 ISBN 0 684 86912 8 See An Administrative Center of the Iron Age in Nahal Tut 22 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Amir Gorzalczany 11 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2011 Dever William G 2005 Did God have a wife Archaeology and Folk Religion in Ancient Israel Eerdmans Grena 2004 p 338 Grena 2004 p 26 Figs 9 and 10NotlarGrena G M 2004 LMLK A Mystery Belonging to the King vol 1 Redondo Beach California 4000 Years of Writing History ISBN 0 9748786 0 X Austin Lynn Gods And Kings ISBN 0 7642 2989 3 a fictionalized account of Hezekiah s rise to power Book 1 in Austin s Chronicles of the Kings seriesDis baglantilar Hezekiah 2 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Online from Jerusalem Mosaic Hezekiah 8 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde See all Bible verses pertaining to King Hezekiah by John F Brug Sennacherib s Invasion of Hezekiah s Judah in 701 BC by 13 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde