Himaye-i Hayvanat Cemiyet, 4 Ekim 1912 tarihinde İstanbul'da kurulmuş bir hayvan hakları örgütüdür.Bizans döneminde şehirde yaygın olarak dolaşan başıboş hayvanlar İstanbul'un Türklerce ilhakından sonra durum değişti. Osmanlı ordusunda yer alan Türkmenler ile birlikte şehre giriş yapan köpeklerin sayısı zaman için büyük artış gösterdi. Şehirdeki başıboş köpek sayısı öylesine artmıştı ki köpeklerin 15-20 tanesinin bir arada gezdiği görülüyordu.
Sokak köpekleri ve halk
Fransız botanikçi ve gezgin Joseph Pitton de Tournefort, güncelerinde İstanbul halkının bu köpekleri önemsediğinden, köpeklere yuva yapan ve uyumaları için altlarına saman seren hayır derneklerinin varlığından ve yalnızca köpeklere verilmek üzere et satan seyyar satıcılardan söz eder.
Daha yakın tarihlerde İstanbul'u ziyaret eden Mark Twain ise köpeklerin sefilliğinden ve uğradıkları kötü muameleden söz eder. İkinci Meşrutiyet döneminde Dorina Neave, Twenty Six Year on the Boshorus (Türkçe: Boğaziçi'nde Yirmi Altı Yıl) adlı kitabında semt sakinlerinin sandalcılara para vererek köpekleri karşı kıyıya gönderdiğini, karşı kıyıdakilerin de iki kat para ödeyerek köpekleri geri gönderdiğini anlatır.
Köpek sürgünleri
Himaye-i Hayvanat Cemiyeti'nin kuruluş nedeniyse şehir içinde sayıları 50 bini aşan köpeklerden kurtulmak için devlet eliyle yürütülen resmî çalışmalardır. II. Mahmud döneminde ilk kez köpeklerin şehirden sürülmesine karar verildi. Sandallara, kayıklara doldurulan sokak köpekleri Hayırsızada olarak bilinen Sivriada'ya götürüldü. İkinci sürgün ise Abdülaziz döneminde yapıldı ancak İstanbul'un çeşitli yerlerinde yangınlar çıkmaya başlayınca bu olay halk arasında köpek tehcirinin laneti ve cezası olarak değerlendirildi ve adaya götürülen köpekler şehre geri getirildi.
Şark Ekspresi ilk yolcularıyla İstanbul'a geldiğinde, seçkin konuklar ve o tarihlerde yeni yeni artmaya başlayan araç trafiği köpek sürgünlerinin yine gerekli kıldı. Çünkü tramvay yollarında ve caddelerde gelişigüzel yatan köpekler kazalara neden oluyorlardı. Bu sürgünlerden en sonuncusu 1911 yılında yapıldı. Adaya hapsedilen köpekler hiçbir yardım bırakılmaksızın terk edilmişlerdi. Açlıktan birbirlerini yedikleri rivayet edilen köpeklerin adadaki ulumalarının geceleri İstanbul'dan duyulduğu söylenir.
Derneğin kuruluşu
Devlet eliyle yürütülen bu köpek kıyımına karşı harekete geçen bir grup nüfuzlu Osmanlılı, 1912 yılında Himaye-i Hayvanat Cemiyeti'ni kurdu. Derneğin başkanı Ayan Meclisi üyesi ve eski sadrazamlardan Hüseyin Hilmi Paşa; ikinci başkanları Şura-yı Devlet Reisi Said Halim Paşa ile Teşrifat-ı Umumiye Nazırı ; kâtipleri Ayan Meclisi üyesi ile Şura-yı Devlet üyesi , veznedarı Türkiye Millî Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Sir H. Babington'dur. Köpek sürgünlerinin yapıldığı dönemde İstanbul valisi olan ile daha iki yıl önce binlerce köpeğin Sivriada'da birbirini yemesiyle biten facianın yaşandığı dönemde (Şehremini) İstanbul Belediye Başkanı olan Tevfik Bey de bu derneğin üyeleridendir.
Dernek, o dönemde Beyoğlu Belediyesi'nin bünyesinde hayvanlara uygulanan zulmü bitirmek, iyi muameleyi özendirmek ve özellikle çocuklar arasında iyilikseverlik ve yardımlaşmayı yaymak gibi amaçlarla kurulmuş ve köpek itlafına karşı büyük kampanyalar yürütmüştür. 1911 yılından sonra kayıtlarda hiçbir köpek itlafı ya da sürgününe rastlanmaması bu derneğin başarıya ulaştığını gösterir. Himaye-i Hayvanat Cemiyeti 1914'yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na girmesinden dolayı faaliyetine zorunlu olarak son vermek durumunda kalmıştır.
Yazında köpekler ve dernek
Fransız yazar 'nin Türkiye'de Yapı Kredi Yayınları'ndan çıkan adlı kitapta yazar İstanbul'un eski gündelik yaşamında sokak köpeklerinin yerini, başıboş bu köpeklerin İstanbul halkıyla ilişkilerini, köpeklere yönelik başlatılan itlaf ve tehcir kampanyasını, buna karşı olarak ortaya çıkan Himaye-i Hayvanat Cemiyeti'nin çalışmalarını belgelerle anlatmaktadır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- "Sokaklarında Köpeklerin Olmadığı Bir İstanbul'u Düşünemiyorum"9 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Himaye i Hayvanat Cemiyet 4 Ekim 1912 tarihinde Istanbul da kurulmus bir hayvan haklari orgutudur Bizans doneminde sehirde yaygin olarak dolasan basibos hayvanlar Istanbul un Turklerce ilhakindan sonra durum degisti Osmanli ordusunda yer alan Turkmenler ile birlikte sehre giris yapan kopeklerin sayisi zaman icin buyuk artis gosterdi Sehirdeki basibos kopek sayisi oylesine artmisti ki kopeklerin 15 20 tanesinin bir arada gezdigi goruluyordu Sokak kopekleri ve halkFransiz botanikci ve gezgin Joseph Pitton de Tournefort guncelerinde Istanbul halkinin bu kopekleri onemsediginden kopeklere yuva yapan ve uyumalari icin altlarina saman seren hayir derneklerinin varligindan ve yalnizca kopeklere verilmek uzere et satan seyyar saticilardan soz eder Daha yakin tarihlerde Istanbul u ziyaret eden Mark Twain ise kopeklerin sefilliginden ve ugradiklari kotu muameleden soz eder Ikinci Mesrutiyet doneminde Dorina Neave Twenty Six Year on the Boshorus Turkce Bogazici nde Yirmi Alti Yil adli kitabinda semt sakinlerinin sandalcilara para vererek kopekleri karsi kiyiya gonderdigini karsi kiyidakilerin de iki kat para odeyerek kopekleri geri gonderdigini anlatir Kopek surgunleriHimaye i Hayvanat Cemiyeti nin kurulus nedeniyse sehir icinde sayilari 50 bini asan kopeklerden kurtulmak icin devlet eliyle yurutulen resmi calismalardir II Mahmud doneminde ilk kez kopeklerin sehirden surulmesine karar verildi Sandallara kayiklara doldurulan sokak kopekleri Hayirsizada olarak bilinen Sivriada ya goturuldu Ikinci surgun ise Abdulaziz doneminde yapildi ancak Istanbul un cesitli yerlerinde yanginlar cikmaya baslayinca bu olay halk arasinda kopek tehcirinin laneti ve cezasi olarak degerlendirildi ve adaya goturulen kopekler sehre geri getirildi Sark Ekspresi ilk yolculariyla Istanbul a geldiginde seckin konuklar ve o tarihlerde yeni yeni artmaya baslayan arac trafigi kopek surgunlerinin yine gerekli kildi Cunku tramvay yollarinda ve caddelerde gelisiguzel yatan kopekler kazalara neden oluyorlardi Bu surgunlerden en sonuncusu 1911 yilinda yapildi Adaya hapsedilen kopekler hicbir yardim birakilmaksizin terk edilmislerdi Acliktan birbirlerini yedikleri rivayet edilen kopeklerin adadaki ulumalarinin geceleri Istanbul dan duyuldugu soylenir Dernegin kurulusuDevlet eliyle yurutulen bu kopek kiyimina karsi harekete gecen bir grup nufuzlu Osmanlili 1912 yilinda Himaye i Hayvanat Cemiyeti ni kurdu Dernegin baskani Ayan Meclisi uyesi ve eski sadrazamlardan Huseyin Hilmi Pasa ikinci baskanlari Sura yi Devlet Reisi Said Halim Pasa ile Tesrifat i Umumiye Naziri katipleri Ayan Meclisi uyesi ile Sura yi Devlet uyesi veznedari Turkiye Milli Bankasi Yonetim Kurulu Baskani Sir H Babington dur Kopek surgunlerinin yapildigi donemde Istanbul valisi olan ile daha iki yil once binlerce kopegin Sivriada da birbirini yemesiyle biten facianin yasandigi donemde Sehremini Istanbul Belediye Baskani olan Tevfik Bey de bu dernegin uyeleridendir Dernek o donemde Beyoglu Belediyesi nin bunyesinde hayvanlara uygulanan zulmu bitirmek iyi muameleyi ozendirmek ve ozellikle cocuklar arasinda iyilikseverlik ve yardimlasmayi yaymak gibi amaclarla kurulmus ve kopek itlafina karsi buyuk kampanyalar yurutmustur 1911 yilindan sonra kayitlarda hicbir kopek itlafi ya da surgunune rastlanmamasi bu dernegin basariya ulastigini gosterir Himaye i Hayvanat Cemiyeti 1914 yilinda Osmanli Imparatorlugu nun I Dunya Savasi na girmesinden dolayi faaliyetine zorunlu olarak son vermek durumunda kalmistir Yazinda kopekler ve dernekFransiz yazar nin Turkiye de Yapi Kredi Yayinlari ndan cikan adli kitapta yazar Istanbul un eski gundelik yasaminda sokak kopeklerinin yerini basibos bu kopeklerin Istanbul halkiyla iliskilerini kopeklere yonelik baslatilan itlaf ve tehcir kampanyasini buna karsi olarak ortaya cikan Himaye i Hayvanat Cemiyeti nin calismalarini belgelerle anlatmaktadir Kaynakca a b 15 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2009 a b c d e f g h i Istanbul Himayei i Hayvanat Cemiyeti Erisim tarihi 23 Kasim 2009 olu kirik baglanti Atlas dergisi Ekim 2009 199 sayi Sf 128Dis baglantilar Sokaklarinda Kopeklerin Olmadigi Bir Istanbul u Dusunemiyorum 9 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde