Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hüseyin Hilmi Paşa (Eylül 1855, Midilli - Nisan 1923,Viyana), II. Abdülhamid saltanatında, 31 Mart Ayaklanması döneminde 14 Şubat 1909 - 13 Nisan 1909 tarihleri arasında ve V. Mehmed saltanatında 5 Mayıs 1909 - 28 Aralık 1909 tarihleri arasında iki kez toplam on ay altı gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
| Hüseyin Hilmi Paşa | |
|---|---|
 | |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 5 Mayıs 1909 - 28 Aralık 1909 | |
| Hükümdar | V. Mehmed |
| Yerine geldiği | Ahmed Tevfik Paşa |
| Yerine gelen | İbrahim Hakkı Paşa |
| Görev süresi 14 Şubat 1909 - 13 Nisan 1909 | |
| Hükümdar | II. Abdülhamid |
| Yerine geldiği | Kâmil Paşa |
| Yerine gelen | Ahmed Tevfik Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Eylül 1855 Midilli, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1923 (67-68 yaşlarında) Viyana |
| Mesleği | Bürokrat |
Hayatı
Hüseyin Hilmi Paşa, Kütahyalızâde Tüccar Mustafa Efendi'nin oğlu olup Eylül 1855'te Midilli'de doğdu. Büyük babası ticaret için Midilli'de ikamet ettiği için babası da orada kaldı. İlk, orta ve medrese eğitimin Midilli'de aldı ve çok iyi Fransızca öğrendi. Genç yaşında, başlangıçta sürgün olarak Midilli'de bulunan Namık Kemal ile tanışmış ve onun hayatı boyunca olanakları dahilinde koruması ve desteğini almıştır. 1875'te Midilli emlak kayıt işlerinde çalıştı daha sonra yazı işleri müdürü olup Aydın ve Suriye mektupçuluklarında bulundu.
Osmanlı idaresinde devlet görevine sekreter olarak başladı ve yavaş yavaş yükseldi. Mersin, Kerâk, Nablus ve tekrar Kerâk mutasarrıflarında hizmet ettikten sonra Mart 1897'de Adana'ya, Nisan 1898'de Yemen'e vali oldu. Kasım 1902'de Balkanlarda Osmanlı Devleti adına gözlemlerde bulunmak üzere Selanik, Kosova ve Manastır vilayetleri Müfettiş-i Umumiliği görevine atandı. Selanik, Manastır ve Kosova vilayetlerinin oluşturduğu Vilâyet-î Selâse'ye umum müfettişi olarak atandı. Bu görevde kendinden beklenen bölgede yapılması öngörülen ıslahatları gerçekleştirmekti. Hilmi Paşa'nın devlete en büyük hizmeti bu zamanda oldu. Bu üç vilayete tayin ettirdiği ehliyetli memurlar sayesinde Makedonya İhtilali'nin önü alınmış ve kendi de iyi bir idare makinesi kurmuştur. II. Meşrutiyet'in ilanı Hilmi Paşa'nın müfettişi umumiliği zamanında tesadüf etmiştir. İttihat ve Terakki'nin Makedonya'daki faaliyetlerine göz yumduğu için meşrutiyetten sonra ittihatçılar kendine itimat göstermişlerdir. Hüseyin Hilmi Paşa bu sayede Kâmil Paşa kabinesine Dahiliye Nazırı olarak getirildi (27 Kasım 1908).
Kâmil Paşa'nın istifasından dolayı Şubat 1909'da sadrazam oldu. Sadaretinde, müfettişi umumilikte gösterdiği metaneti gösteremedi. İttihat ve Terakki'ye muhalefet edenlerin hükûmete olan baskılarını bertaraf edemeyerek gevşeklik gösterdi ve bunun neticesi olarak 31 Mart Vakası'nın ortaya çıkması üzerine çekilmeye mecbur oldu (Nisan 1909). 31 Mart Vakası'nın bastırılması üzerine ikinci defa Tevfik Paşa'nın yerine sadarete getirildi (Mayıs 1909). Paşa bu kez de iş göremeyerek gevşek davrandı ve sekiz ay sadaretten sonra istifaya mecbur olup sadarette iken tayin edildiği ayan azalığına geçti. II. Abdülhamit saltanatında, 31 Mart Ayaklanması döneminde 14 Şubat 1909 - 13 Nisan 1909 tarihleri arasında ve V. Mehmet Reşat saltanatında 5 Mayıs 1909 - 28 Aralık 1909 tarihleri arasında toplam on ay altı gün sadrazamlık yapmıştır.
Temmuz 1912'de tekrar adliye nazırlığı ile Ahmed Muhtar Paşa kabinesine girip birlikte Meclis-i Mebûsan'ı dağıttılar. Hilmi Paşa bir müddet sonra istifa ile Viyana sefiri oldu. Son görevi, 1912'de atandığı olmuştur. Osmanlı Devleti'nin son Viyana Büyükelçisi olarak yedi yıl görev yaptıktan sonra sağlık sorunları nedeniyle görevi bırakan Hilmi Paşa, Viyana'da yaşamayı sürdürmüş ve aynı kentte Nisan 1923'te ölmüştür. Cenazesi İstanbul'a getirilmiş ve Beşiktaş'taki Yahya Efendi Dergâhı'nda toprağa verilmiştir.
Bestekâr Nazife Güran'ın dedesidir.
Değerlendirme
Sadaretine kadar memuriyet hayatı muvaffakiyetle geçen Hüseyin Hilmi Paşa iki sadaretinde de muvaffak olamamış ancak orta derecede bir sadrazam olarak kalmıştır. Kendisi iyi ahlaklı, güler yüzlü ve ağırbaşlı idi. Sultan Mehmed Reşad sadrazamları içinde en ziyade Hüseyin Hilmi Paşa'yı sevmiş, II. Abdülhamid de kendine güvenmiştir.
Kaynakça
- ^ Mahir Aydın (1994). "Hüseyin Hilmi Paşa". TDV İslâm Ansiklopedisi. 18. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 550-551. 9 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2022.
- ^ Uzunçarşılı, İsmail H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, s, 247
- ^ Uzunçarşılı, İsmail H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, s, 247, 248
Dış bağlantılar
- Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap,
- Danișmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press, .
- İnal, İbnülemin Mehmet Kemal, (1964) Son Sadrazamlar 4 cilt, Ankara: Millî Eğitim Basimevi, (Dergah Yayinevi 2002) (Google books [1]12 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [2]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Kâmil Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 14 Şubat 1909 - 13 Nisan 1909 | Sonra gelen: Ahmed Tevfik Paşa |
| Önce gelen: Ahmed Tevfik Paşa | Osmanlı Sadrazamı 5 Mayıs 1909 - 28 Aralık 1909 | Sonra gelen: İbrahim Hakkı Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huseyin Hilmi Pasa Eylul 1855 Midilli Nisan 1923 Viyana II Abdulhamid saltanatinda 31 Mart Ayaklanmasi doneminde 14 Subat 1909 13 Nisan 1909 tarihleri arasinda ve V Mehmed saltanatinda 5 Mayis 1909 28 Aralik 1909 tarihleri arasinda iki kez toplam on ay alti gun sadrazamlik yapmis Osmanli devlet adamidir Huseyin Hilmi PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 5 Mayis 1909 28 Aralik 1909Hukumdar V MehmedYerine geldigi Ahmed Tevfik PasaYerine gelen Ibrahim Hakki PasaGorev suresi 14 Subat 1909 13 Nisan 1909Hukumdar II AbdulhamidYerine geldigi Kamil PasaYerine gelen Ahmed Tevfik PasaKisisel bilgilerDogum Eylul 1855 Midilli Osmanli ImparatorluguOlum 1923 67 68 yaslarinda ViyanaMeslegi BurokratHayatiHuseyin Hilmi Pasa Kutahyalizade Tuccar Mustafa Efendi nin oglu olup Eylul 1855 te Midilli de dogdu Buyuk babasi ticaret icin Midilli de ikamet ettigi icin babasi da orada kaldi Ilk orta ve medrese egitimin Midilli de aldi ve cok iyi Fransizca ogrendi Genc yasinda baslangicta surgun olarak Midilli de bulunan Namik Kemal ile tanismis ve onun hayati boyunca olanaklari dahilinde korumasi ve destegini almistir 1875 te Midilli emlak kayit islerinde calisti daha sonra yazi isleri muduru olup Aydin ve Suriye mektupculuklarinda bulundu Osmanli idaresinde devlet gorevine sekreter olarak basladi ve yavas yavas yukseldi Mersin Kerak Nablus ve tekrar Kerak mutasarriflarinda hizmet ettikten sonra Mart 1897 de Adana ya Nisan 1898 de Yemen e vali oldu Kasim 1902 de Balkanlarda Osmanli Devleti adina gozlemlerde bulunmak uzere Selanik Kosova ve Manastir vilayetleri Mufettis i Umumiligi gorevine atandi Selanik Manastir ve Kosova vilayetlerinin olusturdugu Vilayet i Selase ye umum mufettisi olarak atandi Bu gorevde kendinden beklenen bolgede yapilmasi ongorulen islahatlari gerceklestirmekti Hilmi Pasa nin devlete en buyuk hizmeti bu zamanda oldu Bu uc vilayete tayin ettirdigi ehliyetli memurlar sayesinde Makedonya Ihtilali nin onu alinmis ve kendi de iyi bir idare makinesi kurmustur II Mesrutiyet in ilani Hilmi Pasa nin mufettisi umumiligi zamaninda tesaduf etmistir Ittihat ve Terakki nin Makedonya daki faaliyetlerine goz yumdugu icin mesrutiyetten sonra ittihatcilar kendine itimat gostermislerdir Huseyin Hilmi Pasa bu sayede Kamil Pasa kabinesine Dahiliye Naziri olarak getirildi 27 Kasim 1908 Kamil Pasa nin istifasindan dolayi Subat 1909 da sadrazam oldu Sadaretinde mufettisi umumilikte gosterdigi metaneti gosteremedi Ittihat ve Terakki ye muhalefet edenlerin hukumete olan baskilarini bertaraf edemeyerek gevseklik gosterdi ve bunun neticesi olarak 31 Mart Vakasi nin ortaya cikmasi uzerine cekilmeye mecbur oldu Nisan 1909 31 Mart Vakasi nin bastirilmasi uzerine ikinci defa Tevfik Pasa nin yerine sadarete getirildi Mayis 1909 Pasa bu kez de is goremeyerek gevsek davrandi ve sekiz ay sadaretten sonra istifaya mecbur olup sadarette iken tayin edildigi ayan azaligina gecti II Abdulhamit saltanatinda 31 Mart Ayaklanmasi doneminde 14 Subat 1909 13 Nisan 1909 tarihleri arasinda ve V Mehmet Resat saltanatinda 5 Mayis 1909 28 Aralik 1909 tarihleri arasinda toplam on ay alti gun sadrazamlik yapmistir Temmuz 1912 de tekrar adliye nazirligi ile Ahmed Muhtar Pasa kabinesine girip birlikte Meclis i Mebusan i dagittilar Hilmi Pasa bir muddet sonra istifa ile Viyana sefiri oldu Son gorevi 1912 de atandigi olmustur Osmanli Devleti nin son Viyana Buyukelcisi olarak yedi yil gorev yaptiktan sonra saglik sorunlari nedeniyle gorevi birakan Hilmi Pasa Viyana da yasamayi surdurmus ve ayni kentte Nisan 1923 te olmustur Cenazesi Istanbul a getirilmis ve Besiktas taki Yahya Efendi Dergahi nda topraga verilmistir Bestekar Nazife Guran in dedesidir DegerlendirmeSadaretine kadar memuriyet hayati muvaffakiyetle gecen Huseyin Hilmi Pasa iki sadaretinde de muvaffak olamamis ancak orta derecede bir sadrazam olarak kalmistir Kendisi iyi ahlakli guler yuzlu ve agirbasli idi Sultan Mehmed Resad sadrazamlari icinde en ziyade Huseyin Hilmi Pasa yi sevmis II Abdulhamid de kendine guvenmistir Kaynakca Mahir Aydin 1994 Huseyin Hilmi Pasa TDV Islam Ansiklopedisi 18 Turkiye Diyanet Vakfi ss 550 551 9 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2022 Uzuncarsili Ismail H Kutahya Sehri Istanbul Devlet Matbaasi 1932 s 247 Uzuncarsili Ismail H Kutahya Sehri Istanbul Devlet Matbaasi 1932 s 247 248Dis baglantilarBuz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danișmend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Inal Ibnulemin Mehmet Kemal 1964 Son Sadrazamlar 4 cilt Ankara Milli Egitim Basimevi Dergah Yayinevi 2002 Google books 1 12 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 2 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Kamil Pasa Osmanli Sadrazami 14 Subat 1909 13 Nisan 1909 Sonra gelen Ahmed Tevfik PasaOnce gelen Ahmed Tevfik Pasa Osmanli Sadrazami 5 Mayis 1909 28 Aralik 1909 Sonra gelen Ibrahim Hakki Pasa