Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
And geyiği (Hippocamelus), geyikgiller (Cervidae) familyasının Güney Amerika'da Andlar'da yaşayan bir cinsidir. Huemuls (tekil: Huemul) olarak da bilinir. İki alt türü vardır.
- Kuzey And geyiği, Peru Huemul geyiği (Hippocamelus antisensis), Peru, Batı Bolivya ve Kuzey Şili'de yaşar
- Güney And geyiği, Şili Huemul geyiği (Hippocamelus bisulcus) Şili'nin orta ve güney bölgeleri ile Arjantin ana vatanıdır.
| And geyiği | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Güney And geyiği | ||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
|
Özellikler
Her iki türde aynı büyüklüktedir ve birbirlerine çok benzer. Vücut uzunlukları 1,4 ile 1,65 metre kadar tutar. Omuz yüksekliği 78 ile 90 cm, ağırlığı 45 ile 65 kilogramdır. Post bej-kahverengidir. Erkeğin boynuzları kısadır ve basit bir çatal oluşturur. Kısa bacaklar ve görece tombul olan vücut yapısı muhtemelen engebeli yüksek dağlara uyumunu sağlar.
Türler kendi içinde yaşar, birbirlerinin dağılım bölgeleri kesişmez. Böylelikle ayrım yapmak, bölgesellik vasıtasıyla garanti edilir. Tabii ki Güney And geyiğinin biraz daha açık renk alt kısmı ve koyu renk kuyruk altı sayılmazsa. Burası Kuzey And geyiğinde beyazdır.
Yaşam alanı
Huemuls yüksek dağların hayvanlarıdırlar. En başta Kuzey And geyiği yazın 5000 metrenin üstüne çıkar. Yüksek konumda diğer birçok memeli hayvandan daha uzun yaşayabilir. Kışın 2500 metrenin altına, düşük seviyeye çekilir. Buna karşın güney türü, yıl boyunca 1300 ile 1700 metre aralığında yaşar. Geyiklere, sıklıkla uçurumlu dağ yamaçlarında rastlanır. Ayrıca dağ çayırlarında ve ormanlarda da görülür.
Yaşam tarzı
Kuzey And geyikleri gündüz faaldir. Ortalama 8 ferdi olan gruplar halinde habitatlarında gezerler. Bu gruplar rahat bir beraberlik gösterirler. Her iki cinsden de genç ve yaşlı hayvanlar bir araya gelerek grup kurarlar ve tekrar ayrılırlar. Buna karşın güney türü tipik geyik davranışları gösterir. Burada, birçok yalnız dolaşarak yaşayan hayvan mevcuttur. Erkekler çevrelerinde dişilerden kurulu bir grup toplamaya çalışırlar ve diğer erkeklere karşı onları agresif bir şekilde savunurlar.
Tehdit ve koruma
Her iki türde tehdit altında olup CITES Sözleşmesi Ek. I'de listelenmiştir. IUCN Güney And geyiğini tehdit altında (Endangered) olarak belirtirken, Kuzey And geyiğini yetersiz veri (Data deficient) statüsüne yerleştirir. Kuzey And geyiği görece geniş dağılım gösterse de hiçbir yerde sık rastlanmaz. Avlar yüzünden mevcut rakamları gerilemeye devam eder.
Güney And geyiği en başta, Şili'de insanlar tarafından doğaya sürülen kızıl geyiğin rekabeti yüzünden tehdit altındadır. Bunun dışında genç hayvanlar vahşileştirilmiş köpekler tarafından öldürülür ve az sayıda ot, evcil koyunlar tarafından mera olarak kullanılır.
Diğer
Bir huemul Şili Devlet Arması'nda resmedilmiştir. Şuphesiz burada bir boynuz yerine taç bulunur. Güney And geyiği, And kondoru'nun yanında Şili'nin ulusal sembolüdür.
Huemulun geyiklere olan aidiyeti bilinmezken önceleri bu hayvan at ve devenin karışımı olarak tarif edilmiştir. Bu hatalı tahminden kalarak bugün hala bilimsel adı Hippocamelus 'dur, zira ICZN13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kuralına göre verilen bir ad bir daha değiştirilemez.
Literatür
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999
Dış bağlantılar
- IUCN Kırmızı Listesi'nde her iki tür.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
And geyigi Hippocamelus geyikgiller Cervidae familyasinin Guney Amerika da Andlar da yasayan bir cinsidir Huemuls tekil Huemul olarak da bilinir Iki alt turu vardir Kuzey And geyigi Peru Huemul geyigi Hippocamelus antisensis Peru Bati Bolivya ve Kuzey Sili de yasar Guney And geyigi Sili Huemul geyigi Hippocamelus bisulcus Sili nin orta ve guney bolgeleri ile Arjantin ana vatanidir And geyigiGuney And geyigiKorunma durumuTehlikede IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataSinif MammaliaTakim Artiodactyla Cift toynaklilar Alt takim Ruminantia Gevis getirenler Familya Cervidae Geyikgiller Cins Hippocamelus 1816TurleriHippocamelus antisensis Kuzey And geyigi Hippocamelus bisulcus Guney And geyigiOzelliklerHer iki turde ayni buyukluktedir ve birbirlerine cok benzer Vucut uzunluklari 1 4 ile 1 65 metre kadar tutar Omuz yuksekligi 78 ile 90 cm agirligi 45 ile 65 kilogramdir Post bej kahverengidir Erkegin boynuzlari kisadir ve basit bir catal olusturur Kisa bacaklar ve gorece tombul olan vucut yapisi muhtemelen engebeli yuksek daglara uyumunu saglar Turler kendi icinde yasar birbirlerinin dagilim bolgeleri kesismez Boylelikle ayrim yapmak bolgesellik vasitasiyla garanti edilir Tabii ki Guney And geyiginin biraz daha acik renk alt kismi ve koyu renk kuyruk alti sayilmazsa Burasi Kuzey And geyiginde beyazdir Yasam alaniHuemuls yuksek daglarin hayvanlaridirlar En basta Kuzey And geyigi yazin 5000 metrenin ustune cikar Yuksek konumda diger bircok memeli hayvandan daha uzun yasayabilir Kisin 2500 metrenin altina dusuk seviyeye cekilir Buna karsin guney turu yil boyunca 1300 ile 1700 metre araliginda yasar Geyiklere siklikla ucurumlu dag yamaclarinda rastlanir Ayrica dag cayirlarinda ve ormanlarda da gorulur Yasam tarziKuzey And geyikleri gunduz faaldir Ortalama 8 ferdi olan gruplar halinde habitatlarinda gezerler Bu gruplar rahat bir beraberlik gosterirler Her iki cinsden de genc ve yasli hayvanlar bir araya gelerek grup kurarlar ve tekrar ayrilirlar Buna karsin guney turu tipik geyik davranislari gosterir Burada bircok yalniz dolasarak yasayan hayvan mevcuttur Erkekler cevrelerinde disilerden kurulu bir grup toplamaya calisirlar ve diger erkeklere karsi onlari agresif bir sekilde savunurlar Tehdit ve korumaHer iki turde tehdit altinda olup CITES Sozlesmesi Ek I de listelenmistir IUCN Guney And geyigini tehdit altinda Endangered olarak belirtirken Kuzey And geyigini yetersiz veri Data deficient statusune yerlestirir Kuzey And geyigi gorece genis dagilim gosterse de hicbir yerde sik rastlanmaz Avlar yuzunden mevcut rakamlari gerilemeye devam eder Guney And geyigi en basta Sili de insanlar tarafindan dogaya surulen kizil geyigin rekabeti yuzunden tehdit altindadir Bunun disinda genc hayvanlar vahsilestirilmis kopekler tarafindan oldurulur ve az sayida ot evcil koyunlar tarafindan mera olarak kullanilir DigerSili Armasi bir huemul ve bir And kondoru Bir huemul Sili Devlet Armasi nda resmedilmistir Suphesiz burada bir boynuz yerine tac bulunur Guney And geyigi And kondoru nun yaninda Sili nin ulusal semboludur Huemulun geyiklere olan aidiyeti bilinmezken onceleri bu hayvan at ve devenin karisimi olarak tarif edilmistir Bu hatali tahminden kalarak bugun hala bilimsel adi Hippocamelus dur zira ICZN13 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi kuralina gore verilen bir ad bir daha degistirilemez LiteraturRonald M Nowak Walker s Mammals of the World Johns Hopkins University Press 1999 ISBN 0 8018 5789 9Dis baglantilarIUCN Kirmizi Listesi nde her iki tur Kaynakca