Homeros'un tanrılaştırılması rölyefi ya da Homeros'un yüceltilmesi kabartması, bazen heykeltıraşın ismine istinaden Prieneli Archelaos kabartması olarak da tanınır. British Museum'da bulunan helenistik döneme ait ikonografisi itibarı ile müstesna bir kabartmadır.
Keşif
Kabartmanın 17. yüzyılın ilk yarısında Bovillae harabelerinin olduğu bölgede bulunduğu iddia edilse de tam keşif tarihi bilinmemektedir. Objenin ilk çizimi 1658 yılında Giovanni Battista Galestruzzi tarafından yapılmıştır. Kabartma 1819'da British Museum'a 1000 £ karşılığında satılmış ve 1820 yılından beri sergilenmeye başlamıştır.
İçerik
Adak amaçlı yaptırıldığı düşünülen kabartma, 4 aşamalı bir biçimde 2 farklı sahne göstermektedir. Üst kısımda dağlık bir bölgede atribütleri sayesinde kim oldukları anlaşılabilen Zeus, Mnemosyne, Apollon ve 9 Müz bulunmaktayken, alt kısımda bir tapınak içerisindeki kurban sahnesi tasvir edilmiştir.
Üst kısım: Zeus, Apollon ve Müzler
Mitlerin aktardığına göre Müzler Parnassos Dağı ya da Helicon Dağı'nda yaşamaktadırlar. Kabartma üzerindeki dağlık çevre tasvirinin bu dağlardan birine işaret ettiğini düşünmek mümkündür. Bütün tasvirlerin en üst kısmında Jüpiter rahat bir biçimde uzanmakta ve elinde bir asa tutmaktadır. Asanın bittiği yerde ayaklarının ucunda bir kartal tasvir edilmiştir. Antik Yunanistan'da tanrıların babası kabul edilen Zeus ile eşit kabul edilen Jüpiter, sağında tasvir edilen Hatıra Tanrıçası ve Müzler'in anası Mnemosyne'ye doğru bakmaktadır. Onun da sağında kabartmanın en sağ kenarında dans ederek merdivenlerden inen bir müz (muhtemelen Kalliope) tasvir edilmiştir. Aşağıya doğru giden merdivenler Zeus'un altındaki ikinci kısımda tasvir edilen, içerisinde dört ayrı müzün tasvir edildiği kısıma doğru gitmektedirler. Bu müzlerden en soldaki tarih müzü Kleio'dur ve elindeki diptikten bir şeyler okurken tasvir edilmiştir. Onu Melpomene ve elindeki lir ile tasvir edilmiş müziğin ilham perisi Erato takip etmektedir. En sağdaki müz Euterpe, elindeki aulos ile diğer müzlere içerisinde Yunanca bir metin olan üzerlerindeki tabula ansatayı göstermektedir. Burada heykeltıraşın imzası kabul edilebilecek şu satırlar yazmaktadır:
“ | Ἀρχέλαος Ἀπολλωνίου / ἐποίησε Πριηνεύς | ” |
Tasvirin devam ettiği alt kısımda da birbiri ile sohbet eden müzler tasvir edilmiştir. Bu müzlerden birisinin yakınındaki küreden ötürü Urania, oturanın ise Terpsikhore olduğu düşünülmektedir. Bu ikilinin yanında Polyhymnia tasvir edilmiştir ve o sağındaki uzun bir kıyafet giyen Apollon'u ve onun kithara çalışını izlemektedir. Kabartmada bu müziğin yapıldığı yerin farklı bir yer olduğu arka plana eklenen bir kemer ile anlaşılmaktadır. Onun ayaklarının önündeki Omphalos, Apollon'un atribütlerinden biridir. Omphalos'un yanında nihayet müzlerin sonuncusu bulunmakta ve Apollon'a yazılı bir rulo vermektedir. Bu müzün Delfili Pitia ya da Apollon tapınağında hizmet eden herhangi bir rahibe olması tezi ileri sürülse de, müzlerin sayısının dokuza erişebilmesi için bu figürün de bir müzü tasvir etmesi ihtimali daha muhtemeldir. Salomon Reinach'a göre bu figür Thalia olabilir.
Sağ kenardaki ozan
Yukarıdan aşağıya üçüncü kısımda ve son olarak tasvir edilen müzün sağında ancak arka plan olarak ondan da ayrılan bir biçimde bir ozan heykeli bulunmaktadır. Heykelin başının üzerinde üçayak olarak da bilinen bir nesne tasvir edilmiştir. Bu nesnenin Antik Yunanistan'da tapınaklara bağışlandığı ve değerli olduğu, hatta bazı yarışmalarda ödül olarak verildiği bilinmektedir. Üçayağın bu şekilde tasvir edilmesi, podyum üzerinde tasvir edilen ozanın büyük bir ihtimalle bir çeşit edebiyat ya da şiir yarışmasını kazandığına işaret etmektedir. Bu yarışmanın Homeros'un namına yürütülmüş olma ihtimali oldukça yüksektir, zira bunu takip eden alt kısımda Homeros'a büyük saygı gösterilmektedir.
Alt Kısım: Homeros ve hayranları
Alt kısım bir çeşit kurban sahnesine ayrılmıştır. Adak kabartmaları için tipik olan bu sahne dor düzeni sütunlar ve ön kısımdaki perde tasviri ile bir tapınak içerisine konumlandırılmıştır. Sütun başlıkları yukarıdaki sahneyi taşır şekilde tasvir edilmiştir. Sol kenarda adeta bir kral gibi bir tahtta oturan bir erkek figürü vardır ve bu figürün etrafında farklı figürler de tasvir edilmiştir. Tahttaki figür ve erkanı önlerindeki oval sunağa bakmaktadırlar. Sunağın yanında bir hizmetçi, bir sığır ve bir rahibe bulunmaktadır. Sağ tarafta neredeyse tamamen kadınlardan oluşan bir hayran grubu vardır. Kabartmanın en alt kesimindeki isim yazıtları aracılığıyla bu seremoniye katılan figürlerin kim olduğu tespit edilebilmektedir. Buna göre bir hükümdar gibi oturarak tasvir edilen kişi Homeros'tur. Homeros sağ eliyle yazılı bir rulo tutarken, sol eliyle bir asa taşımaktadır. Homeros'un sağında ve solunda tasvir edilen genç kadınlar ise, onun baş eserlerinden olan İlyada ve Odysseia'dan başkası değildir. Homeros'un ayakları ucunda görünen yazı rulosu, Homeros'un yazdığı kurbağa ve farelerin savaşı konulu Batrachomyomachia adlı esere bir ima olarak görülmektedir. Homeros'a taç giydiren ikili ise yer küreyi ve zamanı temsil eden ekümen ve chronosun kişileştirmeleridir. Mit (Anlatı) isimli bir çocuk Homeros'a dönmüş ve ona bakmaktadır. Elinde tuttuğu ibrikten anlaşıldığı üzere bu çocuk bir libasyon yapmıştır. Sunağın etrafındaki diğer figürler rahibe görevindeki diğerlerine arkasını dönmüş biçimde gösterilen historia (Tarih), elinde iki meşale taşıyan bir genç kadın olarak tasvir edilen poiesis (Şiir) ve kostümlü ve maskeli figürler halinde resmedilen trajedi ve komedidir. Bu kişileştirmeler edebiyat türlerine işaret etmektedir. En sağ tarafta ise physis (doğa), erdem (Arete), hafıza (Mneme), güven (Pistis) ve bilgelik (Sophia) bir arada görülmektedirler. Paul Zanker'a göre bu sahnenin ana fikri antik Yunanistan'da eğitimin bütün prensiplerinin Homeros gibi eski ozanların eserlerinden alınması gerektiğidir.
Kaynakça
- ^ Athanasius Kircher: . Amsterdam 1671, S. 81–87, Abbildung vor S. 81.
- ^ Salomon Reinach'a göre bu figür Melpomene'yi tasvir etmektedir.; Salomon Reinach, Observations sur l'apothéose d'Homère, bas-relief en marbre du musée britannique 1887, Extrait de la Gazette archéologique, S.3.
- ^ Salomon Reinach, Observations sur l'apothéose d'Homère, bas-relief en marbre du musée britannique 1887, Extrait de la Gazette archéologique, S.4.
- ^ a b Paul Zanker: Maske des Sokrates. Das Bild des Intellektuellen in der antiken Kunst. München 1995, S. 156. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Homeros un tanrilastirilmasi rolyefi ya da Homeros un yuceltilmesi kabartmasi bazen heykeltirasin ismine istinaden Prieneli Archelaos kabartmasi olarak da taninir British Museum da bulunan helenistik doneme ait ikonografisi itibari ile mustesna bir kabartmadir Homeros un tanrilastirilmasi British Museum 2191KesifKabartmanin 17 yuzyilin ilk yarisinda Bovillae harabelerinin oldugu bolgede bulundugu iddia edilse de tam kesif tarihi bilinmemektedir Objenin ilk cizimi 1658 yilinda Giovanni Battista Galestruzzi tarafindan yapilmistir Kabartma 1819 da British Museum a 1000 karsiliginda satilmis ve 1820 yilindan beri sergilenmeye baslamistir IcerikAdak amacli yaptirildigi dusunulen kabartma 4 asamali bir bicimde 2 farkli sahne gostermektedir Ust kisimda daglik bir bolgede atributleri sayesinde kim olduklari anlasilabilen Zeus Mnemosyne Apollon ve 9 Muz bulunmaktayken alt kisimda bir tapinak icerisindeki kurban sahnesi tasvir edilmistir Ust kisim Zeus Apollon ve Muzler Mitlerin aktardigina gore Muzler Parnassos Dagi ya da Helicon Dagi nda yasamaktadirlar Kabartma uzerindeki daglik cevre tasvirinin bu daglardan birine isaret ettigini dusunmek mumkundur Butun tasvirlerin en ust kisminda Jupiter rahat bir bicimde uzanmakta ve elinde bir asa tutmaktadir Asanin bittigi yerde ayaklarinin ucunda bir kartal tasvir edilmistir Antik Yunanistan da tanrilarin babasi kabul edilen Zeus ile esit kabul edilen Jupiter saginda tasvir edilen Hatira Tanricasi ve Muzler in anasi Mnemosyne ye dogru bakmaktadir Onun da saginda kabartmanin en sag kenarinda dans ederek merdivenlerden inen bir muz muhtemelen Kalliope tasvir edilmistir Asagiya dogru giden merdivenler Zeus un altindaki ikinci kisimda tasvir edilen icerisinde dort ayri muzun tasvir edildigi kisima dogru gitmektedirler Bu muzlerden en soldaki tarih muzu Kleio dur ve elindeki diptikten bir seyler okurken tasvir edilmistir Onu Melpomene ve elindeki lir ile tasvir edilmis muzigin ilham perisi Erato takip etmektedir En sagdaki muz Euterpe elindeki aulos ile diger muzlere icerisinde Yunanca bir metin olan uzerlerindeki tabula ansatayi gostermektedir Burada heykeltirasin imzasi kabul edilebilecek su satirlar yazmaktadir Ἀrxelaos Ἀpollwnioy ἐpoihse Prihneys Tasvirin devam ettigi alt kisimda da birbiri ile sohbet eden muzler tasvir edilmistir Bu muzlerden birisinin yakinindaki kureden oturu Urania oturanin ise Terpsikhore oldugu dusunulmektedir Bu ikilinin yaninda Polyhymnia tasvir edilmistir ve o sagindaki uzun bir kiyafet giyen Apollon u ve onun kithara calisini izlemektedir Kabartmada bu muzigin yapildigi yerin farkli bir yer oldugu arka plana eklenen bir kemer ile anlasilmaktadir Onun ayaklarinin onundeki Omphalos Apollon un atributlerinden biridir Omphalos un yaninda nihayet muzlerin sonuncusu bulunmakta ve Apollon a yazili bir rulo vermektedir Bu muzun Delfili Pitia ya da Apollon tapinaginda hizmet eden herhangi bir rahibe olmasi tezi ileri surulse de muzlerin sayisinin dokuza erisebilmesi icin bu figurun de bir muzu tasvir etmesi ihtimali daha muhtemeldir Salomon Reinach a gore bu figur Thalia olabilir Sag kenardaki ozan Yukaridan asagiya ucuncu kisimda ve son olarak tasvir edilen muzun saginda ancak arka plan olarak ondan da ayrilan bir bicimde bir ozan heykeli bulunmaktadir Heykelin basinin uzerinde ucayak olarak da bilinen bir nesne tasvir edilmistir Bu nesnenin Antik Yunanistan da tapinaklara bagislandigi ve degerli oldugu hatta bazi yarismalarda odul olarak verildigi bilinmektedir Ucayagin bu sekilde tasvir edilmesi podyum uzerinde tasvir edilen ozanin buyuk bir ihtimalle bir cesit edebiyat ya da siir yarismasini kazandigina isaret etmektedir Bu yarismanin Homeros un namina yurutulmus olma ihtimali oldukca yuksektir zira bunu takip eden alt kisimda Homeros a buyuk saygi gosterilmektedir Rodoslu Filiskos tarafindan MO 2 yy da yapilmis muz heykellerinden birinin kopyasi muhtemelen Polymnia Kabartma uzerindeki Apollon un solundaki figur ile olan benzerlige dikkat ediniz Alt Kisim Homeros ve hayranlari Alt kisim bir cesit kurban sahnesine ayrilmistir Adak kabartmalari icin tipik olan bu sahne dor duzeni sutunlar ve on kisimdaki perde tasviri ile bir tapinak icerisine konumlandirilmistir Sutun basliklari yukaridaki sahneyi tasir sekilde tasvir edilmistir Sol kenarda adeta bir kral gibi bir tahtta oturan bir erkek figuru vardir ve bu figurun etrafinda farkli figurler de tasvir edilmistir Tahttaki figur ve erkani onlerindeki oval sunaga bakmaktadirlar Sunagin yaninda bir hizmetci bir sigir ve bir rahibe bulunmaktadir Sag tarafta neredeyse tamamen kadinlardan olusan bir hayran grubu vardir Kabartmanin en alt kesimindeki isim yazitlari araciligiyla bu seremoniye katilan figurlerin kim oldugu tespit edilebilmektedir Buna gore bir hukumdar gibi oturarak tasvir edilen kisi Homeros tur Homeros sag eliyle yazili bir rulo tutarken sol eliyle bir asa tasimaktadir Homeros un saginda ve solunda tasvir edilen genc kadinlar ise onun bas eserlerinden olan Ilyada ve Odysseia dan baskasi degildir Homeros un ayaklari ucunda gorunen yazi rulosu Homeros un yazdigi kurbaga ve farelerin savasi konulu Batrachomyomachia adli esere bir ima olarak gorulmektedir Homeros a tac giydiren ikili ise yer kureyi ve zamani temsil eden ekumen ve chronosun kisilestirmeleridir Mit Anlati isimli bir cocuk Homeros a donmus ve ona bakmaktadir Elinde tuttugu ibrikten anlasildigi uzere bu cocuk bir libasyon yapmistir Sunagin etrafindaki diger figurler rahibe gorevindeki digerlerine arkasini donmus bicimde gosterilen historia Tarih elinde iki mesale tasiyan bir genc kadin olarak tasvir edilen poiesis Siir ve kostumlu ve maskeli figurler halinde resmedilen trajedi ve komedidir Bu kisilestirmeler edebiyat turlerine isaret etmektedir En sag tarafta ise physis doga erdem Arete hafiza Mneme guven Pistis ve bilgelik Sophia bir arada gorulmektedirler Paul Zanker a gore bu sahnenin ana fikri antik Yunanistan da egitimin butun prensiplerinin Homeros gibi eski ozanlarin eserlerinden alinmasi gerektigidir Kaynakca Athanasius Kircher Amsterdam 1671 S 81 87 Abbildung vor S 81 Salomon Reinach a gore bu figur Melpomene yi tasvir etmektedir Salomon Reinach Observations sur l apotheose d Homere bas relief en marbre du musee britannique 1887 Extrait de la Gazette archeologique S 3 Salomon Reinach Observations sur l apotheose d Homere bas relief en marbre du musee britannique 1887 Extrait de la Gazette archeologique S 4 a b Paul Zanker Maske des Sokrates Das Bild des Intellektuellen in der antiken Kunst Munchen 1995 S 156 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme