Apollon (Yunanca: Απόλλων, Latince: Apollo), mitolojide müziğin, sanatların, Güneş'in, ateşin ve şiirin tanrısı, kehanet yapan, bilici tanrıdır. Aynı zamanda kâhinlik yeteneğini diğer insanlara da transfer edebilir. Biseksüel yönüyle ağır basan Apollon'un mitolojideki eşi Kassandra olup Zeus ve Leto'nun oğlu, Artemis'in ikiz kardeşidir. Sarışın ve çok yakışıklıdır. Orijini Yunan olan Apollon, Roma mitolojisine Apollo ismiyle geçmiştir. Mitolojideki en önemli tanrılardan biri olan Apollon, Anadolu kökenlidir.
Apollon | |
---|---|
, yaklaşık MS 120–140 | |
Müziğin ve Sanatın Tanrısı, Tıbbın ve Hastalıkların Tanrısı, Işığın Tanrısı, Dürüstlüğün Tanrısı, Kehanetin Tanrısı | |
Özellikleri | |
Alanı | Müzik ve diğer sanat dalları, hekimlik ve kehanet |
Mekânı | Olimpos |
Semboller | Yay-ok, lir, karga, defne |
Görünüşü | Ok-yay veya lir ile betimlenen genç erkek |
Kişisel bilgileri | |
Ebeveynler | Zeus ve Leto |
Kardeşler | Artemis |
Çocuklar | Asklepios, , , Mopsos |
Mitolojide kişiliği
Hermes'in tanrısal gücüyle ikiye ayırdığı inek bağırsağını, kaplumbağa kabuğuna bağlama olan altın bir lir çalan Apollon müzler korosunun başıdır. Gümüş yayıyla oku en uzağa o atabilir ve okların tanrısıdır. Tıbbı insanlara o öğretmiştir, yine hekimliğin tanrısıdır. Asla yalan söylemez; ışığın ve gerçeğin tanrısıdır. Kutsal ağacı defne, hayvanları yunus, atmaca, kuğu ve kargadır. Lakapları okçu, "Likya'lı" ve Latincede yırtıcı kuşlara ilişkin olarak kullanılan, "yırtıcı" anlamına gelen "Vulturus"dur.
Yunan kültüründe yeri
Olymposluları altın liriyle eğlendiren, çok uzaklara ok atabilen, hastaları iyileştiren, iyileştirme sanatını hastalara ilk öğreten gümüş yayın efendisi okçu Tanrı olarak Yunan şiirlerine geçmiştir. Aynı güneş ışınları gibi Apollon'un okları da hem hasta edici hem de iyileştiricidir. Her ne kadar ışıkla özdeşleşmiş ise de, ilk ortaya çıktığında Apollon, güneş tanrısı değildir. Asıl yunan güneş tanrısı Helios'dur. Apollon ve Artemis'in, güneş-ay ile özdeşleşmesi daha sonradan gerçekleşmiş, özellikle Romalılar döneminde bu anlayış kuvvetlenmiştir.
Orfe öğretisinde sezgi, ilham ve vicdanın sembolü olan Apollon'dan Yunan mitolojisinde kökeni Luvi dilinde ışık anlamına gelen, kurt anlamındaki “lyk” (Latincede lux biçimine dönüşmüştür) sözcüğünden türeyen "Lykya"'lı olarak söz edilir. Likyalı sıfatının Apollon adının aslı olduğu, bir iddiaya göre, Etrüsk dilinde bir ilahı belirtmek üzere kullanılan Aplu, Apulu ya da Aplum adıdır.
Mitolojik Apollon kronolojisi
Yunan mitolojisinde Apollon'un yaptığı sayısız işlerden bazıları şunlardır:
- Kutsal ağacının defne olması ile ilgili iki rivayet vardır. Bir nehir perisinin kızı olan Daphne adlı nympheye hayrandır. Fakat Daphne, bakire kalmaya yemin etmiştir. Peşine düşen Apollon'dan kaçabilmek için Artemis'ten kendisini saklamasını ister ve orada bir defne ağacına dönüştürülür. Onunla dalga geçtiği için Eros, iki tane ok hazırlar birinci oku altınla kaplamıştır ve atılan kişiyi sonsuz aşık edecek ikinci ok ise aşktan uzaklaştıran bir oktur. Altın kaplı ok Apollon'a diğer ok ise Daphne'ye gelmiştir. Apollondan kaçan Daphne yakalanacağını anlayınca babası Peneus'tan yardım ister ve babası da onu Defne ağacına dönüştürür bunun üzerine Apollon onu unutmayacağı üzerine yemin eder.
- Apollon, adını Pythia adlı kahinelere verecek olan bir mağarada ya da yeraltı yarığında öldürür ve öldürdüğü yerde Trakyalı inisiyasyonunu başlatır.
- Zagreus’un kemiklerini Apollon Delf’e gömer: Zeus’un buyruğu üzerine Musaların (müzler) yardımıyla Zagreus’un parçalarını bir araya getirir. Dünya’nın merkezi yakınına gömer.
- Hera'nın oyunuyla Hera, Athena, Poseidon ile birlikte Zeus'u tuzağa hapseder. Ancak Briareus'un yardımıyla tuzaktan kurtulan Zeus, Apollon'u Poseidon ile birlikte sürgüne yollar ve Truva kralı Laomedon tarafından surlarını örmeye cezalandırır. Surlar örülürken kendisi lirini çalarak kralın sürülerine göz kulak olur. İş bittiğine Laomedon belirlenen ücretini vermeyince ceza olarak şehre hastalık yayar.
- Hermes’e sihirli bir altın asa verir. Hermes ateş çıkartabildiği bu asa sayesinde habercilerin efendisi olur.
- Üç uçlu yabayla yaptığı bir hareketle yunusu göğe bir takımyıldız olarak yerleştirir.
- Liri küçük bir çocuk olan Orpheus'a verir.
- Kız kardeşi Artemis'in Orion ile beraber olmasını engeller.
- Karısı Koronis'in sadakatsizliğini cezalandırmak için kız kardeşi Artemis'i yollar. Oğlu Asklepius'u da yetiştirmesi için at adam Kheiron'a verir.
- Artemis ile birlikte Niobe'yi kibri yüzünden cezalandırmıştır.
- Flüt çalmaktaki becerisini kendisiyle kıyaslanan Marsias'ı yarışın sonunda bir ağaca bağlayarak diri diri derisini yüzer ve oyunu Marsias'tan yana kullanan Midas'ın kulaklarını da eşek kulaklarına çevirir.
- Akıl ve mantığı temsil eder.[]
Modern edebiyatta Apollon
- kitabında tasvir edildiği üzere genç, yakışıklı, kendini beğenmiş ve şakacıdır.
- 'ın devamı niteliğinde sayılabilecek olan Apollon'un görevleri adlı kitapta 1. kişi ağızından Apollon'un insana dönüşmesi ve insana dönüştüğü formundayken yaşadığı olaylar anlatılır.
- William Golding'in "Çatal Dil" adlı kitabında da yer alır.
Resimler
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Apollon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dış Bağlantılar
*Gerçeğe Sanatla Ulaşabilir miyiz?: Apollon*
Yunan tanrıları dizisi |
---|
Primordiyal tanrılar | Titanlar | Su tanrıları | Khthonik tanrılar |
Olimposlu tanrı ve tanrıçalar |
Zeus | Hera | Poseidon | Hades | Hestia | Demeter | Afrodit Athena | Apollon | Artemis | Ares | Hefaistos | Hermes | Diyonisos |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Apollon Yunanca Apollwn Latince Apollo mitolojide muzigin sanatlarin Gunes in atesin ve siirin tanrisi kehanet yapan bilici tanridir Ayni zamanda kahinlik yetenegini diger insanlara da transfer edebilir Biseksuel yonuyle agir basan Apollon un mitolojideki esi Kassandra olup Zeus ve Leto nun oglu Artemis in ikiz kardesidir Sarisin ve cok yakisiklidir Orijini Yunan olan Apollon Roma mitolojisine Apollo ismiyle gecmistir Mitolojideki en onemli tanrilardan biri olan Apollon Anadolu kokenlidir Apollon yaklasik MS 120 140Muzigin ve Sanatin Tanrisi Tibbin ve Hastaliklarin Tanrisi Isigin Tanrisi Durustlugun Tanrisi Kehanetin TanrisiOzellikleriAlaniMuzik ve diger sanat dallari hekimlik ve kehanetMekaniOlimposSembollerYay ok lir karga defneGorunusuOk yay veya lir ile betimlenen genc erkekKisisel bilgileriEbeveynlerZeus ve LetoKardeslerArtemisCocuklarAsklepios MopsosMitolojide kisiligiHermes in tanrisal gucuyle ikiye ayirdigi inek bagirsagini kaplumbaga kabuguna baglama olan altin bir lir calan Apollon muzler korosunun basidir Gumus yayiyla oku en uzaga o atabilir ve oklarin tanrisidir Tibbi insanlara o ogretmistir yine hekimligin tanrisidir Asla yalan soylemez isigin ve gercegin tanrisidir Kutsal agaci defne hayvanlari yunus atmaca kugu ve kargadir Lakaplari okcu Likya li ve Latincede yirtici kuslara iliskin olarak kullanilan yirtici anlamina gelen Vulturus dur Yunan kulturunde yeri Olymposlulari altin liriyle eglendiren cok uzaklara ok atabilen hastalari iyilestiren iyilestirme sanatini hastalara ilk ogreten gumus yayin efendisi okcu Tanri olarak Yunan siirlerine gecmistir Ayni gunes isinlari gibi Apollon un oklari da hem hasta edici hem de iyilestiricidir Her ne kadar isikla ozdeslesmis ise de ilk ortaya ciktiginda Apollon gunes tanrisi degildir Asil yunan gunes tanrisi Helios dur Apollon ve Artemis in gunes ay ile ozdeslesmesi daha sonradan gerceklesmis ozellikle Romalilar doneminde bu anlayis kuvvetlenmistir Orfe ogretisinde sezgi ilham ve vicdanin sembolu olan Apollon dan Yunan mitolojisinde kokeni Luvi dilinde isik anlamina gelen kurt anlamindaki lyk Latincede lux bicimine donusmustur sozcugunden tureyen Lykya li olarak soz edilir Likyali sifatinin Apollon adinin asli oldugu bir iddiaya gore Etrusk dilinde bir ilahi belirtmek uzere kullanilan Aplu Apulu ya da Aplum adidir Mitolojik Apollon kronolojisiYunan mitolojisinde Apollon un yaptigi sayisiz islerden bazilari sunlardir Kutsal agacinin defne olmasi ile ilgili iki rivayet vardir Bir nehir perisinin kizi olan Daphne adli nympheye hayrandir Fakat Daphne bakire kalmaya yemin etmistir Pesine dusen Apollon dan kacabilmek icin Artemis ten kendisini saklamasini ister ve orada bir defne agacina donusturulur Onunla dalga gectigi icin Eros iki tane ok hazirlar birinci oku altinla kaplamistir ve atilan kisiyi sonsuz asik edecek ikinci ok ise asktan uzaklastiran bir oktur Altin kapli ok Apollon a diger ok ise Daphne ye gelmistir Apollondan kacan Daphne yakalanacagini anlayinca babasi Peneus tan yardim ister ve babasi da onu Defne agacina donusturur bunun uzerine Apollon onu unutmayacagi uzerine yemin eder Apollon adini Pythia adli kahinelere verecek olan bir magarada ya da yeralti yariginda oldurur ve oldurdugu yerde Trakyali inisiyasyonunu baslatir Zagreus un kemiklerini Apollon Delf e gomer Zeus un buyrugu uzerine Musalarin muzler yardimiyla Zagreus un parcalarini bir araya getirir Dunya nin merkezi yakinina gomer Hera nin oyunuyla Hera Athena Poseidon ile birlikte Zeus u tuzaga hapseder Ancak Briareus un yardimiyla tuzaktan kurtulan Zeus Apollon u Poseidon ile birlikte surgune yollar ve Truva krali Laomedon tarafindan surlarini ormeye cezalandirir Surlar orulurken kendisi lirini calarak kralin surulerine goz kulak olur Is bittigine Laomedon belirlenen ucretini vermeyince ceza olarak sehre hastalik yayar Hermes e sihirli bir altin asa verir Hermes ates cikartabildigi bu asa sayesinde habercilerin efendisi olur Uc uclu yabayla yaptigi bir hareketle yunusu goge bir takimyildiz olarak yerlestirir Liri kucuk bir cocuk olan Orpheus a verir Kiz kardesi Artemis in Orion ile beraber olmasini engeller Karisi Koronis in sadakatsizligini cezalandirmak icin kiz kardesi Artemis i yollar Oglu Asklepius u da yetistirmesi icin at adam Kheiron a verir Artemis ile birlikte Niobe yi kibri yuzunden cezalandirmistir Flut calmaktaki becerisini kendisiyle kiyaslanan Marsias i yarisin sonunda bir agaca baglayarak diri diri derisini yuzer ve oyunu Marsias tan yana kullanan Midas in kulaklarini da esek kulaklarina cevirir Akil ve mantigi temsil eder kaynak belirtilmeli Modern edebiyatta ApollonPercy Jackson ve Olimposlular kitabinda tasvir edildigi uzere genc yakisikli kendini begenmis ve sakacidir Percy Jackson ve Olimposlular in devami niteliginde sayilabilecek olan Apollon un gorevleri adli kitapta 1 kisi agizindan Apollon un insana donusmesi ve insana donustugu formundayken yasadigi olaylar anlatilir William Golding in Catal Dil adli kitabinda da yer alir ResimlerApollon Tapinagi Didim Liriyle Apollon Apollon ve Muzler Baf kentinde bulunan bir mozaikte elinde liri ile ApollonAyrica bakinizWikimedia Commons ta Apollon ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Apollon ve Dafni Anadolu daki Apollon Kehanet MerkezleriDis Baglantilar Gercege Sanatla Ulasabilir miyiz Apollon Yunan tanrilari dizisiPrimordiyal tanrilar Titanlar Su tanrilari Khthonik tanrilarOlimposlu tanri ve tanricalarZeus Hera Poseidon Hades Hestia Demeter Afrodit Athena Apollon Artemis Ares Hefaistos Hermes DiyonisosKaynakca Bonnefoy Yves 2000 Apollon Mitolojiler Sozlugu 1 Ankara Dost Kitabevi Yayinlari s 48 ISBN 9758457187