Hruşçovka (Rusça: хрущёвка), 1960'lı yılların başlarında SSCB döneminde, adını Nikita Kruşçev'den alan, hükûmetin direktifleriyle inşa edilen düşük maliyetli, betonarme panellerden ve/veya tuğladan yapılmış üç ile beş katlı apartmanlardır.
Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
Tarihi
Geleneksel duvarcılık için yoğun bir emek verilmesi gerekiyordu. Öte yandan bireysel projeler yavaş olduğu için kalabalık şehirlerin talebini karşılayamıyordu. Büyük ölçekli konut sıkıntısını çözmek için 1947-1951 yılları arasında Sovyet mimarları, maliyetleri düşürmek ve bina tamamlama sürelerini azaltmak için çeşitli teknolojileri değerlendirdiler. 1950 yılının Ocak ayında Kruşçev tarafından denetlenen Sovyet mimarları kongresinde, düşük maliyetli ve hızlı teknolojileri kullanan hedefler deklare edildi.
Daha sonra iki prefabrik beton tesisi Moskova'da oluşturuldu. (Presnenski, 1953; Horoşevski, 1954.) Yerinde inşa ya da bireysel düşük katlı binaların teşvik edilmesi gibi diğer imkânlar rafa kaldırıldı.
1956'dan beri Moskova'da baş şef planlayıcısı olan , 1954-1961 yılları arasında panel binalar ve hızlı inşa çizelgesine dayanan kitlesel ölçekli sanayileşmiş yapım sürecini tasarladı ve test etti. 1961 yılı boyunca, Lagutenko'nun kurumu, Hruşçovka'ya özgü, 5 katlı prefabrik bir binanın K-7 tasarımını yayımladı. 1961'den 1968'e kadar Moskova'da 3000000 metrekare yer inşa edilmiştir. Moskova'da daha sonra arazi sıkıntılarından dolayı 9 ile 12 katlı binaların inşa edilmesine karar verilmiştir. Beş katlı en son Hruşçovka 1971 yılında inşa edilmiştir. Sovyetler Birliği genelinde Hruşçovkaların inşa edilmesi komünizmin çöküşüne kadar devam etmiştir. Bu binaların çoğu artık ömrünü bitirmiş durumdadır.
Tasarımı
Panelleri beton tesislerinde üretilen ve yük kamyonlarıyla yollanan Hruşçovka'nın tasarımı, sanayileşmiş ve prefabrik bina için erken bir girişimi temsil etmektedir. Asansör kurmak için pahalı ve zaman harcayıcı olarak kabul edilen yapıların, Sovyet sağlık ve güvenlik standartlarıyla maksimum yüksekliği beş kat olarak belirledi. Bu yüzden hemen hemen bütün Hruşçovkalar beş katlı ve asansörsüzdür.
Hruşçovkaların birleşik banyoları, 'nin ödüllü Bolşaya Kalujskaya binasıyla ortaya çıkmıştı. Fakat Lagutenko yerden tasarruf düşüncesinden vazgeçmeyerek normal boyutlu küvetleri 120 cm uzunluğunda "oturma küvetleri" ile değiştirdi. Horoşevskiy tesisinde montajı yapılan duşakabinler, konutlara yollanır, inşaat ekibi yerine oturtup borusuyla bağlardı.
Bazı teorisyenler tuvalet ve lavabo deliği birleştirmeyi bile düşündüler fakat bu da rafa kaldırıldı. Mutfaklar genelde altı metrekare oldukları için oldukça küçüktü. Bu durum bazı Stalinist konutlarda oldukça yaygındı ve bazıları yemek odaları olarak kullanıldı. K-7 serisinin tipik dairelerinin genişlikleri sırasıyla tek odalı 30 metrekare, iki odalı 44 metrekare ve üç odalı evler için 60 metrekareydi. Daha sonraki tasarımlar zaten yetersiz olan yerleri daha da daralttı. K-7'nin odaları birbirine değil de küçük hole bağlı oldukları için izole duruyordu. Daha sonraki tasarımlarda ise (П-35 ve üstü) bu ara hol ortadan kaldırıldı ve ev halkı yatak odasına gitmek için oturma odasından geçmek zorundaydılar. Bu apartmanlar küçük aileler için tasarlanmıştı ama aslında iki odaları apartmanlarda üç jenerasyonun da yaşamaları pek sıra dışı değildi. Bazı apartmanlarda "lüks" sayılabilecek bir ek oda vardı. Penceresiz ve havalandırması olmayan bu odalar pratikte ek yatak odaları olarak kullanıldılar.
1975'te Sovyet yapımı bir komedi filmi olan Kaderin Cilvesi filminde bu tür basmakalıp binalar hakkında bir sahnede de vardır. Moskova'da yaşayan bir sakin Leningrad'da yanlışlıkla gelmiştir; taksici onu ev adresine göre götürmüştür fakat Moskova'da olan bu adres aynı zamanda Leningrad'da da vardır ve bina, apartman, hatta kapının anahtarı bile kendisininkiyle aynıdır.
Günümüz
'Hruşçovka' denilen bu panel binalar, Sovyetlerin her yerinde oldukça fazla bulunmaktaydı. Bu konutlar artık hiçbir şekilde sıkıntı çekilmeyecek olan 'olgun' komünizme kadar konut sorununun çözülmesi için geçici konutlar olarak düşünülmüştü. Kruşçev komünizmin 20 yılı sloganının 1980'ler itibarıyla başarılacağını öngörüyordu. Sonradan, Leonid Brejnev "her bir aile bireyi için ayrı bir oda ve ekstra bir oda" diyerek vaat vermiştir fakat günümüzde halen birçok insan Hruşçovkalarda yaşamaya devam etmektedir.
Hruşçovka standart modelleri planlanmış 25 yıllık ömürleri biçilen "yıkılacak seriler"(сносимые серии) ve "henüz yıkılmayacaklar olan seriler"(несносимые серии) diye bir sınıflandırma yapmışlardır. Bu ayrım sonucu 2017 yılında, Moskova'da yıkılabilir Hruşçovkaların yıkılarak yerine daha yüksek yoğunluklu binalar yapılması kararlaştırılmıştır. Moskova'da
15 yıl içinde 5000'den fazla binanın yenilenmesini kapsamaktadır.Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Hruşçovka ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- – The Ukrainian Observer
- – The St. Petersburg Times
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hruscovka Rusca hrushyovka 1960 li yillarin baslarinda SSCB doneminde adini Nikita Kruscev den alan hukumetin direktifleriyle insa edilen dusuk maliyetli betonarme panellerden ve veya tugladan yapilmis uc ile bes katli apartmanlardir Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir TarihiGeleneksel duvarcilik icin yogun bir emek verilmesi gerekiyordu Ote yandan bireysel projeler yavas oldugu icin kalabalik sehirlerin talebini karsilayamiyordu Buyuk olcekli konut sikintisini cozmek icin 1947 1951 yillari arasinda Sovyet mimarlari maliyetleri dusurmek ve bina tamamlama surelerini azaltmak icin cesitli teknolojileri degerlendirdiler 1950 yilinin Ocak ayinda Kruscev tarafindan denetlenen Sovyet mimarlari kongresinde dusuk maliyetli ve hizli teknolojileri kullanan hedefler deklare edildi Daha sonra iki prefabrik beton tesisi Moskova da olusturuldu Presnenski 1953 Horosevski 1954 Yerinde insa ya da bireysel dusuk katli binalarin tesvik edilmesi gibi diger imkanlar rafa kaldirildi 1956 dan beri Moskova da bas sef planlayicisi olan 1954 1961 yillari arasinda panel binalar ve hizli insa cizelgesine dayanan kitlesel olcekli sanayilesmis yapim surecini tasarladi ve test etti 1961 yili boyunca Lagutenko nun kurumu Hruscovka ya ozgu 5 katli prefabrik bir binanin K 7 tasarimini yayimladi 1961 den 1968 e kadar Moskova da 3000000 metrekare yer insa edilmistir Moskova da daha sonra arazi sikintilarindan dolayi 9 ile 12 katli binalarin insa edilmesine karar verilmistir Bes katli en son Hruscovka 1971 yilinda insa edilmistir Sovyetler Birligi genelinde Hruscovkalarin insa edilmesi komunizmin cokusune kadar devam etmistir Bu binalarin cogu artik omrunu bitirmis durumdadir TasarimiPanelleri beton tesislerinde uretilen ve yuk kamyonlariyla yollanan Hruscovka nin tasarimi sanayilesmis ve prefabrik bina icin erken bir girisimi temsil etmektedir Asansor kurmak icin pahali ve zaman harcayici olarak kabul edilen yapilarin Sovyet saglik ve guvenlik standartlariyla maksimum yuksekligi bes kat olarak belirledi Bu yuzden hemen hemen butun Hruscovkalar bes katli ve asansorsuzdur Hruscovkalarin birlesik banyolari nin odullu Bolsaya Kalujskaya binasiyla ortaya cikmisti Fakat Lagutenko yerden tasarruf dusuncesinden vazgecmeyerek normal boyutlu kuvetleri 120 cm uzunlugunda oturma kuvetleri ile degistirdi Horosevskiy tesisinde montaji yapilan dusakabinler konutlara yollanir insaat ekibi yerine oturtup borusuyla baglardi Bazi teorisyenler tuvalet ve lavabo deligi birlestirmeyi bile dusunduler fakat bu da rafa kaldirildi Mutfaklar genelde alti metrekare olduklari icin oldukca kucuktu Bu durum bazi Stalinist konutlarda oldukca yaygindi ve bazilari yemek odalari olarak kullanildi K 7 serisinin tipik dairelerinin genislikleri sirasiyla tek odali 30 metrekare iki odali 44 metrekare ve uc odali evler icin 60 metrekareydi Daha sonraki tasarimlar zaten yetersiz olan yerleri daha da daraltti K 7 nin odalari birbirine degil de kucuk hole bagli olduklari icin izole duruyordu Daha sonraki tasarimlarda ise P 35 ve ustu bu ara hol ortadan kaldirildi ve ev halki yatak odasina gitmek icin oturma odasindan gecmek zorundaydilar Bu apartmanlar kucuk aileler icin tasarlanmisti ama aslinda iki odalari apartmanlarda uc jenerasyonun da yasamalari pek sira disi degildi Bazi apartmanlarda luks sayilabilecek bir ek oda vardi Penceresiz ve havalandirmasi olmayan bu odalar pratikte ek yatak odalari olarak kullanildilar 1975 te Sovyet yapimi bir komedi filmi olan Kaderin Cilvesi filminde bu tur basmakalip binalar hakkinda bir sahnede de vardir Moskova da yasayan bir sakin Leningrad da yanlislikla gelmistir taksici onu ev adresine gore goturmustur fakat Moskova da olan bu adres ayni zamanda Leningrad da da vardir ve bina apartman hatta kapinin anahtari bile kendisininkiyle aynidir Gunumuz Hruscovka denilen bu panel binalar Sovyetlerin her yerinde oldukca fazla bulunmaktaydi Bu konutlar artik hicbir sekilde sikinti cekilmeyecek olan olgun komunizme kadar konut sorununun cozulmesi icin gecici konutlar olarak dusunulmustu Kruscev komunizmin 20 yili sloganinin 1980 ler itibariyla basarilacagini ongoruyordu Sonradan Leonid Brejnev her bir aile bireyi icin ayri bir oda ve ekstra bir oda diyerek vaat vermistir fakat gunumuzde halen bircok insan Hruscovkalarda yasamaya devam etmektedir Hruscovka standart modelleri planlanmis 25 yillik omurleri bicilen yikilacak seriler snosimye serii ve henuz yikilmayacaklar olan seriler nesnosimye serii diye bir siniflandirma yapmislardir Bu ayrim sonucu 2017 yilinda Moskova da yikilabilir Hruscovkalarin yikilarak yerine daha yuksek yogunluklu binalar yapilmasi kararlastirilmistir Moskova da ru 15 yil icinde 5000 den fazla binanin yenilenmesini kapsamaktadir Kaynakca Smith S A 2017 The Oxford handbook of the history of communism Oxford Oxford University Press ISBN 978 0198779414 Lovell Stephen 2009 The Soviet Union a very short introduction Oxford Oxford University Press ISBN 978 0199238484 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Hruscovka ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir The Ukrainian Observer The St Petersburg Times