Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abide-i Hürriyet (Osmanlıca: آبدۂ حريت) diğer adıyla Hürriyet-i Ebediye Abidesi, 31 Mart Vakası'nda ölenlerin anısını yaşatmak üzere İstanbul'un Şişli ilçesinde Hürriyet-i Ebediye Tepesi'ne 1909-1911 yılları arasında inşa edilmiş olan anıt.
| Abide-i Hürriyet آبدۂ حريت | |
|---|---|
| Hürriyet-i Ebediye Abidesi | |
 | |
| Sınıflandırma | Abide |
| Devlet | Türkiye |
| Şehir | İstanbul |
| İlçe | Şişli |
| Kuruluş tarihi | 23 Temmuz 1911 |
| İnternet sitesi
| |
İstanbul’da Osmanlı döneminde inşa edilmiş ilk ulusal anıttır. Osmanlı’daki özgürlük hareketinin bir sembolü olan anıt, havaya atış yapan bir top şeklindedir. Altı, üçgen biçiminde bir mescididir. Etrafı, 31 Mart Vakası’nda öldürülmüş 71 asker ile İttihat ve Terakki hareketinin önde gelen isimlerinden daha sonraki yıllarda buraya defnedilenlerin mezarlarının yer aldığı bir mezarlıktır. Sadrazam ve Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa Türbesi ile Mithat Paşa, Talat Paşa ve Enver Paşa’nın mezarları bu anıtın çevresindeki mezarlardandır.
Anıt, I. Ulusal Mimarlık Akımı'nın tanınmış mimarlarından Mimar Muzaffer Bey tarafından tasarlanmış; açılışı Meşrutiyet’in ilanının üçüncü yıldönömü olan 23 Temmuz 1911’de gerçekleşmiştir.
1990 yılında anıtı simgeleyen bir amblem Şişli Belediyesinin logosu olarak kabul edilmiştir.
Tarihçe
31 Mart Vakası’nda hayatını kaybeden üçü subay 71 asker isyanın bastırılmasından sonra “Hürriyet Şehidi” ilan edilerek 26 Nisan’da düzenlenen büyük bir cenaze töreni ile Şişli’nin en yüksek tepesine defnedilmişlerdi. II. Mehmet'in İstanbul'u kuşatması sırasında otağını kurduğu yerlerden biri olduğu düşünülen tepeye “Hürriyet-i Ebediye Tepesi” adı verildi. Bu tepede şehitlerin ve Osmanlı meşrutiyetinin anısını cisimleştirecek bir anıt dikilmesi kararlaştırıldı.
Sultan V. Mehmet Reşad’ın himayesinde çalışacak bir Âbide-i Hürriyet Komisyonu oluşturuldu ve bu komisyon tarafından bir proje yarışması düzenlendi. Devrin önde gelen mimarlarının katıldığı yarışmayı Mimar Muzaffer Bey'in projesi kazandı. Abide için gerekli tutar halkın gönüllü bağışlarıyla elde edildi.
İkinci Meşrutiyet'in birinci yıl dönümünde, 23 Temmuz 1909 tarihinde yapılan İyd-i Millî kutlamaları sırasında anıtın temeli atıldı. Temeli padişah V. Mehmet tarafından şu sözlerle atıldı: "...değil bir taş koymak mümkün olsa idi de bu abideyi kendi başıma inşâ etse idim yine de şühedânın hakkını tamamen edâ edemezdim. (Tanin, no:321, 12 Temmuz 1325).
Meşrutiyet’in ilanının üçüncü yıldönümü olan 23 Temmuz 1911’de ise bazı hanedan üyelerinin, askeri ve mülki erkanın huzurunda Bakanlar Kurulu tarafından açılışı yapıldı. Açılışta Harbiye Nazırı Enver Paşa ile Seryaver Paşa hazır bulunmuştur. Eserin mimarı Muzaffer Bey bir sanayi madalyası ile ödüllendirilmiştir.
31 Mart ayaklanmasının bastırılmasında önemli roller üstlenen Mahmut Şevket Paşa'nn 11 Haziran 1913 günü suikast sonucu öldürülmesinden sonra türbesi Abide-i Hürriyet Anıtı yanında inşa edilmiştir. Bu olay, anıtın bir İttihatçı mezarlığına dönüştürülmesinin önünü açtı. 1921'de Berlin'de suikast sonucu öldürülen Talat Paşa'nın 1943'te Türkiye'ye getirilen cenazesi Mahmut Şevket Paşa'dan sonra Abide-i Hürriyet Meydanı'na getirilen ikinci cenaze olmuş ve onu başka cenazeler izlemiştir.
Abide-i Hürriyet Meydanın'na defnedilen İttihatçılar, defin sırasına göre şöyledir :
- Sadrazam Mahmut Şevket Paşa (1856-1913), birlikte şehit olan koruması Kazım Ağa ve Yaveri İbrahim Efendi.
- Sadrazam Talat Paşa (1874-1921. Ölümü ve ilk defni: Berlin. Yeniden defni: 25 Şubat 1943)
- Milletvekili (6. ve 7. Dönem) Atıf Kamçıl (1884-1947)
- Sadrazam Mithat Paşa (1822-1884. Ölümü ve ilk defni: Taif,Suudi Arabistan. Yeniden defni: 26 Haziran 1951)
- Milletvekili (1., 5.,6. 7. Dönem) Eyüp Sabri Akgöl (1884-1953)
- Milletvekili (3.Dönem) Mithat Şükrü Bleda (1874-1956)
- Harbiye Nazırı Enver Paşa (1881-1922. Ölümü ve ilk defni: Çeğen, Tacikistan. Yeniden defni: 4 Ağustos 1996)
Mimarisi
Üzerine inşa edildiği arazinin üçgen bir arazi olması nedeniyle, Mimar Muzaffer Bey projeyi üçgenler geometrisi olarak tasarlamıştır. Havaya atış yapan bir top şeklindeki anıt, köşeleri pahlanmış bir eşkenar üçgen plato üzerindedir. Buradaki pahlanmış köşelerden üç yöne yönelik geniş merdivenler ile üçgen biçimindeki zemine ulaşılmaktadır. Zeminin giriş yönünde küçük bir taç kapıya vardır; üzerinde "Makber-i Şuhedâ-i Hürriyet" yazılı kitabe bulunur.
Anıtın üç yüzeyine 31 Mart Şehitleri'nin isimleri altıgen mühürler içerisine oyularak işlenmiştir. Gövdenin ön yüzünde Sultan V. Mehmed Reşad’ın tuğrası, diğerlerinde de “Tarih-i İstirdâd-ı Meşrutiyet 12 Temmuz 1325” yazısını içeren kitabeler yerleştirilmiştir.
Anıtın üçgen planlı mahzen kısmına 18 basamakla inilir. Mermer bir kapından girilen bu kısım bir mescididir; mihrap duvarının içinde şehit askerlerin lahitleri bulunur. Mescidin içindeki yazılar Mızıka-ı Hümayun İmamı Hattat Hacı Hasan Sabri Efendi'nin kaleminden çıkmıştır.
Galeri
-
![image]()
Mahmut Şevket Paşa türbesi -
![image]()
Talat Paşa mezarı -
![image]()
Mithat Paşa mezarı -
![image]()
Eyüp Sabri Akgöl mezarı -
![image]()
Enver Paşa mezarı
Kaynakça
- ^ Belge, Murat (2000). İstanbul Gezi Rehberi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. s.252.
- ^ . belediyehabercisi.blogspot.com.tr. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
- ^ . istanbulistanbulolali.com. Istanbulistanbulolali.com, 22 Nisan 2015. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
- ^ . 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
- ^ Yalçın, Soner. "Osmanlı'nın Anıtkabir'i Abide-i Hürriyet'ti". 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
- ^ a b c d Yamak, Sanem (Mart 2008). . İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi. s. 9. 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
- ^ Bulut, Mustafa. "Ölümünün 100. Yılında Mahmut Şevket Paşa'nın Türbesi". Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
- ^ Bozkurt, Mehmet. . 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
- ^ Kürköüoğlu, Feza. . 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016.
- ^ . 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015.
- ^ Koçu, Reşad Ekrem. "Abide-i Hürriyet Mescidi".
| Wikimedia Commons'ta Âbide-i Hürriyet ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abide i Hurriyet Osmanlica آبدۂ حريت diger adiyla Hurriyet i Ebediye Abidesi 31 Mart Vakasi nda olenlerin anisini yasatmak uzere Istanbul un Sisli ilcesinde Hurriyet i Ebediye Tepesi ne 1909 1911 yillari arasinda insa edilmis olan anit Abide i Hurriyet آبدۂ حريتHurriyet i Ebediye AbidesiSiniflandirma AbideDevlet TurkiyeSehir IstanbulIlce SisliKurulus tarihi 23 Temmuz 1911 1911 Temmuz 23 Internet sitesiAgustos 1909 tarihli Resimli Kitab dergisinde Abide i Hurriyet Tepesi nde resmi gecit Istanbul da Osmanli doneminde insa edilmis ilk ulusal anittir Osmanli daki ozgurluk hareketinin bir sembolu olan anit havaya atis yapan bir top seklindedir Alti ucgen biciminde bir mescididir Etrafi 31 Mart Vakasi nda oldurulmus 71 asker ile Ittihat ve Terakki hareketinin onde gelen isimlerinden daha sonraki yillarda buraya defnedilenlerin mezarlarinin yer aldigi bir mezarliktir Sadrazam ve Harbiye Naziri Mahmut Sevket Pasa Turbesi ile Mithat Pasa Talat Pasa ve Enver Pasa nin mezarlari bu anitin cevresindeki mezarlardandir Anit I Ulusal Mimarlik Akimi nin taninmis mimarlarindan Mimar Muzaffer Bey tarafindan tasarlanmis acilisi Mesrutiyet in ilaninin ucuncu yildonomu olan 23 Temmuz 1911 de gerceklesmistir 1990 yilinda aniti simgeleyen bir amblem Sisli Belediyesinin logosu olarak kabul edilmistir Tarihce31 Mart Vakasi nda hayatini kaybeden ucu subay 71 asker isyanin bastirilmasindan sonra Hurriyet Sehidi ilan edilerek 26 Nisan da duzenlenen buyuk bir cenaze toreni ile Sisli nin en yuksek tepesine defnedilmislerdi II Mehmet in Istanbul u kusatmasi sirasinda otagini kurdugu yerlerden biri oldugu dusunulen tepeye Hurriyet i Ebediye Tepesi adi verildi Bu tepede sehitlerin ve Osmanli mesrutiyetinin anisini cisimlestirecek bir anit dikilmesi kararlastirildi Sultan V Mehmet Resad in himayesinde calisacak bir Abide i Hurriyet Komisyonu olusturuldu ve bu komisyon tarafindan bir proje yarismasi duzenlendi Devrin onde gelen mimarlarinin katildigi yarismayi Mimar Muzaffer Bey in projesi kazandi Abide icin gerekli tutar halkin gonullu bagislariyla elde edildi Ikinci Mesrutiyet in birinci yil donumunde 23 Temmuz 1909 tarihinde yapilan Iyd i Milli kutlamalari sirasinda anitin temeli atildi Temeli padisah V Mehmet tarafindan su sozlerle atildi degil bir tas koymak mumkun olsa idi de bu abideyi kendi basima insa etse idim yine de suhedanin hakkini tamamen eda edemezdim Tanin no 321 12 Temmuz 1325 Bir Osmanli posta pulunun uzerinde yer alan Abide i Hurriyet aniti Mesrutiyet in ilaninin ucuncu yildonumu olan 23 Temmuz 1911 de ise bazi hanedan uyelerinin askeri ve mulki erkanin huzurunda Bakanlar Kurulu tarafindan acilisi yapildi Acilista Harbiye Naziri Enver Pasa ile Seryaver Pasa hazir bulunmustur Eserin mimari Muzaffer Bey bir sanayi madalyasi ile odullendirilmistir 31 Mart ayaklanmasinin bastirilmasinda onemli roller ustlenen Mahmut Sevket Pasa nn 11 Haziran 1913 gunu suikast sonucu oldurulmesinden sonra turbesi Abide i Hurriyet Aniti yaninda insa edilmistir Bu olay anitin bir Ittihatci mezarligina donusturulmesinin onunu acti 1921 de Berlin de suikast sonucu oldurulen Talat Pasa nin 1943 te Turkiye ye getirilen cenazesi Mahmut Sevket Pasa dan sonra Abide i Hurriyet Meydani na getirilen ikinci cenaze olmus ve onu baska cenazeler izlemistir Abide i Hurriyet Meydanin na defnedilen Ittihatcilar defin sirasina gore soyledir Sadrazam Mahmut Sevket Pasa 1856 1913 birlikte sehit olan korumasi Kazim Aga ve Yaveri Ibrahim Efendi Sadrazam Talat Pasa 1874 1921 Olumu ve ilk defni Berlin Yeniden defni 25 Subat 1943 Milletvekili 6 ve 7 Donem Atif Kamcil 1884 1947 Sadrazam Mithat Pasa 1822 1884 Olumu ve ilk defni Taif Suudi Arabistan Yeniden defni 26 Haziran 1951 Milletvekili 1 5 6 7 Donem Eyup Sabri Akgol 1884 1953 Milletvekili 3 Donem Mithat Sukru Bleda 1874 1956 Harbiye Naziri Enver Pasa 1881 1922 Olumu ve ilk defni Cegen Tacikistan Yeniden defni 4 Agustos 1996 MimarisiUzerine insa edildigi arazinin ucgen bir arazi olmasi nedeniyle Mimar Muzaffer Bey projeyi ucgenler geometrisi olarak tasarlamistir Havaya atis yapan bir top seklindeki anit koseleri pahlanmis bir eskenar ucgen plato uzerindedir Buradaki pahlanmis koselerden uc yone yonelik genis merdivenler ile ucgen bicimindeki zemine ulasilmaktadir Zeminin giris yonunde kucuk bir tac kapiya vardir uzerinde Makber i Suheda i Hurriyet yazili kitabe bulunur Anitin uc yuzeyine 31 Mart Sehitleri nin isimleri altigen muhurler icerisine oyularak islenmistir Govdenin on yuzunde Sultan V Mehmed Resad in tugrasi digerlerinde de Tarih i Istirdad i Mesrutiyet 12 Temmuz 1325 yazisini iceren kitabeler yerlestirilmistir Anitin ucgen planli mahzen kismina 18 basamakla inilir Mermer bir kapindan girilen bu kisim bir mescididir mihrap duvarinin icinde sehit askerlerin lahitleri bulunur Mescidin icindeki yazilar Mizika i Humayun Imami Hattat Haci Hasan Sabri Efendi nin kaleminden cikmistir GaleriMahmut Sevket Pasa turbesi Talat Pasa mezari Mithat Pasa mezari Eyup Sabri Akgol mezari Enver Pasa mezariKaynakca Belge Murat 2000 Istanbul Gezi Rehberi Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 002 2 s 252 belediyehabercisi blogspot com tr 24 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Subat 2016 istanbulistanbulolali com Istanbulistanbulolali com 22 Nisan 2015 24 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2016 24 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2016 Yalcin Soner Osmanli nin Anitkabir i Abide i Hurriyet ti 14 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2016 a b c d Yamak Sanem Mart 2008 Istanbul Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi Dergisi s 9 26 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2016 Bulut Mustafa Olumunun 100 Yilinda Mahmut Sevket Pasa nin Turbesi Erisim tarihi 15 Subat 2016 Bozkurt Mehmet 15 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2016 Kurkouoglu Feza 24 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2016 24 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2015 Kocu Resad Ekrem Abide i Hurriyet Mescidi erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Wikimedia Commons ta Abide i Hurriyet ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir