Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet (1883, Gazze - 2 Nisan 1958, Ankara), Türk asker, yazar ve siyasetçi.
Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet 1320-P. 5 | |
---|---|
Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet | |
Doğum | 1883 Gazze (İstanbul kayıtlı) |
Ölüm | Nisan 1958 (1955-1956 yaşlarında) Ankara |
Bağlılığı | Osmanlı (1904-1921) Türkiye (1921-1932) |
Hizmet yılları | 1904-1932 |
Rütbesi | Ferik |
Komutası | Mackensen Ordu Grubu Delegasyonu, 14. Kolordu Kurmay Başkanı, Yıldırım Orduları Grubu Kurmay Başkan Yardımcısı, 4. Ordu Kurmay Başkanı, 8. Ordu Kurmay Başkanı, 46. Tümen, 9. Ordu Kurmay Başkanı, 2. Ordu Kurmay Başkanı, Genelkurmay 3. bölümü, Askeri Tarih Konseyi Başkanı, Bern Askeri Ataşesi 7. Tümen, 2. Ordu Kurmay Başkanı, 1. Tümen, Genelkurmay Harekâtlar Bölümü Başkanı, 7. Tümen, İzmir Müstahkem Mevkii Komutanlığı |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Ödülleri | |
Sonraki işi | Yazar |
Öğrenim ve Balkan Savaşları
1883 yılında Kayseri'nin Erkilet nahiyesinden Gazze Redif Taburu Kumandanı Binbaşı Emiroğlu Halil Bey ile Şuşa doğumlu Azeri Şefika hanımın oğlu olarak Gazze'de dünyaya geldi.
1901 yılında Bursa Askeri Lisesinden mezun olduktan sonra Harp Okuluna girip 1904 yılında beşincilikle Teğmen olarak mezun oldu. Akabinde Erkân-ı Harbiye Mektebi'ne girip 1905'te üsteğmenliğe yükseldi. 1907 yılında Kurmay Yüzbaşı olarak Erkân-ı Harp okulunu bitirdikten sonra kurmay stajı için 2. Ordu emrine verildi. 1908 yılında 21. Fırka Kurmay Başkanlığına atandı. 1909'da Kolağası rütbesine terfi ederek İstanbul'da Genelkurmay 2. Şubeye atandı. 1910-1912 yılları arasında Almanya'da öğrenim gördü. 6 Eylül 1912 tarihinde Şark Ordusu Harekât şubesine, 22 Kasım 1912 tarihinde Çatalca Ordusu Menzil Müfettişliği Kurmaylığına atandı.
9 Ekim 1913 tarihinde Harp Okulu Tabiye Öğretmenliğine, 2 Aralık 1913 tarihinde Genelkurmay 1. şubesine, 26 Aralık 1913 tarihinde 5. Kolordu Kurmay Başkanlığına atandı.
I. Dünya Savaşı
5. Kolordu ile 27 Haziran 1915 tarihinde Çanakkale Seddülbahir cephesine, 3 Temmuz 1915 tarihinde 14. Kolordu Kurmay Başkanlığına getirildi. 9 Ekim 1915 tarihinde Sırbistan'da bulunan Makenzen Ordular Grubu karargâhına delege olarak gönderildi.
1 Mart 1917 tarihinde Kaymakam rütbesine terfi etti. 22 Nisan 1917 tarihinde 20. Kolordu Kurmay Başkanlığına, 1 Temmuz 1917 tarihinde Yıldırım Ordular Grubu Kurmay Başkan Yardımcılığına getirildi. 26 Ocak 1918 - 25 Mart 1918 tarihleri arasında 4. ve 8. Orduların Kurmay Başkanlıklarına getirildi. 26 Mart 1918 tarihinde 46. Tümen Komutanlığına, 8 Haziran 1918 tarihinde 9. Ordu Kurmay Başkanlığına, 2 Ağustos 1919 tarihinde 2. Ordu Kurmay Başkanlığına atandı.
Bern askeri ataşeliği ve Kurtuluş Savaşı
10 Ocak 1919 tarihinde Harp Akademisi Tabiye Öğretmenliği, 23 Haziran 1920 tarihinde Genelkurmay 3. Şube Müdürlüğüne getirildi. 3 Ağustos 1921 tarihinde İsviçre'ye Bern Ateşemiliterliğine gönderildi. Ancak Ankara'dan Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan çağrı üzerine İstiklâl Savaşında Sakarya Savaşı'na katılmak üzere 7 Eylül 1921 tarihinde İnebolu'ya, 15 Eylül 1921 tarihinde de Ankara'ya vardı.
16 Eylül 1921 tarihinden 1 Aralık 1921 tarihine kadar 7. Tümen Komutanlığı, 1 Aralık 1921 tarihinden 24 Ekim 1922 tarihine kadar da 2. Ordu Kurmay Başkanlığı görevleriyle Türk Kurtuluş Savaşı'nda görev aldı.
Büyük Taarruz'da 2. Ordu'nun kurmay Başkanı olarak görev yaptı. Savaştan sonra Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. 1926'da Mirliva, 1928 yılında Ferik rütbesine terfi etti. 1932 yılında emekliye ayrıldı.
Yazarlık
Emekliliğinden sonra Cumhuriyet gazetesi ve Çınaraltı dergisinde yayımlanan milliyetçi, anti-komünist ve Alman yanlısı yazılarıyla gündeme geldi. Yazılarında "esir Türkler" konusunu işledi, Türk milliyetçiliği ile Turancılığı eşitledi, Türkiye'deki azınlıklara karşı şiddetli bir dil kullandı.
1941 ve 1942 yıllarında Almanya büyükelçisi Franz von Papen ile Türkiye'nin Almanya tarafında savaşa girmesine ilişkin bir dizi görüşmede bulundu. Türk tarafında emekli generaller Nuri Killigil ve Ali Fuad Erden'in de katıldığı bu görüşmelerin Türk hükûmetinin bilgisiyle yapılıp yapılmadığı konusu henüz açıklığa kavuşmamıştır.
1941 yılında, evvelce tanıştığı ve II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde Alman Ordular Grubu Komutanı olan Mareşal Fedor von Bock'un davetlisi olarak Kırım'ı ziyaret etti. Daha sonra Adolf Hitler'i, kendisinden önce sadece müttefiklerinin girebildiği ve operasyonların yürütüldüğü karargahında ziyaret edip Doğu Cephesi'nin durumu hakkında Führer tarafından bizzat bilgilendirildi. Gezi izlenimlerini Şark Cephesinde Gördüklerim adlı kitabında yayımladı. 1943 yılında 'ın yazdığı En Büyük Tehlike adlı kitapta Alman ajanı olmakla suçlandı.
1948 yılında yayımlanmaya başlayan Yeni Bozkurt dergisinde "esir Türklerin" kurtuluşu konusunu ele alan yazılar yazdı. 1958 yılında Ankara'da öldü. Ankara daki Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedildi.
Kitapları
- Yıldırım, İstanbul, 1921.
- Büyük Harpte Tank Muharebesi
- Seferî Karargâhlarda Kurmay Görevleri, İstanbul, 1921.
- Erkan-ı Harbiyye Meslek, Vezaif ve Teşkilatı, Tarihi ve İlmî Tetkikat, İstanbul, 1924.
- Dağda Harp Hareketleri hakkında bir Tetkik, İstanbul 1926. (Maurice Abadie)
- Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet Paşa'nın Avrupa'da tetkik seyahatlerine ait rapora zeyl, Ankara, 1927.
- Harp Albümü, İstanbul Cumhuriyet Basımevi.
- Şark Cephesinde Gördüklerim, Hilmi Kitabevi, İstanbul, 1943.
- 2. Cihan Harbi ve Türkiye, Giriş: Harbin Avrupa'da Doğurduğu Pürüzlü Meseleler, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1945.
Kaynakça
- ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 216.
- ^ . 19 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2018.
- ^ Jacob Landau, Pan-Turkism, London 1981, s. 113.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huseyin Husnu Emir Erkilet 1883 Gazze 2 Nisan 1958 Ankara Turk asker yazar ve siyasetci Huseyin Husnu Emir Erkilet 1320 P 5Huseyin Husnu Emir ErkiletDogum1883 Gazze Istanbul kayitli OlumNisan 1958 1955 1956 yaslarinda AnkaraBagliligi Osmanli 1904 1921 Turkiye 1921 1932 Hizmet yillari1904 1932RutbesiFerikKomutasiMackensen Ordu Grubu Delegasyonu 14 Kolordu Kurmay Baskani Yildirim Ordulari Grubu Kurmay Baskan Yardimcisi 4 Ordu Kurmay Baskani 8 Ordu Kurmay Baskani 46 Tumen 9 Ordu Kurmay Baskani 2 Ordu Kurmay Baskani Genelkurmay 3 bolumu Askeri Tarih Konseyi Baskani Bern Askeri Atasesi 7 Tumen 2 Ordu Kurmay Baskani 1 Tumen Genelkurmay Harekatlar Bolumu Baskani 7 Tumen Izmir Mustahkem Mevkii KomutanligiCatisma savaslariBalkan Savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus SavasiOdulleriSonraki isiYazarOgrenim ve Balkan Savaslari1883 yilinda Kayseri nin Erkilet nahiyesinden Gazze Redif Taburu Kumandani Binbasi Emiroglu Halil Bey ile Susa dogumlu Azeri Sefika hanimin oglu olarak Gazze de dunyaya geldi 1901 yilinda Bursa Askeri Lisesinden mezun olduktan sonra Harp Okuluna girip 1904 yilinda besincilikle Tegmen olarak mezun oldu Akabinde Erkan i Harbiye Mektebi ne girip 1905 te ustegmenlige yukseldi 1907 yilinda Kurmay Yuzbasi olarak Erkan i Harp okulunu bitirdikten sonra kurmay staji icin 2 Ordu emrine verildi 1908 yilinda 21 Firka Kurmay Baskanligina atandi 1909 da Kolagasi rutbesine terfi ederek Istanbul da Genelkurmay 2 Subeye atandi 1910 1912 yillari arasinda Almanya da ogrenim gordu 6 Eylul 1912 tarihinde Sark Ordusu Harekat subesine 22 Kasim 1912 tarihinde Catalca Ordusu Menzil Mufettisligi Kurmayligina atandi 9 Ekim 1913 tarihinde Harp Okulu Tabiye Ogretmenligine 2 Aralik 1913 tarihinde Genelkurmay 1 subesine 26 Aralik 1913 tarihinde 5 Kolordu Kurmay Baskanligina atandi I Dunya Savasi5 Kolordu ile 27 Haziran 1915 tarihinde Canakkale Seddulbahir cephesine 3 Temmuz 1915 tarihinde 14 Kolordu Kurmay Baskanligina getirildi 9 Ekim 1915 tarihinde Sirbistan da bulunan Makenzen Ordular Grubu karargahina delege olarak gonderildi 1 Mart 1917 tarihinde Kaymakam rutbesine terfi etti 22 Nisan 1917 tarihinde 20 Kolordu Kurmay Baskanligina 1 Temmuz 1917 tarihinde Yildirim Ordular Grubu Kurmay Baskan Yardimciligina getirildi 26 Ocak 1918 25 Mart 1918 tarihleri arasinda 4 ve 8 Ordularin Kurmay Baskanliklarina getirildi 26 Mart 1918 tarihinde 46 Tumen Komutanligina 8 Haziran 1918 tarihinde 9 Ordu Kurmay Baskanligina 2 Agustos 1919 tarihinde 2 Ordu Kurmay Baskanligina atandi Bern askeri ataseligi ve Kurtulus Savasi10 Ocak 1919 tarihinde Harp Akademisi Tabiye Ogretmenligi 23 Haziran 1920 tarihinde Genelkurmay 3 Sube Mudurlugune getirildi 3 Agustos 1921 tarihinde Isvicre ye Bern Atesemiliterligine gonderildi Ancak Ankara dan Genelkurmay Baskanligi ndan yapilan cagri uzerine Istiklal Savasinda Sakarya Savasi na katilmak uzere 7 Eylul 1921 tarihinde Inebolu ya 15 Eylul 1921 tarihinde de Ankara ya vardi 16 Eylul 1921 tarihinden 1 Aralik 1921 tarihine kadar 7 Tumen Komutanligi 1 Aralik 1921 tarihinden 24 Ekim 1922 tarihine kadar da 2 Ordu Kurmay Baskanligi gorevleriyle Turk Kurtulus Savasi nda gorev aldi Buyuk Taarruz da 2 Ordu nun kurmay Baskani olarak gorev yapti Savastan sonra Kirmizi seritli Istiklal Madalyasi ile taltif edildi 1926 da Mirliva 1928 yilinda Ferik rutbesine terfi etti 1932 yilinda emekliye ayrildi YazarlikErkilet sagdan ikinci ve Ali Fuad Erden soldan ikinci Dogu Cephesinde 31 Ekim 1941 Emekliliginden sonra Cumhuriyet gazetesi ve Cinaralti dergisinde yayimlanan milliyetci anti komunist ve Alman yanlisi yazilariyla gundeme geldi Yazilarinda esir Turkler konusunu isledi Turk milliyetciligi ile Turanciligi esitledi Turkiye deki azinliklara karsi siddetli bir dil kullandi 1941 ve 1942 yillarinda Almanya buyukelcisi Franz von Papen ile Turkiye nin Almanya tarafinda savasa girmesine iliskin bir dizi gorusmede bulundu Turk tarafinda emekli generaller Nuri Killigil ve Ali Fuad Erden in de katildigi bu gorusmelerin Turk hukumetinin bilgisiyle yapilip yapilmadigi konusu henuz acikliga kavusmamistir 1941 yilinda evvelce tanistigi ve II Dunya Savasi sirasinda Dogu Cephesi nde Alman Ordular Grubu Komutani olan Maresal Fedor von Bock un davetlisi olarak Kirim i ziyaret etti Daha sonra Adolf Hitler i kendisinden once sadece muttefiklerinin girebildigi ve operasyonlarin yurutuldugu karargahinda ziyaret edip Dogu Cephesi nin durumu hakkinda Fuhrer tarafindan bizzat bilgilendirildi Gezi izlenimlerini Sark Cephesinde Gorduklerim adli kitabinda yayimladi 1943 yilinda in yazdigi En Buyuk Tehlike adli kitapta Alman ajani olmakla suclandi 1948 yilinda yayimlanmaya baslayan Yeni Bozkurt dergisinde esir Turklerin kurtulusu konusunu ele alan yazilar yazdi 1958 yilinda Ankara da oldu Ankara daki Cebeci Asri Mezarligi na defnedildi KitaplariYildirim Istanbul 1921 Buyuk Harpte Tank Muharebesi Seferi Karargahlarda Kurmay Gorevleri Istanbul 1921 Erkan i Harbiyye Meslek Vezaif ve Teskilati Tarihi ve Ilmi Tetkikat Istanbul 1924 Dagda Harp Hareketleri hakkinda bir Tetkik Istanbul 1926 Maurice Abadie Huseyin Husnu Emir Erkilet Pasa nin Avrupa da tetkik seyahatlerine ait rapora zeyl Ankara 1927 Harp Albumu Istanbul Cumhuriyet Basimevi Sark Cephesinde Gorduklerim Hilmi Kitabevi Istanbul 1943 2 Cihan Harbi ve Turkiye Giris Harbin Avrupa da Dogurdugu Puruzlu Meseleler Inkilap Kitabevi Istanbul 1945 Kaynakca T C Genelkurmay Harp Tarihi Baskanligi Yayinlari Turk Istiklal Harbine Katilan Tumen ve Daha Ust Kademelerdeki Komutanlarin Biyografileri Genelkurmay Baskanligi Basimevi Ankara 1972 s 216 19 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Agustos 2018 Jacob Landau Pan Turkism London 1981 s 113