Hırvatistan Savaşı ya da Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı, 1991-1995 yılları arasında Yugoslavya'dan bağımsızlığını ilan etmiş Hırvat hükûmetine bağlı birliklerle Sırp kontrolü altındaki Yugoslav Halk Ordusu (JNA) ve yerel Sırp güçleri arasında gerçekleşen savaş. JNA Hırvatistan'daki operasyonlarını 1992 yılında bitirdi. Hırvat kaynaklarında Domovinski rat (Anavatan Savaşı) olarak adlandırılan bu savaş Sırp kaynaklarında genellikle Rat u Hrvatskoj (Hırvatistan Savaşı) olarak geçer.
1991-1995 Hırvatistan Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Yugoslavya’nın dağılması | |||||||
1981 yılı sayımına göre Sırpların dağılımını gösteren harita | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Hırvatistan Ordusu NATO | Yugoslavya Halk Ordusu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Franjo Tuđman | Fikret Abdiç | ||||||
Kayıplar | |||||||
Hırvat kaynaklara göre: Uluslararası kaynaklar:
| Sırp kaynaklarına göre:
AB kaynaklarına göre
|
Hırvatistan milliyetçi lider Franjo Tuđman önderliğinde 25 Haziran 1991'de ayaklanarak bağımsız olduğunu iddia etti. Bunun üzerine federal Yugoslav güçleri anında müdahale ettiler.
Savaşın gelişimi
Bağımsızlığını ilan eden Hırvatlara karşı federal güçler tam anlamıyla bir savaş başlattılar. Sahil açıklarındaki Yugoslav gemileri, Hırvatistan'daki hedeflere bombardıman yaparken, Hırvat kuvvetleri federal kışlaları muhakeme altına aldılar, erzak teminini engellediler. Kuşatma altındaki askerler çevredeki bölgeleri rastgele bombardımana tuttular. 1991'de Sırplar, Hırvatistan nüfusunun sekizde birini oluşturuyordu. Federasyon kuvvetlerinin kışkırttıkları Sırp paramiliter güçler kitle imhasına başladılar.
Ocak 1992'de BM önderliğinde bir ateşkes imzalandı. Fakat bundan önce 10.000'den fazla insan ölmüş 14 anlaşma da bozulmuştu.
Krayina
Barış süreci devam ederken Sırplar Krajina adı altında kendi cumhuriyetlerini kurdular. Fakat bu topraklar 1991'de ellerinden çıktı. Temmuz 1992'de Dubrovnik'in Sırp paramiliterler tarafından üç yıl top ateşine tutulması barış çabalarını fiyaskoyla sonuçlandırdı.
1 Mayıs 1995'te Hırvatlar Batı Slavonya'nın bir bölgesine saldırdılar ve oradaki 2.000 kişinin öldürüldü ve 30.000'den fazla Sırp'ı sınır dışı ettiler. Sırplar bunun üzerine Zagreb'e güdümlü mermiler gönderdiler ve şehrin tam merkezinde birkaç insanın ölmesine sebep oldular.
4 Ağustos 1995'te Hırvatlar Knin Krayinası'nın bir bölgesine saldırdılar. Sırpların misillemeleri Hırvatları engellemedi. Fırtına Harekâtı sonucunda 2.650 Sırp’ın öldürüldüğü veya kayıplara karıştığı, yaklaşık 250 bininin ise vatan topraklarından sürüldüğü belirtiliyor.
Savaşın Sonucu
Savaş Sırpların geri çekilmesi ve diğer ülkelerin de araya girmesiyle barışla sonlandı. Hırvatistan bağımsızlığını ilan etti.
Başlıca Olaylar
Tarih | Olay |
31 Mart 1991 | |
2 Mayıs 1991 | |
Eylül 1991 | başladı |
14 - 19 Eylül 1991 | |
1 Ekim 1991 | |
5 Ekim 1991 | Hırvat genel taarruzu |
7 Ekim 1991 | JNA Hırvat binalarını bombardımana tutuyor |
10 Ekim 1991 | |
16 - 18 Ekim 1991 | |
20 Ekim 1991 | |
31 Ekim 1991 - 4 Kasım 1991 | |
18 Kasım 1991 | biter, |
18 Kasım 1991 | |
12 Aralık 1991 - 3 Ocak 1992 | |
13 Aralık 1991 | |
21 Şubat 1992 | |
22 Ocak 1993 | Maslenica Operasyonu |
9 - 17 Eylül 1993 | |
1 - 3 Mayıs 1995 | Bljesak Operasyonu |
4 - 7 Ağustos 1995 | Fırtına Harekâtı |
Konuyla ilgili yayınlar
- Barić, Nikica: Srpska pobuna u Hrvatskoj 1990.-1995., Golden marketing. Tehnička knjiga, Zagreb, 2005.
- Silber, Laura and Little, Allan (1997). Yugoslavia : Death of a Nation. Penguin. . Accompanies the BBC series of the same title/
- Zimmermann, Warren, ed. (1999). War in the Balkans: A Foreign Affairs Reader, Council on Foreign Relations Press (June). .
- RSK, Vrhovni savjet odbrane, Knin, 4. avgust 1995., 16.45 časova, Broj 2-3113-1/95. Faksimil ovog dokumenta objavljen je u/The faximile of this document was published in: Rade Bulat "Srbi nepoželjni u Hrvatskoj", Naš glas (Zagreb), br. 8.-9., septembar 1995., p. 90.-96. (faksimil je objavljen na stranici 93./the faximile is on the page 93.).
Vrhovni savjet odbrane RSK (The Supreme Council of Defense of Republic of Serb Krajina) brought a decision 4. August 1995 in 16.45. This decision was signed by Milan Martić and later verified in Glavni štab SVK (Headquarters of Republic of Serb Krajina Army) in 17.20.
- RSK, Republički štab Civilne zaštite, Broj: Pov. 01-82/95., Knin, 02.08.1995., HDA, Dokumentacija RSK, kut. 265
- RSK, Republički štab Civilne zaštite, Broj: Pov. 01-83/95., Knin, 02.08.1995., Pripreme za evakuaciju materijalnih, kulturnih i drugih dobara (The preparations for the evacuation of material, cultural and other goods), HDA, Dokumentacija RSK, kut. 265
- Drago Kovačević, "Kavez - Krajina u dogovorenom ratu", Beograd 2003., p. 93.-94.
(Note: Drago Kovačević was during the existence of so-called RSK the minister of informing and the mayor of Knin, the capitol of self-proclaimed state)
- Milisav Sekulić, "Knin je pao u Beogradu", Bad Vilbel 2001., p. 171.-246., p. 179.
(Note: Milisav Sekulić was a high military officer of "Srpska vojska Krajine" (Republic of Serb Krajina Army). Book review 17 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Marko Vrcelj, "Rat za Srpsku Krajinu 1991-95", Beograd 2002., p. 212.-222.
Notlar
- ^ Marko Attila Hoare (Nisan 2008). (PDF). Kingston University. 12 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2011.
- ^ Meštrović, Stjepan Gabriel (1996). . Routledge. s. 79. ISBN . 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011.
- ^ Savaş Sözlüğü, George Childs Kohn, sf:294
- ^ http://www.arhiva.serbia.sr.gov.yu/news/2000-08/07/20159.html []
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Hırvatistan Savaşı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- . United Nations Commission of Experts (28 December 1994).
- Yugoslavia: Torture and deliberate and arbitrary killings in war zones9 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi A report by Amnesty International
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hirvatistan Savasi ya da Hirvatistan Bagimsizlik Savasi 1991 1995 yillari arasinda Yugoslavya dan bagimsizligini ilan etmis Hirvat hukumetine bagli birliklerle Sirp kontrolu altindaki Yugoslav Halk Ordusu JNA ve yerel Sirp gucleri arasinda gerceklesen savas JNA Hirvatistan daki operasyonlarini 1992 yilinda bitirdi Hirvat kaynaklarinda Domovinski rat Anavatan Savasi olarak adlandirilan bu savas Sirp kaynaklarinda genellikle Rat u Hrvatskoj Hirvatistan Savasi olarak gecer 1991 1995 Hirvatistan SavasiYugoslavya nin dagilmasi1981 yili sayimina gore Sirplarin dagilimini gosteren haritaTarih31 Mart 1991 12 Aralik 1995 4 yil 7 ay 1 hafta ve 5 gun Bolge HirvatistanSonucBati Slavonya ve Knin Krayinasi etnik temizligi Krayina Sirp Cumhuriyeti nin yikilmasi Dayton Antlasmasi NATO nun Hirvatistan a verdigi uyelikTaraflarHirvatistan Ordusu Hirvat Savunma Konseyi Bosna Hersek Ordusu Neo Ustasa kaynak belirtilmeli Alman Macar Galicyali vbz gonullu parali askerleri NATO askeri yardimlar Vatikan MPRI askeri danismanlari UNPROFOR yardaklik Yugoslavya Halk Ordusu Krayina Sirp Cumhuriyeti Ordusu Sirp Cumhuriyeti Ordusu Kaplanlar yeni cetnikler Cesitli yeni cetnik ve sozde askeri birlikleri Akrepler vbz Askeri yardimlar veya dolayli yardim kaynak belirtilmeli Sirbistan Sosyalist Cumhuriyeti Bati Bosna CumhuriyetiKomutanlar ve liderlerFranjo Tuđman 1991 1992 Janko Bobetko 1992 1995 Slobodan Milosevic Fikret AbdicKayiplarHirvat kaynaklara gore 13 583 oldu 1 2 37 180 yaralandi 3 2 915 kayip 4 5 Uluslararasi kaynaklar 196 000 oldu 6 Sirp kaynaklarina gore 300 000 multeci 21 Kasim 1994 ve 4 Agustos 1995 bombardimani silah sevkiyati finanse etme katolik kiliselerinde silah saklamasi AB kaynaklarina gore Krajina 6 222 olduruldu JNA 1 279 olduruldu Hirvatistan milliyetci lider Franjo Tuđman onderliginde 25 Haziran 1991 de ayaklanarak bagimsiz oldugunu iddia etti Bunun uzerine federal Yugoslav gucleri aninda mudahale ettiler Savasin gelisimiBagimsizligini ilan eden Hirvatlara karsi federal gucler tam anlamiyla bir savas baslattilar Sahil aciklarindaki Yugoslav gemileri Hirvatistan daki hedeflere bombardiman yaparken Hirvat kuvvetleri federal kislalari muhakeme altina aldilar erzak teminini engellediler Kusatma altindaki askerler cevredeki bolgeleri rastgele bombardimana tuttular 1991 de Sirplar Hirvatistan nufusunun sekizde birini olusturuyordu Federasyon kuvvetlerinin kiskirttiklari Sirp paramiliter gucler kitle imhasina basladilar Ocak 1992 de BM onderliginde bir ateskes imzalandi Fakat bundan once 10 000 den fazla insan olmus 14 anlasma da bozulmustu KrayinaNisan 1995 Hirvatistan daki taninmayan Sirp Devleti Baris sureci devam ederken Sirplar Krajina adi altinda kendi cumhuriyetlerini kurdular Fakat bu topraklar 1991 de ellerinden cikti Temmuz 1992 de Dubrovnik in Sirp paramiliterler tarafindan uc yil top atesine tutulmasi baris cabalarini fiyaskoyla sonuclandirdi 1 Mayis 1995 te Hirvatlar Bati Slavonya nin bir bolgesine saldirdilar ve oradaki 2 000 kisinin olduruldu ve 30 000 den fazla Sirp i sinir disi ettiler Sirplar bunun uzerine Zagreb e gudumlu mermiler gonderdiler ve sehrin tam merkezinde birkac insanin olmesine sebep oldular 4 Agustos 1995 te Hirvatlar Knin Krayinasi nin bir bolgesine saldirdilar Sirplarin misillemeleri Hirvatlari engellemedi Firtina Harekati sonucunda 2 650 Sirp in olduruldugu veya kayiplara karistigi yaklasik 250 bininin ise vatan topraklarindan suruldugu belirtiliyor Savasin SonucuSavas Sirplarin geri cekilmesi ve diger ulkelerin de araya girmesiyle barisla sonlandi Hirvatistan bagimsizligini ilan etti Baslica OlaylarGenel Krajina muharebe hatlariImha edilmis bir Sirp tankiTarih Olay31 Mart 19912 Mayis 1991Eylul 1991 basladi14 19 Eylul 19911 Ekim 19915 Ekim 1991 Hirvat genel taarruzu7 Ekim 1991 JNA Hirvat binalarini bombardimana tutuyor10 Ekim 199116 18 Ekim 199120 Ekim 199131 Ekim 1991 4 Kasim 199118 Kasim 1991 biter 18 Kasim 199112 Aralik 1991 3 Ocak 199213 Aralik 199121 Subat 199222 Ocak 1993 Maslenica Operasyonu9 17 Eylul 19931 3 Mayis 1995 Bljesak Operasyonu4 7 Agustos 1995 Firtina HarekatiKonuyla ilgili yayinlarHirvat ZPT siBaric Nikica Srpska pobuna u Hrvatskoj 1990 1995 Golden marketing Tehnicka knjiga Zagreb 2005 Silber Laura and Little Allan 1997 Yugoslavia Death of a Nation Penguin ISBN 0 14 026263 6 Accompanies the BBC series of the same title Zimmermann Warren ed 1999 War in the Balkans A Foreign Affairs Reader Council on Foreign Relations Press June ISBN 0 87609 260 1 RSK Vrhovni savjet odbrane Knin 4 avgust 1995 16 45 casova Broj 2 3113 1 95 Faksimil ovog dokumenta objavljen je u The faximile of this document was published in Rade Bulat Srbi nepozeljni u Hrvatskoj Nas glas Zagreb br 8 9 septembar 1995 p 90 96 faksimil je objavljen na stranici 93 the faximile is on the page 93 Vrhovni savjet odbrane RSK The Supreme Council of Defense of Republic of Serb Krajina brought a decision 4 August 1995 in 16 45 This decision was signed by Milan Martic and later verified in Glavni stab SVK Headquarters of Republic of Serb Krajina Army in 17 20 RSK Republicki stab Civilne zastite Broj Pov 01 82 95 Knin 02 08 1995 HDA Dokumentacija RSK kut 265Hirvat T 55 tankiRSK Republicki stab Civilne zastite Broj Pov 01 83 95 Knin 02 08 1995 Pripreme za evakuaciju materijalnih kulturnih i drugih dobara The preparations for the evacuation of material cultural and other goods HDA Dokumentacija RSK kut 265 Drago Kovacevic Kavez Krajina u dogovorenom ratu Beograd 2003 p 93 94 Note Drago Kovacevic was during the existence of so called RSK the minister of informing and the mayor of Knin the capitol of self proclaimed state Milisav Sekulic Knin je pao u Beogradu Bad Vilbel 2001 p 171 246 p 179 Note Milisav Sekulic was a high military officer of Srpska vojska Krajine Republic of Serb Krajina Army Book review 17 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Marko Vrcelj Rat za Srpsku Krajinu 1991 95 Beograd 2002 p 212 222 Notlar Marko Attila Hoare Nisan 2008 PDF Kingston University 12 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2011 Mestrovic Stjepan Gabriel 1996 Routledge s 79 ISBN 9780415122948 7 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Temmuz 2011 Savas Sozlugu George Childs Kohn sf 294 http www arhiva serbia sr gov yu news 2000 08 07 20159 html olu kirik baglanti Dis baglantilarWikimedia Commons ta Hirvatistan Savasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Sirplardan ele gecirilmis Rus yapimi 2S1 tanki United Nations Commission of Experts 28 December 1994 Yugoslavia Torture and deliberate and arbitrary killings in war zones9 Aralik 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi A report by Amnesty International