Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Aleksey veya tam adıyla Aleksey Mihayloviç Romanov (Rusça: Алексе́й Миха́йлович, 19 Mart 1629 - 29 Ocak 1676), 1645-1676 arasında hüküm sürmüş Rusya çarı. Saltanatında Polonya-Litvanya Birliği ve İsveç İmparatorluğu ile savaştı. Stenka Razin'in isyanını bastırdı. Öldüğünde Rusya sınırları yaklaşık 2.000.000.000 akre (8.100.000 km2) dönüme sahipti.
| I. Aleksey | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Tüm Rusya'nın Çarı | |||||
| Hüküm süresi | 12 Temmuz 1645 - 29 Ocak 1676 | ||||
| Taç giymesi | 28 Eylül 1645 | ||||
| Önce gelen | I. Mihail Fyodoroviç | ||||
| Sonra gelen | III. Fyodor Alekseyeviç | ||||
| Doğum | 9 Mart 1629 Moskova | ||||
| Ölüm | 29 Ocak 1676 (46 yaşında) Moskova | ||||
| Defin | |||||
| Eş(ler)i | Mariya Miloslavskaya (e. 1648) | ||||
| Çocuk(lar)ı | Bakınız... | ||||
| |||||
| Hanedan | Romanov Hanedanı | ||||
| Babası | I. Mihail Fyodoroviç | ||||
| Annesi | Yevdokiya Streşneva | ||||
| Dini | Doğu Ortodoks | ||||
Hayatı ve hükümdarlığı
Aleksey, Romanov Hanedanının 1613-1645 arasında hüküm süren ilk çarı I. Mihail'in oğluydu. On altı yaşında tahta çıkmadan önce, eniştesi Boris İvanoviç Morozov'dan, ancak okuyup yazacak kadar, yüzeysel bir eğitim aldı. Hükümdarlığının ilk yıllarında devlet işlerini Morozov yönetiyordu. Ama mali bunalımın ve tuz vergisinin artırılması sonucu olarak 1648'de Moskova'da bir ayaklanma çıkınca, Aleksey, Morozov'u sürgüne göndermek zorunda kaldı.
Bundan sonra Prens N. I. Odoyevski, Patrik Nikon, Afanasi Lavrentyeviç Ordin-Naşçokin, Matveyev gibi danışmanlarının önerisi doğrultusunda 1649'da serfliği meşrulaştıran yasalar (Sobornoye Uloojeniye) çıkardı. 1654-67 arasında Polonya'yla, 1656-61 arasında İsveç'le savaştı. Ukrayna'nın Dinyeper Irmağının ve Kiev'in doğusunda kalan kesimini (1667) aldı. Ayrıca, Nikon'un Rus Ortodoks Kilisesi'nde önemli bir mezhep bölünmesine yol açan reformlarını destekledi. 1662'de kentlerde patlak veren ayaklanmayı ve 1667-71'de Stenka Razin önderliğindeki köylü ayaklanmasıyla doruğa ulaşan halk eylemlerini bastırdı. Sakin, iyi niyetli, nazik ve aşırı dindar bir insan olan Aleksey dış ticaretin gelişmesi, eğitimin ve Batı Avrupa kültürünün Rusya'da yaygınlaşması için çalıştı. Nikon'un, kilise dışı yöneticilerinden daha güçlü olduğu ikili bir iktidar sistemi kurmasını engelledi.
Rus-Pers savaşları
1651'de Safevi Devleti birlikleri Kuzey Kafkasya'daki Rus tahkimatlarına saldırdı. Başarılı Safevi saldırısı Rus kalesinin yıkılmasına ve garnizonunun sınır dışı edilmesine neden oldu. 1653'te I. Aleksey, ilk olarak Zaporojya Kazakları göndermeyi düşündü, fakat ihtilafın barışçı bir şekilde çözülmesi için Pers'e bir elçi göndermeye karar verdi. 1653 Ağustos'unda Prens Ivan Lobanov-Rostov ve kâhya Ivan Komynin Astrahan'dan İsfahan'a gitti. Şah II. Abbas, çatışmanın rızası olmadan başlatıldığını belirterek barışı kabul etti.
Polonya ve İsveç'e karşı savaşları
1653'te, Hmelnitski Ayaklanması'ndan doğan Polonya'nın zayıflığı ve bozukluğu, I. Aleksey'i eski Rus topraklarını ilhak etmeye teşvik etti. 1 Ekim 1653'te bir ulusal meclis, savaşı onaylamak ve bunu gerçekleştirmenin yollarını bulmak için Nisan 1654'te ordu Moskova'da bir araya getirildi, Daha önceleri 1652'de patrik seçilen Nikon tarafından ordu kutsanmıştı. 1654'te Ruslar kesintisiz bir zafer elde etti ve Smolensk'in önemli kalesi de dahil olmak üzere birçok kasaba Rusların eline geçti. Ukraynalı Hetman Bogdan Hmelnitski, Polonyalılardan korunmak için Çar I. Aleksey'e bağlılık yemini etti. Kazak Hetmanlığı, I. Aleksey'in himayesine girdi.
1655 yazında İsveç kralı X. Karl Gustav'ın Lehistan-Litvanya Birliği'ne ani bir istilası, Polonya devleti, Tufan olarak bilinen tarihi olayını yaşattı. Leh kralı II. Jan Kazimierz Waza bir taraftan Zaporojya Kazakları bir taraftan İsveç İmparatorluğu ve Rusya Çarlığı'nın istilalarından bunalmış ve I. Aleksey'le barış için müzakere etmek istemiştir. Aleksey'in en küçük barış talebi Litvanya Büyük Dükalığı'nın Rus himayesine girmesiydi. Ancak I. Aleksey ve İsveç kralı, ganimetlerin dağıtılması konusunda kavga etti ve Mayıs 1656'nın sonunda Habsburg imparatoru ve İsveç'in diğer düşmanları tarafından teşvik edilerek Aleksey, İsveç'e savaş ilan etti.
Rusya Çarlığı'ndan İsveç savaşında büyük şeyler bekleniyordu, ama pek bir şey olmadı. Dorpat alındı, fakat Riga kuşatmasında sayısız asker kaybetti. Bu arada Lehistan-Litvanya Birliği şimdiye kadar İsveç'ten çok daha tehlikeli bir düşman haline geldi ve aynı anda her ikisiyle de savaşmak imkânsız olduğu için çar ilk önce İsveçlilerden kurtulmaya karar verdi. 2 Temmuz 1661'da barış imzalandı ve Rusya aldığı yerleri geri bırakmak zorunda kaldı.
Ailesi
Çar I. Aleksey ilk evliliğini Mariya Miloslavskaya ile yaptı. Yirmi bir yıllık evlilikte on üç çocuk (beş oğlu ve sekiz kızı) doğurdu ve on üçüncü doğumundan sadece haftalar sonra öldü. Dört oğlu hayatta kaldı (Alexei, Fyodor, Semyon ve Ivan), ancak ölümünden sonraki altı ay içinde, tahtın 15 yaşındaki varisi Alexei de dahil olmak üzere ikisi de öldü. Aleksey ve Maria'nın çocukları;
- Çareviç Dmitri Alekseyeviç (1648–1649); taht varisi; bebekken öldü
- Çesareviç Yevdokiya Alekseyevna (1650–1712)
- Çesareviç Marfa Alekseyevna (1652–1707)
- Çareviç Aleksey Alekseyeviç (1654–1670); taht varisi; 15 yaşında öldü
- Çareviç Anna Alexeevna (1655–1659); bebekken öldü
- Çesareviç Sofya Alekseyevna (1657–1704), Rusya'nın taht naibi (1682–89); evlenmedi.
- Çesareviç (1658–1718)
- Çesareviç (1660–1723)
- III. Fyodor (1661–1682); babasından sonra Rus çarı; varis bırakmadan öldü
- Çesareviç (1662–1713)
- Çareviç (1665–1669); bebekken öldü
- V. İvan (1666–1696); kardeşi I. Petro ile yönetti;
- Çesareviç Yevdokia Alexeevna (1669–1669)
Aleksey, 1 Şubat 1671'de Nataliya Kyrillovna Naryshkina ile (1 Eylül 1651 - 4 Şubat 1694) evlendi. Aleksey ve Nataliya'nın çocukları;
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Matthee 1999, s. 169.
- ^ Matthee 2012, s. 122.
- ^ One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Bain, Robert Nisbet (1911). "Alexius Mikhailovich". In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. 1 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 578.
- ^ a b c Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Bain, Robert Nisbet (1911). "Alexius Mikhailovich". Chisholm, Hugh (Ed.). Encyclopædia Britannica. 1 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 578.
- ^ "Sophia". Encyclopaedia Britannica. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2018.
- ^ "Fyodor III". Encyclopaedia Britannica. 20 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2018.
- ^ "Peter I". Encyclopaedia Britannica. 11 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2018.
Dış kaynaklar
- Hosking, Geoffrey, (2004). Russia and the Russians: A History. Cambridge: Harvard University Press, (İngilizce)
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta I. Aleksey (Rusya) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Kurat, Akdes Nimet (6.baskı: 2014), Rusya Tarihi / Başlangıcından 1917'ye Kadar, Ankara:Turk Tarih Kurumu, . Online:[1] 18 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- YouTube websitesinde "Romanovs: The first film. Michael I, Alexis I" televizyon dokumeter filminin Çar I. Mikhail ve Çar II. Aleksey dönemlerini ele alan 1. kısmı. Online: [2] 2 Mayıs 2016[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde . Produktor:. StarMedia. Babich-Design (Rusya, 2013)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: I. Mihail (Rusya) |  Rus Çarı 12 Temmuz 1645 - 29 Ocak 1676 | Sonra gelen: III. Fyodor Alekseyeviç |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Aleksey veya tam adiyla Aleksey Mihaylovic Romanov Rusca Alekse j Miha jlovich 19 Mart 1629 29 Ocak 1676 1645 1676 arasinda hukum surmus Rusya cari Saltanatinda Polonya Litvanya Birligi ve Isvec Imparatorlugu ile savasti Stenka Razin in isyanini bastirdi Oldugunde Rusya sinirlari yaklasik 2 000 000 000 akre 8 100 000 km2 donume sahipti I AlekseyTum Rusya nin CariHukum suresi12 Temmuz 1645 29 Ocak 1676Tac giymesi28 Eylul 1645Once gelenI Mihail FyodorovicSonra gelenIII Fyodor AlekseyevicDogum9 Mart 1629 1629 03 09 MoskovaOlum29 Ocak 1676 46 yasinda MoskovaDefinEs ler iMariya Miloslavskaya e 1648 Cocuk lar iBakiniz Tam adiAleksey Mihaylovic RomanovHanedanRomanov HanedaniBabasiI Mihail FyodorovicAnnesiYevdokiya StresnevaDiniDogu OrtodoksHayati ve hukumdarligiI Aleksey Mihaylovic I Aleksey 1664 Aleksey Romanov Hanedaninin 1613 1645 arasinda hukum suren ilk cari I Mihail in ogluydu On alti yasinda tahta cikmadan once enistesi Boris Ivanovic Morozov dan ancak okuyup yazacak kadar yuzeysel bir egitim aldi Hukumdarliginin ilk yillarinda devlet islerini Morozov yonetiyordu Ama mali bunalimin ve tuz vergisinin artirilmasi sonucu olarak 1648 de Moskova da bir ayaklanma cikinca Aleksey Morozov u surgune gondermek zorunda kaldi Bundan sonra Prens N I Odoyevski Patrik Nikon Afanasi Lavrentyevic Ordin Nascokin Matveyev gibi danismanlarinin onerisi dogrultusunda 1649 da serfligi mesrulastiran yasalar Sobornoye Uloojeniye cikardi 1654 67 arasinda Polonya yla 1656 61 arasinda Isvec le savasti Ukrayna nin Dinyeper Irmaginin ve Kiev in dogusunda kalan kesimini 1667 aldi Ayrica Nikon un Rus Ortodoks Kilisesi nde onemli bir mezhep bolunmesine yol acan reformlarini destekledi 1662 de kentlerde patlak veren ayaklanmayi ve 1667 71 de Stenka Razin onderligindeki koylu ayaklanmasiyla doruga ulasan halk eylemlerini bastirdi Sakin iyi niyetli nazik ve asiri dindar bir insan olan Aleksey dis ticaretin gelismesi egitimin ve Bati Avrupa kulturunun Rusya da yayginlasmasi icin calisti Nikon un kilise disi yoneticilerinden daha guclu oldugu ikili bir iktidar sistemi kurmasini engelledi Rus Pers savaslari 1651 de Safevi Devleti birlikleri Kuzey Kafkasya daki Rus tahkimatlarina saldirdi Basarili Safevi saldirisi Rus kalesinin yikilmasina ve garnizonunun sinir disi edilmesine neden oldu 1653 te I Aleksey ilk olarak Zaporojya Kazaklari gondermeyi dusundu fakat ihtilafin barisci bir sekilde cozulmesi icin Pers e bir elci gondermeye karar verdi 1653 Agustos unda Prens Ivan Lobanov Rostov ve kahya Ivan Komynin Astrahan dan Isfahan a gitti Sah II Abbas catismanin rizasi olmadan baslatildigini belirterek barisi kabul etti Polonya ve Isvec e karsi savaslari 1653 te Hmelnitski Ayaklanmasi ndan dogan Polonya nin zayifligi ve bozuklugu I Aleksey i eski Rus topraklarini ilhak etmeye tesvik etti 1 Ekim 1653 te bir ulusal meclis savasi onaylamak ve bunu gerceklestirmenin yollarini bulmak icin Nisan 1654 te ordu Moskova da bir araya getirildi Daha onceleri 1652 de patrik secilen Nikon tarafindan ordu kutsanmisti 1654 te Ruslar kesintisiz bir zafer elde etti ve Smolensk in onemli kalesi de dahil olmak uzere bircok kasaba Ruslarin eline gecti Ukraynali Hetman Bogdan Hmelnitski Polonyalilardan korunmak icin Car I Aleksey e baglilik yemini etti Kazak Hetmanligi I Aleksey in himayesine girdi 1655 yazinda Isvec krali X Karl Gustav in Lehistan Litvanya Birligi ne ani bir istilasi Polonya devleti Tufan olarak bilinen tarihi olayini yasatti Leh krali II Jan Kazimierz Waza bir taraftan Zaporojya Kazaklari bir taraftan Isvec Imparatorlugu ve Rusya Carligi nin istilalarindan bunalmis ve I Aleksey le baris icin muzakere etmek istemistir Aleksey in en kucuk baris talebi Litvanya Buyuk Dukaligi nin Rus himayesine girmesiydi Ancak I Aleksey ve Isvec krali ganimetlerin dagitilmasi konusunda kavga etti ve Mayis 1656 nin sonunda Habsburg imparatoru ve Isvec in diger dusmanlari tarafindan tesvik edilerek Aleksey Isvec e savas ilan etti Rusya Carligi ndan Isvec savasinda buyuk seyler bekleniyordu ama pek bir sey olmadi Dorpat alindi fakat Riga kusatmasinda sayisiz asker kaybetti Bu arada Lehistan Litvanya Birligi simdiye kadar Isvec ten cok daha tehlikeli bir dusman haline geldi ve ayni anda her ikisiyle de savasmak imkansiz oldugu icin car ilk once Isveclilerden kurtulmaya karar verdi 2 Temmuz 1661 da baris imzalandi ve Rusya aldigi yerleri geri birakmak zorunda kaldi AilesiCar I Aleksey evlenecegi carice Mariya Miloslavskaya yi seciyor Grigory Sedov tarafindan cizilmistir Car I Aleksey ilk evliligini Mariya Miloslavskaya ile yapti Yirmi bir yillik evlilikte on uc cocuk bes oglu ve sekiz kizi dogurdu ve on ucuncu dogumundan sadece haftalar sonra oldu Dort oglu hayatta kaldi Alexei Fyodor Semyon ve Ivan ancak olumunden sonraki alti ay icinde tahtin 15 yasindaki varisi Alexei de dahil olmak uzere ikisi de oldu Aleksey ve Maria nin cocuklari Carevic Dmitri Alekseyevic 1648 1649 taht varisi bebekken oldu Cesarevic Yevdokiya Alekseyevna 1650 1712 Cesarevic Marfa Alekseyevna 1652 1707 Carevic Aleksey Alekseyevic 1654 1670 taht varisi 15 yasinda oldu Carevic Anna Alexeevna 1655 1659 bebekken oldu Cesarevic Sofya Alekseyevna 1657 1704 Rusya nin taht naibi 1682 89 evlenmedi Cesarevic 1658 1718 Cesarevic 1660 1723 III Fyodor 1661 1682 babasindan sonra Rus cari varis birakmadan oldu Cesarevic 1662 1713 Carevic 1665 1669 bebekken oldu V Ivan 1666 1696 kardesi I Petro ile yonetti Cesarevic Yevdokia Alexeevna 1669 1669 Aleksey 1 Subat 1671 de Nataliya Kyrillovna Naryshkina ile 1 Eylul 1651 4 Subat 1694 evlendi Aleksey ve Nataliya nin cocuklari I Petro 1672 1725 Deli Petro ve Harika Petro olarak bilinir Rus cari Cesarevic 1673 1716 Cesarevic Fyodora Alekseyevna 1674 1677 Ayrica bakiniz1682 Moskova AyaklanmasiKaynakca a b Matthee 1999 s 169 Matthee 2012 s 122 One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain Bain Robert Nisbet 1911 Alexius Mikhailovich In Chisholm Hugh ed Encyclopaedia Britannica 1 11th ed Cambridge University Press p 578 a b c Onceki cumlelerden bir veya daha fazlasi artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Bain Robert Nisbet 1911 Alexius Mikhailovich Chisholm Hugh Ed Encyclopaedia Britannica 1 11 bas Cambridge University Press s 578 Sophia Encyclopaedia Britannica 20 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2018 Fyodor III Encyclopaedia Britannica 20 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2018 Peter I Encyclopaedia Britannica 11 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2018 Dis kaynaklarHosking Geoffrey 2004 Russia and the Russians A History Cambridge Harvard University Press ISBN 0 674 01114 7 Ingilizce Dis baglantilarWikimedia Commons ta I Aleksey Rusya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kurat Akdes Nimet 6 baski 2014 Rusya Tarihi Baslangicindan 1917 ye Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 9751605504 Online 1 18 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde YouTube websitesinde Romanovs The first film Michael I Alexis I televizyon dokumeter filminin Car I Mikhail ve Car II Aleksey donemlerini ele alan 1 kismi Online 2 2 Mayis 2016 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde Produktor StarMedia Babich Design Rusya 2013 Resmi unvanlarOnce gelen I Mihail Rusya Rus Cari 12 Temmuz 1645 29 Ocak 1676 Sonra gelen III Fyodor Alekseyevic