Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Ali ya da Ali bin Heysem - Şirvanşahlar Devleti'nin 4. şahı ve Şirvanşah I. Yezid Mezyed'in babası.
| I. Ali | |
|---|---|
| Ali bin Heysem | |
 | |
| IV. Şirvan şahı | |
| Hüküm süresi | ? - ? |
| Önce gelen | II. Heysem |
| Sonra gelen | I. Yezid Mezyed |
| Doğum | ? |
| Ölüm | ? |
| Hanedan | Mezyedi Hanedanı |
| Babası | II. Heysem |
| Dini | Sünni İslam |
Saltanatı
Şirvanşah Heysem bin Muhammet'in vefatı üzerine tahta geçti. Tahta oturmasıyla Şirvan'da birçok değişikliğe sebep oldu. H. 309 (M. 917) yılında komşu ülke Şendan üzerine savaş açılmış, başkent kapılarına kadar ilerlese de, son anda savaşı kaybetti ve 10 bin müslüman askerle birlikte esir düştü. Esir kulların bir kısmı Şendan halkına, bir kısmı ise hazarlara satıldı. Ancak birkaç ay sonra hazarlara satılan Ali bin Heysem kendi mahiyeti ile birlikte serbest bırakıldı.
Ruslarla ilişkiler
Ali bin Heysem'ın saltanatı zamanında El-Mesudi'nin bahsettiği başka olay da olmuştur. Hazarlarla birlikte Şirvan'a Ruslar defalarca denizden baskınlar yapmaktaydı. Şirvanşahlar ve Derbent emirleri bu baskınlara karşı mücadele veriyorlardı. Hazar Denizi'nin nüfusu yoğun olan güney-batı kıyıları yabancı işgalcilerin dikkatini çoktan çekmekteydi. Ticaret amacıyla kendi gemileriyle Hazar Denizi kıyılarına gelen Rus tüccarları bu diyara iyi vâkıf idiler ve hazarlar gibi Azerbaycan'ın, özellikle Şirvan vilayetinin zenginliği hakkında bilgi topluyorlardı. Ruslar yaklaşık 914 yılında Bakü kıyılarına saldırdılar. Rus donanması buraya ilk kez gelmiyordu. Eskiden Doğu Avrupa ülkeleri, Kafkasya ve İran arasında ticaret yaptıkları yolla ilerliyorlardı.
Rusların bu yolculuğunu detaylı tarif etmiştir.[] H.300 (912) tarihinde Rusların 100 kişilik yaklaşık 500 gemisi Don Nehri ile Hazar kanalına kadar geldi. Rusların gemileri kanalın girişini koruyan Hazar muhafız birliklerinin durduğu yere ulaşınca Ruslar bu denizin çevresinde yaşayan halklardan istila ettikleri ganimetin yarısını Hazar hakanına vermeyi vadedip, tüm ülkeyi geçerek İdil Nehri'ne, sonra aşağı yüzüp çayın döküldüğü yere ve Hazar Denizi'ne çıkmaya izin aldılar. Kağan onların bu yasadışı işi yapmasına izin verdi ve Ruslar körfeze girip, çayın döküldüğü yere yetiştiler ve onun aracılığıyla yukarı doğru yüzmeye başladılar. Sonunda Hazar Nehri'ne (İdil'e) ulaştılar ve bu nehirle Atil şehrine kadar indiler, onun yanından geçerek, nehrin Hazar Denizi'ne döküldüğü yere yetiştiler. Bu denizin çevresinde yaşayan halklar kendilerini kaybettiler, çünkü geçmişte onların üzerine denizden baskın yapan düşman görmemişlerdi. Denizde sadece ticaret ve balıkçı tekneleri yüzmekteydi. Ruslar Gilan, Deylem ve İbn Ebu es-Saç'ın ordusu ile savaştılar. Sonra Şirvan şahlığının Bakuh adı ile bilinen petrol veren kıyısına gelip çıktılar. 914 tarihinde Şirvanşah I. Ali yüzlerce sandalla Rus donanmasına saldırdı. Ancak mağlup oldu ve binlerce müslüman öldürüldü ve denizde boğuldu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Mинopcкий, s.47 – 48
- ^ А.Ю.Якyбoвcкий. Ибн Mиcкaвeйx. O пoxoдe pycoв в Бepдa'a в 322 г. 943/4 г. "Bизaнтийcкий вpeмeнник", 1926, т.XXIV, c.37, 92
- ^ В.В.Бapтoльд. Mecтo пpикacпийcкиx oблacтeй в иcтopии мycyль-мaнcкoгo миpa. Coч., т.II, ч.l, M., 1963, c.684
- ^ El-Mesudi. Mürüc... s. 198-199
- ^ Бapтoльд, c.685-686
- ^ S. Aşurbeyli – Şirvanşahlar Devleti, IV cilt, Bakü, 2007
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Ali ya da Ali bin Heysem Sirvansahlar Devleti nin 4 sahi ve Sirvansah I Yezid Mezyed in babasi I AliAli bin HeysemIV Sirvan sahiHukum suresi Once gelenII HeysemSonra gelenI Yezid MezyedDogum Olum HanedanMezyedi HanedaniBabasiII HeysemDiniSunni IslamSaltanatiSirvansah Heysem bin Muhammet in vefati uzerine tahta gecti Tahta oturmasiyla Sirvan da bircok degisiklige sebep oldu H 309 M 917 yilinda komsu ulke Sendan uzerine savas acilmis baskent kapilarina kadar ilerlese de son anda savasi kaybetti ve 10 bin musluman askerle birlikte esir dustu Esir kullarin bir kismi Sendan halkina bir kismi ise hazarlara satildi Ancak birkac ay sonra hazarlara satilan Ali bin Heysem kendi mahiyeti ile birlikte serbest birakildi Ruslarla iliskiler Ali bin Heysem in saltanati zamaninda El Mesudi nin bahsettigi baska olay da olmustur Hazarlarla birlikte Sirvan a Ruslar defalarca denizden baskinlar yapmaktaydi Sirvansahlar ve Derbent emirleri bu baskinlara karsi mucadele veriyorlardi Hazar Denizi nin nufusu yogun olan guney bati kiyilari yabanci isgalcilerin dikkatini coktan cekmekteydi Ticaret amaciyla kendi gemileriyle Hazar Denizi kiyilarina gelen Rus tuccarlari bu diyara iyi vakif idiler ve hazarlar gibi Azerbaycan in ozellikle Sirvan vilayetinin zenginligi hakkinda bilgi topluyorlardi Ruslar yaklasik 914 yilinda Baku kiyilarina saldirdilar Rus donanmasi buraya ilk kez gelmiyordu Eskiden Dogu Avrupa ulkeleri Kafkasya ve Iran arasinda ticaret yaptiklari yolla ilerliyorlardi Ruslarin bu yolculugunu detayli tarif etmistir kim H 300 912 tarihinde Ruslarin 100 kisilik yaklasik 500 gemisi Don Nehri ile Hazar kanalina kadar geldi Ruslarin gemileri kanalin girisini koruyan Hazar muhafiz birliklerinin durdugu yere ulasinca Ruslar bu denizin cevresinde yasayan halklardan istila ettikleri ganimetin yarisini Hazar hakanina vermeyi vadedip tum ulkeyi gecerek Idil Nehri ne sonra asagi yuzup cayin dokuldugu yere ve Hazar Denizi ne cikmaya izin aldilar Kagan onlarin bu yasadisi isi yapmasina izin verdi ve Ruslar korfeze girip cayin dokuldugu yere yetistiler ve onun araciligiyla yukari dogru yuzmeye basladilar Sonunda Hazar Nehri ne Idil e ulastilar ve bu nehirle Atil sehrine kadar indiler onun yanindan gecerek nehrin Hazar Denizi ne dokuldugu yere yetistiler Bu denizin cevresinde yasayan halklar kendilerini kaybettiler cunku gecmiste onlarin uzerine denizden baskin yapan dusman gormemislerdi Denizde sadece ticaret ve balikci tekneleri yuzmekteydi Ruslar Gilan Deylem ve Ibn Ebu es Sac in ordusu ile savastilar Sonra Sirvan sahliginin Bakuh adi ile bilinen petrol veren kiyisina gelip ciktilar 914 tarihinde Sirvansah I Ali yuzlerce sandalla Rus donanmasina saldirdi Ancak maglup oldu ve binlerce musluman olduruldu ve denizde boguldu Ayrica bakinizSirvansahlar Devleti Sirvan sahlari listesiKaynakca Minopckij s 47 48 A Yu Yakybovckij Ibn Mickavejx O poxode pycov v Bepda a v 322 g 943 4 g Bizantijckij vpemennik 1926 t XXIV c 37 92 V V Baptold Mecto ppikacpijckix oblactej v ictopii mycyl manckogo mipa Coch t II ch l M 1963 c 684 El Mesudi Muruc s 198 199 Baptold c 685 686 S Asurbeyli Sirvansahlar Devleti IV cilt Baku 2007