Charles (d. 10 Kasım 1433 - ö. 5 Ocak 1477), Fransızca Charles le Téméraire, Burgonya'nın Valois Hanedanından son dükü (1467-1477). Burgonya'nın Fransa'dan bağımsız bir krallık olması için uğraşmış ve Fransa Kralı XI. Louis ile siyasi ve askeri mücadele içine girmiştir. Bu mücadele kendisinin Lorraine Dükü'nün hizmetinde olan İsviçre paralı askerleri tarafından öldürülmesi ve topraklarının parçalanıp bir kısmının Fransa otoritesine geri kalanının da Habsburg İmparatorluğuna bırakılmasıyla sonuçlanmıştır.
I. Charles | |
---|---|
Charles le Téméraire tablosu yaklaşık 1460, Rogier van der Weyden tarafından | |
Hüküm süresi | 15 Haziran 1467 -5 Ocak 1477 |
Önce gelen | |
Sonra gelen | |
Doğum | 10 Kasım 1433 Dijon, |
Ölüm | 5 Ocak 1477 (43 yaşında) Nancy, Fransa |
Eş(ler)i | Charolais Kontesi Catherina Charolais Kontesi Isabella of Bourbon Margaret of York |
Hanedan | Valois Hanedanı |
Babası | Philippe le Bon |
Annesi | Isabella, Burgonya Düşesi |
Hayatı
Burgonya Dükü (Philippe Le Bon) (doğum 31 Temmuz 1396, Dijon, Burgundy —ölüm 15 Haziran 1467, Brugge, Belçika) ve Aviz Hanedanı'ndan Portekiz kralı I. John'un kızı Burgonya Düşesi Isabella (Doğum 21 Şubat 1397, Evora-17 Aralık 1471)'dan 10 Kasım 1433'te Dijon'da dünyaya gelmiştir.
Babasının ölümünden, Dük olmadan, önce unvanını taşımıştır. Bu dönemde Dofen XI. Louis (daha sonra Fransa Kralı) Fransa kralı VII. Charles'dan kaçarak III. Philip'in kontrolü altındaki Burgonya'ya sığınmıştır. I. Charles daha sonra Fransa kralı olacak Dofen XI. Louis ile Luis'in Burgonya sürgünü süresince arkadaş olmasına ve Fransa'ya karşı düşmanlığı olmamasına rağmen, Düklüğü ve öncesi dönemde babası III. Philip'in Fransa'dan bağımsız bir krallık kurma emelini yerine getirmeye çalışmıştır. Fransa kralı XI. Louis'in kardeşi Berry dükü ile birlikte XI. Louis'in merkezi otorite kurma çabalarına karşı La ligue du Bien public adlı Feodal soylulardan oluşan ittifakı organize etmiştir.
Charles 1474 yılına kadar bağımsız bir devlet kurma amacıyla yerine getirdiği çabalarının çoğunda başarılı olmuştur. Burgonya Düklüğünün sınırlarını genişletmiş, Burgonya'yı bir devlet olarak organize etmiş ve Fransa kontrolünden bağımsız kılmıştır. Daha sonra XI. Luis'in bulunan topraklarını ilhak etmesi Luis ve Charles arasında Charles'ın ölümüne kadar sürecek olan mücadelenin başlangıcı olmuştur. 1465'te Charles Luis'i ilhak ettiği Somme üzerindeki toprakları geri vermek zorunda bırakmış ve Ekim 1465'te karşılıklı olarak imzalamışlardır. Fakat XI. Louis'in Dinant ve Liège'i Charles'a karşı isyana teşvik etmesi ve sonrasında Charles'ın bu bölgeleri tümüyle işgal edip yağmalatması (1466) ve 1467 yılında Philippe le Bon'un ölmesi (Charles'ın dük olması) sonucunda bu antlaşmanın bir geçerliliği kalmamıştır. Bir yıl sonra Charles İngiltere Kralı IV. Edward ile ittifak kurmuş ve kral Edward'ın kız kardeşi Margaret ile evlenmiştir (Temmuz 1468) Bunun üzerine Louis, Charles'ı müzakere etmek üzere 'de görüşmeye çağırmış (Ekim 1468), görüşmeler sırasında Louis'in tekrar bir Liège isyanı düzenlediği haberinin Charles'a ulaşması sonucunda Charles, Louis'in Flanders, Gent ve Brugge'ün Fransa parlamentosu hakimiyetinden çıkmasını kabul ettirmiştir. Daha sonra Charles Liège'deki isyanı bastırmış ve halkın önemli bir kısmını katletdirmiştir. Bu barış antlaşması da uzun süreli olmamış fakat Kasım 1472'de yeni bir barış antlaşması imzalanmıştır.
Charles sınırlarını Rhine'a kadar genişletmiş, Bourgundy, Lüxemburg ve Hollanda arasında kalan bölgeleri ilhak etmiştir.'yi ve bazı diğer küçük kasabaları 1469 yılında Avusturya Arşidükü Sigismund'tan satın almıştır.
Emellerine ulaşabilmesi için Charles'ın kurmak istediği krallığın içinde sahip olmadığı bir tek İsviçre kantonları ve Köln kalmıştır. 1475 yılında Nancy'yi işgal etmiş 1476 yılında Granson ve Morat'ta İsviçre paralı askerlerine yenilmiştir. Ekim ayında Nancy'yi tümüyle kaybetmiş daha sonra 5 Ocak 1477 yılında ikinci kez İsviçre askerleriyle Nancy yakınlarında yaptığı savaşta ordusu bozguna uğratılmış kendisi de muharebe içerisinde öldürülmüştür.
Nancy Muharebesi
İsviçre askerlerine ve 'da uğradığı yenilgi sonrasında ordusunun zayıflamasının yanında siyasi ve askeri otoritesi de zayıflamıştı. Takib eden süreçte Lorraine Dükü, Charles'ın işgal ettiği toprakların çoğunu geri almıştı. Bütün bu olumsuzluklara rağmen, Charles 1476 yılının kış aylarında Nancy'yi (Lorraine'nin başkenti), kısa sürede düşmesini umarak, tekrar kuşatmaya alma kararı almıştı fakat kuşatma beklenenden uzun sürdü ve Nancy düşmedi. Bunun üzerine Lorraine Dükü kendi ordusu ve İsviçre paralı askerlerinden oluşan birliklerle sayıca az olan Charles'ın ordusunu Nancy yakınlarında 1477 yılı Ocak ayında kuşatmıştır. Savaş sonucunda Burgonya ordusu tümüyle yok edilmiş Charles'ın parçalanmış cesedine de muharebeden üç gün sonra ulaşılmıştır. Bu savaş sonrasında Burgonyalılar'ın bağımsız devlet kurma hayalleri tümüyle ortadan kaldırılmıştır. Charles'ın Hollanda üzerindeki toprakları 'ın I. Charles'ın kızı Mary ile evlenmesi sonucu Habsburg İmparatorluğuna katılmış ve Burgonya krallığı Fransa kontrolü altına girmiştir. Ayrıca bu savaş sonucunda İsviçre paralı askerlerinin ünü artmış Avrupa ordularında daha fazla yer almaya başlamışlardır.
Soy ağacı
I. Charles, Burgonya Dükü | Babası: | Baba tarafından büyük babası: Korkusuz Jean | Baba tarafından büyük büyük babası: |
Baba tarafından büyük büyük annesi: | |||
Baba tarafından büyük annesi: | Baba tarafından büyük büyük babası: | ||
Baba tarafından büyük büyük annesi: | |||
Annesi: | Anne tarafından büyük babası: | Anne tarafından büyük büyük babası: | |
Anne tarafından büyük büyük annesi: | |||
Anne tarafından büyük annesi: | Anne tarafından büyük büyük babası: | ||
Anne tarafından büyük annesi: |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "1467/june/15". historyorb.com. 15 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "burcbold". home.eckerd.edu. 14 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Philip-III". britannica.com. 23 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ Ann M., Roberts (Eylül 1989). "The Chronology and Political Significance of the Tomb of Mary of Burgundy". The Art Bulletin. 71 (3). ss. 376-400. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Charles the Bold or (French) Charles le Téméraire". oxfordreference.com. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "charles". heritage-history.com. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.[]
- ^ "philip-duke-of-burgundy". thefreelancehistorywriter.com. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "charlesbold". luminarium.org. 25 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Charolais". britannica.com. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Louis-XI". britannica.com. 24 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Charles the bold". encyclopedia2.thefreedictionary.com. 27 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "louisxi". blackstudies.ucsb.edu. 10 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "League of Public Weal". oxfordreference.com. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ a b c d "Charles". britannica.com. 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Treaty-of-Conflans". britannica.com. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Dinant". britannica.com. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ Vaughan, Richard (2002). Charles the Bold : the last Valois Duke of Burgundy (New ed. bas.). Rochester, NY: Boydell Press. s. 48. ISBN .
- ^ "1468". historyorb.com. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Charles_the_Bold". 1911encyclopedia.org. 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Liège history". eupedia.com. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Charles de Bourgogne". findagrave.com. 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "battle-of-nancy". militaryhistory.about.com. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "Nancy". fanaticus.org. 19 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
- ^ "flanders". friesian.com. 13 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Charles d 10 Kasim 1433 o 5 Ocak 1477 Fransizca Charles le Temeraire Burgonya nin Valois Hanedanindan son duku 1467 1477 Burgonya nin Fransa dan bagimsiz bir krallik olmasi icin ugrasmis ve Fransa Krali XI Louis ile siyasi ve askeri mucadele icine girmistir Bu mucadele kendisinin Lorraine Duku nun hizmetinde olan Isvicre parali askerleri tarafindan oldurulmesi ve topraklarinin parcalanip bir kisminin Fransa otoritesine geri kalaninin da Habsburg Imparatorluguna birakilmasiyla sonuclanmistir I CharlesCharles le Temeraire tablosu yaklasik 1460 Rogier van der Weyden tarafindanHukum suresi15 Haziran 1467 5 Ocak 1477Once gelenSonra gelenDogum10 Kasim 1433 1433 11 10 Dijon Olum5 Ocak 1477 43 yasinda Nancy FransaEs ler iCharolais Kontesi Catherina Charolais Kontesi Isabella of Bourbon Margaret of YorkHanedanValois HanedaniBabasiPhilippe le BonAnnesiIsabella Burgonya DusesiHayatiBurgonya topraklari I Charles doneminde Burgonya Duku Philippe Le Bon dogum 31 Temmuz 1396 Dijon Burgundy olum 15 Haziran 1467 Brugge Belcika ve Aviz Hanedani ndan Portekiz krali I John un kizi Burgonya Dusesi Isabella Dogum 21 Subat 1397 Evora 17 Aralik 1471 dan 10 Kasim 1433 te Dijon da dunyaya gelmistir Babasinin olumunden Duk olmadan once unvanini tasimistir Bu donemde Dofen XI Louis daha sonra Fransa Krali Fransa krali VII Charles dan kacarak III Philip in kontrolu altindaki Burgonya ya siginmistir I Charles daha sonra Fransa krali olacak Dofen XI Louis ile Luis in Burgonya surgunu suresince arkadas olmasina ve Fransa ya karsi dusmanligi olmamasina ragmen Duklugu ve oncesi donemde babasi III Philip in Fransa dan bagimsiz bir krallik kurma emelini yerine getirmeye calismistir Fransa krali XI Louis in kardesi Berry duku ile birlikte XI Louis in merkezi otorite kurma cabalarina karsi La ligue du Bien public adli Feodal soylulardan olusan ittifaki organize etmistir Charles Peter Paul Rubens tarafindan yapilmis portresi Charles 1474 yilina kadar bagimsiz bir devlet kurma amaciyla yerine getirdigi cabalarinin cogunda basarili olmustur Burgonya Duklugunun sinirlarini genisletmis Burgonya yi bir devlet olarak organize etmis ve Fransa kontrolunden bagimsiz kilmistir Daha sonra XI Luis in bulunan topraklarini ilhak etmesi Luis ve Charles arasinda Charles in olumune kadar surecek olan mucadelenin baslangici olmustur 1465 te Charles Luis i ilhak ettigi Somme uzerindeki topraklari geri vermek zorunda birakmis ve Ekim 1465 te karsilikli olarak imzalamislardir Fakat XI Louis in Dinant ve Liege i Charles a karsi isyana tesvik etmesi ve sonrasinda Charles in bu bolgeleri tumuyle isgal edip yagmalatmasi 1466 ve 1467 yilinda Philippe le Bon un olmesi Charles in duk olmasi sonucunda bu antlasmanin bir gecerliligi kalmamistir Bir yil sonra Charles Ingiltere Krali IV Edward ile ittifak kurmus ve kral Edward in kiz kardesi Margaret ile evlenmistir Temmuz 1468 Bunun uzerine Louis Charles i muzakere etmek uzere de gorusmeye cagirmis Ekim 1468 gorusmeler sirasinda Louis in tekrar bir Liege isyani duzenledigi haberinin Charles a ulasmasi sonucunda Charles Louis in Flanders Gent ve Brugge un Fransa parlamentosu hakimiyetinden cikmasini kabul ettirmistir Daha sonra Charles Liege deki isyani bastirmis ve halkin onemli bir kismini katletdirmistir Bu baris antlasmasi da uzun sureli olmamis fakat Kasim 1472 de yeni bir baris antlasmasi imzalanmistir Charles sinirlarini Rhine a kadar genisletmis Bourgundy Luxemburg ve Hollanda arasinda kalan bolgeleri ilhak etmistir yi ve bazi diger kucuk kasabalari 1469 yilinda Avusturya Arsiduku Sigismund tan satin almistir Emellerine ulasabilmesi icin Charles in kurmak istedigi kralligin icinde sahip olmadigi bir tek Isvicre kantonlari ve Koln kalmistir 1475 yilinda Nancy yi isgal etmis 1476 yilinda Granson ve Morat ta Isvicre parali askerlerine yenilmistir Ekim ayinda Nancy yi tumuyle kaybetmis daha sonra 5 Ocak 1477 yilinda ikinci kez Isvicre askerleriyle Nancy yakinlarinda yaptigi savasta ordusu bozguna ugratilmis kendisi de muharebe icerisinde oldurulmustur Nancy MuharebesiCharles in cesedinin Nancy savasi sonrasi bulunusu 1477 Isvicre askerlerine ve da ugradigi yenilgi sonrasinda ordusunun zayiflamasinin yaninda siyasi ve askeri otoritesi de zayiflamisti Takib eden surecte Lorraine Duku Charles in isgal ettigi topraklarin cogunu geri almisti Butun bu olumsuzluklara ragmen Charles 1476 yilinin kis aylarinda Nancy yi Lorraine nin baskenti kisa surede dusmesini umarak tekrar kusatmaya alma karari almisti fakat kusatma beklenenden uzun surdu ve Nancy dusmedi Bunun uzerine Lorraine Duku kendi ordusu ve Isvicre parali askerlerinden olusan birliklerle sayica az olan Charles in ordusunu Nancy yakinlarinda 1477 yili Ocak ayinda kusatmistir Savas sonucunda Burgonya ordusu tumuyle yok edilmis Charles in parcalanmis cesedine de muharebeden uc gun sonra ulasilmistir Bu savas sonrasinda Burgonyalilar in bagimsiz devlet kurma hayalleri tumuyle ortadan kaldirilmistir Charles in Hollanda uzerindeki topraklari in I Charles in kizi Mary ile evlenmesi sonucu Habsburg Imparatorluguna katilmis ve Burgonya kralligi Fransa kontrolu altina girmistir Ayrica bu savas sonucunda Isvicre parali askerlerinin unu artmis Avrupa ordularinda daha fazla yer almaya baslamislardir Soy agaciArmaCharles Uc kusak soyagaci I Charles Burgonya Duku Babasi Baba tarafindan buyuk babasi Korkusuz Jean Baba tarafindan buyuk buyuk babasi Baba tarafindan buyuk buyuk annesi Baba tarafindan buyuk annesi Baba tarafindan buyuk buyuk babasi Baba tarafindan buyuk buyuk annesi Annesi Anne tarafindan buyuk babasi Anne tarafindan buyuk buyuk babasi Anne tarafindan buyuk buyuk annesi Anne tarafindan buyuk annesi Anne tarafindan buyuk buyuk babasi Anne tarafindan buyuk annesi Ayrica bakinizWikimedia Commons ta I Charles Burgonya duku ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Valois Hanedani Isvicre parali askerleri XI LouisI Charles in Unvanlari 1433 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 15 Haziran 1467 5 Ocak 1477 23 Subat 1473 5 Ocak 1477 Kaynakca 1467 june 15 historyorb com 15 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 burcbold home eckerd edu 14 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Philip III britannica com 23 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Ann M Roberts Eylul 1989 The Chronology and Political Significance of the Tomb of Mary of Burgundy The Art Bulletin 71 3 ss 376 400 25 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Charles the Bold or French Charles le Temeraire oxfordreference com 1 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 charles heritage history com Erisim tarihi 31 Ocak 2013 olu kirik baglanti philip duke of burgundy thefreelancehistorywriter com 9 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 charlesbold luminarium org 25 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Charolais britannica com 18 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Louis XI britannica com 24 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Charles the bold encyclopedia2 thefreedictionary com 27 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 louisxi blackstudies ucsb edu 10 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 League of Public Weal oxfordreference com 1 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 a b c d Charles britannica com 26 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Treaty of Conflans britannica com Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Dinant britannica com 20 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Vaughan Richard 2002 Charles the Bold the last Valois Duke of Burgundy New ed bas Rochester NY Boydell Press s 48 ISBN 978 0851159188 KB1 bakim Fazladan yazi link 1468 historyorb com 2 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Charles the Bold 1911encyclopedia org 30 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Liege history eupedia com 29 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Charles de Bourgogne findagrave com 22 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 battle of nancy militaryhistory about com 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 Nancy fanaticus org 19 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013 flanders friesian com 13 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2013