I. Fraates, ((Partça: 𐭐𐭓𐭇𐭕 Frahāt)) MÖ 170/168'den MÖ 165/64'e kadar Arşak hanedanının kralıdır. Mardialılara boyun eğdirmiş, Elburz Dağları'ndaki topraklarını fethetmiş ve Hyrkania'yı Selefkî İmparatorluğu'ndan geri almıştır. MÖ 165/64'te ölmüş ve yerine varisi olarak atadığı kardeşi I. Mitridates (h. 165 - 132 BC 165/64 ) geçmiştir.
I. Fraates Partça: 𐭐𐭓𐭇𐭕 | |
---|---|
Arsakes | |
Bir Part hükümdarının sikkesi, muhtemelen I. Fraates. 185-132 MÖ arası basılmıştır | |
Arsakes Hanedanı kralı | |
Hüküm süresi | 170/168-165/64 MÖ |
Önce gelen | Priapatius |
Sonra gelen | I. Mitridates |
Ölüm | 165/64 MÖ |
Babası | Priapatius |
Dini | Zerdüştçülük |
İsim
Phraátēs (Grekçe: Φραάτης) Partça Frahāt (𐭐𐭓𐭇𐭕) adının Yunanca çevirisidir ve kendisi de Eski İranca *Frahāta- ("kazanılan") kelimesinden gelmektedir. Günümz Farsça versiyonu Farhād'dur (Farsça: فرهاد).
Arka plan
Fraates, Part hükümdarı II. Arsakes'in yeğeni Priapatius'un (h. 191 - 176 BC) en büyük oğludur. Fraates'in Mitridates, Bagasis ve Erdevân adında üç erkek kardeşi daha vardır.Nisa'dan elde edilen yeni epigrafik kanıtlar, Priapatius'un MÖ 170'teki ölümünden sonra yerine iki yıl boyunca kısa bir süre hüküm süren IV. Arsakes adlı belirsiz bir kişinin geçmiş olabileceğini öne sürmektedir. Ancak bu, tarihçi Marek Jan Olbrycht tarafından reddediliyor ve bunu "tamamen spekülasyon" olarak nitelendiriyor. II. Arsakes'in 208 yılında Yunan Selefkî İmparatorluğu'na karşı yenilgisinden bu yana Partlar onların ikinci dereceden müttefiki olmuşlardı. Ancak MÖ 180'lerde Selefkîlerin gerilemesiyle Partlar eski özerkliklerinin çoğunu yeniden ele geçirebildiler.
Hükümdarlığı
MÖ 165'in başlarında Fraates, doğuda Hyrkania ve güneybatıda Media sınırındaki Elburz Dağları'nda yaşayan bir grup insan olan güçlü Mardialılara (Amardianlar olarak da bilinir) saldırdı. Coğrafi konumları nedeniyle Mardialılar, Hyrcania ve Batı Parthia'dan Batı İran'a kadar uzanan ticaret yollarına tehdit oluşturabiliyorlardı. Saldırı muhtemelen Partların İran'daki nüfuz alanlarını genişletme ve Hyrcania üzerinde güvenli kontrol sağlama çabalarının bir parçasıydı. Partların asıl arzusu Media Rhagiane'den başlayarak Medya'yı fethetmekti. Fraates'in Mardialılara saldırısı başarılı oldu ve Hazar Kapıları'nın yanı sıra Medyan metropolü Rhaga'ya yakın olan Charax şehrini de ele geçirdi. Ayrıca Hyrcania'yı Selefkîlerden geri aldı. Hazar Kapılarını korumak için bir grup Mardialıyı Charax'a sürgün ettirdi ve Parthia'daki Tapuryalıları Hazar kıyılarına sürgün ettirdi, bu da tarihi Taberistan bölgesinin adının ortaya çıkmasına neden oldu. Fraates'in fetihleri, haleflerinin Part krallığını daha da genişletmesinin yolunu açtı.
Fraates'in batıya yayılması, Partlar ve Selefkîler arasındaki geleneksel statükonun ihlaliydi. Bu dönemde Selefkîler Yahudiye'yi işgal edilmişti, bu da Fraates'in Selefkîlerin yanıt veremediği bir dönemde kasıtlı olarak seferini düzenlediğini gösteriyor. Selefkî kralı IV. Antiohos (h. 175 - 164 BC ) Partlara karşı bir misilleme kampanyası düzenlemeye hazırlanmak için Yahudiye'den ayrıldı, ancak MÖ 164'ün sonunda Gabae yakınlarında muhtemelen hastalık nedeniyle öldü. Halefi dokuz yaşındaki V. Antiohos (h. 164 - 161 BC) saltanatı çatışmalar, siyasi entrikalar ve Roma etkisiyle damgasını vurduğu için Partlara odaklanamadı.
Fraates, özellikle kardeşi Mithridates'i halefi olarak atadı. Orta Asya göçebeleri arasında bir hükümdarın yerine oğlu yerine erkek kardeşinin geçmesi yaygın bir durumdu. Bu uygulama, göçebe kökenleri nedeniyle Arşaklar arasında da varlığını sürdürmüş olabilir. 2. yüzyıl Romalı tarihçi 'un bir pasajı, Priapatius'un Fraates'in halefi olarak Mitridates'i seçtiğini öne sürüyor. Olbrycht, hükümdarlığının kısa olması nedeniyle Fraates'in tek başına oğulları yerine kardeşini seçemeyeceğini belirterek bu teoriyi destekliyor. Justinus, I. Fraates için ülkenin çıkarlarının oğullarının çıkarlarından daha önemli olduğunu belirtiyor, bu da babasının verasetle ilgili verdiği kararı desteklediğini gösteriyor. I. Fraates, MÖ 165 veya 164'te öldü ve yerine I. Mitridates geçti.
Madeni para
Fraates döneminde basılan madeni paralar seleflerininkilerle aynıydı. Ön yüzde sakalsız olan ve Ahameniş satrapları tarafından da giyilen, kyrbasia olarak bilinen yumuşak bir başlık takan Arşak hükümdarı tasvir edilmiştir. Arka tarafta İran binici kostümü giymiş oturan bir okçu vardır.
Kaynakça
- Özel
- ^ Schmitt 2005.
- ^ Kia 2016, s. 160.
- ^ Olbrycht 2021, s. 223.
- ^ a b Overtoom 2020, s. 153.
- ^ a b Ellerbrock 2021, s. 28.
- ^ Olbrycht 2021, s. 223 (see note 87).
- ^ Overtoom 2020, s. 129.
- ^ Overtoom 2020, ss. 146, 152.
- ^ a b c d Olbrycht 2021, s. 224.
- ^ a b Overtoom 2020, s. 160.
- ^ a b Olbrycht 2021, s. 225.
- ^ a b Olbrycht 2021, ss. 224–225.
- ^ a b Brunner 1983, s. 766.
- ^ Minorsky, Bosworth & Vasmer 1991, s. 935.
- ^ Overtoom 2020, ss. 159–160.
- ^ Overtoom 2020, s. 154.
- ^ Olbrycht 2021, s. 233.
- ^ Rezakhani 2013, ss. 767, 769.
- ^ Strootman 2017, ss. 187–188 (ayrıca not 50'ye bakınız).
- ^ Sinisi 2012, s. 280.
- ^ Curtis 2012, s. 68.
- Genel
- Brunner, Christopher (1983). "Geographical and Administrative divisions: Settlements and Economy". Yarshater, Ehsan (Ed.). The Cambridge History of Iran, Volume 3(2): The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 747-778. ISBN .
- Curtis, Vesta Sarkhosh (2012). "Parthian coins: Kingship and Divine Glory". The Parthian Empire and its Religions. ss. 67-83. ISBN .
- Ellerbrock, Uwe (2021). The Parthians: The Forgotten Empire. Oxford: Routledge. ISBN .
- Minorsky, Vladimir; Bosworth, C. E.; Vasmer, R (1991). "Māzandarān". Bosworth, C. E.; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VI: Mahk–Mid (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ISBN .
- Olbrycht, Marek Jan (2021). Early Arsakid Parthia (ca. 250-165 B.C.). Brill. ISBN .
- Overtoom, Nikolaus Leo (2020). Reign of Arrows: The Rise of the Parthian Empire in the Hellenistic Middle East. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- (2016). The Persian Empire: A Historical Encyclopedia [2 volumes]. ABC-CLIO. ISBN .
- (2013). "Arsacid, Elymaean, and Persid Coinage". Potts, Daniel T. (Ed.). The Oxford Handbook of Ancient Iran. Oxford University Press. ISBN .
- Strootman, Rolf (2017). "Imperial Persianism: Seleukids, Arsakids and Fratarakā". Strootman, Rolf; Versluys, Miguel John (Ed.). Persianism in Antiquity. Franz Steiner Verlag. ss. 177-201. ISBN .
- (2005). "Personal Names, Iranian iv. Parthian Period". Yarshater, Ehsan (Ed.). Encyclopædia Iranica, Online Edition (İngilizce). Encyclopædia Iranica Foundation.
- Sinisi, Fabrizio (2012). "The Coinage of the Parthians". (Ed.). The Oxford Handbook of Greek and Roman Coinage. Oxford University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Fraates Partca 𐭐𐭓𐭇𐭕 Frahat MO 170 168 den MO 165 64 e kadar Arsak hanedaninin kralidir Mardialilara boyun egdirmis Elburz Daglari ndaki topraklarini fethetmis ve Hyrkania yi Selefki Imparatorlugu ndan geri almistir MO 165 64 te olmus ve yerine varisi olarak atadigi kardesi I Mitridates h 165 132 BC 165 64 gecmistir I Fraates Partca 𐭐𐭓𐭇𐭕ArsakesBir Part hukumdarinin sikkesi muhtemelen I Fraates 185 132 MO arasi basilmistirArsakes Hanedani kraliHukum suresi170 168 165 64 MOOnce gelenPriapatiusSonra gelenI MitridatesOlum165 64 MOBabasiPriapatiusDiniZerdustculukIsimPhraates Grekce Fraaths Partca Frahat 𐭐𐭓𐭇𐭕 adinin Yunanca cevirisidir ve kendisi de Eski Iranca Frahata kazanilan kelimesinden gelmektedir Gunumz Farsca versiyonu Farhad dur Farsca فرهاد Arka planFraates Part hukumdari II Arsakes in yegeni Priapatius un h 191 176 BC en buyuk ogludur Fraates in Mitridates Bagasis ve Erdevan adinda uc erkek kardesi daha vardir Nisa dan elde edilen yeni epigrafik kanitlar Priapatius un MO 170 teki olumunden sonra yerine iki yil boyunca kisa bir sure hukum suren IV Arsakes adli belirsiz bir kisinin gecmis olabilecegini one surmektedir Ancak bu tarihci Marek Jan Olbrycht tarafindan reddediliyor ve bunu tamamen spekulasyon olarak nitelendiriyor II Arsakes in 208 yilinda Yunan Selefki Imparatorlugu na karsi yenilgisinden bu yana Partlar onlarin ikinci dereceden muttefiki olmuslardi Ancak MO 180 lerde Selefkilerin gerilemesiyle Partlar eski ozerkliklerinin cogunu yeniden ele gecirebildiler HukumdarligiMO 165 in baslarinda Fraates doguda Hyrkania ve guneybatida Media sinirindaki Elburz Daglari nda yasayan bir grup insan olan guclu Mardialilara Amardianlar olarak da bilinir saldirdi Cografi konumlari nedeniyle Mardialilar Hyrcania ve Bati Parthia dan Bati Iran a kadar uzanan ticaret yollarina tehdit olusturabiliyorlardi Saldiri muhtemelen Partlarin Iran daki nufuz alanlarini genisletme ve Hyrcania uzerinde guvenli kontrol saglama cabalarinin bir parcasiydi Partlarin asil arzusu Media Rhagiane den baslayarak Medya yi fethetmekti Fraates in Mardialilara saldirisi basarili oldu ve Hazar Kapilari nin yani sira Medyan metropolu Rhaga ya yakin olan Charax sehrini de ele gecirdi Ayrica Hyrcania yi Selefkilerden geri aldi Hazar Kapilarini korumak icin bir grup Mardialiyi Charax a surgun ettirdi ve Parthia daki Tapuryalilari Hazar kiyilarina surgun ettirdi bu da tarihi Taberistan bolgesinin adinin ortaya cikmasina neden oldu Fraates in fetihleri haleflerinin Part kralligini daha da genisletmesinin yolunu acti Fraates in batiya yayilmasi Partlar ve Selefkiler arasindaki geleneksel statukonun ihlaliydi Bu donemde Selefkiler Yahudiye yi isgal edilmisti bu da Fraates in Selefkilerin yanit veremedigi bir donemde kasitli olarak seferini duzenledigini gosteriyor Selefki krali IV Antiohos h 175 164 BC Partlara karsi bir misilleme kampanyasi duzenlemeye hazirlanmak icin Yahudiye den ayrildi ancak MO 164 un sonunda Gabae yakinlarinda muhtemelen hastalik nedeniyle oldu Halefi dokuz yasindaki V Antiohos h 164 161 BC saltanati catismalar siyasi entrikalar ve Roma etkisiyle damgasini vurdugu icin Partlara odaklanamadi Fraates ozellikle kardesi Mithridates i halefi olarak atadi Orta Asya gocebeleri arasinda bir hukumdarin yerine oglu yerine erkek kardesinin gecmesi yaygin bir durumdu Bu uygulama gocebe kokenleri nedeniyle Arsaklar arasinda da varligini surdurmus olabilir 2 yuzyil Romali tarihci un bir pasaji Priapatius un Fraates in halefi olarak Mitridates i sectigini one suruyor Olbrycht hukumdarliginin kisa olmasi nedeniyle Fraates in tek basina ogullari yerine kardesini secemeyecegini belirterek bu teoriyi destekliyor Justinus I Fraates icin ulkenin cikarlarinin ogullarinin cikarlarindan daha onemli oldugunu belirtiyor bu da babasinin verasetle ilgili verdigi karari destekledigini gosteriyor I Fraates MO 165 veya 164 te oldu ve yerine I Mitridates gecti Madeni paraFraates doneminde basilan madeni paralar seleflerininkilerle ayniydi On yuzde sakalsiz olan ve Ahamenis satraplari tarafindan da giyilen kyrbasia olarak bilinen yumusak bir baslik takan Arsak hukumdari tasvir edilmistir Arka tarafta Iran binici kostumu giymis oturan bir okcu vardir KaynakcaOzel Schmitt 2005 Kia 2016 s 160 Olbrycht 2021 s 223 a b Overtoom 2020 s 153 a b Ellerbrock 2021 s 28 Olbrycht 2021 s 223 see note 87 Overtoom 2020 s 129 Overtoom 2020 ss 146 152 a b c d Olbrycht 2021 s 224 a b Overtoom 2020 s 160 a b Olbrycht 2021 s 225 a b Olbrycht 2021 ss 224 225 a b Brunner 1983 s 766 Minorsky Bosworth amp Vasmer 1991 s 935 Overtoom 2020 ss 159 160 Overtoom 2020 s 154 Olbrycht 2021 s 233 Rezakhani 2013 ss 767 769 Strootman 2017 ss 187 188 ayrica not 50 ye bakiniz Sinisi 2012 s 280 Curtis 2012 s 68 GenelBrunner Christopher 1983 Geographical and Administrative divisions Settlements and Economy Yarshater Ehsan Ed The Cambridge History of Iran Volume 3 2 The Seleucid Parthian and Sasanian Periods Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ss 747 778 ISBN 0 521 24693 8 Curtis Vesta Sarkhosh 2012 Parthian coins Kingship and Divine Glory The Parthian Empire and its Religions ss 67 83 ISBN 978 3 940598 13 4 Ellerbrock Uwe 2021 The Parthians The Forgotten Empire Oxford Routledge ISBN 978 0 367 48190 2 Minorsky Vladimir Bosworth C E Vasmer R 1991 Mazandaran Bosworth C E Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume VI Mahk Mid Ingilizce Leiden E J Brill ISBN 978 90 04 08112 3 Olbrycht Marek Jan 2021 Early Arsakid Parthia ca 250 165 B C Brill ISBN 978 90 04 46075 1 Overtoom Nikolaus Leo 2020 Reign of Arrows The Rise of the Parthian Empire in the Hellenistic Middle East Oxford Oxford University Press ISBN 978 0 19 088832 9 2016 The Persian Empire A Historical Encyclopedia 2 volumes ABC CLIO ISBN 978 1 61069 391 2 2013 Arsacid Elymaean and Persid Coinage Potts Daniel T Ed The Oxford Handbook of Ancient Iran Oxford University Press ISBN 978 0 19 973330 9 Strootman Rolf 2017 Imperial Persianism Seleukids Arsakids and Frataraka Strootman Rolf Versluys Miguel John Ed Persianism in Antiquity Franz Steiner Verlag ss 177 201 ISBN 978 3 515 11382 3 2005 Personal Names Iranian iv Parthian Period Yarshater Ehsan Ed Encyclopaedia Iranica Online Edition Ingilizce Encyclopaedia Iranica Foundation Sinisi Fabrizio 2012 The Coinage of the Parthians Ed The Oxford Handbook of Greek and Roman Coinage Oxford University Press ISBN 978 0 19 530574 6