Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Habsburglu I. Maximilian (22 Mart 1459 - 12 Ocak 1519), Kutsal Roma İmparatoru. 1493 yılından ölümüne kadar hüküm sürmüş, yaptığı savaşlar ve evlilikler sayesinde Habsburg Hanedanı'nın nüfuzunu arttırmıştır.
| I. Maximilian | |
|---|---|
| Albrecht Dürer tarafından 1519 yılında yapılmış tablosu | |
 | |
| Kutsal Roma İmparatoru | |
| Hüküm süresi | 19 Ağustos 1493–12 Ocak 1519 |
| Önce gelen | III. Friedrich |
| Sonra gelen | V. Karl |
| Doğum | 22 Mart 1459 Wiener Neustadt, Avusturya |
| Ölüm | 12 Ocak 1519 (59 yaşında) Wels, Yukarı Avusturya |
| Defin | Wiener Neustadt, Avusturya |
| Eş(ler)i | Burgonyalı Maria Bianca Maria Sforza |
| Çocuk(lar)ı | Yakışıklı Philip Habsburglu Margaret (1480-1530) |
| Hanedan | Habsburg Hanedanı |
| Babası | III. Friedrich |
| Annesi | Portekizli Eleanore |
İlk Yılları
Maximilian, Kutsal Roma İmparatoru III. Friedrich (1415-1493)'le Portekizli Eleanore'ın oğluydu. Babası 1440'ta Alman kralı, 1452'de Kutsal Roma-Cermen İmparatoru olmuştu. Ayrıca Avusturya dükü olan babası, oğlunun eğitimine önem verdi. Maximilian 1477'de Burgonya dükü Charles'ın (Kötü) tek çocuğu ve varisi olan Burgonyalı Mary'le evlenerek, 1477'de Nancy Çarpışması'nda Fransa kralı XI. Louis'ye (1423-1483) yenilerek öldürülen kayınpederinin ardından Burgonya dükü (1477-82) oldu. Eşinden, sonradan İmparator V. Karl'ın babası olan Yakışıklı Philipp (1478-1506), Avusturyalı Margaret (1480-1530) ve küçük yaşta ölen Franz(1481) adlı 3 çocuğu olan Maximilian; karısının 1482'de ölmesinden sonra Burgonya dükü unvanını yitirdi. Ancak Burgonya dükü Kötü Charles'ın ele geçirdiği Burgonya Flandre'sını (Felemenk) korumayı başardı. Babası III. Friedrich tarafından naip ilan edildi ve babası ölene değin bu unvanını korudu. 16 Şubat 1486'da Roma kralı (Rex Romanorum) ilan edilen Maximilian, Felemenk'i oğlu Philipp'e verdi. Babasının 19 Ağustos 1493'te ölmesinden sonra Kutsal Roma İmparatoru ilan edilen Maximilian, aynı yıl Fransa'yla imzaladığı anlaşmayla Felemenk'in kendisine ait olduğunu Fransızlara kabul ettirdi.
İmparatorluk yılları
Maximilian, İmparator olmadan önce 1491 yılında Bretanya Düklüğü'nü Fransa'ya kaptırmamak istediği için Bretanya dükü François'nın yaşayan tek çocuğu ve varisi olan kızı ile evlendi. Ancak Fransa kralı VIII. Charles'ın(1470-1498) itirazları ve tehditleri üzerine Anne, Maximilian'dan ayrılarak VIII. Charles'la evlendi. Böylece Bretanya düklüğünü de kaybeden Maximilian, 1494'te Milano dükü ve VIII. Charles'ın düşmanı 'nın yeğeni Bianca Maria Sforza'yla evlendi. İtalya Savaşları'na Fransa'nın düşmanı olarak katıldı. Fransa'nın I. İtalya Savaşı'nda (1494-98) yenilgiye uğraması üzerine İtalya Fransız işgalinden kurtuldu. Ancak Maximilian,tüm dikkatini İtalya'ya yönelttiğinden İsviçre'de artan milliyetçi isyanları görmezlikten geldi. Bunun üzerine İsviçreliler, 1499 yılında I. Maximilian'ın kuvvetlerine karşı zafer kazanarak, İsviçre'nin Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'ndan muaf tutulmasını sağladılar. Sonradan Maximilian İsviçre'yi yeniden Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na katmak istese de, başarısız oldu.
1500'lere girildiğinde, Avrupa'nın durumu şöyleydi; Fransa Kral VIII. Charles'ın ölümünden sonra yerine geçen XI. Louis döneminde yeniden güçlenmiş, İtalya'daki savaşlar yeniden başlamış (II. İtalya Savaşı, 1499-1502), Ludovico Sforza Milano'ya giren Fransızlarca düklüğünden ayrılmaya zorlanmış, Venedik Cumhuriyeti ve Osmanlı Devleti savaşmakta (1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı), İspanya Kristof Kolomb'un keşfettiği Amerika'ya keşif seferleri yapmakta ve Almanya'da huzursuzluklar baş göstermekteydi. Maximilian, giderek büyüyen Fransız tehdidine karşı 1490'larda İspanya kralı I. Ferdinando ve kraliçesi Kastilyalı Isabel'in kızları Juana'yla (Deli) kendi oğlu Yakışıklı Philipp'i evlendirmişti; bu evlilikten 1500 yılında sonradan Kutsal Roma-Cermen İmparatoru ve İspanya kralı V. Karl ile Kutsal Roma İmparatoru I. Ferdinand (Kutsal Roma İmparatoru) doğmuştu. Öte yandan Maximilian, giderek artan Osmanlı tehlikesinin de bilincindeydi, nitekim Macaristan ve Bohemya kralı Vladislas (1456-1516)'la iyi ilişkiler kurmuş ve evlilik yollarıyla ilişkilerini sağlamlaştırmıştı. Sonradan bu evlilikler, Maximilian'ın işine çok yarayacaktı.
Fransa kralı XII. Louis, II. İtalya Savaşları'nı (1499-1502) başlattıktan kısa bir süre sonra, Fransa İtalya'nın büyük kısmını işgal etmişti. Bunun üzerine Fransa'nın gücünden çekinen bazı devletler, Maximilian'ın öncülüğünde "Halkın Mutluluğu İçin Birlik"'i kurdular. Louis, Birlik'e karşı çok savaştı ve sonunda Birlik'i yenmeyi başardı (1508). Ancak İtalya Savaşları, giderek şiddetlenerek devam etti. Bu arada Maximilian'ın oğlu ve İspanya kralı I. Ferdinando'nun varisi Deli Juana'nın kocası olan Yakışıklı Philipp, kayınpederini tahtı kendisine ve Juana'ya bırakmaya zorlayarak I. Felipe (1504-06) adıyla İspanyol tahtına çıkmıştı. Felipe'nin 1506'da ölmesinden sonra Ferdinand tahtı yeniden ele geçirdi ve Maximilian'la kendisinin torunları olan 6 yaşındaki Carlos'yu (V. Karl) vârisi ilan etti. Böylece V. Karl 1516'da İspanyol, 1519'da Alman ve Avusturya tahtına çıktı.
"Halkın Mutluluğu İçin Birlik" Kral XII. Louis tarafından yenilgiye uğratılınca, Maximilian Louis'le anlaşmayı yeğledi. Ancak gizlice III. İtalya Savaşı'nda (1508-12) Louis'ye karşı savaşan İtalyan devletlerine yardım etti.
31 Ekim 1517'de Alman rahip Martin Luther, Wittenberg'de 95 Tez'ini kale kilisesinin kapısına asarak, Katolik papazlarını tanımadığını ilan etti ve böylece Reform Hareketi baş gösterdi. Kısa sürede Almanya'ya yayılan Reform Hareketi, Papa X. Leo'nun tepkisini çekti. Papa'nın yakalanmasını talep ettiği Luther, Saksonya dükü III. Friedrich'in korumasına girdi ve Papa'nın gönderdiği aforoz kağıdını yaktı. Maximilian, başta Luther'in neden olduğu Reform hareketlerini önemsemese de, Papa'nın tepkisi ve hareketlerin tehlikeli bir şekilde yayılması üzerine Luther'i heretik ilan etmek zorunda kaldı. Aslında Luther'in neden olduğu Reform'u önemsemeyen Maximilian, Luther'in kurduğu Protestanlık mezhebinin İmparatorluğa ve Papalığa verdiği zararı görecek kadar fazla yaşamadı. Ancak öldüğünde, Protestanlığı engellememekle yaptığı hatanın farkına varmıştı.
Ölümü
Maximilian, 12 Ocak 1519'da Avusturya'daki Wels'te 59 yaşında öldü. Innsbruck'e (Avusturya) defnedilen Maximilian'ın yerine 1516'da İspanya kralı olan I. Carlos (V. Karl) geçti. Flandre'ye ise Maximilian'ın kızı Avusturyalı Margaret naip oldu, Avusturya ise Maximilian'ın küçük torunu Ferdinand'ın (I. Ferdinand (Kutsal Roma İmparatoru)) naipliğine bırakıldı. Maximilian'ın ölümünden sonra, İspanya ve Avusturya birleşerek büyük bir güç oluşturdu. Macaristan ve Bohemya ise, 1526'da son bağımsız Macar kralı II. Lajos'un (1506-1526) Mohaç Muharebesi'nde Osmanlı padişahı I. Süleyman'a (1494-1566) yenilerek ölmesinden sonra Osmanlı voyvodası János Zápolya'ya (ölümü 1540) verildi; ancak Bohemya Avusturya'nın oldu. 1540'tan sonra Macaristan, Osmanlı Devleti ve Avusturya arasında paylaşıldı.
Kaynakça
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Maximilian I, Holy Roman Emperor ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Schauerte, Thomas (2001) Die Ehrenpforte für Kaiser Maximilian I. Dürer und Altdorfer im Dienst des Herrschers München / Berlin: Kunstwissenschaftliche Studien, 95. (Almanca)
- Silver, Larry (2008) Marketing Maximilian: The Visual Ideology of a Holy Roman Emperor Princeton / Oxford: Princeton University Press.. (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Habsburglu I Maximilian 22 Mart 1459 12 Ocak 1519 Kutsal Roma Imparatoru 1493 yilindan olumune kadar hukum surmus yaptigi savaslar ve evlilikler sayesinde Habsburg Hanedani nin nufuzunu arttirmistir I MaximilianAlbrecht Durer tarafindan 1519 yilinda yapilmis tablosuKutsal Roma ImparatoruHukum suresi19 Agustos 1493 12 Ocak 1519Once gelenIII FriedrichSonra gelenV KarlDogum22 Mart 1459 1459 03 22 Wiener Neustadt AvusturyaOlum12 Ocak 1519 59 yasinda Wels Yukari AvusturyaDefinWiener Neustadt AvusturyaEs ler iBurgonyali Maria Bianca Maria SforzaCocuk lar iYakisikli Philip Habsburglu Margaret 1480 1530 HanedanHabsburg HanedaniBabasiIII FriedrichAnnesiPortekizli EleanoreIlk YillariMaximilian Kutsal Roma Imparatoru III Friedrich 1415 1493 le Portekizli Eleanore in ogluydu Babasi 1440 ta Alman krali 1452 de Kutsal Roma Cermen Imparatoru olmustu Ayrica Avusturya duku olan babasi oglunun egitimine onem verdi Maximilian 1477 de Burgonya duku Charles in Kotu tek cocugu ve varisi olan Burgonyali Mary le evlenerek 1477 de Nancy Carpismasi nda Fransa krali XI Louis ye 1423 1483 yenilerek oldurulen kayinpederinin ardindan Burgonya duku 1477 82 oldu Esinden sonradan Imparator V Karl in babasi olan Yakisikli Philipp 1478 1506 Avusturyali Margaret 1480 1530 ve kucuk yasta olen Franz 1481 adli 3 cocugu olan Maximilian karisinin 1482 de olmesinden sonra Burgonya duku unvanini yitirdi Ancak Burgonya duku Kotu Charles in ele gecirdigi Burgonya Flandre sini Felemenk korumayi basardi Babasi III Friedrich tarafindan naip ilan edildi ve babasi olene degin bu unvanini korudu 16 Subat 1486 da Roma krali Rex Romanorum ilan edilen Maximilian Felemenk i oglu Philipp e verdi Babasinin 19 Agustos 1493 te olmesinden sonra Kutsal Roma Imparatoru ilan edilen Maximilian ayni yil Fransa yla imzaladigi anlasmayla Felemenk in kendisine ait oldugunu Fransizlara kabul ettirdi Imparatorluk yillariImparator I Maximilian in Kask Sallet i 1459 1519 Maximilian Imparator olmadan once 1491 yilinda Bretanya Duklugu nu Fransa ya kaptirmamak istedigi icin Bretanya duku Francois nin yasayan tek cocugu ve varisi olan kizi ile evlendi Ancak Fransa krali VIII Charles in 1470 1498 itirazlari ve tehditleri uzerine Anne Maximilian dan ayrilarak VIII Charles la evlendi Boylece Bretanya duklugunu de kaybeden Maximilian 1494 te Milano duku ve VIII Charles in dusmani nin yegeni Bianca Maria Sforza yla evlendi Italya Savaslari na Fransa nin dusmani olarak katildi Fransa nin I Italya Savasi nda 1494 98 yenilgiye ugramasi uzerine Italya Fransiz isgalinden kurtuldu Ancak Maximilian tum dikkatini Italya ya yonelttiginden Isvicre de artan milliyetci isyanlari gormezlikten geldi Bunun uzerine Isvicreliler 1499 yilinda I Maximilian in kuvvetlerine karsi zafer kazanarak Isvicre nin Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu ndan muaf tutulmasini sagladilar Sonradan Maximilian Isvicre yi yeniden Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu na katmak istese de basarisiz oldu 1500 lere girildiginde Avrupa nin durumu soyleydi Fransa Kral VIII Charles in olumunden sonra yerine gecen XI Louis doneminde yeniden guclenmis Italya daki savaslar yeniden baslamis II Italya Savasi 1499 1502 Ludovico Sforza Milano ya giren Fransizlarca duklugunden ayrilmaya zorlanmis Venedik Cumhuriyeti ve Osmanli Devleti savasmakta 1499 1503 Osmanli Venedik Savasi Ispanya Kristof Kolomb un kesfettigi Amerika ya kesif seferleri yapmakta ve Almanya da huzursuzluklar bas gostermekteydi Maximilian giderek buyuyen Fransiz tehdidine karsi 1490 larda Ispanya krali I Ferdinando ve kralicesi Kastilyali Isabel in kizlari Juana yla Deli kendi oglu Yakisikli Philipp i evlendirmisti bu evlilikten 1500 yilinda sonradan Kutsal Roma Cermen Imparatoru ve Ispanya krali V Karl ile Kutsal Roma Imparatoru I Ferdinand Kutsal Roma Imparatoru dogmustu Ote yandan Maximilian giderek artan Osmanli tehlikesinin de bilincindeydi nitekim Macaristan ve Bohemya krali Vladislas 1456 1516 la iyi iliskiler kurmus ve evlilik yollariyla iliskilerini saglamlastirmisti Sonradan bu evlilikler Maximilian in isine cok yarayacakti Fransa krali XII Louis II Italya Savaslari ni 1499 1502 baslattiktan kisa bir sure sonra Fransa Italya nin buyuk kismini isgal etmisti Bunun uzerine Fransa nin gucunden cekinen bazi devletler Maximilian in onculugunde Halkin Mutlulugu Icin Birlik i kurdular Louis Birlik e karsi cok savasti ve sonunda Birlik i yenmeyi basardi 1508 Ancak Italya Savaslari giderek siddetlenerek devam etti Bu arada Maximilian in oglu ve Ispanya krali I Ferdinando nun varisi Deli Juana nin kocasi olan Yakisikli Philipp kayinpederini tahti kendisine ve Juana ya birakmaya zorlayarak I Felipe 1504 06 adiyla Ispanyol tahtina cikmisti Felipe nin 1506 da olmesinden sonra Ferdinand tahti yeniden ele gecirdi ve Maximilian la kendisinin torunlari olan 6 yasindaki Carlos yu V Karl varisi ilan etti Boylece V Karl 1516 da Ispanyol 1519 da Alman ve Avusturya tahtina cikti Halkin Mutlulugu Icin Birlik Kral XII Louis tarafindan yenilgiye ugratilinca Maximilian Louis le anlasmayi yegledi Ancak gizlice III Italya Savasi nda 1508 12 Louis ye karsi savasan Italyan devletlerine yardim etti 31 Ekim 1517 de Alman rahip Martin Luther Wittenberg de 95 Tez ini kale kilisesinin kapisina asarak Katolik papazlarini tanimadigini ilan etti ve boylece Reform Hareketi bas gosterdi Kisa surede Almanya ya yayilan Reform Hareketi Papa X Leo nun tepkisini cekti Papa nin yakalanmasini talep ettigi Luther Saksonya duku III Friedrich in korumasina girdi ve Papa nin gonderdigi aforoz kagidini yakti Maximilian basta Luther in neden oldugu Reform hareketlerini onemsemese de Papa nin tepkisi ve hareketlerin tehlikeli bir sekilde yayilmasi uzerine Luther i heretik ilan etmek zorunda kaldi Aslinda Luther in neden oldugu Reform u onemsemeyen Maximilian Luther in kurdugu Protestanlik mezhebinin Imparatorluga ve Papaliga verdigi zarari gorecek kadar fazla yasamadi Ancak oldugunde Protestanligi engellememekle yaptigi hatanin farkina varmisti OlumuMaximilian 12 Ocak 1519 da Avusturya daki Wels te 59 yasinda oldu Innsbruck e Avusturya defnedilen Maximilian in yerine 1516 da Ispanya krali olan I Carlos V Karl gecti Flandre ye ise Maximilian in kizi Avusturyali Margaret naip oldu Avusturya ise Maximilian in kucuk torunu Ferdinand in I Ferdinand Kutsal Roma Imparatoru naipligine birakildi Maximilian in olumunden sonra Ispanya ve Avusturya birleserek buyuk bir guc olusturdu Macaristan ve Bohemya ise 1526 da son bagimsiz Macar krali II Lajos un 1506 1526 Mohac Muharebesi nde Osmanli padisahi I Suleyman a 1494 1566 yenilerek olmesinden sonra Osmanli voyvodasi Janos Zapolya ya olumu 1540 verildi ancak Bohemya Avusturya nin oldu 1540 tan sonra Macaristan Osmanli Devleti ve Avusturya arasinda paylasildi KaynakcaDis baglantilarWikimedia Commons ta Maximilian I Holy Roman Emperor ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Schauerte Thomas 2001 Die Ehrenpforte fur Kaiser Maximilian I Durer und Altdorfer im Dienst des Herrschers Munchen Berlin Kunstwissenschaftliche Studien 95 Almanca Silver Larry 2008 Marketing Maximilian The Visual Ideology of a Holy Roman Emperor Princeton Oxford Princeton University Press Ingilizce