I. Murad Hamamı, Büyük Hamam, Çifte Hamam, Meydan Hamamı, Sultan Hamamı, Tekeoğlu Hamamı, Teke Hamamı ya da Eski Hamam; İznik'te bulunan ve günümüzde İznik Çini ve Kent Müzesi adıyla bir sergi mekânı olarak faaliyet gösteren bir hamamdır.
Diğer ad(lar) | Büyük Hamam · Çifte Hamam · Meydan Hamamı · Sultan Hamamı · Tekeoğlu Hamamı · Teke Hamamı · Eski Hamam |
---|---|
Genel bilgiler | |
Tür | Hamam |
Konum | İznik, Türkiye |
Koordinatlar | 40°25′54″K 29°43′13″D / 40.43167°K 29.72028°D |
Tamamlanma | 14. yüzyıl |
Tarihi
Yapının kitâbesi olmadığından inşa tarihi tam olarak bilinmez. 1648 yılında İznik'e gelen Evliya Çelebi, Seyahatnâme'sinde "Tekeoğlu Hamamı" adıyla andığı yapıyı "eski hamam" olarak niteler.Ali Saim Ülgen, 1938'de yayımlanan bir makalesinde halk arasında "Büyük Hamam" ya da "Eski Hamam" olarak adlandırılan yapının mimarisinden yola çıkarak 15. yüzyıl sonu eserlerinden olduğunu yazar. 1941 tarihli eserinde , mimari özelliklerinden yola çıkarak 15. yüzyıla ait olduğunu belirttiği yapının bir tekke olduğunu öne sürerken Lefke Kapısı yakınlarındaki Yeşil Külliye'nin hamam kalıntılarını "I. Murad Hamamı" olarak gösterir. Semavi Eyice, 1960 tarihli makalesinde hamamın mimari özelliklerinden yola çıkarak "en geniş tabirle" 14. yüzyılın ikinci yarısı ile 16. yüzyılın ilk yarısı arasında, daha dar bir kapsamla ise 15. yüzyıl sonlarında inşa edildiğini tahmin eder. Eyice, Osmanlı Padişahı I. Murad'ın İznik'te yaptırdığı bir hamam olması durumunda bu hamamın Eski Hamam olarak tanınan yapı olmasının mümkün olduğunu da ekler. Sanat tarihçisi Ahmet Sipahioğlu ise 1988'deki yüksek lisans tezinde, yapının mimari özelliklerinin yanı sıra I. Murad'ın 1359-1389 yılları arasında birtakım hayır kurumları yaptırdığına değinerek hamamı bu döneme tarihlendirir.
Ülgen, Otto-Dorn ve Eyice'nin yayınlarına göre yapı, o dönemlerde harap durumda olan yapının içine girilmesi mümkün değildi. Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 11 Şubat 1990 tarih ve 969 sayılı kararıyla 1. anıtsal koruma derecesiyle tescil edildi. 2006'da, Köylere Hizmet Götürme Birliği finansmanıyla yapının rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlandı. İznik Köylere Hizmet Götürme, Çevreyi Koruma, Tarım ve Turizmi Geliştirme Birliğinin de desteğiyle İznik Kaymakamlığı tarafından aynı yıl başlanan onarım çalışmaları, Ağustos 2007'de tamamlandı. Çalışmalar sırasında; Antik Roma dönemine ait, 2. yüzyıldan kalma bir sütunlu yolun bir kısmı da ortaya çıkarılmıştı. Yaklaşık 2.500.000 YTL maliyetle yapılan çalışmalarda genişletilen hamam bahçesine ahşap çini dükkânları yerleştirildi. Bina, bir kültür merkezi, seminer salonu ve sergi alanı olarak kullanılmaya başlanırken bahçesi ise Çiniciler Çarşısı adını aldı.
Konumu ve mimarisi
İznik'in Beyler Mahallesi'ndeki Atatürk Caddesi üzerinde konumlanır. Kuzey cephesinin orta eksenindeki kapıdan giriş yapılan yapı; batı kısmında erkek, doğu kısmında ise kadın bölümü olmak üzere iki temel bölümden oluşur. Hem erkek hem kadın bölümü olduğundan bir çifte hamam niteliğindedir.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c Eyice, Semavi (1960). "İznik'de "Büyük Hamam" ve Osmanlı devri hamamları hakkında bir deneme". Tarih Dergisi. 11 (15): 99-120. 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ Sipahioğlu, Ahmet (1988). İznik'de İsmail Bey Hamamı ve Diğerlerinin Değerlendirilmesi (yüksek lisans). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 129.
- ^ a b c "I. Murat Hamamı - Bursa". Türkiye Kültür Portalı. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2023.
- ^ Alatürk, Tuna (27 Şubat 2008). . Zaman. TAY Project. 29 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Soykök 2019, s. 25.
- ^ Eker 2007, s. 173.
- Genel
- Eker, Uğur (2007). İznik ve Çevresi Türk Dönemi Mimarisi (yüksek lisans). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı.
- Soykök, Burcu (2019). İznik Osmanlı Dönemi Hamamlarının Yapım Özellikleri, Yapısal Hasarlar ve Malzeme Bozulmalarının Koruma ve Esaslı Onarım için İncelenmesi (yüksek lisans). Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Ana Bilim Dalı.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Murad Hamami Buyuk Hamam Cifte Hamam Meydan Hamami Sultan Hamami Tekeoglu Hamami Teke Hamami ya da Eski Hamam Iznik te bulunan ve gunumuzde Iznik Cini ve Kent Muzesi adiyla bir sergi mekani olarak faaliyet gosteren bir hamamdir I Murad HamamiDiger ad lar Buyuk Hamam Cifte Hamam Meydan Hamami Sultan Hamami Tekeoglu Hamami Teke Hamami Eski HamamGenel bilgilerTurHamamKonumIznik TurkiyeKoordinatlar40 25 54 K 29 43 13 D 40 43167 K 29 72028 D 40 43167 29 72028Tamamlanma14 yuzyilTarihiYapinin kitabesi olmadigindan insa tarihi tam olarak bilinmez 1648 yilinda Iznik e gelen Evliya Celebi Seyahatname sinde Tekeoglu Hamami adiyla andigi yapiyi eski hamam olarak niteler Ali Saim Ulgen 1938 de yayimlanan bir makalesinde halk arasinda Buyuk Hamam ya da Eski Hamam olarak adlandirilan yapinin mimarisinden yola cikarak 15 yuzyil sonu eserlerinden oldugunu yazar 1941 tarihli eserinde mimari ozelliklerinden yola cikarak 15 yuzyila ait oldugunu belirttigi yapinin bir tekke oldugunu one surerken Lefke Kapisi yakinlarindaki Yesil Kulliye nin hamam kalintilarini I Murad Hamami olarak gosterir Semavi Eyice 1960 tarihli makalesinde hamamin mimari ozelliklerinden yola cikarak en genis tabirle 14 yuzyilin ikinci yarisi ile 16 yuzyilin ilk yarisi arasinda daha dar bir kapsamla ise 15 yuzyil sonlarinda insa edildigini tahmin eder Eyice Osmanli Padisahi I Murad in Iznik te yaptirdigi bir hamam olmasi durumunda bu hamamin Eski Hamam olarak taninan yapi olmasinin mumkun oldugunu da ekler Sanat tarihcisi Ahmet Sipahioglu ise 1988 deki yuksek lisans tezinde yapinin mimari ozelliklerinin yani sira I Murad in 1359 1389 yillari arasinda birtakim hayir kurumlari yaptirdigina deginerek hamami bu doneme tarihlendirir Ulgen Otto Dorn ve Eyice nin yayinlarina gore yapi o donemlerde harap durumda olan yapinin icine girilmesi mumkun degildi Bursa Kultur ve Tabiat Varliklarini Koruma Kurulunun 11 Subat 1990 tarih ve 969 sayili karariyla 1 anitsal koruma derecesiyle tescil edildi 2006 da Koylere Hizmet Goturme Birligi finansmaniyla yapinin rolove restitusyon ve restorasyon projeleri hazirlandi Iznik Koylere Hizmet Goturme Cevreyi Koruma Tarim ve Turizmi Gelistirme Birliginin de destegiyle Iznik Kaymakamligi tarafindan ayni yil baslanan onarim calismalari Agustos 2007 de tamamlandi Calismalar sirasinda Antik Roma donemine ait 2 yuzyildan kalma bir sutunlu yolun bir kismi da ortaya cikarilmisti Yaklasik 2 500 000 YTL maliyetle yapilan calismalarda genisletilen hamam bahcesine ahsap cini dukkanlari yerlestirildi Bina bir kultur merkezi seminer salonu ve sergi alani olarak kullanilmaya baslanirken bahcesi ise Ciniciler Carsisi adini aldi Konumu ve mimarisiIznik in Beyler Mahallesi ndeki Ataturk Caddesi uzerinde konumlanir Kuzey cephesinin orta eksenindeki kapidan giris yapilan yapi bati kisminda erkek dogu kisminda ise kadin bolumu olmak uzere iki temel bolumden olusur Hem erkek hem kadin bolumu oldugundan bir cifte hamam niteligindedir KaynakcaOzel a b c Eyice Semavi 1960 Iznik de Buyuk Hamam ve Osmanli devri hamamlari hakkinda bir deneme Tarih Dergisi 11 15 99 120 31 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Sipahioglu Ahmet 1988 Iznik de Ismail Bey Hamami ve Digerlerinin Degerlendirilmesi yuksek lisans Istanbul Istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu s 129 a b c I Murat Hamami Bursa Turkiye Kultur Portali 6 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2023 Alaturk Tuna 27 Subat 2008 Zaman TAY Project 29 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Soykok 2019 s 25 Eker 2007 s 173 GenelEker Ugur 2007 Iznik ve Cevresi Turk Donemi Mimarisi yuksek lisans Istanbul Istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Sanat Tarihi Ana Bilim Dali Soykok Burcu 2019 Iznik Osmanli Donemi Hamamlarinin Yapim Ozellikleri Yapisal Hasarlar ve Malzeme Bozulmalarinin Koruma ve Esasli Onarim icin Incelenmesi yuksek lisans Bursa Bursa Uludag Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Mimarlik Ana Bilim Dali