Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yeşil Külliye, Bursa'da 1420'de Osmanlı padişahı I. Mehmed tarafından yaptırılan ve bulunduğu semte adını veren yapı topluluğu.
 Kamberler'den Yeşil Türbe ve Yeşil Cami | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Koordinatlar | 40°11′02″K 29°03′43″D / 40.18389°K 29.06194°D |
| İnanç | İslam |
| Durum | Etkin |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Hacı İvaz Paşa |
| Mimari tür | Külliye |
| Mimari biçim | İslami, Osmanlı |
| Tamamlanma | 1420 |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Taş, tuğla |
| Tür | Kültürel |
| Kriter | i, ii, iv, vi |
| Belirleme | 2014 (38. oturum) |
| Parçası | Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu |
| Referans no. | 1452 |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Yeşil Camii, bir medrese, aşevi, Yeşil Türbe ve hanlardan meydana gelir. Külliyenin yapıları şehrin ortasında ovaya hâkim bir tepe üzerinde bir tarafından dere, iki tarafından derin bir uçurumla çevrili arsa üzerine serbest olarak inşa edilmiştir. Mimarı Hacı İvaz Paşa’dır; süslemeleri ve çinileri Tebrizli ustalara yaptırılmıştır. Adını, külliye yapılarındaki çinilerin renginden alır.
Külliyenin en önemli yapısı, Çelebi Mehmed'in kendisi için inşa ettirmiş olduğu türbedir. Kardeşleriyle yaşadığı taht mücadelesini kazanan Çelebi Mehmet'in, bu türbeyi artık görkemli ve parlak eserlerin yapılabileceği bir dönemin başladığını göstermek üzere bir güç göstergesi olarak inşa ettirdiği düşünülür.
2014 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne giren “Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu” Dünya Miras Alanı 'nın bileşenlerinden birisidir.
Arka plan
1402 yılında Timur Devleti ve Osmanlı Devleti arasında gerçekleşen Ankara Savaşı'nın Osmanlı Devleti'nin yenilgisi ile sonuçlanmasından sonra Osmanlı tarihinde "Fasıl-i Saltanat" (Saltanat Arası) ya da "Fetret Devri" olarak adlandırılan karanlık bir dönem yaşanmıştı. Timur'a esir düşen Sultan Yıldırım Bayezid'in oğulları arasında yıllarca devam eden taht kavgaları, beyliklerin isyanları ve Şeyh Bedreddin Ayaklanması'nın yaşandığı bu devrin sonunda taht mücadelesini Çelebi Mehmet kazandı.
Beşinci Osmanlı padişahı olarak tahta geçen Çelebi Mehmet, büyük bir çöküntü döneminin izlerini silebilmek, Fetret döneminin geçtiğini, görkemli ve parlak eserlerin yapılabileceğini başta Timurlular olmak üzere tüm dünyaya göstermek üzere büyük imar hamlesine başladı. Edirne'de Eski Cami ve Merzifon'da Çelebi Mehmet Medresesi gibi tahta çıkış belgeleri olarak değerlendirilen iki önemli eserin ardından Bursa'da büyük bir külliye inşa ettirdi. Külliyenin inşasında çalışması için Timurlu teknik ve üslubuna hakim, Semerkand'da bulunmuş Tebrizli ustalar ve sanatkarları tercih etti. Külliyede çalışan Tebrizli ustaların dönemin diğer yapılarında çalıştıklarına dair veri bulunmaz. Bu durumun, Timur'un ülkesinden sanatçı getirerek eser yaptıracak kadar gücü olduğunu gösterme ve artık hayatta olmayan Timur'a dolaylı biçimde meydan okuma arzusuna işaret ettiği düşünülür.
Külliyenin yeri
Cami, türbe, medrese, imaret, han yapılarından meydana gelen büyük külliyenin yapılacağı alan olarak; Çelebi Mehmed'in dedesi I. Murat'ın şehrin batısındaki külliyesi ile babası Yıldırım Bayezid'in şehrin doğusundaki külliyesinin ortasında, Uludağ'ın eteğine, ovaya hâkim, yüksekçe bir tepe seçilmiştir. Çelebi Mehmed, Osmanlı Devleti'nin yeniden ve daha güçlü bir şekilde doğuşunu ispat etmek üzere eserin her yerden görünecek alana inşa edilmesini sağlamıştır.
23082m2'lik bir alanı kaplayan külliyenin doğusunda İmaret Caddesi, İnce Ardığı Caddesi ve Uğurlu Caddesi, güneyinde Emirsultan Caddesi ve Yeşil Caddesi, batısında Çelebi Mehmet Bulvarı ve Salim Caddesi bulunmaktadır.
Külliyenin adı
Osmanlı sultanlarının kendi gücünü yansıtacak ve ismini yaşatacak bir külliye inşa etmek geleneği doğrultusunda inşa edilmiş olan Yeşil Külliye, tarihî belgelerde "İmaret-i Sultan", "İmaret-i Sultan Çelebi Han" gibi isimlerle anılmaktadır Ancak cami ve türbesinde çokça kullanılan firuze renkli çinileri banisinin adının önüne geçmiş; zamanla halk içinde "Yeşil" olarak adlandırılan külliyenin çevresinde bugün de aynı isimle (Yeşil) adlandırılan bir mahalle kurulmuştur.
Yapı kitabeleri
Yapıların üzerinde külliyenin banisi, mimarı, süsleme programını yapan nakkaşbaşı, mihrap çinileri ustaları, hünkâr mahfilindeki çinilerin ustası ile ahşap işçiliklerini yapan ustanın adını bildiren altı adet kitabesi vardır. Bu özelliğiyle Osmanlı mimarisinde tektir.
Külliyenin merkezinde bulunan caminin eşine az rastlanır uzunlukta metne sahip kitabesinde banisinin Çelebi Sultan Mehmed olduğu belirtilir; taçkapının iki tarafındaki kartuşlardan soldakinin üzerindeki ibareden binanın plan ve hesaplarını da Hacı İvaz Paşa'nın yaptığı anlaşılmaktadır. Cami içindeki küçük iki usta kitâbesinde "amel-i Mehmed el-Mecnûn" yazar. Sağdaki mihrap sütunçesinin başlığında "amel-i üstâdân-ı Tebrîz" yazısı bulunur. Hünkâr mahfilinin cami içine bakan kemerinin üst tarafında bulunan Arapça kitabesinden nakışları Nakkaş Ali'nin yaptığı öğrenilir.
Külliye yapıları
- Cami
Külliyenin ana yapısı olan Yeşil Cami, Erken Osmanlı dönemi içinde mimarı bilinen az sayıdaki yapıdan birisidir. "Zaviyeli", "yanları kanatlı", "tabhaneli", "Bursa tipi" ya da "ters T planlı" gibi farklı şekillerde adlandırılan plan şemasına sahiptir. Giriş cephesi diğer cephelere göre gösterişli bir şekilde mermer kaplanmıştır. İçi çini ve Nakkaş Ali tarafından tasarlanan kalemişleri ile süslenmiştir. Zemini ve tüm duvarları, çinilerle ve altın yaldızla bezenmiş Hünkar mahfili, döneminin tek örneğidir. İki minare yapılması tasarlanmışsa da biri inşa edilmiş, o da 1855 Bursa depreminde hasar gördüğünden yıkılıp yeniden yapılmış; ikinci minare 1869 yılında eklenmiştir.
- Türbe
Caminin 55 metre kadar güneyinde bulunan Yeşil Türbe, Çelebi Sultan Mehmed tarafından kendisi için yaptırılmıştır. O devirde başa geçen sultanlar babasının türbesini inşa ettirirdi; Çelebi Mehmed'in ise külliyenin en önemli noktasına kendisi için bu yapıyı inşa ettirmiş olması yapıyı dönemin diğer örneklerinden farklılaştırır. Osmanlı sultanları tarafından yaptırılan külliyeler arasında camiden daha yüksek konumda ve onunla yarışır boyutta olan tek türbe olma özelliğine sahiptir. Adını firuze renkli çinilerinden alan Yeşil Türbe, şehrin sembollerinden birisidir. Bu görkemli yapı, I. Mehmed'in o devirde hayatta olmayan Timur'a dolaylı olarak meydan okuma isteğini yansıtan bir eser olarak düşünülür ve 1405'te ölen Timur için Semerkand'da yaptırılan Gur-i Emir adlı türbe ile karşılaştırılır.
- Medrese
Caminin 100 metre güneybatısında bulunan Yeşil Medrese, Türk-İslam tarihinin en önemli eğitim kurumlarından biri olarak değerlendirilir., , , Molla Hüsrev gibi ünlü alimler bu kurumda müderrislik yapmıştır. 1419 tarihli yapı, tarihî kayıtlarda "Sultaniye" ve "Bursa Sultaniyesi" ismiyle anılmaktadır. Cami ve türbeye göre oldukça sade bir yapıdır. Günümüzde Türk İslam Eserleri Müzesi olarak kullanılmaktadır.
- İmaret
Medresedeki öğrencilere, külliyedeki görevlilere, misafirlere, dışarıdan gelen yoksul kimselere ücretsiz yemek vermek amacıya caminin güneydoğusunda bir imaret binası yapılmıştır. Günümüzde aşevi olarak kullanılmaktadır.
- Hanlar
Arşiv belgelerine göre Hacı İvaz Paşa tarafından caminin batısında, medresenin yakınında yapılmış olan Yeşilhan, günümüze ulaşamamıştır. İpek Han ve Geyve Hanı Yeşil külliyenin bünyesindeki hanlardır.
- Diğer yapılar
Fatih döneminde "Sofu Bedreddin", "Köse", "Türbedar", "Köse Ali Paşa" adları ile anılan bir zat tarafından Yeşil Medrese'ye gelir olarak Yeşil Türbe'nin batısına bir hamam yaptırılmıştır. Soğukluk bölümünün üzerinde büyük bir kubbe, ortasında sekizgen mermer bir havuz bulunmaktadır. Günümüzde turistlere yönelik hediyelik eşyaların satıldığı iş yeri olarak kullanılmaktadır.
Onarım geçmişi ve çinilerin çalınması
Külliyede ilk onarım 1647 yılında Hassa mimarı El Hacı Mustafa b. Abidin tarafından; ikincisi ise 1769 yılında mimar Es Seyyid El Hacı Şerif Efendi’nin idaresinde yapıldı. Külliye yapıları 1855 Bursa depremi'nde hasar gördü. Depremde hasar görülen anıtsal yapıların restorasyonu için 1864- 1867 yıllarında Leon Parvillee adlı bir Fransız görevlendirildi. Depremde yıkılan minare, bu restorasyon sırasında yeniden yapıldı; 1869 yılında mahya kurulabilmesi için camiye ikinci bir minare daha inşa edildi.
Firuze renkli özgün profilli çinilerin büyük çoğunluğu yeni çiniler bu restorasyon sırasında değiştirildi. Parvillée’nin 1865 yılında restorasyon çalışmaları sürerken ailesini ziyaret gerekçesiyle gittiği Paris’e başta Yeşil Türbe ve Yeşil Cami olmak üzere birçok anıtsal yapıya ait eserden oluşan koleksiyonunu da beraberinde götürdüğü incelenen belgelerden anlaşılmıştır. Bir zamanlar Yeşil Türbe’de bulunan çinilerden bazıları Victoria ve Albert Müzesi (İngiltere) ve Los Angeles County Sanat Müzesi (ABD)'de ortaya çıkmıştır. Günümüzde eksik olan çinilerin yerlerine aynı desenlerin boya ile yapılmış kopyaları bulunmaktadır.
1907 yılında Yeşil Cami ve Türbesi'nin onarımı için (Kömürcüoğlu) görevlendirildi. Yapılarda bulunan çinilerin eskimiş ve zarar görmüş olmalarından ötürü Kütahya'da tekrar üretilmesini sağladı. Türbe, 1941 ve 1943’te mimar Macit Rüştü Kural tarafından yenilendi; 1980'li yıllarda çeşitli onarımlar gördü ve 2006-2009 yılında üç yıl süren bir restorasyonun ardından ziyarete açıldı. Külliye yapılarından Yeşil Cami'nin en son kapsamlı onarımı 2010-2014 yılları arasında mimar Cem Bilginperk yönetiminde Erdinç Gökçe tarafından yönetilen ekip tarafından gerçekleştirildi.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
- ^ a b c Yavaşça, Doğan. "Yeşilcami Külliyesi". İslam Ansiklopedisi, Cilt 43, Yıl 2013. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
- ^ . 11 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
- ^ a b c d e f g h Yılmaz, Serap Tuba (2019). Yeşil Külliye (Y. Oğuzoğlu editörlüğündeki Bursa Yeşil Cami adlı kitapta). İstanbul: İrfan Demirdüzen. ss. 46-61. ISBN .
- ^ "'Sultan külliyeleri' UNESCO ile dünyaca tanındı". Anadolu Ajansı web sitesi, 30 Temmuz 2018. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
- ^ a b c d Gündüz, Sema. "Mimariye Yansıyan İmgeler: Önemli Bir Siyasi Kimlik ve Sanatsal Kişilik Olarak I. Mehmed (1413–1421) ve Eserleri". Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 14/14, Haziran 2011. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ Gündüz, Sema. . Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları, Cilt 12, Sayı 12, Yıl: 2010. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
- ^ (PDF). Bursa Alan Başkanlığı web sitesi. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020.
- ^ "Tarihi imaret 600 yıl sonra aslına döndü". Bursa.bel.tr sitesi, 28 Mayıs 2011. 30 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ "Bursa Büyükşehir Belediyesi Alan Başkanlığı". 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ "Yeşil Hamammı". Bursa Büyükşehir Belediyesi Alan Başkanlığı. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ Eroğlu; Güleç, Hayal Başaran, Süreyya. "Victoria and Albert Müzesi Deposunda Bulunan Yeşil Cami ve Yeşil Türbe'nin Çinileri ile Leon Parvillée İlişkisi,"" (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 9, Yıl 2016. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ Yenal, Engin. "Bursa'nın Çalınan Çinileri". Bursa'da Zaman Dergisi, 29 Kasım 2013. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ "Bursa'dan Londra'ya: '588 yıllık çinilerimizi geri verin'". Hürriyet gazetesi, 24 Ocak 2019. 25 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ Örnek, Zeynep. "Gelenekten Değişime: Geç Dönem Osmanlı İstanbul'unda Okullu Mimarlar" (PDF). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 2013. 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ Yaşayanlar, İsmail (2019). Bursa Yeşil Cami'nin Geçirdiği Onarımlar (Y. Oğuzoğlu editörlüğündeki Bursa Yeşil Cami adlı kitapta). İstanbul: İrfan Demirdüzen. ss. 126-139. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yesil Kulliye Bursa da 1420 de Osmanli padisahi I Mehmed tarafindan yaptirilan ve bulundugu semte adini veren yapi toplulugu Yesil KulliyeKamberler den Yesil Turbe ve Yesil CamiTemel bilgilerKoordinatlar40 11 02 K 29 03 43 D 40 18389 K 29 06194 D 40 18389 29 06194InancIslamDurumEtkinMimariMimar lar Haci Ivaz PasaMimari turKulliyeMimari bicimIslami OsmanliTamamlanma1420OzelliklerMalzemelerTas tuglaUNESCO Dunya MirasiTurKulturelKriteri ii iv viBelirleme2014 38 oturum ParcasiBursa ve Cumalikizik Osmanli Imparatorlugu nun DogusuReferans no 1452Ulke TurkiyeBolgeAvrupa ve Kuzey Amerika Yesil Camii bir medrese asevi Yesil Turbe ve hanlardan meydana gelir Kulliyenin yapilari sehrin ortasinda ovaya hakim bir tepe uzerinde bir tarafindan dere iki tarafindan derin bir ucurumla cevrili arsa uzerine serbest olarak insa edilmistir Mimari Haci Ivaz Pasa dir suslemeleri ve cinileri Tebrizli ustalara yaptirilmistir Adini kulliye yapilarindaki cinilerin renginden alir Kulliyenin en onemli yapisi Celebi Mehmed in kendisi icin insa ettirmis oldugu turbedir Kardesleriyle yasadigi taht mucadelesini kazanan Celebi Mehmet in bu turbeyi artik gorkemli ve parlak eserlerin yapilabilecegi bir donemin basladigini gostermek uzere bir guc gostergesi olarak insa ettirdigi dusunulur 2014 yilinda UNESCO Dunya Mirasi Listesi ne giren Bursa ve Cumalikizik Osmanli Imparatorlugu nun Dogusu Dunya Miras Alani nin bilesenlerinden birisidir Arka plan1402 yilinda Timur Devleti ve Osmanli Devleti arasinda gerceklesen Ankara Savasi nin Osmanli Devleti nin yenilgisi ile sonuclanmasindan sonra Osmanli tarihinde Fasil i Saltanat Saltanat Arasi ya da Fetret Devri olarak adlandirilan karanlik bir donem yasanmisti Timur a esir dusen Sultan Yildirim Bayezid in ogullari arasinda yillarca devam eden taht kavgalari beyliklerin isyanlari ve Seyh Bedreddin Ayaklanmasi nin yasandigi bu devrin sonunda taht mucadelesini Celebi Mehmet kazandi Besinci Osmanli padisahi olarak tahta gecen Celebi Mehmet buyuk bir cokuntu doneminin izlerini silebilmek Fetret doneminin gectigini gorkemli ve parlak eserlerin yapilabilecegini basta Timurlular olmak uzere tum dunyaya gostermek uzere buyuk imar hamlesine basladi Edirne de Eski Cami ve Merzifon da Celebi Mehmet Medresesi gibi tahta cikis belgeleri olarak degerlendirilen iki onemli eserin ardindan Bursa da buyuk bir kulliye insa ettirdi Kulliyenin insasinda calismasi icin Timurlu teknik ve uslubuna hakim Semerkand da bulunmus Tebrizli ustalar ve sanatkarlari tercih etti Kulliyede calisan Tebrizli ustalarin donemin diger yapilarinda calistiklarina dair veri bulunmaz Bu durumun Timur un ulkesinden sanatci getirerek eser yaptiracak kadar gucu oldugunu gosterme ve artik hayatta olmayan Timur a dolayli bicimde meydan okuma arzusuna isaret ettigi dusunulur Kulliyenin yeriCami turbe medrese imaret han yapilarindan meydana gelen buyuk kulliyenin yapilacagi alan olarak Celebi Mehmed in dedesi I Murat in sehrin batisindaki kulliyesi ile babasi Yildirim Bayezid in sehrin dogusundaki kulliyesinin ortasinda Uludag in etegine ovaya hakim yuksekce bir tepe secilmistir Celebi Mehmed Osmanli Devleti nin yeniden ve daha guclu bir sekilde dogusunu ispat etmek uzere eserin her yerden gorunecek alana insa edilmesini saglamistir 23082m2 lik bir alani kaplayan kulliyenin dogusunda Imaret Caddesi Ince Ardigi Caddesi ve Ugurlu Caddesi guneyinde Emirsultan Caddesi ve Yesil Caddesi batisinda Celebi Mehmet Bulvari ve Salim Caddesi bulunmaktadir Kulliyenin adiOsmanli sultanlarinin kendi gucunu yansitacak ve ismini yasatacak bir kulliye insa etmek gelenegi dogrultusunda insa edilmis olan Yesil Kulliye tarihi belgelerde Imaret i Sultan Imaret i Sultan Celebi Han gibi isimlerle anilmaktadir Ancak cami ve turbesinde cokca kullanilan firuze renkli cinileri banisinin adinin onune gecmis zamanla halk icinde Yesil olarak adlandirilan kulliyenin cevresinde bugun de ayni isimle Yesil adlandirilan bir mahalle kurulmustur Yapi kitabeleriYapilarin uzerinde kulliyenin banisi mimari susleme programini yapan nakkasbasi mihrap cinileri ustalari hunkar mahfilindeki cinilerin ustasi ile ahsap isciliklerini yapan ustanin adini bildiren alti adet kitabesi vardir Bu ozelligiyle Osmanli mimarisinde tektir Kulliyenin merkezinde bulunan caminin esine az rastlanir uzunlukta metne sahip kitabesinde banisinin Celebi Sultan Mehmed oldugu belirtilir tackapinin iki tarafindaki kartuslardan soldakinin uzerindeki ibareden binanin plan ve hesaplarini da Haci Ivaz Pasa nin yaptigi anlasilmaktadir Cami icindeki kucuk iki usta kitabesinde amel i Mehmed el Mecnun yazar Sagdaki mihrap sutuncesinin basliginda amel i ustadan i Tebriz yazisi bulunur Hunkar mahfilinin cami icine bakan kemerinin ust tarafinda bulunan Arapca kitabesinden nakislari Nakkas Ali nin yaptigi ogrenilir Kulliye yapilariCami Kulliyenin ana yapisi olan Yesil Cami Erken Osmanli donemi icinde mimari bilinen az sayidaki yapidan birisidir Zaviyeli yanlari kanatli tabhaneli Bursa tipi ya da ters T planli gibi farkli sekillerde adlandirilan plan semasina sahiptir Giris cephesi diger cephelere gore gosterisli bir sekilde mermer kaplanmistir Ici cini ve Nakkas Ali tarafindan tasarlanan kalemisleri ile suslenmistir Zemini ve tum duvarlari cinilerle ve altin yaldizla bezenmis Hunkar mahfili doneminin tek ornegidir Iki minare yapilmasi tasarlanmissa da biri insa edilmis o da 1855 Bursa depreminde hasar gordugunden yikilip yeniden yapilmis ikinci minare 1869 yilinda eklenmistir Turbe Caminin 55 metre kadar guneyinde bulunan Yesil Turbe Celebi Sultan Mehmed tarafindan kendisi icin yaptirilmistir O devirde basa gecen sultanlar babasinin turbesini insa ettirirdi Celebi Mehmed in ise kulliyenin en onemli noktasina kendisi icin bu yapiyi insa ettirmis olmasi yapiyi donemin diger orneklerinden farklilastirir Osmanli sultanlari tarafindan yaptirilan kulliyeler arasinda camiden daha yuksek konumda ve onunla yarisir boyutta olan tek turbe olma ozelligine sahiptir Adini firuze renkli cinilerinden alan Yesil Turbe sehrin sembollerinden birisidir Bu gorkemli yapi I Mehmed in o devirde hayatta olmayan Timur a dolayli olarak meydan okuma istegini yansitan bir eser olarak dusunulur ve 1405 te olen Timur icin Semerkand da yaptirilan Gur i Emir adli turbe ile karsilastirilir Medrese Caminin 100 metre guneybatisinda bulunan Yesil Medrese Turk Islam tarihinin en onemli egitim kurumlarindan biri olarak degerlendirilir Molla Husrev gibi unlu alimler bu kurumda muderrislik yapmistir 1419 tarihli yapi tarihi kayitlarda Sultaniye ve Bursa Sultaniyesi ismiyle anilmaktadir Cami ve turbeye gore oldukca sade bir yapidir Gunumuzde Turk Islam Eserleri Muzesi olarak kullanilmaktadir Imaret Medresedeki ogrencilere kulliyedeki gorevlilere misafirlere disaridan gelen yoksul kimselere ucretsiz yemek vermek amaciya caminin guneydogusunda bir imaret binasi yapilmistir Gunumuzde asevi olarak kullanilmaktadir Hanlar Arsiv belgelerine gore Haci Ivaz Pasa tarafindan caminin batisinda medresenin yakininda yapilmis olan Yesilhan gunumuze ulasamamistir Ipek Han ve Geyve Hani Yesil kulliyenin bunyesindeki hanlardir Diger yapilar Fatih doneminde Sofu Bedreddin Kose Turbedar Kose Ali Pasa adlari ile anilan bir zat tarafindan Yesil Medrese ye gelir olarak Yesil Turbe nin batisina bir hamam yaptirilmistir Sogukluk bolumunun uzerinde buyuk bir kubbe ortasinda sekizgen mermer bir havuz bulunmaktadir Gunumuzde turistlere yonelik hediyelik esyalarin satildigi is yeri olarak kullanilmaktadir Onarim gecmisi ve cinilerin calinmasiKulliyede ilk onarim 1647 yilinda Hassa mimari El Haci Mustafa b Abidin tarafindan ikincisi ise 1769 yilinda mimar Es Seyyid El Haci Serif Efendi nin idaresinde yapildi Kulliye yapilari 1855 Bursa depremi nde hasar gordu Depremde hasar gorulen anitsal yapilarin restorasyonu icin 1864 1867 yillarinda Leon Parvillee adli bir Fransiz gorevlendirildi Depremde yikilan minare bu restorasyon sirasinda yeniden yapildi 1869 yilinda mahya kurulabilmesi icin camiye ikinci bir minare daha insa edildi Firuze renkli ozgun profilli cinilerin buyuk cogunlugu yeni ciniler bu restorasyon sirasinda degistirildi Parvillee nin 1865 yilinda restorasyon calismalari surerken ailesini ziyaret gerekcesiyle gittigi Paris e basta Yesil Turbe ve Yesil Cami olmak uzere bircok anitsal yapiya ait eserden olusan koleksiyonunu da beraberinde goturdugu incelenen belgelerden anlasilmistir Bir zamanlar Yesil Turbe de bulunan cinilerden bazilari Victoria ve Albert Muzesi Ingiltere ve Los Angeles County Sanat Muzesi ABD de ortaya cikmistir Gunumuzde eksik olan cinilerin yerlerine ayni desenlerin boya ile yapilmis kopyalari bulunmaktadir 1907 yilinda Yesil Cami ve Turbesi nin onarimi icin Komurcuoglu gorevlendirildi Yapilarda bulunan cinilerin eskimis ve zarar gormus olmalarindan oturu Kutahya da tekrar uretilmesini sagladi Turbe 1941 ve 1943 te mimar Macit Rustu Kural tarafindan yenilendi 1980 li yillarda cesitli onarimlar gordu ve 2006 2009 yilinda uc yil suren bir restorasyonun ardindan ziyarete acildi Kulliye yapilarindan Yesil Cami nin en son kapsamli onarimi 2010 2014 yillari arasinda mimar Cem Bilginperk yonetiminde Erdinc Gokce tarafindan yonetilen ekip tarafindan gerceklestirildi Kaynakca Arsivlenmis kopya 12 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Agustos 2018 a b c Yavasca Dogan Yesilcami Kulliyesi Islam Ansiklopedisi Cilt 43 Yil 2013 7 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Haziran 2020 11 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2018 a b c d e f g h Yilmaz Serap Tuba 2019 Yesil Kulliye Y Oguzoglu editorlugundeki Bursa Yesil Cami adli kitapta Istanbul Irfan Demirduzen ss 46 61 ISBN 978 605 69719 0 7 Sultan kulliyeleri UNESCO ile dunyaca tanindi Anadolu Ajansi web sitesi 30 Temmuz 2018 13 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2020 a b c d Gunduz Sema Mimariye Yansiyan Imgeler Onemli Bir Siyasi Kimlik ve Sanatsal Kisilik Olarak I Mehmed 1413 1421 ve Eserleri Hacettepe Universitesi Turkiyat Arastirmalari Dergisi 14 14 Haziran 2011 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Gunduz Sema Hacettepe Universitesi Turkiyat Arastirmalari Cilt 12 Sayi 12 Yil 2010 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Temmuz 2020 PDF Bursa Alan Baskanligi web sitesi 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Haziran 2020 Tarihi imaret 600 yil sonra aslina dondu Bursa bel tr sitesi 28 Mayis 2011 30 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Bursa Buyuksehir Belediyesi Alan Baskanligi 22 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Yesil Hamammi Bursa Buyuksehir Belediyesi Alan Baskanligi 22 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Eroglu Gulec Hayal Basaran Sureyya Victoria and Albert Muzesi Deposunda Bulunan Yesil Cami ve Yesil Turbe nin Cinileri ile Leon Parvillee Iliskisi PDF Uluslararasi Sosyal Arastirmalar Dergisi Cilt 9 Yil 2016 22 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Yenal Engin Bursa nin Calinan Cinileri Bursa da Zaman Dergisi 29 Kasim 2013 24 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Bursa dan Londra ya 588 yillik cinilerimizi geri verin Hurriyet gazetesi 24 Ocak 2019 25 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Ornek Zeynep Gelenekten Degisime Gec Donem Osmanli Istanbul unda Okullu Mimarlar PDF Fatih Sultan Mehmet Vakif Universitesi Yuksek Lisans Tezi 2013 8 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Haziran 2020 Yasayanlar Ismail 2019 Bursa Yesil Cami nin Gecirdigi Onarimlar Y Oguzoglu editorlugundeki Bursa Yesil Cami adli kitapta Istanbul Irfan Demirduzen ss 126 139 ISBN 978 605 69719 0 7