II Valdemar Valdemarsen 28 Haziran 1170 28 Mart 1241 daha sonra Muzaffer Valdemar olarak anılacaktır 1202 den 1241 dek

II. Valdemar Valdemarsen (28 Haziran 1170-28 Mart 1241), daha sonra Muzaffer Valdemar olarak anılacaktır. 1202'den 1241'deki ölümüne kadar Danimarka Kralıdır.

II. Valdemar
Kral II. Valdemar II için basılan para, Lund Üniversitesi Tarih Müzesi
Danimarka kralı
Hüküm süresi	1202–1241
Önce gelen	VI. Knud
Sonra gelen	IV. Erik
Kıdemsiz kral	Genç Valdemar, 1218-1231 IV. Erik, 1231-1241

Doğum	28 Haziran 1170 , Yutland, Danimarka
Ölüm	28 Mart 1241 (70 yaşında) , , Danimarka
Defin	St. Bendt Kilisesi, , Danimarka
Eş(ler)i
Çocuk(lar)ı	Genç Valdemar IV. Erik Abel I. Christopher
Hanedan	Estridsen
Babası	I. Valdemar
Annesi	Sophia

1207'de Valdemar, Lybeck ve Holstein'ı işgal edip fethederek Danimarka topraklarını genişletmiştir. Onun Norveç verasetine katılımı, ikinci Bagler Savaşı'na yol açtı, sorunu geçici olarak çözmüş ve Norveç kralının Danimarka'ya bağlılık borçlu olmasına neden olmuştur. Bremen Prensi Başpiskoposu ve Schleswig Piskoposu'nun atanması konusunda papalıkla anlaşmazlıklar yaşamıştır. Valdemar'ın askeri seferleri, Kuzey Almanya'daki çatışmaları ve 1219'da Estonya'da Danimarka yönetiminin kurulmasını içermektedir. Onun hükümdarlığı, Danimarka'da feodal sistemin benimsenmesine ve 1683 yılına kadar Danimarka'nın hukuk kanunu olarak hizmet eden Jutland Kanunu'nun oluşturulmasına tanık olmuştur.

Arka plan

Danimarka Kralı I. Valdemar ile Sophia'nın ikinci oğludur. Babası öldüğünde genç Valdemar yalnızca on iki yaşındaydı. Kendisine Güney Yutland Dükü(Latince: dux slesvicensis.) ünvanı verildi. Naibi, Danimarka Kralı V. Knud'un gayri meşru oğlu Piskopos Valdemar Knudsen'di. Piskopos Valdemar hırslı bir adamdı ve kendi hırslarını genç Valdemar'ınki gibi gizledi. Piskopos Valdemar 1192'de Bremen başpiskoposu seçildiğinde, Alman soylularının yardımıyla Danimarka Kralı VI. Knud'u (Dük Valdemar'ın ağabeyi) devirip kendisini Danimarka tahtına oturtma planı ortaya çıkmıştır.

Dük Valdemar, Piskopos Valdemar'ın temsil ettiği tehdidin farkına varmıştır. Böylece onu 1192'de Aabenraa'ya davet etmiştir. Piskopos daha sonra tutuklanmamak için Norveç'e kaçmıştır. Ertesi yıl, Piskopos Valdemar, Hohenstaufen Hanedanı tarafından desteklenen 35 gemilik bir filoyu bir araya getirdi ve Kral V. Knud'un oğlu olduğu gerçeğine dayanarak Danimarka tahtını kendisi için talep ederek Danimarka kıyılarında tedirginlik yarattı. 1193'te Kral VI. Knud onu yakalamıştır. Piskopos Valdemar, Nordborg'da (1193-1198) ve ardından 1206'ya kadar Sjælland'daki Søborg Kalesi'ndeki kulede esaret altında kalmıştır. Daha sonra Bohemyalı Dagmar (Dük Valdemar'ın karısı) ve Papa III. Innocentius'un girişimiyle, bir daha Danimarka işlerine asla karışmayacağına yemin ettikten sonra serbest bırakılmıştır.

Valdemar'ın Holstein'daki Seferleri (1201)

Genç Valdemar, Holsteinlı Kontu III. Adolf'un başka bir tehdidiyle karşı karşıya kalmıştır. Adolf, güney Jutland'ı Danimarka'dan almak için diğer Alman sayımlarını kışkırtmaya ve Piskopos Valdemar'ın Danimarka tahtını alma planına yardımcı olmaya çalışmıştır. Piskoposun tekrar hapse atılmasıyla Dük Valdemar, Kont Adolph'un peşine düşmüş ve kendi birlikleriyle güneye yürümüş ve Adolph'un Rendsburg'daki yeni kalesini ele geçirmiştir. 1201'de Stellau Muharebesi'nde kontu mağlup edip esir almış ve onu Piskopos Valdemar'ın yanındaki bir hücreye hapsetmiştir. İki yıl sonra, bir hastalık nedeniyle Kont Adolph, Elbe'nin kuzeyindeki Schleswig'in tamamını Dük Valdemar'a bırakarak hapishaneden çıkış yolunu satın almıştır. Kasım 1202'de Dük Valdemar'ın ağabeyi Kral VI. Knud beklenmedik bir şekilde çocuksuz ölmüştür.

Hükümdarlığı

Kral II. Valdemar'ın yönetimindeki Danimarka krallığı

Dük Valdemar daha sonra Yutland Meclisi'nde (Danca: landsting) kral ilan edilmiştir. Yakındaki Kutsal Roma İmparatorluğu taht için yarışan Guelf Hanedanı IV. Otto ve Hohenstaufen Hanedanı Kral Phillip nedeniyle iç savaşla parçalanmıştı. II. Valdemar, Phillip'e karşı IV. Otto ile ittifak kurdu.

1203'te Valdemar, Lybeck ve Holstein'ı işgal edip fethetmiş ve onları Danimarka'nın kontrolündeki bölgelere eklemiştir. 1204'te, Norveç tahtının taliplisi Erling Steinvegg'i desteklemek için bir Danimarka filosunu ve ordusunu Norveç'teki Viken'e götürerek Norveç verasetinin sonucunu etkilemeye çalışmıştır. Bu, 1208'e kadar süren İkinci Bagler Savaşı ile sonuçlanmıştır. Norveç'in veraset sorunu geçici olarak çözüldü ve Norveç kralı, Danimarka kralına bağlılık borçlanmıştır.

1207'de, Bremyalı kapitülerlerin çoğunluğu Piskopos Valdemar'ı yeniden prens-başpiskopos olarak seçerken, kapitüler provost Stumpenhausen Kontu Burkhard tarafından yönetilen bir azınlık, bölgesel yetkiye sahip bir Bremya alt bölümünün merkezi olan Hamburg'a kaçtılar ve Piskoposluk seçimleri için Bremian'ın ana bölümüne iki katılımcıyı atadılar. Alman Kralı Philip, Valdemar'ı Bremen'in meşru prens-başpiskoposu olarak tanıdı, çünkü böylece başpiskopos prensi II. Valdemar'a karşı onun müttefiki olacaktı.

II. Valdemar ve kaçan kapitülerler, olayı ilk olarak araştırmak isteyen Papa III. Innocentius'u protesto ettiler. Piskopos Valdemar, Papa Innocentius'un kararını bekleme emrine karşı Roma'dan Bremen'e gitmek üzere ayrıldığında, Valdemar'ı anathema ile sürgüne gönderdi ve sonunda 1208'de onu Schleswig Piskoposu olarak görevden aldı. 1208'de Stumpenhausen Kontu Burkhard, Hamburg'daki kaçan başkentler tarafından rakip prens-başpiskopos olarak seçildi ve imparatorluk gücünü gasp eden II. Valdemar, Burkhard'a yalnızca prens-başpiskoposluk ve kuzey Elbe'deki piskoposluk topraklarında geçerli olacak şekilde Regalia verdi. 1209'da III. Innocentius, nihayet Kral Valdemar'ın yakın sırdaşı ve danışmanı olan Schleswig Piskoposu I. Nicholas'ın, görevden alınan Piskopos Valdemar'ın halefi olarak kutsanmasına rıza gösterdi. 1214'te Kral Valdemar, Roskilde Piskoposu merhum [Wikidata] yerine Piskopos I. Nicholas'ı Danimarka Şansölyesi olarak atadı.

Aynı yıl II. Valdemar, Danimarka birlikleriyle Elbe'nin güneyindeki prens-başpiskoposluk bölgesini işgal etmiş ve Stade'i fethetmiştir. Ağustos ayında Prens-Başpiskopos Valdemar şehri yeniden fethetmiş, ancak kısa süre sonra onu Elbe üzerinde bir köprü inşa eden ve Harburg'da Elbe üzerinde bir ileri karakolu güçlendiren II. Valdemar'a tekrar kaptırmıştır. 1209'da IV. Otto, II. Valdemar'ı Elbe'nin kuzeyine çekilmeye ikna etmiş, Burkhard'ı istifaya çağırmış ve Prens-Başpiskopos Valdemar'ı sınır dışı etmiştir.

1210'da III. Innocentius, Oldenburg Kontu I. Gerhard'ı - Wildeshausen Bremen'in yeni Prens-Başpiskoposu yapmıştır. 1211'de genç Saksonya Dükalığı Dükü III. Bernard, papalık tarafından görevden alınan Prens Başpiskopos kayınbiraderi Valdemar'a Bremen şehrine kadar eşlik etmiş, fiilen piskoposluğu geri almış ve Bu arada Innocentius ile Sicilya konusunda anlaşmazlığa düşen IV. Otto'nun ani desteğinin tadını çıkarmıştır. Bir tepki olarak II. Valdemar, Stade'i yeniden ele geçirirken, 1213'te Ren Kontu Palatin V. Heinrich, onu Prens-Başpiskopos Valdemar adına fethetmiştir.

1213'te Valdemar, Norveç'te bir savaş vergisi koymuş ve köylüler, Trøndelag Meclisi'nde Valdemar'ın vergi tahsildarını öldürüp isyan etmiştir. Ayaklanma Norveç'in çeşitli bölgelerine yayılmıştır.

1216'da II. Valdemar ve Danimarkalı birlikleri Stade Kontluğu'nu harap etmiş ve Hamburg'u fethetmiştir. İki yıl sonra II. Valdemar ve I. Gerhard, Prens Başpiskoposluğundan V. Heinrich ve IV. Otto'yu ihraç etmek için ittifak kurmuşlardır. Prens-Başpiskopos Valdemar sonunda istifa etmiş ve bir manastıra girmiştir. Valdemar, İmparator II. Friedrich'i desteklemiş ve bu desteği imparator Schleswig ve Holstein, tüm Vendlerin topraklarının ve Pomeranya üzerinde Danimarka yönetimini onaylayarak ödüllendirilmiştir.

Lyndanisse Muharebesi

Doğu Baltık halklarını Hristiyanlaştırmaya çalışan Livonya Şövalyeleri (1219'da) baskı altındaydı ve yardım için Valdemar'a başvurdular. Papa III. Honorius, Valdemar'ın Estonya'yı işgalini bir haçlı seferine dönüştürmüştür. Valdemar bir ordu kurmuş ve orduyu doğuya taşımak için Danimarka'nın tüm gemilerini toplanmaya çağırmıştır. Filonun sayısı toplandıktan sonra 1500 gemiye ulaşmıştır.

Ordu, günümüzün Tallinn yakınlarındaki Estonya'ya çıktığında, Estonyalıların şefleri Danimarkalılarla masaya oturdu ve Danimarka kralını efendileri olarak kabul etmeyi kabul ettiler. İçlerinden birkaçı vaftiz edilmeye izin verdi ve bu da iyi bir işaret gibi görünüyordu. Üç gün sonra 15 Haziran 1219'da Danimarkalılar ayine katılırken, binlerce Estonyalı her taraftan Danimarka kampına girdi. Karışıklık hüküm sürüyordu ve Valdemar'ın kampanyasında işler kötü görünüyordu. Şans eseri, Rügenli Vitslav adamlarını ikinci bir kampta topladı ve Estonyalılara arkadan saldırdı.

Valdemar'ın diyarının zirvesi yaklaşık. 1220

Lyndanisse Muharebesi sırasında efsane, Piskopos Sunesen kollarını kaldırdığında Danimarkalıların ileri atıldığını ve kolları yorulup onları düşürmesine izin verdiğinde Estonyalıların Danimarkalıları geri çevirdiğini söylüyor. Görevliler bir kez daha kollarını kaldırmak için ileri atıldılar ve Danimarkalılar yeniden ileri atıldılar. Savaşın zirvesinde Piskopos Sunsen bir işaret için dua etti ve bu işaret, Danimarkalılar geri çekilmeye başladığında gökten aşağı doğru inen beyaz haçlı kırmızı bir bez şeklinde geldi. "Bu sancak yükseğe kaldırıldığında galip geleceksiniz!" diyen bir ses duyuldu. Danimarkalılar ileri atılarak savaşı kazandılar. Günün sonunda binlerce Estonyalı muharebe alanında ölü olarak yatıyordu ve Estonya, Danimarka topraklarına eklendi. Estonyalılar zorla Hristiyan olarak vaftiz edildi, ancak Tarihçi Edgar Sachs'ın Latince: Liber Census Daniæ derinlemesine araştırmasına göre Estonyalılar tamamen gönüllü olarak Hristiyan inancına geçtiler.

Valdemar, savaş alanının yakınında Reval'de büyük bir kale inşa edilmesini emretti. Sonunda Estonca "Danimarka kalesi/kasabası" anlamına gelen Tallinn olarak adlandırılan tepedeki kalenin etrafında bir şehir büyüdü. Beyaz haçlı kırmızı bayrak (Dannebrog), 1219'dan beri Danimarkalıların ulusal bayrağıdır. Dannebrog, Avrupa'nın halen modern kullanımda olan en eski bayrak tasarımıdır.

Bornhöved Muharebesi

1223 yılında Kral Valdemar ve en büyük oğlu Prens Valdemar, Funen yakınlarındaki Lyø adasında avlanırken, Schwerin Kontu I. Heinrich (Almanca: Heinrich der Schwarze tarafından kaçırıldılar. Kont Henry, Danimarka'nın 20 yıl önce Holstein'da fethedilen toprakları teslim etmesini ve Kutsal Roma İmparatoru'nun tebaası olmasını talep etti. Danimarka elçileri bu şartları reddetti ve Danimarka savaş ilan etti. Valdemar hapisteyken Alman topraklarının çoğu Danimarka'dan koptu. Onları hizada tutmak için Danimarka orduları gönderildi. Savaş, 1225 yılında Orlamündeli II. Albert komutasındaki Danimarka birliklerinin Mölln'de yenilgisiyle sonuçlandı. Serbest bırakılmasını sağlamak için Valdemar'ın Almanya'daki ayrılık bölgelerini kabul etmesi, 44.000 gümüş mark ödemesi ve Kont Henry'den intikam almayacağına dair bir söz imzalaması gerekiyordu.

Valdemar, yemininin geçersiz sayılması için derhal Papa III. Honorius'a başvurdu ve bu talep Papa tarafından kabul edildi. III. Honorius, Valdemar'ı zorunlu yemininden muaf tuttu ve hemen Alman topraklarını yeniden kurmaya girişti. Valdemar, yeğeni Brunswick-Lüneburg Dükü I. Otto ile bir anlaşma imzaladı ve toprakları olduğunu düşündüğü toprakları geri almak için güneye yöneldi, ancak şansı onu terk etti. 22 Temmuz 1227'de Bornhöved Muharebesi ile sonuçlanan bir dizi Danimarka yenilgisi, Danimarka'nın kuzey Almanya topraklarının kaybını pekiştirdi. Valdemar'ın kendisi, yalnızca Valdemar'ı atının üzerinde güvenli bir yere taşıyan bir Alman şövalyesinin cesur davranışları sayesinde kurtarıldı.

Yutland Kanunu

Danimarka Yasası'nın kabul edilmesinden önce, Frizya Yasasını izleyen Uthlande (mor) dışında her arazinin kendi yasal yasası vardı.

O andan itibaren Kral II. Valdemar, çabalarını iç işlerine odakladı. Kurduğu değişikliklerden biri de feodal sistemdi; erkeklere karşılığında hizmet borçlu oldukları anlayışıyla mülk veriyordu. Bu soylu ailelerin (Danca: højadelen) gücünü artırdı ve Danimarka'nın çoğunu kontrol eden daha küçük soyluların (Danca: lavadelen') ortaya çıkmasına neden oldu. Özgür köylüler, Viking döneminden bu yana sahip oldukları geleneksel hak ve ayrıcalıkları kaybettiler.

Kral II. Valdemar, hayatının geri kalanını Yutland, Sjælland ve Skåne için bir kanunlar hazırlamakla geçirdi. Bu kanunlar 1683 yılına kadar Danimarka'nın yasal kanunları olarak kullanıldı. Bu, uzun süredir devam eden bir gelenek olan bölgesel meclislerdeki (Danca: landting) yerel yasa yapma sürecinde önemli bir değişiklikti. Çile yoluyla yargılama ve dövüş yoluyla yargılama da dahil olmak üzere, suçluluğu veya masumiyeti belirlemeye yönelik çeşitli yöntemler yasa dışı ilan edildi. Yutland Kanunları (Danca: Jyske Lov) Valdemar'ın oradaki ölümünden hemen önce, 1241'de Vordingborg Kalesi'ndeki soyluların toplantısında onaylandı. Valdemar, Sjælland'nın Ringsted kentinde ilk eşi Kraliçe Dagmar'ın yanına gömüldü.

Ailesi

Valdemar, ilk evliliğinden önce Saksonya Dükü'nün kızı Bavyera'lı Rixa ile nişanlanmıştı. Bu anlaşma başarısız olunca, 1205'te ilk olarak Bohemyalı Margaret olarak da bilinen Bohemyalı Dagmar ile evlendi. Bohemya Kralı I. Ottokar'ın ilk eşi Meissen'li Adelaide'den kızıydı ve kısa sürede Danimarkalılar arasında popüler oldu. Bu evlilikten Valdemar'ın, 1218'de Schleswig'de ortak kral olarak atadığı Genç Valdemar adında bir oğlu oldu. Genç Valdemar, 1231'de Kuzey Jutland'daki Refsnæs'te avlanırken kazara vuruldu. Kraliçe Dagmar 1212'de doğum sırasında öldü. Eski halk baladları, Valdemar'a ölüm yatağında, "güzel çiçek" Portekizli Berengaria (Bengerd ) ile değil, Karl von Rise'ın kızı Kirsten ile evlenmesi için yalvardığını söyler. Başka bir deyişle Berengaria'nın oğullarının taht kavgasının Danimarka'ya sorun getireceğini öngördü. Bu evlilikten şu çocukları oldu:

Genç Valdemar (1209 - 28 Kasım 1231), Portekizli Eleanor ile evlendi.
Ölü doğan oğul (1212)

Margaret'in ölümünden sonra Valdemar, Flandre ile iyi ilişkiler kurmak için 1214'te Portekizli Berengária ile evlendi. Portekiz Kralı I. Sancho ile Aragonlu Dulce'nin yetim kızı ve evlenene kadar yanında kaldığı Flandre Kontu Ferdinand'ın kız kardeşiydi. Kraliçe Berengária güzeldi ama o kadar katı kalpliydi ki, 1221'deki doğum sırasındaki erken ölümüne kadar genellikle Danimarkalılar ondan nefret ediyordu. Valdemar'ın iki karısı, Danimarka baladlarında ve mitlerinde önemli bir rol oynadı; yumuşak, dindar ve popüler ideal eş rolünde Dagmar ve güzel ve kibirli kadın rolünde Berengária. Bu evlilikten ise şu çocukları oldu:

IV. Erik, Danimarka Kralı (1216 - 10 Ağustos 1250)
Danimarkalı Sophie (1217–1247), 1230'da Brandenburg Uçbeyi I. John evlendi
Abel, Danimarka Kralı (1218 - 29 Haziran 1252)
I. Christopher, Danimarka Kralı (1219 - 29 Mayıs 1259)
Ölü doğan çocuk (1221)

Valdemar'ın Niels ve Knud adında iki gayri meşru oğlu vardı.

Anısına

Valdemar, " Dannebrog'un kralı" ve yasa koyucu konumu nedeniyle Danimarka tarihinde merkezi bir konuma sahiptir. Ölümünün ardından gelen iç savaşlar ve dağılmalar, gelecek nesillere onu altın çağın son kralı gibi gösterdi. 1912'den beri 15 Haziran resmi olarak Danca: Valdemarsdag (Valdemar'ın Günü) olarak adlandırılıyor. Tarih artık Dannebrog'un kutlandığı 33 yıllık Danimarka Bayrak Günleri grubuna aittir.

1997 yapımı Kartalın Gözü filmi Genç Valdemar hakkındaki kurgusal bir hikâyeyi konu alıyordu. Babası Valdemar'ı canlandırdı.

Estonya'nın başkenti Tallinn'in Toompea'da, yaygın efsanelere göre Danimarka bayrağı Dannebrog'un doğduğu Danimarka Kralı Bahçesi adında bir park bulunmaktadır. Bahçede her yıl 15 Haziran'da Danimarka Bayrağı Günü kutlanmaktadır.

Kaynakça

Özel

^ Esben Albrectsen, "Das Abel-Geschlecht und die Schauenburger als Herzöge von Schleswig", Marion Hartwig and Frauke Witte (trls.), in: Die Fürsten des Landes: Herzöge und Grafen von Schleswig, Holstein und Lauenburg [De slevigske hertuger; German], Carsten Porskrog Rasmussen (ed.) on behalf of the Gesellschaft für Schleswig-Holsteinische Geschichte, Neumünster: Wachholtz, 2008, pp. 52–71, here p. 52.
^ Hans Olrik, "Valdemar (Knudsen), 1158–1236, Biskop af Slesvig" 18 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in: Dansk Biografisk Leksikon, vol. XVIII: Ubbe – Wimpffen, pp. 193–197, here p. 195.
^ Olsen, Peder. Slaget ved Lyndanise
^ . Danmarks Riges Krønike
^ ^a ^b ^c ^d Petersen 2010, s. 160.
^ Danmark Historie IIperbenny.dk
^ Hundahl 2014, s. 270.
^ ^a ^b ^c ^d Line 2007, s. 581.
^ "Danish King's Garden, Estonia". 17 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2024.

Genel

Line, Philip (2007). Kingship and State Formation in Sweden: 1130 – 1290 (İngilizce). Brill.
Hundahl, Kerstin (2014). "Placing Blame and Creating Legitimacy: The Implications of Rugish Involvement in the Struggle over the Succession amidst the Danish Church Strife c.1258–1260". Hundahl, Kerstin; Kjær, Lars; Lund, Niels (Ed.). Denmark and Europe in the Middle Ages, c.1000–1525: Essays in Honour of Professor Michael H. Gelting (İngilizce). Ashgate Publishing.
Petersen, Leif Inge Ree (2010). "Battle of Bornhöved". Rogers, Clifford J. (Ed.). The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology (İngilizce). 1. Oxford University Press.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Valdemar II of Denmark ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Bain, Robert Nisbet (1911). "Valdemar II.". Encyclopædia Britannica. 27 (11. bas.). ss. 841–842.
[1][2] Valdemar II garden in Tallinn, Estonia
http://www.kingsofdenmark.dk/king21.htm

[1] Esben Albrectsen, "Das Abel-Geschlecht und die Schauenburger als Herzöge von Schleswig", Marion Hartwig and Frauke Witte (trls.), in: Die Fürsten des Landes: Herzöge und Grafen von Schleswig, Holstein und Lauenburg [De slevigske hertuger; German], Carsten Porskrog Rasmussen (ed.) on behalf of the Gesellschaft für Schleswig-Holsteinische Geschichte, Neumünster: Wachholtz, 2008, pp. 52–71, here p. 52.

[2] Hans Olrik, "Valdemar (Knudsen), 1158–1236, Biskop af Slesvig" 18 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in: Dansk Biografisk Leksikon, vol. XVIII: Ubbe – Wimpffen, pp. 193–197, here p. 195.

[3] Olsen, Peder. Slaget ved Lyndanise

[4] . Danmarks Riges Krønike

[FOOTNOTEPetersen2010160-5] Petersen 2010, s. 160.

[6] Danmark Historie IIperbenny.dk

[FOOTNOTEHundahl2014270-7] Hundahl 2014, s. 270.

[FOOTNOTELine2007581-8] Line 2007, s. 581.

[9] "Danish King's Garden, Estonia". 17 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2024.