Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
III. Mamia Gurieli (Gürcüce: მამია III გურიელი; ö. 5 Ocak 1714) veya yaygın olarak bilinen adlarıyla Büyük Mamia Gurieli (Gürcüce: დიდი გურიელი, Didi Gurieli) veya Kara Gurieli (შავი გურიელი, Şavi Gurieli) 1689'dan öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Batı Gürcistan'daki savaşlarda çatışan Gurieli, 1701, 1711-1712 ve 1713-1714 tarihlerinde üç kez İmereti kralı olmuştur. Krallık yaptığı ilk dönemde, kayınpederi Giorgi Abaşidze'nin baskısıyla tahttan çekilmiştir. İmereti kralı olduğu sonraki dönemlerde, Imeretili VII. Giorgi ile kan davası içinde olmuştur. Gurieli öldüğünde yerine taht için rekabet ettiği VII. Giorgi geçmiştir.
Guria'da tahta çıkışı ve ilk yılları
Mamia, III. Giorgi Gurieli ve Tamar Çicavadze'nin küçük oğluydu. Babasının 1684'te İmereti Kralı IV. Alexander'a karşı verdiği savaşta ölmesiyle beraber Osmanlı valisi Yusuf Paşa'nın koruması altında Ahıska'da sürgünde tutulan kardeşlerinin yanına gönderilmiştir. Sürgündeki yılları abisi Kaihosra ve amcası Malakia ile sürtüşmelerle geçmiştir. Abisi ölmüş ve amcasını kör etmiştir. Mamia, 1689'da Gurialı soyluların isteği üzerine Ahıska'dan çağrılmış ve paşanın desteğiyle prens-hükümdar olarak atanmıştır. Kör Malakia ise Mamia tarafından Şemokmedi Piskoposu ilan edilmiştir.
Mamia, 1690'da İmereti Kralı IV. Alexander'ın düşmanı olan sürgün edilmiş Kartli kralı XI. Giorgi'yi sarayında ağırlamıştır. Soyluların Giorgi'nin sadakatinden şüphelenmesiyle beraber Mamia, Giorgi'yi Osmanlı kontrolündeki Gonio'ya taşınmaya zorlamıştır. Imereti'deki iktidar mücadelelerinde kayınpederi Giorgi Abaşidze'yi desteklemiş, buna karşın 1699'da Abaşidze'nin görüşmediği damadı Kral Simon'a Kartli'deki sürgününden dönmesi ve yeniden İmereti kralı olması için destek vermiştir. Simon, Mamia'nın desteğine karşılık Abaşidze'nin kızı Anika'dan boşanmayı ve Mamia'nın kız kardeşiyle evlenmeyi kabul etmiştir. Megrelya'nın prens naibi Giorgi Lipartiani tarafından desteklenen Abaşidze, birliklerini Guria sınırlarına getirmiş ve Mamia'dan Simon'u öldürmesini istemiştir. Giorgi, Simon'u öldürürse Mamia'nın İmereti prensi olmasını destekleyeceğine dair söz vermiştir. Gurieli bunu şahsen yapmayı reddetmiş, ancak 1701'de Abaşidze'nin ajanlarının Simon'u banyoda vurarak öldürmesine izin vermiştir.
İmereti'deki saltanatı ve Osmanlı istilası
Abaşidze, söz verdiği gibi Mamia'yı İmereti kralı olarak atamıştır. Abaşidze krallığın sınır ve gelirlerini kontrol ederken, Mamia kendi masraflarını karşılamak için bazı Guria vatandaşlarını köle olarak satmak zorunda kalmıştır. O yılın sonraki dönemlerinde tahttan çekilmek ve Guria'ya yerleşerek emekli olmak zorunda hissetmiştir. Abaşidze Mamia'nın tahttan çekilmesiyle kendini İmereti kralı ilan etmiş ve böylece Guria ve Megrelya'nın hükümdarı olmuştur.
1703'te Guria ve Batı Gürcistan'ın geri kalanı, Osmanlı İmparatorluğu tarafından işgal edilmiştir. Kafkasyalı tebaalarını daha da sıkılaştırmak isteyen Osmanlılar, Guria'yı Osmanlı'ya bağlamak ve İmereti'nin sınırlarını daraltmak amacıyla geniş çaplı bir işgal düzenlemiştir.Edirne Vakası'nın patlak vermesiyle Osmanlı askerleri Gürcistan'ın iç kesimlerinden çekilmiş, ancak İmereti Batum ve çevresindeki kıyı bölgelerini kalıcı olarak kaybetmiştir.
İmereti'de ikinci ve üçüncü saltanatı
1707'ye gelindiğinde, Abaşidze'nin Batı Gürcistan'da oluşturduğu birlik artık yoktu. 1709'da Abaşidze ve Megrel müttefikleri, Osmanlı'nın desteğini alan VII. Giorgi'ye yenilmiştir. Giorgi daha sonra Mamia'nın Abaşidze'ye verdiği desteğe karşılık Guria'ya baskın düzenlemiş ve şehri yağmalamıştır. Giorgi'nin yaptığı yolsuzluklar kısa sürede İmeretililer için dayanılmaz hale gelmiştir. Ekim 1711'de Mamia, Megrel, Raçalı ve Leçhumili soylularının desteğini almış ve oğlu IV. Giorgi'ye Leçhumi'de bırakarak İmereti kralı olmuştur. Görev süresi boyunca köle ticaretini yasaklamış ve Guria'da okullar açmıştır.
Hem VII. Giorgi hem de Giorgi Abaşidze, kan davasını sona erdirmeye çalışan Kartli Kralı VI. Vahtang'a sığınmıştır. Abaşidze, İmereti'deki konutuna dönmüş, tahttan indirilen Giorgi ise Ahıska'ya gitmiş ve Giorgi Abaşidze'nin Mamia tarafından mülksüzleştirilen yeğeni Zurab Abaşidze ile iktidardakileri tahttan indirecek bir komplo teorisi tasarlamıştır. Haziran 1712'de VII. Giorgi ve Zurab Abaşidze, Argveti ilçesini gizlice işgal ederek Mamia ve Giorgi Abaşidze'yi Çhari'de yenilgiye uğratmıştır.
Gurieli, Raça'ya ve ardından Kartli kralı VI. Vahtang'ın oğlu Bakar tarafından ağırlandığı Tshinvali'ye kaçmıştır. Kartli hükûmeti tarafından desteklenen Mamia, Guria'ya dönmüştür. Kasım 1713'te Gurieli, Dadiani, Raça dükü Giorgi Abaşidze ve Leçhumililerin verdiği destekle, Kutaisi'de Kral Giorgi'yi yenmiş ve onu Ahıska'ya çekilmeye zorlamıştır. Mamia iki ay sonra ölmüş ve VII. Giorgi yeniden tahta çıkmıştır.
Ailesi
Mamia Gurieli iki kez evlenmiştir. İlk evliliği 1698'de Giorgi Abaşidze'nin kızı Elene ile olmuştur. Çift 1711'de boşanmış ve Mamia, Raça Dükü I. Papuna'nın kızı ve Prens Papuna Çheidze'nin eski karısı Tamar (ö. 1716) ile evlenmiştir. Tamar Mamia'nın ölümünden sonra, kocasının rakibi İmereti Kralı VII. Giorgi ile evlenmiş, ancak evlilikten kısa bir süre sonra ölmüştür. Naaşı Gelati Manastırı'na gömülmüştür.
Mamia'nın dört oğlu ve üç kızı vardı:
- Prens IV. Giorgi Gurieli (1702-1726). 1714-1726 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmıştır. Ayrıca 1716'da İmereti Kralı olmuştur;
- Prens III. Kaihosro Gurieli (1751 dolaylarında öldü). 1716'da prens naipliği yapmıştır;
- Prens Nikoloz (ö. 1755), Şemokmedi piskoposluğu yapmıştır;
- Prens Levan, 1711-1713 yılları arasında prens naipliği yapmıştır;
- Prenses Tamar (ö. 1742) 1710-1714 yılları arasında IV. Giorgi Dadiani ile, 1716-1720 yılları arasında İmereti Kralı VII. Giorgi ile evli kalmıştır;
- Prenses N. Ahıskalı Aslan Paşa'nın eşi;
- Prenses N. Guria Dükü Giorgi Şervaşidze'nin karısı.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g (1976). Nakashidze, N.T. (Ed.). История Царства Грузинского [History of the Kingdom of Georgia] (PDF) (Rusça). Tiflis: Metsniereba. ss. 153-159. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Eylül 2020.
- ^ a b c d e f Rayfield, Donald (2012). Edge of Empires: A History of Georgia. Londra: Reaktion Books. ss. 228-230. ISBN .
- ^ Abou-El-Ha, Rifaʻat Ali (1984). The 1703 rebellion and the structure of Ottoman politics. Leiden: Nederlands Historisch-Archaeologisch Instituut te Istanbul. s. 116.
- ^ Khakhutaishvili, Davit (2009). "ნარკვევები გურიის სამთავროს ისტორიიდან (XV-XVIII სს.)" [Studies in the history of the Principality of Guria (15th–18th centuries)]. სამტომეული, ტ. 2 [Works in three volumes, Vol. 2] (Gürcüce). Batumi: Shota Rustaveli State University. s. 77. ISBN .
- ^ a b c Grebelsky, P. Kh.; Dumin, S.V.; Lapin, V.V. (1993). Дворянские роды Российской империи. Том 4: Князья Царства Грузинского [Noble families of the Russian Empire. Vol. 4: Princes of the Kingdom of Georgia] (Rusça). Vesti. ss. 38-39.
III. Mamia Gurieli Gurieli Hanedanı | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Malakia Gurieli | Guria Dükü 1689–1714 | Sonra gelen IV. Giorgi Gurieli |
| Önce gelen Simon | İmereti Kralı 1701 | Sonra gelen IV. Giorgi Abaşidze |
| Önce gelen VII. Giorgi | İmereti Kralı 1711-1712 | Sonra gelen VII. Giorgi |
| Önce gelen VII. Giorgi | İmereti Kralı 1713-1714 | Sonra gelen VII. Giorgi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
III Mamia Gurieli Gurcuce მამია III გურიელი o 5 Ocak 1714 veya yaygin olarak bilinen adlariyla Buyuk Mamia Gurieli Gurcuce დიდი გურიელი Didi Gurieli veya Kara Gurieli შავი გურიელი Savi Gurieli 1689 dan oldugu tarihe kadar Guria nin prensligini yapmis Gurieli hanedani uyesidir Bati Gurcistan daki savaslarda catisan Gurieli 1701 1711 1712 ve 1713 1714 tarihlerinde uc kez Imereti krali olmustur Krallik yaptigi ilk donemde kayinpederi Giorgi Abasidze nin baskisiyla tahttan cekilmistir Imereti krali oldugu sonraki donemlerde Imeretili VII Giorgi ile kan davasi icinde olmustur Gurieli oldugunde yerine taht icin rekabet ettigi VII Giorgi gecmistir III Mamia Gurieli Teramo Castelli nin seyahat gunlugunden bir eskiz Guria da tahta cikisi ve ilk yillariMamia III Giorgi Gurieli ve Tamar Cicavadze nin kucuk ogluydu Babasinin 1684 te Imereti Krali IV Alexander a karsi verdigi savasta olmesiyle beraber Osmanli valisi Yusuf Pasa nin korumasi altinda Ahiska da surgunde tutulan kardeslerinin yanina gonderilmistir Surgundeki yillari abisi Kaihosra ve amcasi Malakia ile surtusmelerle gecmistir Abisi olmus ve amcasini kor etmistir Mamia 1689 da Guriali soylularin istegi uzerine Ahiska dan cagrilmis ve pasanin destegiyle prens hukumdar olarak atanmistir Kor Malakia ise Mamia tarafindan Semokmedi Piskoposu ilan edilmistir Mamia 1690 da Imereti Krali IV Alexander in dusmani olan surgun edilmis Kartli krali XI Giorgi yi sarayinda agirlamistir Soylularin Giorgi nin sadakatinden suphelenmesiyle beraber Mamia Giorgi yi Osmanli kontrolundeki Gonio ya tasinmaya zorlamistir Imereti deki iktidar mucadelelerinde kayinpederi Giorgi Abasidze yi desteklemis buna karsin 1699 da Abasidze nin gorusmedigi damadi Kral Simon a Kartli deki surgununden donmesi ve yeniden Imereti krali olmasi icin destek vermistir Simon Mamia nin destegine karsilik Abasidze nin kizi Anika dan bosanmayi ve Mamia nin kiz kardesiyle evlenmeyi kabul etmistir Megrelya nin prens naibi Giorgi Lipartiani tarafindan desteklenen Abasidze birliklerini Guria sinirlarina getirmis ve Mamia dan Simon u oldurmesini istemistir Giorgi Simon u oldururse Mamia nin Imereti prensi olmasini destekleyecegine dair soz vermistir Gurieli bunu sahsen yapmayi reddetmis ancak 1701 de Abasidze nin ajanlarinin Simon u banyoda vurarak oldurmesine izin vermistir Imereti deki saltanati ve Osmanli istilasiAbasidze soz verdigi gibi Mamia yi Imereti krali olarak atamistir Abasidze kralligin sinir ve gelirlerini kontrol ederken Mamia kendi masraflarini karsilamak icin bazi Guria vatandaslarini kole olarak satmak zorunda kalmistir O yilin sonraki donemlerinde tahttan cekilmek ve Guria ya yerleserek emekli olmak zorunda hissetmistir Abasidze Mamia nin tahttan cekilmesiyle kendini Imereti krali ilan etmis ve boylece Guria ve Megrelya nin hukumdari olmustur 1703 te Guria ve Bati Gurcistan in geri kalani Osmanli Imparatorlugu tarafindan isgal edilmistir Kafkasyali tebaalarini daha da sikilastirmak isteyen Osmanlilar Guria yi Osmanli ya baglamak ve Imereti nin sinirlarini daraltmak amaciyla genis capli bir isgal duzenlemistir Edirne Vakasi nin patlak vermesiyle Osmanli askerleri Gurcistan in ic kesimlerinden cekilmis ancak Imereti Batum ve cevresindeki kiyi bolgelerini kalici olarak kaybetmistir Imereti de ikinci ve ucuncu saltanati1707 ye gelindiginde Abasidze nin Bati Gurcistan da olusturdugu birlik artik yoktu 1709 da Abasidze ve Megrel muttefikleri Osmanli nin destegini alan VII Giorgi ye yenilmistir Giorgi daha sonra Mamia nin Abasidze ye verdigi destege karsilik Guria ya baskin duzenlemis ve sehri yagmalamistir Giorgi nin yaptigi yolsuzluklar kisa surede Imeretililer icin dayanilmaz hale gelmistir Ekim 1711 de Mamia Megrel Racali ve Lechumili soylularinin destegini almis ve oglu IV Giorgi ye Lechumi de birakarak Imereti krali olmustur Gorev suresi boyunca kole ticaretini yasaklamis ve Guria da okullar acmistir Hem VII Giorgi hem de Giorgi Abasidze kan davasini sona erdirmeye calisan Kartli Krali VI Vahtang a siginmistir Abasidze Imereti deki konutuna donmus tahttan indirilen Giorgi ise Ahiska ya gitmis ve Giorgi Abasidze nin Mamia tarafindan mulksuzlestirilen yegeni Zurab Abasidze ile iktidardakileri tahttan indirecek bir komplo teorisi tasarlamistir Haziran 1712 de VII Giorgi ve Zurab Abasidze Argveti ilcesini gizlice isgal ederek Mamia ve Giorgi Abasidze yi Chari de yenilgiye ugratmistir Gurieli Raca ya ve ardindan Kartli krali VI Vahtang in oglu Bakar tarafindan agirlandigi Tshinvali ye kacmistir Kartli hukumeti tarafindan desteklenen Mamia Guria ya donmustur Kasim 1713 te Gurieli Dadiani Raca duku Giorgi Abasidze ve Lechumililerin verdigi destekle Kutaisi de Kral Giorgi yi yenmis ve onu Ahiska ya cekilmeye zorlamistir Mamia iki ay sonra olmus ve VII Giorgi yeniden tahta cikmistir AilesiMamia Gurieli iki kez evlenmistir Ilk evliligi 1698 de Giorgi Abasidze nin kizi Elene ile olmustur Cift 1711 de bosanmis ve Mamia Raca Duku I Papuna nin kizi ve Prens Papuna Cheidze nin eski karisi Tamar o 1716 ile evlenmistir Tamar Mamia nin olumunden sonra kocasinin rakibi Imereti Krali VII Giorgi ile evlenmis ancak evlilikten kisa bir sure sonra olmustur Naasi Gelati Manastiri na gomulmustur Mamia nin dort oglu ve uc kizi vardi Prens IV Giorgi Gurieli 1702 1726 1714 1726 yillari arasinda Guria nin prensligini yapmistir Ayrica 1716 da Imereti Krali olmustur Prens III Kaihosro Gurieli 1751 dolaylarinda oldu 1716 da prens naipligi yapmistir Prens Nikoloz o 1755 Semokmedi piskoposlugu yapmistir Prens Levan 1711 1713 yillari arasinda prens naipligi yapmistir Prenses Tamar o 1742 1710 1714 yillari arasinda IV Giorgi Dadiani ile 1716 1720 yillari arasinda Imereti Krali VII Giorgi ile evli kalmistir Prenses N Ahiskali Aslan Pasa nin esi Prenses N Guria Duku Giorgi Servasidze nin karisi Kaynakca a b c d e f g 1976 Nakashidze N T Ed Istoriya Carstva Gruzinskogo History of the Kingdom of Georgia PDF Rusca Tiflis Metsniereba ss 153 159 22 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Eylul 2020 a b c d e f Rayfield Donald 2012 Edge of Empires A History of Georgia Londra Reaktion Books ss 228 230 ISBN 978 1780230306 Abou El Ha Rifaʻat Ali 1984 The 1703 rebellion and the structure of Ottoman politics Leiden Nederlands Historisch Archaeologisch Instituut te Istanbul s 116 Khakhutaishvili Davit 2009 ნარკვევები გურიის სამთავროს ისტორიიდან XV XVIII სს Studies in the history of the Principality of Guria 15th 18th centuries სამტომეული ტ 2 Works in three volumes Vol 2 Gurcuce Batumi Shota Rustaveli State University s 77 ISBN 978 9941 409 60 8 a b c Grebelsky P Kh Dumin S V Lapin V V 1993 Dvoryanskie rody Rossijskoj imperii Tom 4 Knyazya Carstva Gruzinskogo Noble families of the Russian Empire Vol 4 Princes of the Kingdom of Georgia Rusca Vesti ss 38 39 III Mamia GurieliGurieli HanedaniResmi unvanlarOnce gelen Malakia Gurieli Guria Duku 1689 1714 Sonra gelen IV Giorgi GurieliOnce gelen Simon Imereti Krali 1701 Sonra gelen IV Giorgi AbasidzeOnce gelen VII Giorgi Imereti Krali 1711 1712 Sonra gelen VII GiorgiOnce gelen VII Giorgi Imereti Krali 1713 1714 Sonra gelen VII Giorgi