Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Haziran 2020) () |
Ian Douglas Smith (8 Nisan 1919, - 20 Kasım 2007, Cape Town), çiftçi, savaş pilotu, politikacı ve 1964'te koloni statüsündeki Güney Rodezya'daki ilk Rodezyalı başbakan. 11 Kasım 1965 tarihinde ülkesinin İngiliz Milletler Topluluğu ile olan bağlantıların keserek Tek Taraflı Bağımsızlık İlanı ile Rodezya'nın (Günümüz Zimbabve) bağımsızlığını bildirmiştir. Birleşmiş Milletler Rodezya'nın Bağımsızlığını tanımama ve yaptırım uygulama çağrısında bulunmuş ve devlet 1979'da yıkılmasına kadar olan süreçte izole kalmıştır.
Smith , Güney Rodezya'nın bölgesinde yer alan küçük bir kasabada, İngiliz göçmen bir ailenin çocuğu olarak, Güney Rodezya 1923 yılında Özerk olmadan tam 4 yıl önce dünyaya geldi. İkinci Dünya Savaşı sırasında Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne savaş pilotu olarak gönüllü oldu. Britanya Mısırı'nda uçağını vurulmasının ardından hayatı boyunca göze çarpan yüz ve bedensel yaralanmalar yaşadı. 1948 Yılında Selukwe'de bir çiftlik kurdu ve hemen ardından, 29 yaşında Selukwe için Parlamento Üyesi oldu (O güne kadarki en geç Parlamento Üyesi). Bir süre sonra 'ne katıldı. 1953 yılında oradan 'ye irtica etti ve 1958 ve sonraki yıllarda Parti Denetçisi olarak görevini sürdürdü. 1961 yılında partiden "Yeni topraklar talebinin" ardından ayrıldı ve 'a tamamıyla-beyaz, Aşırı Muhafazakâr ve azınlık yönetiminin sosyal ve jeopolitik nedenlerden dolayı devam etmesi gerektiğini savunan bir parti olan 'nin kurulmasında yardım etmiştir.
1923'ten beri ülkeyi yötenen Birleşik Federal Partinin kazanmasına kesin gözüyle bakılıyordu. The Examiner Magazine "şüphesiz bir biçimde seçinleri BFP yine kazanacaktır, Güney Rodezya'da sürekli onlar kazanıyor" diye yazmıştır. Fakat hem onların, hem de BFP'yi şaşırtacak bir biçimde Rodezya Cephesi toplam oyların %54'ünü (toplam 35 koltuk) alarak kazanmış ve Ian Smith 1962 Yılında başbakan yardımcısı olmuştur. Rodezya Cephesi'nin bu başarısının ardından BFP'yi ile koalisyon kurmaya teşvik etmiştir, fakat 1963 yılında parti tamamıyla dağılmış, geriye Muhalefet oluşturabilecek herhangi bir parti kalmayınca da Rodezya Cephesi yönetimde üstün parti statüsüne gelmiştir.
1964 Yılında başbakanlıktan istifa edince Ian Smith adaylığını koymuş ve hemen ardından Güney Rodezya'nın ilk Rodezyalı başbakanı olmuştur. İngiliz Hükûmeti politkasını gerekçe göstererek Rodezya'ya bağımsızlık vermeyi reddetmiştir. Bunun üzerine Ian Smith 'un onayını alarak Tek Taraflı Bağımsızlık Bildirgesini yayınlamıştır. Smith kendi sözleriyle bu kararını şöyle açıklamıştır: "Bağımsızlık ilanı benim erdiğim en travmatik karardı, çünkü (uzlaşmasız olarak) yapmak istememiştim".
Ülkede Komünist ve Marksist-Leninist fikirleri ile tanınan Robert Mugabe ZANU'yu, ise 'yı kurarak 1972-1979 Rodezya Bush Savaşı'nı başlatmıştır. Rodezya Ordusunun savaş boyunca sürekli galibiyetler almasına rağmen, ZANU ve ZIPRA'nın sivilleri hedef alması, stabilitenin düşmesi ve halkın ülkeden kaçması sonucu Smith galipken mağlubiyeti kabul etmiş ve Abel Muzorewa ile yapılan bir anlaşmada Zimbabve Rodezya devletinin Rodezya'nın ardılı olmaısna karar vermiştir. Karar uluslararası alanda tanınmamış ve Birleşmiş Milletler açık seçim yapılmasını talep etmiştir. Her ne kadar seçimlerde hilenin diskalifiye olacağı belirtilsede, ZANU kurmaylarının seçimlerde hile yaptığı söylenir (bazı sivillerin belirttiği üzere ZANU silah zoruyla kendilerine oy verdirerek seçimleri kazanmış). ZANU 1980'den beri ülkeyi yöneten tek parti olmuştur.
Bundan sonra Ian Smith 1987'deki istifasına kadar ülkede muhalefetin lideri olmuş ve Robert Mugabe'yi eleştirmiş, Rodezya'nın Afrika'nın 'Ekmek Bahçesi' ve ya 'İncisi' olarak belirtilirken, Mugabe'nin politikalarının ülkeyi ekonomik kriz ve sefalete sürükleyeceğini belirtmiştir. Kendisi kaleme aldığı adlı kitabı büyük ilgi çekmiştir (Türkçe çevirisi mevcut değildir).
Ian Smith bugün hâlâ pek çok siyasetçi tarafından tartışma konusu yapılan bir insandır. Özellikle Mugabe hakkında belirttiklerini doğru çıkması bugünkü Zimbabve muhalefeti için bir nevi 'kanıt' niteliği taşımaktadır. 2007'deki ölümüne kadar olan süreçte kendisiyle pek çok röportaj yapılmıştır ve bunların çoğunda Mugabe'yi eleştirmeye devam etmiştir. Külleri doğum yeri olan Selukwe'deki çiftliğinde belirli dağıtılmıştır.
Kaynakça
 | Bir siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Ian Smith haber gazete kitap akademik JSTOR Haziran 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Ian Douglas Smith 8 Nisan 1919 20 Kasim 2007 Cape Town ciftci savas pilotu politikaci ve 1964 te koloni statusundeki Guney Rodezya daki ilk Rodezyali basbakan 11 Kasim 1965 tarihinde ulkesinin Ingiliz Milletler Toplulugu ile olan baglantilarin keserek Tek Tarafli Bagimsizlik Ilani ile Rodezya nin Gunumuz Zimbabve bagimsizligini bildirmistir Birlesmis Milletler Rodezya nin Bagimsizligini tanimama ve yaptirim uygulama cagrisinda bulunmus ve devlet 1979 da yikilmasina kadar olan surecte izole kalmistir Ian Douglas Smith Smith Guney Rodezya nin bolgesinde yer alan kucuk bir kasabada Ingiliz gocmen bir ailenin cocugu olarak Guney Rodezya 1923 yilinda Ozerk olmadan tam 4 yil once dunyaya geldi Ikinci Dunya Savasi sirasinda Kraliyet Hava Kuvvetleri ne savas pilotu olarak gonullu oldu Britanya Misiri nda ucagini vurulmasinin ardindan hayati boyunca goze carpan yuz ve bedensel yaralanmalar yasadi 1948 Yilinda Selukwe de bir ciftlik kurdu ve hemen ardindan 29 yasinda Selukwe icin Parlamento Uyesi oldu O gune kadarki en gec Parlamento Uyesi Bir sure sonra ne katildi 1953 yilinda oradan ye irtica etti ve 1958 ve sonraki yillarda Parti Denetcisi olarak gorevini surdurdu 1961 yilinda partiden Yeni topraklar talebinin ardindan ayrildi ve a tamamiyla beyaz Asiri Muhafazakar ve azinlik yonetiminin sosyal ve jeopolitik nedenlerden dolayi devam etmesi gerektigini savunan bir parti olan nin kurulmasinda yardim etmistir 1923 ten beri ulkeyi yotenen Birlesik Federal Partinin kazanmasina kesin gozuyle bakiliyordu The Examiner Magazine suphesiz bir bicimde secinleri BFP yine kazanacaktir Guney Rodezya da surekli onlar kazaniyor diye yazmistir Fakat hem onlarin hem de BFP yi sasirtacak bir bicimde Rodezya Cephesi toplam oylarin 54 unu toplam 35 koltuk alarak kazanmis ve Ian Smith 1962 Yilinda basbakan yardimcisi olmustur Rodezya Cephesi nin bu basarisinin ardindan BFP yi ile koalisyon kurmaya tesvik etmistir fakat 1963 yilinda parti tamamiyla dagilmis geriye Muhalefet olusturabilecek herhangi bir parti kalmayinca da Rodezya Cephesi yonetimde ustun parti statusune gelmistir 1964 Yilinda basbakanliktan istifa edince Ian Smith adayligini koymus ve hemen ardindan Guney Rodezya nin ilk Rodezyali basbakani olmustur Ingiliz Hukumeti politkasini gerekce gostererek Rodezya ya bagimsizlik vermeyi reddetmistir Bunun uzerine Ian Smith un onayini alarak Tek Tarafli Bagimsizlik Bildirgesini yayinlamistir Smith kendi sozleriyle bu kararini soyle aciklamistir Bagimsizlik ilani benim erdigim en travmatik karardi cunku uzlasmasiz olarak yapmak istememistim Ulkede Komunist ve Marksist Leninist fikirleri ile taninan Robert Mugabe ZANU yu ise yi kurarak 1972 1979 Rodezya Bush Savasi ni baslatmistir Rodezya Ordusunun savas boyunca surekli galibiyetler almasina ragmen ZANU ve ZIPRA nin sivilleri hedef almasi stabilitenin dusmesi ve halkin ulkeden kacmasi sonucu Smith galipken maglubiyeti kabul etmis ve Abel Muzorewa ile yapilan bir anlasmada Zimbabve Rodezya devletinin Rodezya nin ardili olmaisna karar vermistir Karar uluslararasi alanda taninmamis ve Birlesmis Milletler acik secim yapilmasini talep etmistir Her ne kadar secimlerde hilenin diskalifiye olacagi belirtilsede ZANU kurmaylarinin secimlerde hile yaptigi soylenir bazi sivillerin belirttigi uzere ZANU silah zoruyla kendilerine oy verdirerek secimleri kazanmis ZANU 1980 den beri ulkeyi yoneten tek parti olmustur Bundan sonra Ian Smith 1987 deki istifasina kadar ulkede muhalefetin lideri olmus ve Robert Mugabe yi elestirmis Rodezya nin Afrika nin Ekmek Bahcesi ve ya Incisi olarak belirtilirken Mugabe nin politikalarinin ulkeyi ekonomik kriz ve sefalete surukleyecegini belirtmistir Kendisi kaleme aldigi adli kitabi buyuk ilgi cekmistir Turkce cevirisi mevcut degildir Ian Smith bugun hala pek cok siyasetci tarafindan tartisma konusu yapilan bir insandir Ozellikle Mugabe hakkinda belirttiklerini dogru cikmasi bugunku Zimbabve muhalefeti icin bir nevi kanit niteligi tasimaktadir 2007 deki olumune kadar olan surecte kendisiyle pek cok roportaj yapilmistir ve bunlarin cogunda Mugabe yi elestirmeye devam etmistir Kulleri dogum yeri olan Selukwe deki ciftliginde belirli dagitilmistir Kaynakca Smith Last White Leader of Rhodesia Rhodesian Parliamentary Rodezya Secimleri Bir siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz