Güney Rodezya, Afrika kıtasının güney kesiminde Birleşik Krallık kraliyet kolonisi olarak 1923 ile 1980 yılları arasında belirli dönemlerde varlığını sürdüren koloni bölgesi. Bölge 1965 yılında tek taraflı olarak Rodezya (1970 yılından itibaren Rodezya Cumhuriyeti) ismi ile bağımsızlığını ilan etmiş ancak hiçbir ülke tarafından kabul görmemiştir. Ülkenin kurulu olduğu bölgede günümüzde Zimbabve bulunmaktadır.
Colony of Southern Rhodesia Güney Rodezya | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1923–1953 1963–1965 1979-1980 | |||||||||||||||
(1964) Arma | |||||||||||||||
Rodezya'nın Afrika kıtasında konumu (günümüzde Zimbabve) | |||||||||||||||
Başkent | Salisbury | ||||||||||||||
Yaygın dil(ler) | İngilizce | ||||||||||||||
Hükûmet | Kendi kendini yöneten Birleşik Krallık kolonisi | ||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||
|
1888 yılında Ndebelelerin kralı tarafından var olan yeraltı madenlerini çıkartabilmesi adına Cecil Rhodes'e tanınan toprak imtiyazı sonucunda Avrupalılar bölgeye göç etmiştir. Bu bölge üzerinde Almanya ve Portekiz'in de hak iddialarına karşı Birleşik Krallık bölgeyi 1891 yılında kendi himaye bölgesi olarak ilan etmiştir. Birleşik Krallık 1923 yılında bölgeyi ilhak ederek kraliyet kolonisi olarak tamamen bünyesine dahil etmiştir.
İlerleyen süreçte beyaz Avrupalıların egemenliği altına giren bölgede beyazların ve siyahi yerlilerin ayrı alanlarda yaşaması adına ayrı yerleşim alanları oluşturulmuştur. 1953 yılında bölge komşu sömürge bölgeleri ile birlikte Rodezya ve Nyasaland Federasyonu çatısı altında birleştirilmiştir. 1963 yılına kadar bu federasyon içerisinde yer alan bölge 1964 yılında diğer bölgeler Kuzey Rodezya (günümüzde Zambiya) ve Nyasaland'a (günümüzde Malavi) tanınan bağımsızlık hakkı Güney Rodezya'ya tanınmamış ve bölgenin adı tekrar Güney Rodezya olarak değiştirilmiştir. Ülkenin bağımsızlığının tanınmaması olarak Ian Smith önderliğinde iktidarda olan beyaz yönetimin, siyahi nüfusun yönetimde yer almasını kabul görmemesi olduğu ve Birleşik Krallık'ın sahip olduğu çoğunluk olmadan bağımsızlık yok (İngilizce:No independence before majority rule) düşüncesinin etkili olduğu ifade edilmiştir.
Yaşanan bu gelişmelerin ardından 1 Kasım 1965 yılında bölge tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etmiştir. Bu tek taraflı ilanın ardından Birleşmiş Milletler tarafından ülkeye ve sayılı BM Güvenlik Konseyi kararları ile yaptırım uygulanmıştır. Bağımsızlık ilanı sonrasında iktidar yanlısı kişilere karşı siyahi kişiler tarafından başlatılan gerilla savaşı kapsamında birçok saldırı gerçekleştirilmiştir.
Yaşanan bu gerilla savaşını bitirmek adına 1976 yılında gerçekleştirilen Rodezya Konferansı'nda barış görüşmeleri gerçekleştirilmiş ancak herhangi bir sonuca ulaşılamamıştır. 1978 yılında gerçekleştirilen seçimler sonucu mecliste çoğunluğu elde eden siyahiler, aynı zamanda yeni başbakanın da siyahi olmasını sağlamışlardır.
1979 yılında başbakan Ian Smith bağımsızlık mücadelesi veren gruplar ile ateşkes imzalamıştır. 1979 yılında Rodezya Konferansı kapsamında Abel Muzorewa'yla imzalanan ile Mart 1980 yılında tüm siyasi tarafları kapsayacak şekilde seçimler gerçekleştirilmiş ve seçimlerden Robert Mugabe önderliğindeki ZANU başarılı bir şekilde ayrılmıştır.
18 Nisan 1980 tarihinde aynı bölgede bağımsız Zimbabve ilan edilerek Güney Rodezya'nın varlığına son verilmiştir.
Galeri
- Güney Rodezya bayrağı
(1923-1953) - Güney Rodezya pulu (1947)
- Ülkeye ismini veren Cecil Rhodes
Kaynakça
- ^ (PDF). 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ Ian Smith: The Great Betrayal. Londra 1997
- ^ House of Commons Hansard 29 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 20 Aralık 1966
- ^ ".Rodezya, bağımsızlık ilanı ile Birleşik Krallık'tan ayrıldı". 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "BM Güvenlik Konseyi 216 sayılı karar metni". 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
- ^ "BM Güvenlik Konseyi 217 sayılı karar metni". 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2017.
Dış bağlantılar
- Rodezya tarihi hakkında bilgiler 7 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guney Rodezya Afrika kitasinin guney kesiminde Birlesik Krallik kraliyet kolonisi olarak 1923 ile 1980 yillari arasinda belirli donemlerde varligini surduren koloni bolgesi Bolge 1965 yilinda tek tarafli olarak Rodezya 1970 yilindan itibaren Rodezya Cumhuriyeti ismi ile bagimsizligini ilan etmis ancak hicbir ulke tarafindan kabul gormemistir Ulkenin kurulu oldugu bolgede gunumuzde Zimbabve bulunmaktadir Colony of Southern Rhodesia Guney Rodezya1923 1953 1963 1965 1979 1980 1964 ArmaRodezya nin Afrika kitasinda konumu gunumuzde Zimbabve BaskentSalisburyYaygin dil ler IngilizceHukumetKendi kendini yoneten Birlesik Krallik kolonisiTarihce Kurulusu1923 1953 1963 1965 1979 Britanya Guney Afrika Sirketi yonetimi1890 1923 Birlesik Krallik ilhaki12 Eylul 1923 Sorumlu hukumet kurulmasi1 Ekim 1923 Federasyon1953 1963 Tek tarafli bagimsizlik ilani11 Kasim 1965 Dagilisi1980 1888 yilinda Ndebelelerin krali tarafindan var olan yeralti madenlerini cikartabilmesi adina Cecil Rhodes e taninan toprak imtiyazi sonucunda Avrupalilar bolgeye goc etmistir Bu bolge uzerinde Almanya ve Portekiz in de hak iddialarina karsi Birlesik Krallik bolgeyi 1891 yilinda kendi himaye bolgesi olarak ilan etmistir Birlesik Krallik 1923 yilinda bolgeyi ilhak ederek kraliyet kolonisi olarak tamamen bunyesine dahil etmistir Ilerleyen surecte beyaz Avrupalilarin egemenligi altina giren bolgede beyazlarin ve siyahi yerlilerin ayri alanlarda yasamasi adina ayri yerlesim alanlari olusturulmustur 1953 yilinda bolge komsu somurge bolgeleri ile birlikte Rodezya ve Nyasaland Federasyonu catisi altinda birlestirilmistir 1963 yilina kadar bu federasyon icerisinde yer alan bolge 1964 yilinda diger bolgeler Kuzey Rodezya gunumuzde Zambiya ve Nyasaland a gunumuzde Malavi taninan bagimsizlik hakki Guney Rodezya ya taninmamis ve bolgenin adi tekrar Guney Rodezya olarak degistirilmistir Ulkenin bagimsizliginin taninmamasi olarak Ian Smith onderliginde iktidarda olan beyaz yonetimin siyahi nufusun yonetimde yer almasini kabul gormemesi oldugu ve Birlesik Krallik in sahip oldugu cogunluk olmadan bagimsizlik yok Ingilizce No independence before majority rule dusuncesinin etkili oldugu ifade edilmistir Yasanan bu gelismelerin ardindan 1 Kasim 1965 yilinda bolge tek tarafli olarak bagimsizligini ilan etmistir Bu tek tarafli ilanin ardindan Birlesmis Milletler tarafindan ulkeye ve sayili BM Guvenlik Konseyi kararlari ile yaptirim uygulanmistir Bagimsizlik ilani sonrasinda iktidar yanlisi kisilere karsi siyahi kisiler tarafindan baslatilan gerilla savasi kapsaminda bircok saldiri gerceklestirilmistir Yasanan bu gerilla savasini bitirmek adina 1976 yilinda gerceklestirilen Rodezya Konferansi nda baris gorusmeleri gerceklestirilmis ancak herhangi bir sonuca ulasilamamistir 1978 yilinda gerceklestirilen secimler sonucu mecliste cogunlugu elde eden siyahiler ayni zamanda yeni basbakanin da siyahi olmasini saglamislardir 1979 yilinda basbakan Ian Smith bagimsizlik mucadelesi veren gruplar ile ateskes imzalamistir 1979 yilinda Rodezya Konferansi kapsaminda Abel Muzorewa yla imzalanan ile Mart 1980 yilinda tum siyasi taraflari kapsayacak sekilde secimler gerceklestirilmis ve secimlerden Robert Mugabe onderligindeki ZANU basarili bir sekilde ayrilmistir 18 Nisan 1980 tarihinde ayni bolgede bagimsiz Zimbabve ilan edilerek Guney Rodezya nin varligina son verilmistir GaleriGuney Rodezya bayragi 1923 1953 Guney Rodezya pulu 1947 Ulkeye ismini veren Cecil RhodesKaynakca PDF 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Ian Smith The Great Betrayal Londra 1997 House of Commons Hansard 29 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 20 Aralik 1966 Rodezya bagimsizlik ilani ile Birlesik Krallik tan ayrildi 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 BM Guvenlik Konseyi 216 sayili karar metni 3 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 BM Guvenlik Konseyi 217 sayili karar metni 3 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2017 Dis baglantilarRodezya tarihi hakkinda bilgiler 7 Mayis 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde