Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abel Tendekayi Muzorewa (14 Nisan 1925 – 8 Nisan 2010) ya da Piskopos Muzorewa (İngilizce: Bishop Muzorewa), İç Uzlaşma'dan 1979 Lancaster House Antlaşması'na dek Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti'nin Başbakanı olarak görev yapmıştır. Birleşik Metodist Kilisesi'nin bir piskoposu ve milliyetçi bir lider olan Muzorewa, makammında sadece birkaç ay kalabilimiştir.
| Piskopos Abel Muzorewa | |
|---|---|
 | |
| 1978'de çekilmiş bir fotoğrafı | |
| Zimbabwe-Rodezya Başbakanı | |
| Cumhurbaşkanı | |
| Görevde | 1 Temmuz 1979 – 18 Nisan 1980 |
| Yerine geldiği | Ian Smith |
| Yerine gelen | Robert Mugabe |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 14 Nisan 1925 , Manicaland, Güney Rodezya (bugünkü Zimbabve) |
| Ölüm | 8 Nisan 2010 (84 yaşında) Borrowdale, Harare, Zimbabve |
| Partisi | Birleşik Afrika Milli Konseyi (UANC) |
| Mesleği | din adamı |
İlk yılları
Muzorewa, bir halk vaizinin sekiz çocuğundan en büyüğüydü ve Mutare yakınlarındaki Old Umtali'deki Birleşik Metodist Kilisesi Okulu'nda okumuştu. 1943-47 arasında Mrewa'da okul öğretmenliği yapmış, 1974-49 arasında da tam zamanlı halk vaizi olmuştu. Daha sonra Old Umtali Biblical College (1949–1952) üniversitesinde ilahiyat okumuş ve 1953 Ağustos'unda Umtali'ye papaz olarak atanmıştı. Rusape yakınlarındaki Chiduku'da da 1955-58 arasında rahiplik yapmıştı.
Muzorewa, Fayette, Missouri'deki Central College'a (günümüzde Central Methodist University) girdi. O zamnana dek kendisiyle beraber prefabrik bir öğrenzi evinde yaşayan bir karısı ve üç oğlu olmuştu. Oğulları ırklara göre ayrılmış okullarda okumuştu. Küçük oğlu Wesley ve oyun arkadaşı Mark Elrod (üniversite kütüphanecisi J. McRee Elrod'un oğlu) bir dondurma tezgahına ırk ayrımına rağmen girmeye çalıştıklarında içeri alınmamıştı.
Elrod, Muzorewa'yı Nashville, Tennessee'deki Scarritt College'a (günümüzde konferans merkezi yapılmıştır) ziyarete götürdüğünde bir yemekhanenin içine alınmamışlardı, ki o, bu olaydan özgeçmişinde bahseder. Ancak daha sonra Scarritt'ten yüksek lisansını alacaktı.
Temmuz 1963'te Muzorewa Old Umtali'de papaz oldu. Bir yıl sonra Hristiyan gençlik Hareketi'nin Ulusal Yöneticisi olarak atandı ve Hristiyan Koneyi'nde görevlendirildi. 1966'da Hristiyan Öğrenci Hareketi'nin sekreteri oldu. 1968'de, Masera, Botswana'ya Rodezya Birleşik Metodist Kilisesi'nin piskoposu olarak atandı.
Birleşik Afrika Milli Konseyi
1971'de İngiliz hükûmeti Ian Smith'le hükûmetine uygulanan yaptırımların bitirilmesi karşılığında "çoğunluk iktidarına" geçişi sağlayacak bir anlaşma yaptı. Muzorewa, NIBMAR (no independence before majority rule, çoğunluk yönetiminden önce bağımsızlığa hayır) kısaltması altında uzlaşmaya karşı çıkmak amacıyla deneyimsiz bir din adamı olan Rahip Canaan Banana'ya katılarak Birleşik Afrika Milli Konseyi'ni (İng:United African National Council, UANC) kurdu.
Teklif edilen referandum geri çekildi ve Muzorewa kendini milli bir lider ve uluslararası bir kişilik olarak buldu. Hükûmet karşıtı hareketler—Rahip Ndabaningi Sithole'nin kurduğu Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (Zimbabwe African National Union, ZANU) ve Joshua Nkomo'nun kurduğu Zimbabve Afrika Halk Birliği (Zimbabwe African People's Union, ZAPU) —Muzorewa'nın kurudğu milliyetçi partiye şüpheyle baktıkları hâlde kendilerini UANC çatısı altında konuşlandırdılar.
ZANU (Sithole'yle anlaşmazlıklardan sonra Robert Mugabe'nin yönetimine geçmişti) ve ZAPU gerilla savaşına girdikten sonra UANC, şiddeti reddettiği için tek yasal siyahi partisi olarak kalmıştı.
İç Uzlaşma
3 Mart 1978'de Muzorewa, Sithole ve diğer sürgünden dönen önderler Salisbury'de Yürütme Konseyi'nin başında Muzorewa, Sithole ve Jeremiah Chirau'nun Ian Smith'le beraber yer aldığı geçici hükûmeti kuran anlaşmayı imzaladılar.
Bu Yürütme Konseyi, seçimler gerçekleştirilene dek devlet işlerini yürütecekti. Beyaz azınlığa Senato'da 10 koltuk, Alt Meclis'te 28 koltuk ve Kabine'deki makamların çeyreğinin tahsis edildiği yeni bir anayasa taslağı hazırlandı. Anayasa, Ocak 1979'da, neredeyse sadece beyazların katıldığı bir referandumda onaylandı. %85'lik ezici çoğunluk evet oyu verdi.
Yapılan seçimleri UANC kazandı. Josiah Gumede cumhurbakanı, Muzorewa başbakan oldu ve ülkenin adı Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti olarak değiştirildi. Ancak Smith'in uzlaşmanın sonucu olarak dindirmeye çalıştığı savaş tüm şiddetiyle devam etti. Mugabe ve Nkomo uzlaşmayı reddederek Muzorewa'nın uluslararası meşruluk kazanmadaki şansını tamamen bitirdi. ZANU ve ZAPU, silah bıraktıkları takdirde seçime katılabilecekken bunu reddettiler. İç uzlaşma BM Güvenlik Konseyi'nin 1978 tarihli ve 423 numaralı önergesinde de kınandı. Önergeye göre "hukuksuz ve ırkçı bir azınlık rejimi" tarafından ilan edilen herhangi bir uzlaşma "hukuksuz ve kabul edilemez" olacaktı.
Lancaster House Anlaşması
İngiliz hükûmeti, tüm taraflara Rodezya İç Savaşı'na kalıcı bir çözüm bulunması için yapılan müzakerelere katılma çağrısı yaptı. Nkomo ve Mugabe, konferansa "Patriotic Front" (Vatansever Cephe, PF) bayrağı altında katıldı. Konferans, 10 Eylül-15 Aralık 1979 arasında İngiliz Dış İşleri Bakanı Lord Carrington'ın başkanlığında sürdürüldü. Muzorewa 1980 başlarında yeni seçim yapılmasını kabul etmeye ikna edildi. Nihai anlaşma uyarınca Muzorewa hükûmeti 11 Aralık 1979'da Tekyanlı Bağımsızlık Bildirgesi'ni feshederek kendini dağıttı. Uluslararası düzeyde tanınan bir bağımsızlığa geçişin bir aşaması olarak ülke, seçim zamanında dek tekrar İngiliz Güney Rodezya sömürgesine dönüştü.
Meclis seçimleri Şubat 1980'in sonlarında, Mugabe'nin ZANU'sunun tehditleriyle dolu bir seçim kampanyasından sonra gerçekleştirildi. İngiliz hükûmeti, kısa süreliğine ZANU'yu Lancaster House Anlaşması'nı alenen çiğnediği için diskalifiye etmeyi düşündü, ancak nihayetinde hiçbir şey yapmadı. 4 Mart 1980'de seçimler Mugabe ve ZANU'nun çoğunluk elde etmesiyle sonuçlandı. UANC, Alt Meclis'te Afrikalılara ayırılan 80 koltuktan sadece üçünü kazanabilmişti. Mugabe, "Zimbabve Rhodezya" adını değiştirerek "Zimbabve Cumhuriyeti" ya da "Zimbabve" yaptı.
İsrail ziyareti, tutuklanması ve açlık grevi
Muzorewa, 21 Ekim 1983'te İsrail'i ziyaret etti. Mugabe'ye diplomatik ilişkiler kurmasını tehmbihliyor, siyasi politikalarının Zimbabve'nin tarım ve teknoloji endistürilerine zarar verdiğini söylüyordu. Zimbabve hükûmeti 1 Kasım'da Muzorewa'yı Güney Afrika hükûmeti için Mugabe'ye karşı komplo kurmak suçundan dolayı tutukladı. İki gün sonra Mugabe, Ndabaningi Sithole'yi ve Joshua Nkomo'yu da "komplo kurmaya" karşı uyardı. Bunun üzerine Muzorewa, 3-11 Kasım arasında açlık grevine girdi.
1996 ve 2008 başkanlık seçimleri
Muzorewa, 1996 başkanlık seçimlerinde Mugabe'ye rakip olarak çıktı, ancak Yüksek Mahkeme, seçim kurallarının adaletsizliği (devlet ödenekleri, sadece mecliste en az 15 koltuğu olan partilere veriliyordu) nedeniyle seçimlerin ertelenmesi için yaptığı talebi reddedince adaylıktan çekildi. Adı pusulada kaldı ve halk oylarının %4,8'ini kazandı.
21 Haziran 2007'de, Muzorewa siyah ve beyaz vatandaşların evine gelip kendisinden başkan adayı olmasını istediklerini söyledi ve "[Zimbabve] ekonomik ve sosyal olarak kanıyor. Onların konuşmalarını dinlemek acı verici" dedi. Halktan da Güney Afrika Başkanı Thabo Mbeki'nin arabuluculuk yaptığı ZANU-PF ve MDC müzakerelerin başarılı geçmesi ve Zimbabve'nin "kurtuluşu" için dua etmelerini istedi. Sonuç olarak Muzorewa 2008 başkanlık seçimine aday olmadı.
Ölümü
Muzorewa, 8 Nisan 2010'da Harare'deki evinde 84 yaşında kanserden dolayı vefat etti. Hristiyan İlgisi Yöneticisi Rahip Forbes Matonga, Muzorewa'nın mirasını "ülkenin bağımsızlığa geçmesindeki rolü, Metodist Kilisesi ve doğu Zimbabve'deki Mutare'de Afrika Üniversitesi'nin kurulması" olarak tanımladı. Siyaset yorumcusu John Makumbe, Muzorewa'nın Zimbabve'de "br barış adamı" olarak hatırlanacağını söyledi.
Piskopos Muzorewa ve eşi, Old Mutare Mission Station, Mutare, Manicaland'da gömüldüler.
Kaynakça
- ^ African nationalist leaders in Rhodesia who's who. Bulawayo: Books of Rhodesia. 1977. ISBN .
- ^ "Bishop Abel Muzorewa". The Guardian. 9 Nisan 2010. 7 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2019.
- ^ a b . New Zimbabwe via allAfrica.com. 2007. 26 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2007.
- ^ . Voice of America. 9 Nisan 2010. 18 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2010.
Dış bağlantılar
- : Biyografi
- American Committee on Africa2 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: Seçim raporu
- Security Force Auxiliaries http://www.themukiwa.com/rhodesianwar/sfa.htm21 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ölüm ilanları
- "Bishop Abel Muzorewa"19 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – The Daily Telegraph obituary
- "Abel Muzorewa, African Cleric and Politician, Dies at 85"29 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – The New York Times obituary
- "PASSINGS: Timothy White, Christopher Cazenove, Bishop Abel Muzorewa, Peter Ramsbotham" – Los Angeles Times obituary
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abel Tendekayi Muzorewa 14 Nisan 1925 8 Nisan 2010 ya da Piskopos Muzorewa Ingilizce Bishop Muzorewa Ic Uzlasma dan 1979 Lancaster House Antlasmasi na dek Zimbabve Rodezya Cumhuriyeti nin Basbakani olarak gorev yapmistir Birlesik Metodist Kilisesi nin bir piskoposu ve milliyetci bir lider olan Muzorewa makamminda sadece birkac ay kalabilimistir Piskopos Abel Muzorewa1978 de cekilmis bir fotografiZimbabwe Rodezya BasbakaniCumhurbaskaniGorevde 1 Temmuz 1979 18 Nisan 1980Yerine geldigi Ian SmithYerine gelen Robert MugabeKisisel bilgilerDogum 14 Nisan 1925 Manicaland Guney Rodezya bugunku Zimbabve Olum 8 Nisan 2010 84 yasinda Borrowdale Harare ZimbabvePartisi Birlesik Afrika Milli Konseyi UANC Meslegi din adamiIlk yillariMuzorewa bir halk vaizinin sekiz cocugundan en buyuguydu ve Mutare yakinlarindaki Old Umtali deki Birlesik Metodist Kilisesi Okulu nda okumustu 1943 47 arasinda Mrewa da okul ogretmenligi yapmis 1974 49 arasinda da tam zamanli halk vaizi olmustu Daha sonra Old Umtali Biblical College 1949 1952 universitesinde ilahiyat okumus ve 1953 Agustos unda Umtali ye papaz olarak atanmisti Rusape yakinlarindaki Chiduku da da 1955 58 arasinda rahiplik yapmisti Muzorewa Fayette Missouri deki Central College a gunumuzde Central Methodist University girdi O zamnana dek kendisiyle beraber prefabrik bir ogrenzi evinde yasayan bir karisi ve uc oglu olmustu Ogullari irklara gore ayrilmis okullarda okumustu Kucuk oglu Wesley ve oyun arkadasi Mark Elrod universite kutuphanecisi J McRee Elrod un oglu bir dondurma tezgahina irk ayrimina ragmen girmeye calistiklarinda iceri alinmamisti Elrod Muzorewa yi Nashville Tennessee deki Scarritt College a gunumuzde konferans merkezi yapilmistir ziyarete goturdugunde bir yemekhanenin icine alinmamislardi ki o bu olaydan ozgecmisinde bahseder Ancak daha sonra Scarritt ten yuksek lisansini alacakti Temmuz 1963 te Muzorewa Old Umtali de papaz oldu Bir yil sonra Hristiyan genclik Hareketi nin Ulusal Yoneticisi olarak atandi ve Hristiyan Koneyi nde gorevlendirildi 1966 da Hristiyan Ogrenci Hareketi nin sekreteri oldu 1968 de Masera Botswana ya Rodezya Birlesik Metodist Kilisesi nin piskoposu olarak atandi Birlesik Afrika Milli KonseyiMuzorewa 1975 1971 de Ingiliz hukumeti Ian Smith le hukumetine uygulanan yaptirimlarin bitirilmesi karsiliginda cogunluk iktidarina gecisi saglayacak bir anlasma yapti Muzorewa NIBMAR no independence before majority rule cogunluk yonetiminden once bagimsizliga hayir kisaltmasi altinda uzlasmaya karsi cikmak amaciyla deneyimsiz bir din adami olan Rahip Canaan Banana ya katilarak Birlesik Afrika Milli Konseyi ni Ing United African National Council UANC kurdu Teklif edilen referandum geri cekildi ve Muzorewa kendini milli bir lider ve uluslararasi bir kisilik olarak buldu Hukumet karsiti hareketler Rahip Ndabaningi Sithole nin kurdugu Zimbabve Afrika Ulusal Birligi Zimbabwe African National Union ZANU ve Joshua Nkomo nun kurdugu Zimbabve Afrika Halk Birligi Zimbabwe African People s Union ZAPU Muzorewa nin kurudgu milliyetci partiye supheyle baktiklari halde kendilerini UANC catisi altinda konuslandirdilar ZANU Sithole yle anlasmazliklardan sonra Robert Mugabe nin yonetimine gecmisti ve ZAPU gerilla savasina girdikten sonra UANC siddeti reddettigi icin tek yasal siyahi partisi olarak kalmisti Ic UzlasmaAbel Muzorewa Hollandali milletvekilleriyle bulusurken Binnenhof Lahey Hollanda 3 Mart 1978 de Muzorewa Sithole ve diger surgunden donen onderler Salisbury de Yurutme Konseyi nin basinda Muzorewa Sithole ve Jeremiah Chirau nun Ian Smith le beraber yer aldigi gecici hukumeti kuran anlasmayi imzaladilar Bu Yurutme Konseyi secimler gerceklestirilene dek devlet islerini yurutecekti Beyaz azinliga Senato da 10 koltuk Alt Meclis te 28 koltuk ve Kabine deki makamlarin ceyreginin tahsis edildigi yeni bir anayasa taslagi hazirlandi Anayasa Ocak 1979 da neredeyse sadece beyazlarin katildigi bir referandumda onaylandi 85 lik ezici cogunluk evet oyu verdi Yapilan secimleri UANC kazandi Josiah Gumede cumhurbakani Muzorewa basbakan oldu ve ulkenin adi Zimbabve Rodezya Cumhuriyeti olarak degistirildi Ancak Smith in uzlasmanin sonucu olarak dindirmeye calistigi savas tum siddetiyle devam etti Mugabe ve Nkomo uzlasmayi reddederek Muzorewa nin uluslararasi mesruluk kazanmadaki sansini tamamen bitirdi ZANU ve ZAPU silah biraktiklari takdirde secime katilabilecekken bunu reddettiler Ic uzlasma BM Guvenlik Konseyi nin 1978 tarihli ve 423 numarali onergesinde de kinandi Onergeye gore hukuksuz ve irkci bir azinlik rejimi tarafindan ilan edilen herhangi bir uzlasma hukuksuz ve kabul edilemez olacakti Lancaster House AnlasmasiIngiliz hukumeti tum taraflara Rodezya Ic Savasi na kalici bir cozum bulunmasi icin yapilan muzakerelere katilma cagrisi yapti Nkomo ve Mugabe konferansa Patriotic Front Vatansever Cephe PF bayragi altinda katildi Konferans 10 Eylul 15 Aralik 1979 arasinda Ingiliz Dis Isleri Bakani Lord Carrington in baskanliginda surduruldu Muzorewa 1980 baslarinda yeni secim yapilmasini kabul etmeye ikna edildi Nihai anlasma uyarinca Muzorewa hukumeti 11 Aralik 1979 da Tekyanli Bagimsizlik Bildirgesi ni feshederek kendini dagitti Uluslararasi duzeyde taninan bir bagimsizliga gecisin bir asamasi olarak ulke secim zamaninda dek tekrar Ingiliz Guney Rodezya somurgesine donustu Meclis secimleri Subat 1980 in sonlarinda Mugabe nin ZANU sunun tehditleriyle dolu bir secim kampanyasindan sonra gerceklestirildi Ingiliz hukumeti kisa sureligine ZANU yu Lancaster House Anlasmasi ni alenen cignedigi icin diskalifiye etmeyi dusundu ancak nihayetinde hicbir sey yapmadi 4 Mart 1980 de secimler Mugabe ve ZANU nun cogunluk elde etmesiyle sonuclandi UANC Alt Meclis te Afrikalilara ayirilan 80 koltuktan sadece ucunu kazanabilmisti Mugabe Zimbabve Rhodezya adini degistirerek Zimbabve Cumhuriyeti ya da Zimbabve yapti Israil ziyareti tutuklanmasi ve aclik greviMuzorewa 21 Ekim 1983 te Israil i ziyaret etti Mugabe ye diplomatik iliskiler kurmasini tehmbihliyor siyasi politikalarinin Zimbabve nin tarim ve teknoloji endisturilerine zarar verdigini soyluyordu Zimbabve hukumeti 1 Kasim da Muzorewa yi Guney Afrika hukumeti icin Mugabe ye karsi komplo kurmak sucundan dolayi tutukladi Iki gun sonra Mugabe Ndabaningi Sithole yi ve Joshua Nkomo yu da komplo kurmaya karsi uyardi Bunun uzerine Muzorewa 3 11 Kasim arasinda aclik grevine girdi 1996 ve 2008 baskanlik secimleriMuzorewa 1996 baskanlik secimlerinde Mugabe ye rakip olarak cikti ancak Yuksek Mahkeme secim kurallarinin adaletsizligi devlet odenekleri sadece mecliste en az 15 koltugu olan partilere veriliyordu nedeniyle secimlerin ertelenmesi icin yaptigi talebi reddedince adayliktan cekildi Adi pusulada kaldi ve halk oylarinin 4 8 ini kazandi 21 Haziran 2007 de Muzorewa siyah ve beyaz vatandaslarin evine gelip kendisinden baskan adayi olmasini istediklerini soyledi ve Zimbabve ekonomik ve sosyal olarak kaniyor Onlarin konusmalarini dinlemek aci verici dedi Halktan da Guney Afrika Baskani Thabo Mbeki nin arabuluculuk yaptigi ZANU PF ve MDC muzakerelerin basarili gecmesi ve Zimbabve nin kurtulusu icin dua etmelerini istedi Sonuc olarak Muzorewa 2008 baskanlik secimine aday olmadi OlumuMuzorewa 8 Nisan 2010 da Harare deki evinde 84 yasinda kanserden dolayi vefat etti Hristiyan Ilgisi Yoneticisi Rahip Forbes Matonga Muzorewa nin mirasini ulkenin bagimsizliga gecmesindeki rolu Metodist Kilisesi ve dogu Zimbabve deki Mutare de Afrika Universitesi nin kurulmasi olarak tanimladi Siyaset yorumcusu John Makumbe Muzorewa nin Zimbabve de br baris adami olarak hatirlanacagini soyledi Piskopos Muzorewa ve esi Old Mutare Mission Station Mutare Manicaland da gomulduler Kaynakca African nationalist leaders in Rhodesia who s who Bulawayo Books of Rhodesia 1977 ISBN 0 86920 152 2 Bishop Abel Muzorewa The Guardian 9 Nisan 2010 7 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2019 a b New Zimbabwe via allAfrica com 2007 26 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2007 Voice of America 9 Nisan 2010 18 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2010 Dis baglantilar Biyografi American Committee on Africa2 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Secim raporu Security Force Auxiliaries http www themukiwa com rhodesianwar sfa htm21 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Olum ilanlari Bishop Abel Muzorewa 19 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Daily Telegraph obituary Abel Muzorewa African Cleric and Politician Dies at 85 29 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times obituary PASSINGS Timothy White Christopher Cazenove Bishop Abel Muzorewa Peter Ramsbotham Los Angeles Times obituary