Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Irk ve sağlık, belirli bir ırkla özdeşleşmenin sağlığı nasıl etkilediğini ifade eder. Irk, kronolojik çağlar boyunca değişen ve hem kendini tanımlamaya hem de sosyal tanınmaya bağlı olan karmaşık bir kavramdır. Irk ve sağlık çalışmalarında bilim insanları fenotip, soy, sosyal kimlik, genetik yapı ve yaşanmış deneyim gibi farklı faktörlere bağlı olarak ırk kategorilerinde düzenler. Sağlık araştırmalarında "ırk" ve etnik köken çoğu zaman ayrım yapılmadan kalır.
Farklı ırk ve etnik gruplarda sağlık durumu, sağlık sonuçları, yaşam beklentisi ve diğer birçok sağlık göstergesindeki farklılıklar iyi bir şekilde belgelenmiştir.Epidemiyolojik veriler, ırksal grupların hastalıklardan, hastalık ve ölüm oranı açısından eşit olmayan şekilde etkilendiğini göstermektedir. Belirli ırk gruplarındaki bazı bireyler daha az bakım görüyor, kaynaklara daha az erişime sahip ve genel olarak daha kısa yaşam sürüyor. Genel olarak, ırksal sağlık eşitsizliklerinin, örtülü stereotipler ve sosyoekonomik statüdeki ortalama farklılıklar gibi ırkla ilişkili sosyal dezavantajlardan kaynaklandığı görülmektedir.
Sağlık eşitsizlikleri, "sosyal açıdan dezavantajlı grupların yaşadığı hastalık, yaralanma, şiddet veya optimal sağlığa ulaşma fırsatlarının yükündeki önlenebilir farklılıklar" olarak tanımlanmaktadır.ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre bunlar özünde "sosyal, politik, ekonomik ve çevresel kaynakların tarihsel ve mevcut eşitsiz dağılımıyla" ilgilidir.
Irk ve sağlık arasındaki ilişki, ırkçılığın sağlık eşitsizliklerini nasıl etkilediğine ve çevresel ve fizyolojik faktörlerin birbirlerine ve genetiğe nasıl tepki verdiğine giderek daha fazla odaklanılarak, çok disiplinli bir bakış açısıyla incelenmiştir.
Kaynakça
- ^ Liebler CA, Porter SR, Fernandez LE, Noon JM, Ennis SR (February 2017). "America's Churning Races: Race and Ethnicity Response Changes Between Census 2000 and the 2010 Census". Demography. 54 (1): 259-284. doi:10.1007/s13524-016-0544-0. (PMC) 5514561 $2. (PMID) 28105578.
- ^ Attina TM, Malits J, Naidu M, Trasande L (December 2018). "Racial/Ethnic Disparities in Disease Burden and Costs Related to Exposure to Endocrine Disrupting Chemicals in the US: an Exploratory Analysis". Journal of Clinical Epidemiology. 108: 34-43. doi:10.1016/j.jclinepi.2018.11.024. (PMC) 6455970 $2. (PMID) 30529005.
- ^ Walker RJ, Strom Williams J, Egede LE (April 2016). "Influence of Race, Ethnicity and Social Determinants of Health on Diabetes Outcomes". The American Journal of the Medical Sciences. 351 (4): 366-73. doi:10.1016/j.amjms.2016.01.008. (PMC) 4834895 $2. (PMID) 27079342.
- ^ Goodman, Alan H; Moses, Yolanda T; Jones, Joseph L (2012). Race : are we so different?. Chichester, West Sussex, UK: Wiley-Blackwell. ISBN . OCLC 822025003.
- ^ Rogers RG, Lawrence EM, Hummer RA, Tilstra AM (3 Temmuz 2017). "Racial/Ethnic Differences in Early-Life Mortality in the United States". Biodemography and Social Biology. 63 (3): 189-205. doi:10.1080/19485565.2017.1281100. (PMC) 5729754 $2. (PMID) 29035105.
- ^ Spalter-Roth RM, Lowenthal TA, Rubio M (July 2005). "Race, Ethnicity, and the Health of Americans" (PDF). American Sociological Association. 23 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Ocak 2024.
- ^ a b Williams DR (July 1997). "Race and health: basic questions, emerging directions". Annals of Epidemiology. 7 (5): 322-33. doi:10.1016/S1047-2797(97)00051-3. (PMID) 9250627.
- ^ a b Penner LA, Hagiwara N, Eggly S, Gaertner SL, Albrecht TL, Dovidio JF (December 2013). "Racial Healthcare Disparities: A Social Psychological Analysis". European Review of Social Psychology. 24 (1): 70-122. doi:10.1080/10463283.2013.840973. (PMC) 4151477 $2. (PMID) 25197206.
- ^ Hofrichter R, (Ed.) (2003). Health and Social Justice: Politics, Ideology, and Inequity in the Distribution of Disease. San Francisco: Jossey-Bass. ss. 105-106. ISBN .
- ^ a b "Disparities | Adolescent and School Health". U.S. Centers for Disease Control. 17 Ağustos 2018. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Aralık 2018.
- ^ World Health Organization. The determinants of health 14 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Geneva. Accessed 12 May 2011 (which are inter-related with all three, but mostly social factors).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Irk ve saglik belirli bir irkla ozdeslesmenin sagligi nasil etkiledigini ifade eder Irk kronolojik caglar boyunca degisen ve hem kendini tanimlamaya hem de sosyal taninmaya bagli olan karmasik bir kavramdir Irk ve saglik calismalarinda bilim insanlari fenotip soy sosyal kimlik genetik yapi ve yasanmis deneyim gibi farkli faktorlere bagli olarak irk kategorilerinde duzenler Saglik arastirmalarinda irk ve etnik koken cogu zaman ayrim yapilmadan kalir Saglikta Irksal ve Etnik Esitsizlikler Ekim 1998 Farkli irk ve etnik gruplarda saglik durumu saglik sonuclari yasam beklentisi ve diger bircok saglik gostergesindeki farkliliklar iyi bir sekilde belgelenmistir Epidemiyolojik veriler irksal gruplarin hastaliklardan hastalik ve olum orani acisindan esit olmayan sekilde etkilendigini gostermektedir Belirli irk gruplarindaki bazi bireyler daha az bakim goruyor kaynaklara daha az erisime sahip ve genel olarak daha kisa yasam suruyor Genel olarak irksal saglik esitsizliklerinin ortulu stereotipler ve sosyoekonomik statudeki ortalama farkliliklar gibi irkla iliskili sosyal dezavantajlardan kaynaklandigi gorulmektedir Saglik esitsizlikleri sosyal acidan dezavantajli gruplarin yasadigi hastalik yaralanma siddet veya optimal sagliga ulasma firsatlarinin yukundeki onlenebilir farkliliklar olarak tanimlanmaktadir ABD Hastalik Kontrol ve Onleme Merkezlerine gore bunlar ozunde sosyal politik ekonomik ve cevresel kaynaklarin tarihsel ve mevcut esitsiz dagilimiyla ilgilidir Irk ve saglik arasindaki iliski irkciligin saglik esitsizliklerini nasil etkiledigine ve cevresel ve fizyolojik faktorlerin birbirlerine ve genetige nasil tepki verdigine giderek daha fazla odaklanilarak cok disiplinli bir bakis acisiyla incelenmistir Kaynakca Liebler CA Porter SR Fernandez LE Noon JM Ennis SR February 2017 America s Churning Races Race and Ethnicity Response Changes Between Census 2000 and the 2010 Census Demography 54 1 259 284 doi 10 1007 s13524 016 0544 0 PMC 5514561 2 PMID 28105578 Attina TM Malits J Naidu M Trasande L December 2018 Racial Ethnic Disparities in Disease Burden and Costs Related to Exposure to Endocrine Disrupting Chemicals in the US an Exploratory Analysis Journal of Clinical Epidemiology 108 34 43 doi 10 1016 j jclinepi 2018 11 024 PMC 6455970 2 PMID 30529005 Walker RJ Strom Williams J Egede LE April 2016 Influence of Race Ethnicity and Social Determinants of Health on Diabetes Outcomes The American Journal of the Medical Sciences 351 4 366 73 doi 10 1016 j amjms 2016 01 008 PMC 4834895 2 PMID 27079342 Goodman Alan H Moses Yolanda T Jones Joseph L 2012 Race are we so different Chichester West Sussex UK Wiley Blackwell ISBN 978 1118233177 OCLC 822025003 Rogers RG Lawrence EM Hummer RA Tilstra AM 3 Temmuz 2017 Racial Ethnic Differences in Early Life Mortality in the United States Biodemography and Social Biology 63 3 189 205 doi 10 1080 19485565 2017 1281100 PMC 5729754 2 PMID 29035105 Spalter Roth RM Lowenthal TA Rubio M July 2005 Race Ethnicity and the Health of Americans PDF American Sociological Association 23 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Ocak 2024 a b Williams DR July 1997 Race and health basic questions emerging directions Annals of Epidemiology 7 5 322 33 doi 10 1016 S1047 2797 97 00051 3 PMID 9250627 a b Penner LA Hagiwara N Eggly S Gaertner SL Albrecht TL Dovidio JF December 2013 Racial Healthcare Disparities A Social Psychological Analysis European Review of Social Psychology 24 1 70 122 doi 10 1080 10463283 2013 840973 PMC 4151477 2 PMID 25197206 Hofrichter R Ed 2003 Health and Social Justice Politics Ideology and Inequity in the Distribution of Disease San Francisco Jossey Bass ss 105 106 ISBN 978 0787967338 a b Disparities Adolescent and School Health U S Centers for Disease Control 17 Agustos 2018 5 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Aralik 2018 World Health Organization The determinants of health 14 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Geneva Accessed 12 May 2011 which are inter related with all three but mostly social factors Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz