Júlia Szendrey (29 Aralık 1828 - 6 Eylül 1868), Macar yazar, şair, çevirmen.
Júlia Szendrey | |
---|---|
Doğum | 29 Aralık 1828 Keszthely, Macar Krallığı |
Ölüm | 6 Eylül 1868 (39 yaşında) Peşte, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
Meslek | Yazar, şair, çevirmen |
Milliyet | Macar |
Düzenli olarak yazıları yayımlanan ilk kadın Macar yazarlardandır. Macaristan'ın ulusal şairi Sándor Petőfi'nin eşi olarak tanındı. Bir yazar ve şair olarak kendi edebi kariyeri eşinin ölümünden sonra, 1857'de başladı.Andersen masallarını Macarcaya çeviren ilk çevirmendir.
Yaşamı
1828 yılında Újmajor, Keszthely'de doğdu. Babası, soylu ailelerin topraklarında çiftlik kâhyası olarak çalılan Ignác Szendrey, annesi Hırvat-Ermeni kökenli Anna Gálovics idi. Babası Károlyi kontunun hizmetine girince ailesi Macaristan'ın doğusuna taşındı. Günümüzde Romanya sınırında bulunan Nagykároly (Nagykárolya) yakınındaki Erdőd (Ardud) köyüne yerleştiler. Zengin ailelerin kızlarının devam ettiği bir kurumda öğrenim gördü. Edebiyat sevgisi eğitimi sırasında gelişti. Heinrich Heine'in şiirleri ve George Sand'in romanlarından etkilendi. 1844 yılında evine döndü.
1846'da şair Sándor Petőfi ile tanıştı ve ailesinin uygun görmemesine rağmen ertesi yıl evlendiler. Çift, Peşte'de yaşamaya başladı. Bir süre Petőf'nin arkadaşı yazar ile aynı daireyi paylaştılar. Jókai'nin çıkarmakta olduğu Életképek adlı bir dergide düzenli olarak günlük tarzında yazılar yayımladı. Bir kadının günlüğünü yayımlaması o dönemde çok sıra dışı idi. Yazılarının Almanca çevirisi Der Ungar adlı gazetede de yayımlandı. Szendrey, kısa kesilmiş saçları, pantolon giymesi, sigara içmesi ile de devrinin sıra dışı bir kadını olarak görülmekteydi.
1848 Macar Devriminin başlamasyla hayatları değişti. Petőfi ve Jokai, genç devrimcilerin önderlerindendi. Eşi orduya katıldığı sırada hamile olan Julia bir süre ailesinin yanında kaldı. Oğulları Zoltán doğduktan sonra eşinin peşinden giderek Macaristan'ın doğusunda çeşitli küçük köy ve kasabalarda Petőfi'nin arkadaşlarının yanında kaldı. Eşini son olarak Transilvanya'ya gidişinden önce gördü. 31 Temmuz 1849'daki çarpışmalarda kaybolan şairin cesedi bulunamadı. Onun ölümüne inanmayan Julia, erkek kılığında Transilvanya'ya giderek aradı; hiçbir sonuç elde edemedi. Osmanlı'ya sığınan Macar askerlerden bir haber alabilmek umuduyla Türkiye'ye giderek eşini orada aramak istedi ancak pasaport alamadı.
1849-1850'yi oğlu ile birlikte babasının Erdőd'deki evinde geçirdi. Erkeklerle görüşmesi, erkek kılığına girmesi hakkında dedikodulara neden olmuştu. Petőfi'nin hayranı olduğunu söyleyen tarihçi Árpád Horvát'ın evlilik teklifini kabul etti. Mutsuz bir birliktelik olmasına rağmen ikinci evliliğinden dört çocuğu oldu.
Eşi, edebiyatla uğraşmasını istemiyordu ama şiir ve roman yazmaya Árpád Horvát ile evliliği sırasında başladı. Edebi kariyeri, 1857'de Három rózsabimbó (Üç Gül Goncası) adlı şiirinin yayımlanması ile başladı. Andersen'in masallarını ve Fransız romancı Jules Sandeau'nun yazdığı George Sand biyografisini çevirdi. Günlüklerini yayımlamaya devam etti. Eserlerini yayımlarken eşinin adını kullanmadı, hep evlilik öncesi soyadını kullandı.
1867'de rahim kanserine yakalandığını öğrenince mutsuz evliliğini sonlandırmak isteyerek evden ayrıldı. Hastalığını yenemeyerek 9 Eylül 1868'de öldü.
Andersen masallarını Macarcaya çeviren ilk çevirmen olması nedeniyle Kopenhag'daki Macaristan elçiliğinin bahçesine heykeli dikilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c Gyimesi, Emese. "The Social Spaces of Female Intellectual Careers in the Mid-Nineteenth Century PestBuda" (PDF). Charles University in Prague Faculty of Arts Institute of World History, Yüksek Lisans Tezi, 2016. 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Nisan 2020.
- ^ "The Unknown Júlia Szendrey". Museum.hu sitesi. 3 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2020.
- ^ "Hungarian Embassy in Copenhagen inaugurated 24/6 2019 staue of the great Hungarian poet Júlia Szendrey,". 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Julia Szendrey 29 Aralik 1828 6 Eylul 1868 Macar yazar sair cevirmen Julia SzendreyDogum29 Aralik 1828 1828 12 29 Keszthely Macar KralligiOlum6 Eylul 1868 39 yasinda Peste Avusturya Macaristan ImparatorluguMeslekYazar sair cevirmenMilliyetMacar Duzenli olarak yazilari yayimlanan ilk kadin Macar yazarlardandir Macaristan in ulusal sairi Sandor Petofi nin esi olarak tanindi Bir yazar ve sair olarak kendi edebi kariyeri esinin olumunden sonra 1857 de basladi Andersen masallarini Macarcaya ceviren ilk cevirmendir Yasami1828 yilinda Ujmajor Keszthely de dogdu Babasi soylu ailelerin topraklarinda ciftlik kahyasi olarak calilan Ignac Szendrey annesi Hirvat Ermeni kokenli Anna Galovics idi Babasi Karolyi kontunun hizmetine girince ailesi Macaristan in dogusuna tasindi Gunumuzde Romanya sinirinda bulunan Nagykaroly Nagykarolya yakinindaki Erdod Ardud koyune yerlestiler Zengin ailelerin kizlarinin devam ettigi bir kurumda ogrenim gordu Edebiyat sevgisi egitimi sirasinda gelisti Heinrich Heine in siirleri ve George Sand in romanlarindan etkilendi 1844 yilinda evine dondu 1846 da sair Sandor Petofi ile tanisti ve ailesinin uygun gormemesine ragmen ertesi yil evlendiler Cift Peste de yasamaya basladi Bir sure Petof nin arkadasi yazar ile ayni daireyi paylastilar Jokai nin cikarmakta oldugu Eletkepek adli bir dergide duzenli olarak gunluk tarzinda yazilar yayimladi Bir kadinin gunlugunu yayimlamasi o donemde cok sira disi idi Yazilarinin Almanca cevirisi Der Ungar adli gazetede de yayimlandi Szendrey kisa kesilmis saclari pantolon giymesi sigara icmesi ile de devrinin sira disi bir kadini olarak gorulmekteydi 1848 Macar Devriminin baslamasyla hayatlari degisti Petofi ve Jokai genc devrimcilerin onderlerindendi Esi orduya katildigi sirada hamile olan Julia bir sure ailesinin yaninda kaldi Ogullari Zoltan dogduktan sonra esinin pesinden giderek Macaristan in dogusunda cesitli kucuk koy ve kasabalarda Petofi nin arkadaslarinin yaninda kaldi Esini son olarak Transilvanya ya gidisinden once gordu 31 Temmuz 1849 daki carpismalarda kaybolan sairin cesedi bulunamadi Onun olumune inanmayan Julia erkek kiliginda Transilvanya ya giderek aradi hicbir sonuc elde edemedi Osmanli ya siginan Macar askerlerden bir haber alabilmek umuduyla Turkiye ye giderek esini orada aramak istedi ancak pasaport alamadi 1849 1850 yi oglu ile birlikte babasinin Erdod deki evinde gecirdi Erkeklerle gorusmesi erkek kiligina girmesi hakkinda dedikodulara neden olmustu Petofi nin hayrani oldugunu soyleyen tarihci Arpad Horvat in evlilik teklifini kabul etti Mutsuz bir birliktelik olmasina ragmen ikinci evliliginden dort cocugu oldu Esi edebiyatla ugrasmasini istemiyordu ama siir ve roman yazmaya Arpad Horvat ile evliligi sirasinda basladi Edebi kariyeri 1857 de Harom rozsabimbo Uc Gul Goncasi adli siirinin yayimlanmasi ile basladi Andersen in masallarini ve Fransiz romanci Jules Sandeau nun yazdigi George Sand biyografisini cevirdi Gunluklerini yayimlamaya devam etti Eserlerini yayimlarken esinin adini kullanmadi hep evlilik oncesi soyadini kullandi 1867 de rahim kanserine yakalandigini ogrenince mutsuz evliligini sonlandirmak isteyerek evden ayrildi Hastaligini yenemeyerek 9 Eylul 1868 de oldu Andersen masallarini Macarcaya ceviren ilk cevirmen olmasi nedeniyle Kopenhag daki Macaristan elciliginin bahcesine heykeli dikilmistir Kaynakca a b c Gyimesi Emese The Social Spaces of Female Intellectual Careers in the Mid Nineteenth Century PestBuda PDF Charles University in Prague Faculty of Arts Institute of World History Yuksek Lisans Tezi 2016 5 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Nisan 2020 The Unknown Julia Szendrey Museum hu sitesi 3 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2020 Hungarian Embassy in Copenhagen inaugurated 24 6 2019 staue of the great Hungarian poet Julia Szendrey 5 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2020