Jacques Lipchitz, asıl adıyla Chaim Jakoff Lipschitz, (d. 22 Ağustos 1891, Druskininkai, Rus İmparatorluğu, bugün Litvanya - ö. 16 Mayıs 1973, Capri, İtalya), 20. yüzyılın önemli bir Fransız-Amerikan heykeltıraşıydı.
Jacques Lipchitz | |
---|---|
Jacques Lipchitz ve karısının portresi. Ressam:Amedeo Modigliani (1995). | |
Genel bilgiler | |
Doğum adı | Chaim Jacob Lipchitz |
Doğum | 22 Ağustos 1891 Druskininkai, Litvanya |
Ölüm | 16 Mayıs 1973 (81 yaşında) Kapri, İtalya |
Uyruk | ABD, Litvan Yahudisi asıllı |
Alanı | Heykeltıraş |
Sanat eğitimi | École des Beaux-Arts |
Katıldığı akımlar | Kübizm |
Yaşamı ve sanatı
Jacques Lipchitz, o zaman Rus İmparatorluğu'na bağlı olan Druskininkai, Litvanya'da doğdu. Chaim Jacob Lipchitz adıyla Aşkenaz Yahudisi bir ailede dünyaya geldi. Babası bir müteahhitti. Önce babasının etkisiyle mühendislik eğitimi gördü. Fakat 1909'da annesinin manevi ve maddî desteği ile Paris, Fransa'ya güzel sanatlar eğitimi için gitti. Orada önce École des Beaux-Arts'te ve sonra da Académie Julian'da sanat eğitimine devam etti.
Paris'te Montmartre ve Montparnasse'de bulunan sanatçı grupları arasında yaşayarak kübizm akımına katkıları olan sanatçılar arasında sanatını geliştirdi. Bunlara arasında Juan Gris, Pablo Picasso ve çok yakın arkadaşı olan Amedeo Modigliani bulunmaktaydı.
Bu ortamda Lipchitz kübizm akımına uyan heykeller yapmaya başladı. 1910de La femme au serpent (Kadın ve yılan) ve La danseuse (Dansöz) heykellerini hazırladı. Kadın ve yılan eserindeki kadın bir sıra abstre soyut elemanları (örneğin bir koni) harmonik şekilde birleştirmektedir ve bir Kübist asamble eser oldugu ilk görüşte anlaşılmaktadır. Dansöz'de ise daha az sayıda eğriler de içermekle beraber genellikle birbirine dikey açılı satıh elemanlarından oluşmaktadır. Bu iki eser Lipchitz'in Henri Matisse, Alexander Archipenko Juan Gris veya Henry Laurens gibi Paris ortamında tanıdiğı Kübistlerden etkilendiğini açıkça ortaya çıkartmaktadır; ama o zaman iyi bilinen Umberto Boccioni, Raymond Duchamp-Villon, Pablo Picasso veya Constantin Brancuşi gibi diğer kübist sanatçılardan sahsen veya eserlerinde ne kadar etkilendiği bilinmemektedir.
1912'de "Société Nationale des Beaux-Arts" salonundaki ve Salon d'Automnedaki sergilere katıldı.
1915'te sanat eserleri satıcısı Leonce Rosenberg ile ilk kontratını imzladı. Ayni yıl Homme à la guitare (Gitarlı erkek) isimli eserini bitirdi. Bu eser çok abstre elemenlardan oluşmakta ve ilk bakışta erkeğin vücudunu oluşturan kısımlar tanınmamaktadır; ancak eserin elemanlarının tüm bileşiği içten gelen bir güçle bu eserin bir ustalık eseri olduğunu göstermektedir. Lipchitz bu eserle 24 yaşında usta sanatçı olduğunu açığa koymuş olmaktadır. 1918'de Berthe Kirosser ile evlendi.
1920'li yıllarda Lipchitz sanatının zirvesinde ve diğer Kübist sanatçıların da bu akıma katkılarının en önemli olduğu bir donemde saydam heykeller adını verdiği abstre şekillerle denemelere geçti. Daha sonra daha dinamik bir stil geliştirdi ve bu stilde bronz insan figürleri ve hayvan kompozisyonları eserleri verdi. 1924-25'te eşi Berthe Kirosser ile birlikte Fransa vatandaşlığına geçti. Bu arada daha sonraki kübizmden ayrılan eserlerine bir ornek olacak Le Sacrifice (Kurban) eskizini hazırladı ve bu eserde satıh pütürlü olup düzgün değildi ve satıhlar dikey aşılarla birbirleriyle kesişmemekte ve daha karmaşık şekiller almaktaydılar.
1930'da Paris'te Jeanne Bucher Galerisi'nde bir solo sergide 100 eserini gösterdi. 1935'te eserlerini ABD'de ilk defa olarak New York'ta sergiledi. Bu dönemde hazırladığı eserlerinde dikey açılarda kesişin satıhlar bir tarafa bırakılmıştı ve daha karmaşık eğriler ve satıhlar önem kazanmıştı; örneğin Le Harpiste (Arp çalan). 1930'lu yıllar sonlarında hazırlamış olduğu bazı eserlerinde ise eğrisel çıkıntılar ve yumrular görülmeye başlamıştır.
II. Dünya Savaşı'nda başında Nazi Almanya'sının Fransa'yı işgal etmesi ve Yahudi asıllıları elemine etme hedeflerini açıkça bildirmeleri dolayısıyla Jacques Lipchitz Fransa'dan ayrılmak zorunda kaldı. Amerikalı gazeteci Varian Fry'ın yardımları ile Marsilya'dan Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı ve sonunda New Yok eyaletinde Hudson Nehri kıyısında ufak bir kasabaya yerleşip orada atölye açtı. 1946'da Paris'e dönmekle beraber, Fransa'nın sanat merkezi olmayı ABD'de kaptırdığını anlayıp orada tekrar yerleşmemeye karar verdi. Ama karısı bunu kabul etmeyip 18 yıllık evlilikten sonra ayrıldılar. 1948'de Lipschitz bir Amerikan heykeltraş Yulla Halberstad ile ikinci evliğini yaptı. 1949 yazında Philadelphia Museum of Art'da yapılan Üçüncü Uluslararası Heykel Sergisi'ne 250 diğer heykeltraş ile birlikte iştirak etti. Bu sergi hakkında "Life" dergisinde çıkan bir fotograflı yazıya alınan 70 heykeltıraş arasına alındı.
1952'de atölyesinde çıkan bir yangın ABD'de hazırlamış ve hazırlamakta olduğu tüm plan, eskiz ve eserlerini tahrip etti. 1954'te New York'taki MOMA (Museum of Modern Art) Lipschitz'in eserlerinin retrospektifini sergiledi ve bu sergi "Walker Sanat Merkezi", Minneapolis'e de nakil edildi. 1958'de ABD vatandaşlığına kabul edildi ve o yıl Amsterdam'da eserlerinin retrospektifi sergilendi. O yıl mide kanseri teşhisi kondu ama sanki bir mucize gibi iyileşip 1973'e kadar yaşamını sürdürdü.
1963'te başlayarak her yıl birkaç ayı Avrupa'da geçirmeye başladı. İtalya'da meşhur Carrara mermer yataklarına yakın bir şehirde çalışmalar yaptı. 1970-1971 yıllarında eserlerinin retrospektifini içeren büyük bir sergi Berlin'den başlayarak diğer önemli Avrupa şehirlerinde ve İsrail'de gösterildi. 1972'de New York'ta MOMA tekrar bir retrospektif sergi açtı. Aynı yıl yazmış olduğu otobiyografisi yayınlandı.
Jacques Lipchitz, 16 Mayıs 1973'te İtalya'da Kapri adasında hayatına gözlerine yumdu. Cenazesi Kudüs'te gömülmüştür.
Seçkin eserleri
- "Sailor with Guitar (Gitarlı denizci) - 1914
- "Bather (Yıkanan)" - (1916-17)
- "Woman with Book (Kitaplı kadın) " - (1918) Carleton Koleji
- "Bather, bronze (Yıkanan, bronz)" - 1923-25
- "Reclining Nude with Guitar (Gitarla uzanmış kadın) " - (1928),
- "Dancer with Veil (Peçeli Dansör)" - (1928)
- "Dancer (Dansör)" - (1929)
- "Le Chant des Voyelles (Sesli harflerin şarkısı)" - (1931) Bronz döküm heykeller Cornell Üniversitesi, Princeton Üniversitesi, UCLA, Stanford Üniversitesi, Kykuit bahçesi, Paris
- "Le cri - le couple (Bağırış - Çift) " - (1928/9)
- "Bull and Condor (Boğa ve Kondor)" - (1932)
- "Bust of a Woman (Bir Kadın Büstü)" - (1932)
- "David and Goliath (Davud ve Câlud)" - (1933)
- "Embracing Figures (Kucaklaşan Figürler)" - (1941)
- "Prometheus Strangling the Vulture (Promete'nin Akbabayı Boğması)" - (1944)
- "Rescue II (Kurtarma)"- (1947)
- "Mother and Child (Meryem ve İsa)" - (1949) Honolulu Academy of Arts
- "Bellerophon Taming Pegasus: Large Version (Pegasus'u Terbiye Eden Bellerohpon)" - (1964-66) Columbia Üniversitesi
- "Peace on Earth (Dünyada Barış)" - (1967-1969)
Resim galerisi
Dipnotlar
- ^ Amedeo Modigliani'in hazırladığı Heykeltıraş Jacques Lipchitz ve Karısı Berthe Lipchitz tablosu çok ün kazanmıştır.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Jacques Lipchitz ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Hammacher, Abraham Marie, (1961) Jacques Lipchitz, His Sculpture, New York: H.N.Abrams, (İngilizce)
- Lipchitz, Jacques (1972) My Life in Sculpture, New York:Viking Press, . (İngilizce)
- Stott, Deborah A. (1978) Jacques Lipchitz and Cubism, New York: Garland Pub. (İngilizce)
- Van Bork, Bert (1966), Jacques Lipchitz, The Artist at Work, New York: Crown Publishers, (İngilizce)
- Wilkinson, Alan G. (1989), Jacques Lipchitz, A Life in Sculpture, Toronto:Art Gallery of Ontario, (İngilizce).
- Resmi anilma sitesi 18 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişim:8.1.2010]
- İngilizce Wikipedia " Jacques Lipchitz" maddesi: Jacques Lipchitz 7 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:8.1.2010]
- Fransızca Wikipedia " Jacques Lipchitz" maddesi: Lipchitz 30 Mayıs 2009[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) (Erişim:8.1.2010]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jacques Lipchitz asil adiyla Chaim Jakoff Lipschitz d 22 Agustos 1891 Druskininkai Rus Imparatorlugu bugun Litvanya o 16 Mayis 1973 Capri Italya 20 yuzyilin onemli bir Fransiz Amerikan heykeltirasiydi Jacques LipchitzJacques Lipchitz ve karisinin portresi Ressam Amedeo Modigliani 1995 Genel bilgilerDogum adiChaim Jacob LipchitzDogum22 Agustos 1891 1891 08 22 Druskininkai LitvanyaOlum16 Mayis 1973 81 yasinda Kapri ItalyaUyrukABD Litvan Yahudisi asilliAlaniHeykeltirasSanat egitimiEcole des Beaux ArtsKatildigi akimlarKubizmYasami ve sanatiJacques Lipchitz o zaman Rus Imparatorlugu na bagli olan Druskininkai Litvanya da dogdu Chaim Jacob Lipchitz adiyla Askenaz Yahudisi bir ailede dunyaya geldi Babasi bir muteahhitti Once babasinin etkisiyle muhendislik egitimi gordu Fakat 1909 da annesinin manevi ve maddi destegi ile Paris Fransa ya guzel sanatlar egitimi icin gitti Orada once Ecole des Beaux Arts te ve sonra da Academie Julian da sanat egitimine devam etti Paris te Montmartre ve Montparnasse de bulunan sanatci gruplari arasinda yasayarak kubizm akimina katkilari olan sanatcilar arasinda sanatini gelistirdi Bunlara arasinda Juan Gris Pablo Picasso ve cok yakin arkadasi olan Amedeo Modigliani bulunmaktaydi Bu ortamda Lipchitz kubizm akimina uyan heykeller yapmaya basladi 1910de La femme au serpent Kadin ve yilan ve La danseuse Dansoz heykellerini hazirladi Kadin ve yilan eserindeki kadin bir sira abstre soyut elemanlari ornegin bir koni harmonik sekilde birlestirmektedir ve bir Kubist asamble eser oldugu ilk goruste anlasilmaktadir Dansoz de ise daha az sayida egriler de icermekle beraber genellikle birbirine dikey acili satih elemanlarindan olusmaktadir Bu iki eser Lipchitz in Henri Matisse Alexander Archipenko Juan Gris veya Henry Laurens gibi Paris ortaminda tanidigi Kubistlerden etkilendigini acikca ortaya cikartmaktadir ama o zaman iyi bilinen Umberto Boccioni Raymond Duchamp Villon Pablo Picasso veya Constantin Brancusi gibi diger kubist sanatcilardan sahsen veya eserlerinde ne kadar etkilendigi bilinmemektedir 1912 de Societe Nationale des Beaux Arts salonundaki ve Salon d Automnedaki sergilere katildi 1915 te sanat eserleri saticisi Leonce Rosenberg ile ilk kontratini imzladi Ayni yil Homme a la guitare Gitarli erkek isimli eserini bitirdi Bu eser cok abstre elemenlardan olusmakta ve ilk bakista erkegin vucudunu olusturan kisimlar taninmamaktadir ancak eserin elemanlarinin tum bilesigi icten gelen bir gucle bu eserin bir ustalik eseri oldugunu gostermektedir Lipchitz bu eserle 24 yasinda usta sanatci oldugunu aciga koymus olmaktadir 1918 de Berthe Kirosser ile evlendi 1920 li yillarda Lipchitz sanatinin zirvesinde ve diger Kubist sanatcilarin da bu akima katkilarinin en onemli oldugu bir donemde saydam heykeller adini verdigi abstre sekillerle denemelere gecti Daha sonra daha dinamik bir stil gelistirdi ve bu stilde bronz insan figurleri ve hayvan kompozisyonlari eserleri verdi 1924 25 te esi Berthe Kirosser ile birlikte Fransa vatandasligina gecti Bu arada daha sonraki kubizmden ayrilan eserlerine bir ornek olacak Le Sacrifice Kurban eskizini hazirladi ve bu eserde satih puturlu olup duzgun degildi ve satihlar dikey asilarla birbirleriyle kesismemekte ve daha karmasik sekiller almaktaydilar 1930 da Paris te Jeanne Bucher Galerisi nde bir solo sergide 100 eserini gosterdi 1935 te eserlerini ABD de ilk defa olarak New York ta sergiledi Bu donemde hazirladigi eserlerinde dikey acilarda kesisin satihlar bir tarafa birakilmisti ve daha karmasik egriler ve satihlar onem kazanmisti ornegin Le Harpiste Arp calan 1930 lu yillar sonlarinda hazirlamis oldugu bazi eserlerinde ise egrisel cikintilar ve yumrular gorulmeye baslamistir II Dunya Savasi nda basinda Nazi Almanya sinin Fransa yi isgal etmesi ve Yahudi asillilari elemine etme hedeflerini acikca bildirmeleri dolayisiyla Jacques Lipchitz Fransa dan ayrilmak zorunda kaldi Amerikali gazeteci Varian Fry in yardimlari ile Marsilya dan Amerika Birlesik Devletleri ne kacti ve sonunda New Yok eyaletinde Hudson Nehri kiyisinda ufak bir kasabaya yerlesip orada atolye acti 1946 da Paris e donmekle beraber Fransa nin sanat merkezi olmayi ABD de kaptirdigini anlayip orada tekrar yerlesmemeye karar verdi Ama karisi bunu kabul etmeyip 18 yillik evlilikten sonra ayrildilar 1948 de Lipschitz bir Amerikan heykeltras Yulla Halberstad ile ikinci evligini yapti 1949 yazinda Philadelphia Museum of Art da yapilan Ucuncu Uluslararasi Heykel Sergisi ne 250 diger heykeltras ile birlikte istirak etti Bu sergi hakkinda Life dergisinde cikan bir fotografli yaziya alinan 70 heykeltiras arasina alindi 1952 de atolyesinde cikan bir yangin ABD de hazirlamis ve hazirlamakta oldugu tum plan eskiz ve eserlerini tahrip etti 1954 te New York taki MOMA Museum of Modern Art Lipschitz in eserlerinin retrospektifini sergiledi ve bu sergi Walker Sanat Merkezi Minneapolis e de nakil edildi 1958 de ABD vatandasligina kabul edildi ve o yil Amsterdam da eserlerinin retrospektifi sergilendi O yil mide kanseri teshisi kondu ama sanki bir mucize gibi iyilesip 1973 e kadar yasamini surdurdu 1963 te baslayarak her yil birkac ayi Avrupa da gecirmeye basladi Italya da meshur Carrara mermer yataklarina yakin bir sehirde calismalar yapti 1970 1971 yillarinda eserlerinin retrospektifini iceren buyuk bir sergi Berlin den baslayarak diger onemli Avrupa sehirlerinde ve Israil de gosterildi 1972 de New York ta MOMA tekrar bir retrospektif sergi acti Ayni yil yazmis oldugu otobiyografisi yayinlandi Jacques Lipchitz 16 Mayis 1973 te Italya da Kapri adasinda hayatina gozlerine yumdu Cenazesi Kudus te gomulmustur Seckin eserleri Sailor with Guitar Gitarli denizci 1914 Bather Yikanan 1916 17 Woman with Book Kitapli kadin 1918 Carleton Koleji Bather bronze Yikanan bronz 1923 25 Reclining Nude with Guitar Gitarla uzanmis kadin 1928 Dancer with Veil Peceli Dansor 1928 Dancer Dansor 1929 Le Chant des Voyelles Sesli harflerin sarkisi 1931 Bronz dokum heykeller Cornell Universitesi Princeton Universitesi UCLA Stanford Universitesi Kykuit bahcesi Paris Le cri le couple Bagiris Cift 1928 9 Bull and Condor Boga ve Kondor 1932 Bust of a Woman Bir Kadin Bustu 1932 David and Goliath Davud ve Calud 1933 Embracing Figures Kucaklasan Figurler 1941 Prometheus Strangling the Vulture Promete nin Akbabayi Bogmasi 1944 Rescue II Kurtarma 1947 Mother and Child Meryem ve Isa 1949 Honolulu Academy of Arts Bellerophon Taming Pegasus Large Version Pegasus u Terbiye Eden Bellerohpon 1964 66 Columbia Universitesi Peace on Earth Dunyada Baris 1967 1969 Resim galerisiCri Bagiris Kroller Muller Muzesi Heykel Parki Otterlo Hollanda 1928 1929 Le Chant des Voyelles Sesli harflerin sarkisi Kroller Muller Muzesi Heykel Parki Otterlo Hollanda 1931 1932 Ilham Perilerinin Dogusu MIT Kampusu 1944 1950 Dipnotlar Amedeo Modigliani in hazirladigi Heykeltiras Jacques Lipchitz ve Karisi Berthe Lipchitz tablosu cok un kazanmistir Ayrica bakinizDis baglantilarWikimedia Commons ta Jacques Lipchitz ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Hammacher Abraham Marie 1961 Jacques Lipchitz His Sculpture New York H N Abrams Ingilizce Lipchitz Jacques 1972 My Life in Sculpture New York Viking Press Ingilizce Stott Deborah A 1978 Jacques Lipchitz and Cubism New York Garland Pub Ingilizce Van Bork Bert 1966 Jacques Lipchitz The Artist at Work New York Crown Publishers Ingilizce Wilkinson Alan G 1989 Jacques Lipchitz A Life in Sculpture Toronto Art Gallery of Ontario Ingilizce Resmi anilma sitesi 18 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisim 8 1 2010 Ingilizce Wikipedia Jacques Lipchitz maddesi Jacques Lipchitz 7 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Erisim 8 1 2010 Fransizca Wikipedia Jacques Lipchitz maddesi Lipchitz 30 Mayis 2009 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Fransizca Erisim 8 1 2010