Yaş Antlaşması; 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda, 10 Ocak 1792 tarihinde imzalanan Osmanlı-Rus barış antlaşmasıdır.
Yaş Antlaşması’na göre Osmanlı Devleti’nin vazgeçtiği topraklar | |
Tür | Barış antlaşması |
---|---|
İmzalanma | 10 Ocak 1792 |
İmzacılar | Rus İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu |
Osmanlı Devleti’nin, Kırım’ı geri almak gayesiyle, 19 Ağustos 1787’de, Rusya’ya açtığı savaş, Avusturya’nın da savaşa dahil olmasıyla aleyhte gelişti. Özi, Kili, İsmail, Anapa ve Soğucak gibi kaleler, Rusların eline geçti. Neticede, İngiltere, Prusya ve İspanya’nın arabuluculuğuyla, 18 Ağustos 1791 tarihinde, Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, sekiz aylık bir süre için Kalas Mütarekesi imzalandı. Arkasından, Kasım 1791’de, Yaş kentinde barış görüşmelerine başlandı. Yaklaşık iki buçuk ay süren uzun ve çetin müzakerelerden sonra, 10 Ocak 1792 tarihinde, Sadrazam Yusuf Paşa tarafından temsil edilen Osmanlı Devleti’yle Prens Bezborodko’nun temsil ettiği Rusya arasında Yaş Barış Antlaşması imzalandı. Tamamı on üç madde olan bu antlaşmaya göre:
- Küçük Kaynarca (1774), Aynalıkavak (1779), Ticaret (1783) ve 1784’te Kırım ile Taman’ın ilhakıyla Kuban Irmağı'nın hudut tayini hakkındaki antlaşmalar yine eskisi gibi kalıyordu.
- Turla (Dinyester) Nehri hudut kesilerek, bunun sol tarafındaki arazi, yani Aksu ile Turla arasındaki Özi (bugün Ochakov) kalesi dahil Özi Kırı (yani Özi ve Hocabey sancakları), Ruslara terk edildi. Sağ tarafındaki memleketler, yani Bender, Akkerman, Kili, İsmail ve diğer tarafta Rusların işgalindeki kale ve şehirler Osmanlılara iade ediliyordu.
- Boğdan Voyvodalığının borçları ve geride kalan vergileri iptal edilecek ve antlaşmadan sonraki iki yıl, her türlü vergiden muaf tutulacaktı. Af ilan edilip, isteyenler yine memleketlerine dönebileceklerdi.
- Tiflis Hanlığı’na, Çıldır valileri veya beyleri tarafından taarruz olmayacaktı.
- Kuzey Afrika’daki Garp ocakları, Rus ticaret gemilerine taarruzda bulunurlarsa, zarar tazmin edilecekti.
- Anapa kalesi Osmanlılara geri verildi.
Yaş Antlaşmasının imzalanmasıyla, 1787 yılında Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında başlayan, sonra da Avusturya’nın katılmasıyla genişleyen savaş fiilen ve resmen sona ermiş oldu. Bazı tarihçilere göre bu antlaşmayla beraber Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma dönemi başlamıştır.
Kaynakça
- ^ "Yaş Antlaşması Kısaca Özeti: Tarihi, Maddeleri (Şartları), Önemi Ve Özellikleri". Milliyet. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
Antlaşma ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yas Antlasmasi 1787 1792 Osmanli Rus Savasi sonunda 10 Ocak 1792 tarihinde imzalanan Osmanli Rus baris antlasmasidir Yas AntlasmasiYas Antlasmasi na gore Osmanli Devleti nin vazgectigi topraklarTurBaris antlasmasiImzalanma10 Ocak 1792ImzacilarRus Imparatorlugu Osmanli Imparatorlugu Osmanli Devleti nin Kirim i geri almak gayesiyle 19 Agustos 1787 de Rusya ya actigi savas Avusturya nin da savasa dahil olmasiyla aleyhte gelisti Ozi Kili Ismail Anapa ve Sogucak gibi kaleler Ruslarin eline gecti Neticede Ingiltere Prusya ve Ispanya nin arabuluculuguyla 18 Agustos 1791 tarihinde Osmanli Devleti ile Rusya arasinda sekiz aylik bir sure icin Kalas Mutarekesi imzalandi Arkasindan Kasim 1791 de Yas kentinde baris gorusmelerine baslandi Yaklasik iki bucuk ay suren uzun ve cetin muzakerelerden sonra 10 Ocak 1792 tarihinde Sadrazam Yusuf Pasa tarafindan temsil edilen Osmanli Devleti yle Prens Bezborodko nun temsil ettigi Rusya arasinda Yas Baris Antlasmasi imzalandi Tamami on uc madde olan bu antlasmaya gore Kucuk Kaynarca 1774 Aynalikavak 1779 Ticaret 1783 ve 1784 te Kirim ile Taman in ilhakiyla Kuban Irmagi nin hudut tayini hakkindaki antlasmalar yine eskisi gibi kaliyordu Turla Dinyester Nehri hudut kesilerek bunun sol tarafindaki arazi yani Aksu ile Turla arasindaki Ozi bugun Ochakov kalesi dahil Ozi Kiri yani Ozi ve Hocabey sancaklari Ruslara terk edildi Sag tarafindaki memleketler yani Bender Akkerman Kili Ismail ve diger tarafta Ruslarin isgalindeki kale ve sehirler Osmanlilara iade ediliyordu Bogdan Voyvodaliginin borclari ve geride kalan vergileri iptal edilecek ve antlasmadan sonraki iki yil her turlu vergiden muaf tutulacakti Af ilan edilip isteyenler yine memleketlerine donebileceklerdi Tiflis Hanligi na Cildir valileri veya beyleri tarafindan taarruz olmayacakti Kuzey Afrika daki Garp ocaklari Rus ticaret gemilerine taarruzda bulunurlarsa zarar tazmin edilecekti Anapa kalesi Osmanlilara geri verildi Yas Antlasmasinin imzalanmasiyla 1787 yilinda Osmanli Imparatorlugu ile Rusya arasinda baslayan sonra da Avusturya nin katilmasiyla genisleyen savas fiilen ve resmen sona ermis oldu Bazi tarihcilere gore bu antlasmayla beraber Osmanli Imparatorlugu nun dagilma donemi baslamistir Kaynakca Yas Antlasmasi Kisaca Ozeti Tarihi Maddeleri Sartlari Onemi Ve Ozellikleri Milliyet 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ekim 2020 Antlasma ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz