Jean-François Champollion (d. 23 Aralık 1790 – ö. 4 Mart 1832), Fransız Eski Yunan ve Latin edebiyatı âlimi, filolog, doğubilimci ve mısırbilimciydi.
Jean-François Champollion | |
---|---|
'den çizilmiş Jean-François Champollion portresi | |
Doğum | 23 Aralık 1790 Figeac, Fransa |
Ölüm | 4 Mart 1832 (41 yaşında) Paris, Fransa |
Mezun olduğu okul(lar) | Collège de France Institut national des langues et civilisations orientales |
Tanınma nedeni | Mısır hiyerogliflerinin çözülmesi |
Evlilik | Rosine Blanc |
Çocuk(lar) | 1 |
Akraba(lar) | (Kardeşi) |
Kariyeri | |
Dalı | Mısır hieroglifleri |
İmza | |
Champollion genellikle mısırbilimin babası olarak sayılır. Champollion, Thomas Young ve tarafından yapılan çok değerli ön çalışmaları temel alarak Rosetta Taşı'nın bazı parçalarını 1824 yılında çevirerek Antik Mısırcanın Kıptîceye benzediğini ve yazı sisteminin fonetik ve kavramsal işaretlerin birleşimi olduğunu göstermiştir.
Yaşamı
Champollion Figeac, Lot, Fransa'da yedi çocuğun sonuncusu olarak doğmuştur (ikisi o doğmadan ölmüştü). Birkaç yıl Grenoble'de yaşamıştır. Çocukken bile dil konusunda olağanüstü yeteneğe sahip olduğunu göstermişti. 16 yaşına geldiğinde, bir düzine dilde uzmanlaşmıştı ve Grenoble Akademisi Kıptîce ile ilgilenmeye başlamadan önce bir sayfa okumuştu. 20 yaşında anadili Fransızcanın dışında Latince, Yunanca, İbranice, Geez, Sanskritçe, Avestaca, Pehlevice, Arapça, Süryanice, (Chaldean), Farsça ve Çince konuşmaktaydı. 1809'da Grenoble'de tarih profesörü olmuştur. Doğu dillerine özellikle Kıptîceye olan ilgisi, yeni bulunmuş olan Rosetta Taşı'nın üzerindeki yazıtların deşifresinde görevlendirilmesini sağlamıştır ve 1822–1824 yıllarını bu iş üzerinde harcamıştır. 1824 yılındaki eseri Precis du systeme hieroglyphique çağdaş mısırbilimin tüm alanlarına kaynaklık etmiştir. Ayrıca Turin Kral Listesi'nin önemini açıklamıştır.
Mısırbilime olan büyük ilgisinin kaynağı Napolyon'un Mısır seferleridir. Champollion Collège de France'da Mısırbilim profesörü olmuştur.
1828-1829 yılları arasında, Champollion Pisa Üniversitesi doğu dilleri profesörü Ippolito Rosellini ile Mısır'a yapılan Franco-Tuscan birleşik seferine öncülük etmiştir. Nil'in akış yönünün tersine seyahat etmiştir ve çok sayıda anıtı ve yazıtı ayrıntılı olarak incelemiştir. Sefer ölümünden sonra yayımlanmış kapsamlı Monuments de l'Egypte et de la Nubie (1845) eserini doğurmuştur. Ne yazık ki Champollion'un seferi kontrolsüz yağmalama olayları ile lekelenmiştir. En bilineni, Krallar Vadisi'nde çalışırken I. Seti'nin mezarı KV17'e tamir edilemeyecek şekilde zarar vermesidir. Olay iki büyük duvar parçasını ikiz görüntü sahnesini fiziksel olarak çıkartırken olmuştur, sahneler şu anda Louvre koleksiyonunda ve Floransa müzesindedir.
Champollion Mısır'a yaptığı bilimsel gezisi boyunca ve sonra çalışmaktan yorgun düşmüştür ve atak sonucu Paris'te 1832 yılında 41 yaşında ölmüştür ve mezarlığına gömülmüştür. Ağabeyi bazı çalışmalarını yayına hazırlamıştır. Jacques Joseph'in oğlu Aimé-Louis (1812-1894) iki kardeş hakkında bir biyografi yazmıştır.
Kaynakça
- Reeves, N (1996), The Complete Valley of the Kings
- ^ Singh, Simon (2000). The Code Book: The Science of Secrecy from Ancient Egypt to Quantum Cryptography. Anchor. .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Jean-François Champollion ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Biblical Archaeology'den kaynaklar21 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jean Francois Champollion d 23 Aralik 1790 o 4 Mart 1832 Fransiz Eski Yunan ve Latin edebiyati alimi filolog dogubilimci ve misirbilimciydi Jean Francois Champollion den cizilmis Jean Francois Champollion portresiDogum23 Aralik 1790 Figeac FransaOlum4 Mart 1832 41 yasinda Paris FransaMezun oldugu okul lar College de France Institut national des langues et civilisations orientalesTaninma nedeniMisir hiyerogliflerinin cozulmesiEvlilikRosine BlancCocuk lar 1Akraba lar Kardesi KariyeriDaliMisir hieroglifleriImza Champollion genellikle misirbilimin babasi olarak sayilir Champollion Thomas Young ve tarafindan yapilan cok degerli on calismalari temel alarak Rosetta Tasi nin bazi parcalarini 1824 yilinda cevirerek Antik Misircanin Kipticeye benzedigini ve yazi sisteminin fonetik ve kavramsal isaretlerin birlesimi oldugunu gostermistir YasamiChampollion Figeac Lot Fransa da yedi cocugun sonuncusu olarak dogmustur ikisi o dogmadan olmustu Birkac yil Grenoble de yasamistir Cocukken bile dil konusunda olaganustu yetenege sahip oldugunu gostermisti 16 yasina geldiginde bir duzine dilde uzmanlasmisti ve Grenoble Akademisi Kiptice ile ilgilenmeye baslamadan once bir sayfa okumustu 20 yasinda anadili Fransizcanin disinda Latince Yunanca Ibranice Geez Sanskritce Avestaca Pehlevice Arapca Suryanice Chaldean Farsca ve Cince konusmaktaydi 1809 da Grenoble de tarih profesoru olmustur Dogu dillerine ozellikle Kipticeye olan ilgisi yeni bulunmus olan Rosetta Tasi nin uzerindeki yazitlarin desifresinde gorevlendirilmesini saglamistir ve 1822 1824 yillarini bu is uzerinde harcamistir 1824 yilindaki eseri Precis du systeme hieroglyphique cagdas misirbilimin tum alanlarina kaynaklik etmistir Ayrica Turin Kral Listesi nin onemini aciklamistir Misirbilime olan buyuk ilgisinin kaynagi Napolyon un Misir seferleridir Champollion College de France da Misirbilim profesoru olmustur 1828 1829 yillari arasinda Champollion Pisa Universitesi dogu dilleri profesoru Ippolito Rosellini ile Misir a yapilan Franco Tuscan birlesik seferine onculuk etmistir Nil in akis yonunun tersine seyahat etmistir ve cok sayida aniti ve yaziti ayrintili olarak incelemistir Sefer olumunden sonra yayimlanmis kapsamli Monuments de l Egypte et de la Nubie 1845 eserini dogurmustur Ne yazik ki Champollion un seferi kontrolsuz yagmalama olaylari ile lekelenmistir En bilineni Krallar Vadisi nde calisirken I Seti nin mezari KV17 e tamir edilemeyecek sekilde zarar vermesidir Olay iki buyuk duvar parcasini ikiz goruntu sahnesini fiziksel olarak cikartirken olmustur sahneler su anda Louvre koleksiyonunda ve Floransa muzesindedir Champollion Misir a yaptigi bilimsel gezisi boyunca ve sonra calismaktan yorgun dusmustur ve atak sonucu Paris te 1832 yilinda 41 yasinda olmustur ve mezarligina gomulmustur Agabeyi bazi calismalarini yayina hazirlamistir Jacques Joseph in oglu Aime Louis 1812 1894 iki kardes hakkinda bir biyografi yazmistir KaynakcaReeves N 1996 The Complete Valley of the Kings Singh Simon 2000 The Code Book The Science of Secrecy from Ancient Egypt to Quantum Cryptography Anchor ISBN 0 385 49532 3 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Jean Francois Champollion ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Biblical Archaeology den kaynaklar21 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde