Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jean Charles de Menezes (7 Ocak 1978 – 22 Temmuz 2005) İngiltere’nin Londra şehrinde yaşayan Brezilya vatandaşı. Menezes, Londra metrosundaki Stockwell istasyonunda ismi açıklanmayan polis memurları tarafından vurularak öldürülmüştür.
İlk başta bazı şahitler yanlış ifade vererek, Menezes’in oldukça bol bir elbise giydiğini ve metroya girişteki bilet gişelerinde polisten kaçarak geçtiğini iddia etmişlerdir. Olayın olduğu gün açıklama yapan polis yetkilisi Menezes’in kıyafeti ve davranışlarıyla şüphe uyandırdığını ve polisin uyarmasına rağmen trene doğru koştuğunu belirtmiştir. Ancak aradan çok zaman geçmeden gerçek durum ortaya çıkmıştır. Menezes polis tarafından uyarılmamış veya polisten koşarak kaçmamıştır. Polis yetkilileri ise bu gerçekler başka kaynaklar tarafından açıklanana dek ilk açıklamalarını değiştirmemişlerdir.
Polis teşkilatı daha sonra resmi olarak özür dilemiş, Menezes’in iddia edildiği gibi bomba taşımadığını, bir gün öncesine dair alınan bomba ihbarıyla ilgili bir karışıklık olduğunu belirtmişlerdir. Menezes’i öldüren polis memurları savcılık tarafından suçlanmamış ve mahkeme jürisi o günkü operasyondan sorumlu olan Komiser yardımcısı Cressida Dick’i kişisel olarak sorumlu bulmadığını açıklamıştır.
Hayatı
Bir tuğlacının oğlu olarak dünyaya gelen Menezes, Gonzaga Brezilya doğumludur. Elektroniğe olan ilgisi sebebiyle 14 yaşında çiftlik hayatını geride bırakıp Sao Paulo’daki amcasının yanına eğitimine devam etmek için gider. 19 yaşında São Sebastião lisesinden mezun olur. İlk olarak ABD’ye gitmek ister ancak çalışma vizesi başvurusu reddedilir. İngiltere İçişleri Bakanlığı 13 Mart 2002’de İngiltere’ye 6 aylık işçi vizesiyle girdiğini belirtmektedir. Daha sonra öğrenci vizesi için başvuracak ve 30 Haziran 2003’e kadar ülkede kalma izni alacaktır. Resmi belgelerdeki ona ait kayıtlar buryaa kadar gelmektedir. Olaydan sonra konuşan bakanlık yetkilileri Menezes’in pasaportundaki süresiz kalma vizesinin sahte olduğunu iddia edecek ancak bu iddia Menezes ailesi tarafından reddedilecektir. Dönemin Dışişleri Bakanı Jack Straw ise Menezes’in yasadışı göçmen olmadığına inandığını söylemiş ancak buna dair bir belge sunmamıştır. Göçmenlik belgelerine bakıldığında Menezes’in Fransa üzerinden İrlanda’ya 23 Nisan 2005'te giriş yaptığı bilinmektedir. Ancak İngiltere’ye hangi tarihte girdiğinin kaydı yoktur. Ancak İrlanda’dan İngiltere’ye giriş yapmış olan herhangi birisinin ülkede otomatik olarak 3 ay kalma hakkı vardır. Dolayısıyla Menezes öldürüldüğü gün, göçmenlik durumundan bağımsız olarak İngiltere’de yasal yollardan bulunmaktaydı. 22 Temmuz 2005 günü öldürülen Menezes’in cenazesi Brezilya’ya götürülür. Cenaze töreninin sırasında İngiltere’de de kendisi için Westminster Katedralinde anma düzenlenir.
Cinayetin arka planı
Menezes cinayetine yönelik tüm deliller ilk baştan itibaren ilgili tüm kurumlar ve kişiler tarafından reddedilmiştir. Birbiriyle çelişen şahitlikler, polisten yapılan gayri resmi açıklamalar, habercilerin yorumları olayı içinden çıkılmaz bir hale getirmiştir.
21 Temmuz Londra bombacıları iddiası
22 Temmuz 2005 günü Londra polisi bir gün önce gerçekleşmeyen dört bombalama eyleminin dört şüphelisini aramaktaydı. Bombalı eylemlerin 3 tanesi metro istasyonlarında, 1 tanesi de Hackney’de otobüste olacağına dair istihbarat polisin elinde bulunuyordu. Bombalama eylemlerinin başarısız olduğunun anlaşılmasıyla beraber sorumluların yakalanması amacıyla büyük bir polis operasyonu başlatıldı. Patlamamış bomba paketlerinden birisinden çıkan bir vücut geliştirme salonu kimlik kartından iz süren polisler Tulse Hill’de dokuz şüpheli ev tespit ederler. Sabah 09:30’da belirlenen adreslerde gözetleme yapan polisler Menezes’i izlenen binalardan birinden çıkarken görürler. Polisler Somali, Eritre veya Etiyopya asıllı şüphelilere yoğunlaşmışlardır. Elektrikçi olan Menezes kuzenine ait bir dairede kalmaktadır ve kendisine gelen acil bir telefon üzerine Kilburn’de oluşan bir arızaya gitmektedir. Gözetleme yapmakla görevli ismi verilmeyen polis, Menezes’i bir gün önceki bombalardaki kişilerin güvenlik kamerasındaki görüntülerine benzetir ancak emin olamaz ve başka birisinin de görmesi ve onay vermesi gerektiğini merkeze bildirir. Oluşan şüphe üzerine merkezden şüpheliyi izleme kararı çıkar, şüphelinin metro istasyonun girmesinin her koşulda engellenmesi talimatı verilir. Bağımsız kaynakların da raporlarından ortaya çıkan gerçek, ilk teşhisteki hatanın daha sonra aceleye getirilmesi ve bir oldubitti sonucu Menezes’in öldürüldüğü yolundadır.
Takip ve cinayet
Polisler Menezes’i 5 dakika boyunca takip ederler. Menezes önce otobüse biner, sivil polislerden bazıları da otobüse onunla beraber biner. Menezes Brixton metro istasyonuna gelince otobüsten iner, ancak metronun kapalı olduğunu görünce yeniden otobüse biner. Bu aşamada takipteki üç polis de artık Menezes’in şüphelilerden birisi olduğundan emin olduklarını ve şüphelilerden Osman Hussain’e benzediğini bildirirler. Otobüs Stockwell metro istasyonuna ulaşır. Gelen bilgiler ışığında operasyon merkezi, kırmızı kod esaslarının uygulanması talimatını verir. Menenzes’in kesinlikle trene binmesinin engellenmesini ister. Operasyonun başındaki polis yetkilisi Cressida Dick şüphelinin derhal ve metro istasyonuna girmeden tutuklanmasını emreder. Bu noktada Menezes bir meslektaşını arar ve metronun kapanmış olduğundan dolayı geç kalacağını bildirir. Menezes metro istasyonuna 10:00’da girer, ücretsiz metro gazetesinden alır, metro giriş kartını kullanarak gişelerden geçer, sakin bir şekilde asansörden aşağıya iner. İstasyona yeni gelen trene doğru koşar ve trene binerek boş bir koltuğa oturur. Takipteki 3 adet polis memurundan bir tanesi Menezes’in karşısına, diğeri arada iki koltuk olacak şekilde yanına oturmuştur, platforma ateşli silahlar sorumlusu gelince metronun kapısının kapanmasını engelleyip içeri girmiş ve vagondaki polis “İşte burada!” diyerek yerini belli eder. Hedef gösterilen Menezes ayağa kalkar, polislere doğru ilerlemeye çalışır ama polisler tarafından ellerinden tutulup göğsüne bastırılarak yerine oturtulur. Sonrası ise şahitlerin anlatımına ve doğrulanan kaynaklara göre Menezes iki polis tarafından 11 el ateş edilerek öldürülür. Menezes’in vücudu tanınmaz hale gelir. İngiltere polis yetkilileri ise intihar bombacılarına karşı gövdeden değil kafadan vurma talimatı verildiğini söyleyerek durumu açıklamaya çalışırlar.
Cinayetin sonrası
Cinayetin işlenmesinin ardından Metropolitan Polisinden yapılan açıklamada öldürülenin Jean Charles de Menezes olduğunu teşhis edilir, kendisinin bomba taşımadığını ve bombalama eylemleriyle bir ilişkisinin olmadığını belirtilir. Bu açıklamanın ardından olaydan kurum olarak ne kadar üzüldükleri ifade edilerek olaydan bir “trajedi” olarak bahsedilir. Menezes ailesi olayı nefretle kınar ve yapılan özrü kabul etmez. Menezes’in ailesine kayıplarını tazmin için 585.000£ önerildiğini de belirtilmektedir.
Kamuoyunda tepkiler
İngiltere’de tepkiler iki yönde olur. Bazıları polisin haklı olduğunu savunurken, diğerleri de yaşanan cinayet olayının polis şiddetinin son örneği olduğunu savunmuştur. Brezilya’da ise tüm tepkiler polis müdahalesinin aleyhineydi. Demokrasinin beşiği olarak gösterilen ülkenin başkentinde yaşanan olay Brezilya’da geniş katılımlı gösterilerle protesto edildi. Cinayetten sonraki Pazar günü olayın gerçekleştiği metro istasyonunda anma yapıldı. İzleyen aylarda ise operasyon sorumlusu Cressida Dick terfi alınca ise Menezes ailesi yaptığı açıklamada “bu son olaydan iğrendiklerini” açıklamıştır.
Tutarsızlıklar
Şahitlerin ilk ifadelerini değiştirmeler ve baskı altında ifade verdiklerini açıklamaları, polisin ateşli silah kullanma şekli ve onay mekanizmalarının atlanması, şüphelinin yanlış şekilde tarifi ve suçlu göstermek amacıyla bol giysiler giydiği, polisten kaçtığı, metro bilet gişesinden atlayarak geçtiği gibi anlatımların yalan olduğu ortaya çıksa da mahkeme sürecinde cinayet işleyen polislere karşı bir işlem yapılmamıştır. Ayrıca kurbanın kafasından 7, vücudundan 1 kurşun çıkmış, 3 kurşun ise ona isabet etmemiştir. Silahların profesyonel şekilde kullanılması normal polislerin değil özel kuvvetlerin operasyonlarını andırmakta, yasadışı şekilde ateşli silah kullanımı ihtimali belirmektedir.
Benzer olaylar
Menezes gibi masum ve silahsız insanların İngiltere’de öldürülmesi sürmüştür. 2 Haziran 2006 tarihinde Stephen Waldorf, James Ashley ve Harry Stanley yine anti-terör operasyonlarının birisinde öldürülmüştür.
Kaynakça
- ^ İlgili polis raporu (İngilizce) 10 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
Dış bağlantılar
- Olayın oluşunu adım adım anlatan BBC sunumu22 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jean Charles de Menezes 7 Ocak 1978 22 Temmuz 2005 Ingiltere nin Londra sehrinde yasayan Brezilya vatandasi Menezes Londra metrosundaki Stockwell istasyonunda ismi aciklanmayan polis memurlari tarafindan vurularak oldurulmustur Londra metrosunda polisler tarafindan oldurulen Menezes Ilk basta bazi sahitler yanlis ifade vererek Menezes in oldukca bol bir elbise giydigini ve metroya giristeki bilet giselerinde polisten kacarak gectigini iddia etmislerdir Olayin oldugu gun aciklama yapan polis yetkilisi Menezes in kiyafeti ve davranislariyla suphe uyandirdigini ve polisin uyarmasina ragmen trene dogru kostugunu belirtmistir Ancak aradan cok zaman gecmeden gercek durum ortaya cikmistir Menezes polis tarafindan uyarilmamis veya polisten kosarak kacmamistir Polis yetkilileri ise bu gercekler baska kaynaklar tarafindan aciklanana dek ilk aciklamalarini degistirmemislerdir Polis teskilati daha sonra resmi olarak ozur dilemis Menezes in iddia edildigi gibi bomba tasimadigini bir gun oncesine dair alinan bomba ihbariyla ilgili bir karisiklik oldugunu belirtmislerdir Menezes i olduren polis memurlari savcilik tarafindan suclanmamis ve mahkeme jurisi o gunku operasyondan sorumlu olan Komiser yardimcisi Cressida Dick i kisisel olarak sorumlu bulmadigini aciklamistir HayatiBir tuglacinin oglu olarak dunyaya gelen Menezes Gonzaga Brezilya dogumludur Elektronige olan ilgisi sebebiyle 14 yasinda ciftlik hayatini geride birakip Sao Paulo daki amcasinin yanina egitimine devam etmek icin gider 19 yasinda Sao Sebastiao lisesinden mezun olur Ilk olarak ABD ye gitmek ister ancak calisma vizesi basvurusu reddedilir Ingiltere Icisleri Bakanligi 13 Mart 2002 de Ingiltere ye 6 aylik isci vizesiyle girdigini belirtmektedir Daha sonra ogrenci vizesi icin basvuracak ve 30 Haziran 2003 e kadar ulkede kalma izni alacaktir Resmi belgelerdeki ona ait kayitlar buryaa kadar gelmektedir Olaydan sonra konusan bakanlik yetkilileri Menezes in pasaportundaki suresiz kalma vizesinin sahte oldugunu iddia edecek ancak bu iddia Menezes ailesi tarafindan reddedilecektir Donemin Disisleri Bakani Jack Straw ise Menezes in yasadisi gocmen olmadigina inandigini soylemis ancak buna dair bir belge sunmamistir Gocmenlik belgelerine bakildiginda Menezes in Fransa uzerinden Irlanda ya 23 Nisan 2005 te giris yaptigi bilinmektedir Ancak Ingiltere ye hangi tarihte girdiginin kaydi yoktur Ancak Irlanda dan Ingiltere ye giris yapmis olan herhangi birisinin ulkede otomatik olarak 3 ay kalma hakki vardir Dolayisiyla Menezes olduruldugu gun gocmenlik durumundan bagimsiz olarak Ingiltere de yasal yollardan bulunmaktaydi 22 Temmuz 2005 gunu oldurulen Menezes in cenazesi Brezilya ya goturulur Cenaze toreninin sirasinda Ingiltere de de kendisi icin Westminster Katedralinde anma duzenlenir Cinayetin arka planiMenezes cinayetine yonelik tum deliller ilk bastan itibaren ilgili tum kurumlar ve kisiler tarafindan reddedilmistir Birbiriyle celisen sahitlikler polisten yapilan gayri resmi aciklamalar habercilerin yorumlari olayi icinden cikilmaz bir hale getirmistir 21 Temmuz Londra bombacilari iddiasi 22 Temmuz 2005 gunu Londra polisi bir gun once gerceklesmeyen dort bombalama eyleminin dort suphelisini aramaktaydi Bombali eylemlerin 3 tanesi metro istasyonlarinda 1 tanesi de Hackney de otobuste olacagina dair istihbarat polisin elinde bulunuyordu Bombalama eylemlerinin basarisiz oldugunun anlasilmasiyla beraber sorumlularin yakalanmasi amaciyla buyuk bir polis operasyonu baslatildi Patlamamis bomba paketlerinden birisinden cikan bir vucut gelistirme salonu kimlik kartindan iz suren polisler Tulse Hill de dokuz supheli ev tespit ederler Sabah 09 30 da belirlenen adreslerde gozetleme yapan polisler Menezes i izlenen binalardan birinden cikarken gorurler Polisler Somali Eritre veya Etiyopya asilli suphelilere yogunlasmislardir Elektrikci olan Menezes kuzenine ait bir dairede kalmaktadir ve kendisine gelen acil bir telefon uzerine Kilburn de olusan bir arizaya gitmektedir Gozetleme yapmakla gorevli ismi verilmeyen polis Menezes i bir gun onceki bombalardaki kisilerin guvenlik kamerasindaki goruntulerine benzetir ancak emin olamaz ve baska birisinin de gormesi ve onay vermesi gerektigini merkeze bildirir Olusan suphe uzerine merkezden supheliyi izleme karari cikar suphelinin metro istasyonun girmesinin her kosulda engellenmesi talimati verilir Bagimsiz kaynaklarin da raporlarindan ortaya cikan gercek ilk teshisteki hatanin daha sonra aceleye getirilmesi ve bir oldubitti sonucu Menezes in olduruldugu yolundadir Takip ve cinayet Polisler Menezes i 5 dakika boyunca takip ederler Menezes once otobuse biner sivil polislerden bazilari da otobuse onunla beraber biner Menezes Brixton metro istasyonuna gelince otobusten iner ancak metronun kapali oldugunu gorunce yeniden otobuse biner Bu asamada takipteki uc polis de artik Menezes in suphelilerden birisi oldugundan emin olduklarini ve suphelilerden Osman Hussain e benzedigini bildirirler Otobus Stockwell metro istasyonuna ulasir Gelen bilgiler isiginda operasyon merkezi kirmizi kod esaslarinin uygulanmasi talimatini verir Menenzes in kesinlikle trene binmesinin engellenmesini ister Operasyonun basindaki polis yetkilisi Cressida Dick suphelinin derhal ve metro istasyonuna girmeden tutuklanmasini emreder Bu noktada Menezes bir meslektasini arar ve metronun kapanmis oldugundan dolayi gec kalacagini bildirir Menezes metro istasyonuna 10 00 da girer ucretsiz metro gazetesinden alir metro giris kartini kullanarak giselerden gecer sakin bir sekilde asansorden asagiya iner Istasyona yeni gelen trene dogru kosar ve trene binerek bos bir koltuga oturur Takipteki 3 adet polis memurundan bir tanesi Menezes in karsisina digeri arada iki koltuk olacak sekilde yanina oturmustur platforma atesli silahlar sorumlusu gelince metronun kapisinin kapanmasini engelleyip iceri girmis ve vagondaki polis Iste burada diyerek yerini belli eder Hedef gosterilen Menezes ayaga kalkar polislere dogru ilerlemeye calisir ama polisler tarafindan ellerinden tutulup gogsune bastirilarak yerine oturtulur Sonrasi ise sahitlerin anlatimina ve dogrulanan kaynaklara gore Menezes iki polis tarafindan 11 el ates edilerek oldurulur Menezes in vucudu taninmaz hale gelir Ingiltere polis yetkilileri ise intihar bombacilarina karsi govdeden degil kafadan vurma talimati verildigini soyleyerek durumu aciklamaya calisirlar Cinayetin sonrasi Cinayetin islenmesinin ardindan Metropolitan Polisinden yapilan aciklamada oldurulenin Jean Charles de Menezes oldugunu teshis edilir kendisinin bomba tasimadigini ve bombalama eylemleriyle bir iliskisinin olmadigini belirtilir Bu aciklamanin ardindan olaydan kurum olarak ne kadar uzuldukleri ifade edilerek olaydan bir trajedi olarak bahsedilir Menezes ailesi olayi nefretle kinar ve yapilan ozru kabul etmez Menezes in ailesine kayiplarini tazmin icin 585 000 onerildigini de belirtilmektedir Kamuoyunda tepkiler Ingiltere de tepkiler iki yonde olur Bazilari polisin hakli oldugunu savunurken digerleri de yasanan cinayet olayinin polis siddetinin son ornegi oldugunu savunmustur Brezilya da ise tum tepkiler polis mudahalesinin aleyhineydi Demokrasinin besigi olarak gosterilen ulkenin baskentinde yasanan olay Brezilya da genis katilimli gosterilerle protesto edildi Cinayetten sonraki Pazar gunu olayin gerceklestigi metro istasyonunda anma yapildi Izleyen aylarda ise operasyon sorumlusu Cressida Dick terfi alinca ise Menezes ailesi yaptigi aciklamada bu son olaydan igrendiklerini aciklamistir Tutarsizliklar Sahitlerin ilk ifadelerini degistirmeler ve baski altinda ifade verdiklerini aciklamalari polisin atesli silah kullanma sekli ve onay mekanizmalarinin atlanmasi suphelinin yanlis sekilde tarifi ve suclu gostermek amaciyla bol giysiler giydigi polisten kactigi metro bilet gisesinden atlayarak gectigi gibi anlatimlarin yalan oldugu ortaya ciksa da mahkeme surecinde cinayet isleyen polislere karsi bir islem yapilmamistir Ayrica kurbanin kafasindan 7 vucudundan 1 kursun cikmis 3 kursun ise ona isabet etmemistir Silahlarin profesyonel sekilde kullanilmasi normal polislerin degil ozel kuvvetlerin operasyonlarini andirmakta yasadisi sekilde atesli silah kullanimi ihtimali belirmektedir Benzer olaylar Menezes gibi masum ve silahsiz insanlarin Ingiltere de oldurulmesi surmustur 2 Haziran 2006 tarihinde Stephen Waldorf James Ashley ve Harry Stanley yine anti teror operasyonlarinin birisinde oldurulmustur Kaynakca Ilgili polis raporu Ingilizce 10 Haziran 2020 tarihinde erisilmistirDis baglantilarOlayin olusunu adim adim anlatanBBC sunumu22 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde