Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yurtsuz John (24 Aralık 1166 – 19 Ekim 1216), 1215'te Magna Carta'yı imzalayan İngiltere kralıdır.
| John | |
|---|---|
 | |
| İngiltere kralı | |
| Hüküm süresi | 6 Nisan 1199 - 19 Ekim 1216 |
| Taç giymesi | 27 Mayıs 1199 |
| Önce gelen | I. Richard |
| Sonra gelen | III. Henry |
| Doğum | 24 Aralık 1166 Beaumont Sarayı, Oxford |
| Ölüm | 19 Ekim 1216 (49 yaşında) |
| Defin | Worcester |
| Eş(ler)i |
|
| Çocuk(lar)ı | III. Henry Richard Joan İsabella Elanor |
| Hanedan | Plantagenet Hanedanı |
| Babası | II. Henry |
| Annesi | Akitanya Düşesi Eleanor |
Kral olmadan önceki dönemi
Norman krallarından II. Henry'nin en küçük oğludur. Ağabeyleri II. Henry'ye karşı isyan ettikleri için kral tarafından 1177'de İrlanda Lordu olarak atandı. Ancak 1189'da ağabeyi I. Richard babasına karşı ayaklandığında I. Richard'ı destekledi. Bu yüzden I. Richard kral olunca John'a karşı oldukça cömert davrandı ve Fransa'daki Montain kontluğunu ve İngiltere'deki pek çok araziyi bağışladı.
I. Richard, küçük kardeşi John'dan İngiltere'ye girmeyeceği ve yönetime müdahale etmeyeceği konusunda söz almıştı. Ama 1190'da Üçüncü Haçlı Seferine katılmak için yola çıkmadan önce yerine yeğeni Arthur'u veliaht olarak atayınca John İngiltere'ye geldi ve Lord William Longchamp aracılığıyla yönetimi devraldı. Ancak diğer İngiliz soyluları Richard'a bağlılıklarını sürdürdüler. Richard 1194'te İngiltere'ye döndü ve John yaptığı işkencelerin üstüne anavatanı olan İngiltere'den sürgün etti. John ağabeyinden özür diledi ve Richard kendisini affederek Mortrain ve İrlanda'daki mülklerini geri verdi.1196'da Richard'ın veliaht ilan ettiği Arthur'un Fransız kralı II. Philippe ile yaptığı yaptığı savaşta esir düşmesinin ardından John yeni veliaht olarak ilan edildi.
Kraliyet yılları
1199 yılında I. Richard ölünce John kral ilan edildi. Ancak Normandiya ve Anjou dükleri, onun krallığını tanımadılar ve tahtın sahibinin Fransa'da esir tutulan Arthur olduğunu ileri sürdüler. Arthur'u elinde tutan II. Philippe de Arthur'dan yana tutum aldı. John nihayet 1203 yılında Arthur'u ele geçirip öldürdü. Ancak bu sorunlarının çözülmesini sağlamadı. Zira Normandiya ve Anjou dükleri bu sefer Fransa'nın saflarını geçtiler. İngiltere'nin Fransa'daki topraklarını kaybetmesi John'un prestij kaybetmesine neden oldu. Yeniden bu toprakları ele geçirmek için harekete geçti ama sefer masraflarını karşılamak için vergileri artırması yeniden huzursuzluklara yol açtı.
Kilise ile anlaşmazlıklar
John Carterbury başpiskoposluğuna atamaları kendisi yapmak istiyordu. Papa III. Innocentius'un 1205 yılında Stephen Langton'u bu makama getirmesine karşı çıktı ve kendi belirlediği bir aday getirmeye çalıştı. Bunun üzerine Papalık, John'u aforoz ettiğini açıkladı. John ise misilleme olarak kilisenin mallarına el koydu. Çatışmanın galibi kilise oldu ve 1213 yılında John Papa'nın isteklerini kabul eden bir anlaşma yapmak zorunda kaldı.
Soylular ile anlaşmazlıklar
John, Papalık ile uzlaştıktan sonra, Fransa'daki toprakları geri almaya yöneldi. Ancak 1214 yılında 'nde ağır bir yenilgi yaşadı. Tekrar İngiltere'ye döndüğünde bu sefer, adadaki baronların da kendisine karşı birleştiklerini ve isyan içinde olduklarını gördü. Durumun ciddiyetini fark edip zaman kazanmaya çalıştı ve müttefikler aradı. Papalık John'a destek vereceğini belirtti. Bu destekten cesaret alarak asi baronların mallarına el konulması emrini verse de, baronlar oluşturdukları ordu ile Londra üzerine harekete geçtiler.
Baronlar (büyük toprak sahipleri) eğer önerecekleri antlaşmayı kabul ederse onu tekrar kral yapacaklarını söylediler. Kral çaresizce bu antlaşmayı imzaladı (Magna Carta Libertatum 1215). Bu antlaşmanın önemi, tarihteki insan haklarıyla ilgili ilk yazılı antlaşma olmasıdır. Ancak baronlara tanınan ayrıcalıklar nedeniyle tamamen demokratik bir antlaşma değildir.
Magna Carta
Magna Carta Latince 'Büyük Sözleşme, Büyük Ferman' anlamına gelir ve Orta Çağ'ın en önemli belgelerinden biridir. Anlaşma feodallerin kral karşısındaki haklarını garanti eden bir belgedir. Üç temel prensibe vurgu yapar:
- Kilise, din görevlilerinin atanmasında özgür olacaktır.
- Baronların rızası olmadan kararlaştırılan miktardan fazla vergi alınmayacaktır.
- Mevcut yasalara uyan özgür insanlar keyfi olarak cezalandırılmayacaktır.
Kral herhangi bir nedenle bu kanunlara uymayı reddederse, soylular onu azledip yeni bir kral seçme hakkına sahip olacaklardı. Nitekim John bu anlaşmaya uymak niyetinde değildi. Bunun üzerine baronlar II. Philippe'in oğlu Louis'i kral olması teklifi ile İngiltere'ye çağırdılar. John, Fransızlar ve baronlarla mücadele ederken dizanteri hastalığına yakalandı ve 1216 yılında öldü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: I. Richard |  İngiltere kralı 1199 - 1216 | Sonra gelen: III. Henry |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yurtsuz John 24 Aralik 1166 19 Ekim 1216 1215 te Magna Carta yi imzalayan Ingiltere kralidir JohnIngiltere kraliHukum suresi6 Nisan 1199 19 Ekim 1216Tac giymesi27 Mayis 1199Once gelenI RichardSonra gelenIII HenryDogum24 Aralik 1166 1166 12 24 Beaumont Sarayi OxfordOlum19 Ekim 1216 49 yasinda DefinWorcesterEs ler iGloucester kontesi Isabella e 1189 b 1199 Angouleme kontesi Isabella e 1200 Cocuk lar iIII Henry Richard Joan Isabella ElanorHanedanPlantagenet HanedaniBabasiII HenryAnnesiAkitanya Dusesi EleanorKral olmadan onceki donemiNorman krallarindan II Henry nin en kucuk ogludur Agabeyleri II Henry ye karsi isyan ettikleri icin kral tarafindan 1177 de Irlanda Lordu olarak atandi Ancak 1189 da agabeyi I Richard babasina karsi ayaklandiginda I Richard i destekledi Bu yuzden I Richard kral olunca John a karsi oldukca comert davrandi ve Fransa daki Montain kontlugunu ve Ingiltere deki pek cok araziyi bagisladi I Richard kucuk kardesi John dan Ingiltere ye girmeyecegi ve yonetime mudahale etmeyecegi konusunda soz almisti Ama 1190 da Ucuncu Hacli Seferine katilmak icin yola cikmadan once yerine yegeni Arthur u veliaht olarak atayinca John Ingiltere ye geldi ve Lord William Longchamp araciligiyla yonetimi devraldi Ancak diger Ingiliz soylulari Richard a bagliliklarini surdurduler Richard 1194 te Ingiltere ye dondu ve John yaptigi iskencelerin ustune anavatani olan Ingiltere den surgun etti John agabeyinden ozur diledi ve Richard kendisini affederek Mortrain ve Irlanda daki mulklerini geri verdi 1196 da Richard in veliaht ilan ettigi Arthur un Fransiz krali II Philippe ile yaptigi yaptigi savasta esir dusmesinin ardindan John yeni veliaht olarak ilan edildi Kraliyet yillari1199 yilinda I Richard olunce John kral ilan edildi Ancak Normandiya ve Anjou dukleri onun kralligini tanimadilar ve tahtin sahibinin Fransa da esir tutulan Arthur oldugunu ileri surduler Arthur u elinde tutan II Philippe de Arthur dan yana tutum aldi John nihayet 1203 yilinda Arthur u ele gecirip oldurdu Ancak bu sorunlarinin cozulmesini saglamadi Zira Normandiya ve Anjou dukleri bu sefer Fransa nin saflarini gectiler Ingiltere nin Fransa daki topraklarini kaybetmesi John un prestij kaybetmesine neden oldu Yeniden bu topraklari ele gecirmek icin harekete gecti ama sefer masraflarini karsilamak icin vergileri artirmasi yeniden huzursuzluklara yol acti Kilise ile anlasmazliklar John Carterbury baspiskoposluguna atamalari kendisi yapmak istiyordu Papa III Innocentius un 1205 yilinda Stephen Langton u bu makama getirmesine karsi cikti ve kendi belirledigi bir aday getirmeye calisti Bunun uzerine Papalik John u aforoz ettigini acikladi John ise misilleme olarak kilisenin mallarina el koydu Catismanin galibi kilise oldu ve 1213 yilinda John Papa nin isteklerini kabul eden bir anlasma yapmak zorunda kaldi Soylular ile anlasmazliklar John Papalik ile uzlastiktan sonra Fransa daki topraklari geri almaya yoneldi Ancak 1214 yilinda nde agir bir yenilgi yasadi Tekrar Ingiltere ye dondugunde bu sefer adadaki baronlarin da kendisine karsi birlestiklerini ve isyan icinde olduklarini gordu Durumun ciddiyetini fark edip zaman kazanmaya calisti ve muttefikler aradi Papalik John a destek verecegini belirtti Bu destekten cesaret alarak asi baronlarin mallarina el konulmasi emrini verse de baronlar olusturduklari ordu ile Londra uzerine harekete gectiler Baronlar buyuk toprak sahipleri eger onerecekleri antlasmayi kabul ederse onu tekrar kral yapacaklarini soylediler Kral caresizce bu antlasmayi imzaladi Magna Carta Libertatum 1215 Bu antlasmanin onemi tarihteki insan haklariyla ilgili ilk yazili antlasma olmasidir Ancak baronlara taninan ayricaliklar nedeniyle tamamen demokratik bir antlasma degildir Magna CartaMagna Carta Latince Buyuk Sozlesme Buyuk Ferman anlamina gelir ve Orta Cag in en onemli belgelerinden biridir Anlasma feodallerin kral karsisindaki haklarini garanti eden bir belgedir Uc temel prensibe vurgu yapar Kilise din gorevlilerinin atanmasinda ozgur olacaktir Baronlarin rizasi olmadan kararlastirilan miktardan fazla vergi alinmayacaktir Mevcut yasalara uyan ozgur insanlar keyfi olarak cezalandirilmayacaktir Kral herhangi bir nedenle bu kanunlara uymayi reddederse soylular onu azledip yeni bir kral secme hakkina sahip olacaklardi Nitekim John bu anlasmaya uymak niyetinde degildi Bunun uzerine baronlar II Philippe in oglu Louis i kral olmasi teklifi ile Ingiltere ye cagirdilar John Fransizlar ve baronlarla mucadele ederken dizanteri hastaligina yakalandi ve 1216 yilinda oldu Ayrica bakinizI Baronlar Savasi Robin HoodKaynakca a b c d e f g h Ortacag Yenicag Avrupa Tarihi Anadolu Universitesi Acik Ogretim Ders Kitabi sf 30 31 Resmi unvanlarOnce gelen I Richard Ingiltere krali 1199 1216 Sonra gelen III Henry