Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
John Hanning Speke (d. 4 Mayıs 1827 – 15 Eylül 1864) İngiliz kâşif Afrika ve Nil Nehrinin kaynağını araştırdı. Nehrin kaynağını bulmuştur.
Richard Burton ile Afrika'ya yolculuk
Rirchard Burton ile nehrin kaynağını bulmak üzere "Londra Kraliyet Coğrafya Derneği" tarafından görevlendirildi. Speke, Burton'un yardımcısı olarak atandı. Grup liderliği, planmacılık vb. görevleri üstlendi. Nehrin kaynağını, Ujiji Denizi olarak düşünüyorlardı. 30 eşek, iki yıl yetecek kadar erzak ile yolculuk başladı. Afrika'da uzun süren yolculuk ardından, Ujiji Denizi'ne vardılar. Ancak, bölgedeki yerlilerden aldığı bilgiler ve göle olan akıntı yönü nedeniyle, Nil Nehri'nin kaynağının Ujiji Denizi olmadığını anladılar. Hayal kırıklığına uğramış olarak, Arabistan'a gittiler. Orada, uzun süren bir misafirlikten sonra Richard Burton ile yolları ayrıldı. Speke, Nil Nehrinin kaynağını bulmak üzere ikinci yolculuğa çıktı. Bu sefer, kaynağı bulmak için kararlıydı. Çünkü, etraftakilerin söylediği bilgiler nedeniyle; Nyanza Gölü'nün Nil Nehrinin kaynağı olduğunu düşünüyordu. Nitekim, öyleydi de.
James Grant ve ikinci yolculuk
1860 baharında, Speke ve yardımcısı James Grant, Afrika'ya doğru yola çıktılar. Nyanza Gölü'nün güney ucundaki "Karagwe"ye varmaları 1861'in sonunu buldu. 1862 yılının Ocak ayında, genç Kral I. Mutesa ile karşılaştıkları Uganda'ya giren ilk Avrupalılar oldular. Uganda yerlileri, onlara şenlikler düzenledi. Burada Temmuz'a kadar kalarak yeniden yola koyuldular. Kısa süre sonra Grant, ağır hastalandı. Speke, onun iyileşmesini beklemeyip yoluna yalnız devam etti. 21 Temmuz 1862'de vardığı Nyanza Gölü'nün kıyısında durdu. Burasının, Nil Nehrinin kaynağı olduğuna emindi. Ancak, yeterince kanıt toplamadan Londra'ya döndü.
Sır dolu bir ölüm
Speke ve Grant, zaferle yurda döndüler; ancak Speke'in bulguları konusunda hâlâ kuşkular vardı. Tartışmaya son vermek amacıyla Burton'ın da bulunacağı, bilim adamlarından oluşan bir jürinin önünde bir açık oturum yapılması kararlaştırıldı. Ancak Speke, Eylül 1864'te, açık oturumdan bir gün önce, kaza kurşunu sonucu öldü. Bu olayın üzerine, Speke'in parlak bir zekâya sahip Richard Burton ile yüzleşmeyi göze alamadığı için intihar ettiği iddia edildi. Yıllar sonra, kâşif ve gazeteci H. M. Stanley, Nyanza Gölü'nün Nil Nehri'nin kaynağı olduğunu kanıtladı. Bunun üzerine, gölün kıyısına "Speke" adına bir anıt dikildi. Anıt üzerinde; "Speke'in anısına - Victoria Nyanza ve Nil - 1864" yazılıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Richard Burton
- TÜBİTAK Popüler Bilim Kitaplığı, Kaşifler, s.10-11
- İngilizce maddesi 12 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  | Bir İngiliz'in biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
John Hanning Speke d 4 Mayis 1827 15 Eylul 1864 Ingiliz kasif Afrika ve Nil Nehrinin kaynagini arastirdi Nehrin kaynagini bulmustur Richard Burton ile Afrika ya yolculukJohn Hanning Speke Rirchard Burton ile nehrin kaynagini bulmak uzere Londra Kraliyet Cografya Dernegi tarafindan gorevlendirildi Speke Burton un yardimcisi olarak atandi Grup liderligi planmacilik vb gorevleri ustlendi Nehrin kaynagini Ujiji Denizi olarak dusunuyorlardi 30 esek iki yil yetecek kadar erzak ile yolculuk basladi Afrika da uzun suren yolculuk ardindan Ujiji Denizi ne vardilar Ancak bolgedeki yerlilerden aldigi bilgiler ve gole olan akinti yonu nedeniyle Nil Nehri nin kaynaginin Ujiji Denizi olmadigini anladilar Hayal kirikligina ugramis olarak Arabistan a gittiler Orada uzun suren bir misafirlikten sonra Richard Burton ile yollari ayrildi Speke Nil Nehrinin kaynagini bulmak uzere ikinci yolculuga cikti Bu sefer kaynagi bulmak icin kararliydi Cunku etraftakilerin soyledigi bilgiler nedeniyle Nyanza Golu nun Nil Nehrinin kaynagi oldugunu dusunuyordu Nitekim oyleydi de James Grant ve ikinci yolculuk1860 baharinda Speke ve yardimcisi James Grant Afrika ya dogru yola ciktilar Nyanza Golu nun guney ucundaki Karagwe ye varmalari 1861 in sonunu buldu 1862 yilinin Ocak ayinda genc Kral I Mutesa ile karsilastiklari Uganda ya giren ilk Avrupalilar oldular Uganda yerlileri onlara senlikler duzenledi Burada Temmuz a kadar kalarak yeniden yola koyuldular Kisa sure sonra Grant agir hastalandi Speke onun iyilesmesini beklemeyip yoluna yalniz devam etti 21 Temmuz 1862 de vardigi Nyanza Golu nun kiyisinda durdu Burasinin Nil Nehrinin kaynagi olduguna emindi Ancak yeterince kanit toplamadan Londra ya dondu Sir dolu bir olumSpeke ve Grant zaferle yurda donduler ancak Speke in bulgulari konusunda hala kuskular vardi Tartismaya son vermek amaciyla Burton in da bulunacagi bilim adamlarindan olusan bir jurinin onunde bir acik oturum yapilmasi kararlastirildi Ancak Speke Eylul 1864 te acik oturumdan bir gun once kaza kursunu sonucu oldu Bu olayin uzerine Speke in parlak bir zekaya sahip Richard Burton ile yuzlesmeyi goze alamadigi icin intihar ettigi iddia edildi Yillar sonra kasif ve gazeteci H M Stanley Nyanza Golu nun Nil Nehri nin kaynagi oldugunu kanitladi Bunun uzerine golun kiyisina Speke adina bir anit dikildi Anit uzerinde Speke in anisina Victoria Nyanza ve Nil 1864 yazilidir Ayrica bakinizRichard BurtonKaynakcaRichard Burton TUBITAK Populer Bilim Kitapligi Kasifler s 10 11 Ingilizce maddesi 12 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Bir Ingiliz in biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz