Jovan Karamata (Sırpça Јован Карамата; 1 Şubat 1902 - 14 Ağustos 1967) Sırp matematikçi ve akademisyen. Analize, özellikle ve kuramına yaptığı katkılarla hatırlanmaktadır. 20. yüzyılın en etkili Sırp matematikçilerinden biri olarak kabul edilen Karamata, 1946 yılında kurulan Sırp Bilim ve Sanat Akademisi Matematik Enstitüsü'nün kurucularından biriydi.
Jovan Karamata | |
---|---|
Doğum | 01 Şubat 1902 Zagreb, Hırvatistan-Slavonya Krallığı |
Ölüm | 14 Ağustos 1967 (65 yaşında) Cenevre |
Milliyet | Sırp |
Vatandaşlık | Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
Mezun olduğu okul(lar) | Belgrad Üniversitesi |
Kariyeri | |
Dalları | Matematik |
Doktora danışmanı | |
Doktora öğrencileri | |
Hayatı
Jovan Karamata, 1 Şubat 1902'de Zagreb'de, kökleri, o dönem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu sınırları içinde olan, şu anda ise Sırbistan sınırları içinde kalan Zemun kentine dayanan tüccar bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Arumen kökenli olan ailenin kökleri Batı Makedonya'daki Eordea'daki 'ye kadar uzanmaktadır (babası Ioannis Karamatas "Zemun Yunan Topluluğu"nun başkanıydı); Arumenler çoğunlukla modern Yunanistan bölgesinde yaşadılar ve hala yaşıyorlar. Avusturya-Macaristan ve Osmanlı imparatorluklarının sınırlarındaki ticari ilişkileri çok iyi biliniyordu. 1914 yılında ilkokulun büyük bölümünü Zemun'da bitirdi ancak sınır bölgelerindeki sürekli savaşlar nedeniyle babası, kendi güvenlikleri için onu, kardeşleri ve kız kardeşiyle birlikte İsviçre'ye gönderdi. 1920 yılında Lozan'da matematik ve fen bilimlerine yönelik ilkokulu bitirdi. Aynı yıl Belgrad Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'ne kaydoldu ve birkaç yıl sonra felsefe ve matematik bölümüne geçti ve 1925 yılında mezun oldu.
1927-1928 yıllarını Rockefeller Vakfı burslusu olarak Paris'te geçirdi ve 1928'de Belgrad Üniversitesi felsefe fakültesinde matematik asistanı oldu. 1930 yılında yardımcı doçent, 1937 yılında doçent, II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra da 1950 yılında profesör oldu. 1951 yılında Cenevre Üniversitesi'nde profesörlüğe seçildi. 1933'te 'ne, 1936'da Çek Kraliyet Cemiyeti'ne, 1939'da Sırp Kraliyet Akademisi'ne üye oldu ve 1948'de Sırp Bilimler Akademisi'nin üyesi oldu. 1946 yılında Sırp Bilim ve Sanat Akademisi Matematik Enstitüsü'nün kurucuları arasında yer aldı.
Karamata, İsviçre, Fransa ve Almanya matematik topluluklarının, Fransız Bilim Geliştirme Derneği'nin üyesiydi ve Cenevre'deki L'Enseignement Mathématique dergisinin baş editörüydü. Ayrıca Novi Sad Üniversitesi'nde de ders verdi.
1931 yılında Emiliya Nikolayevic ile evlendi ve bu evlilikten iki oğlu ve ikiz kızları dünyaya geldi. Eşi 1959 yılında vefat etti. Uzun bir hastalıktan sonra Karamata 14 Ağustos 1967'de Cenevre'de öldü. Külleri memleketi Zemun'da saklanıyor.
Çalışmaları
Karamata 122 bilimsel makale, 15 monografi ve ders kitabının yanı sıra 7 mesleki-pedagojik makale yayınladı.
Karamata, analiz konusundaki çalışmalarıyla tanınır. kavramını ortaya attı ve günümüzde olarak bilinen tipinde yeni bir teorem sınıfı keşfetti. Ayrıca , ve analizin diğer konuları üzerinde de çalıştı. 1935 yılında için parantez ve küme parantezi gösterimini (binom katsayıları gösterimine benzer) tanıttı; bu gösterim günümüzde olarak bilinmektedir. Karamata eşitsizliğinde adına atıfta bulunulmaktadır.
Sırbistan'da Karamata, "Karamata (Yugoslav) Matematik Okulu"nu kurdu. Günümüzde en çok atıf alan Sırp matematikçi Karamata'dır. Düzinelerce matematik teoreminin geliştiricisi ve ortak geliştiricisidir ve 20. yüzyıl matematiğinde kalıcı bir etkiye sahip olmuştur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Marić, V. (2002). "Jovan Karamata (1902–1967)". Mat. Vesnik. 54 (1–2). ss. 45–51. MR 1958493.
- ^ "12 Temmuz 1998 tarihli Kathimerini gazetesindeki Yugoslavyadaki (17yy - 20yy arası) Yunan toplulukları makalesinin tekrar baskısı". 6 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2025.
- ^ a b Nikolić, A. (2002). "Jovan Karamata (1902–1967)" (PDF). Novi Sad Journal of Mathematics. Cilt 32. ss. 1–5. 31 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jovan Karamata Sirpca Јovan Karamata 1 Subat 1902 14 Agustos 1967 Sirp matematikci ve akademisyen Analize ozellikle ve kuramina yaptigi katkilarla hatirlanmaktadir 20 yuzyilin en etkili Sirp matematikcilerinden biri olarak kabul edilen Karamata 1946 yilinda kurulan Sirp Bilim ve Sanat Akademisi Matematik Enstitusu nun kurucularindan biriydi Jovan KaramataDogum01 Subat 1902 1902 02 01 Zagreb Hirvatistan Slavonya KralligiOlum14 Agustos 1967 65 yasinda CenevreMilliyetSirpVatandaslikAvusturya Macaristan ImparatorluguMezun oldugu okul lar Belgrad UniversitesiKariyeriDallariMatematikDoktora danismaniDoktora ogrencileriHayatiJovan Karamata 1 Subat 1902 de Zagreb de kokleri o donem Avusturya Macaristan Imparatorlugu sinirlari icinde olan su anda ise Sirbistan sinirlari icinde kalan Zemun kentine dayanan tuccar bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi Arumen kokenli olan ailenin kokleri Bati Makedonya daki Eordea daki ye kadar uzanmaktadir babasi Ioannis Karamatas Zemun Yunan Toplulugu nun baskaniydi Arumenler cogunlukla modern Yunanistan bolgesinde yasadilar ve hala yasiyorlar Avusturya Macaristan ve Osmanli imparatorluklarinin sinirlarindaki ticari iliskileri cok iyi biliniyordu 1914 yilinda ilkokulun buyuk bolumunu Zemun da bitirdi ancak sinir bolgelerindeki surekli savaslar nedeniyle babasi kendi guvenlikleri icin onu kardesleri ve kiz kardesiyle birlikte Isvicre ye gonderdi 1920 yilinda Lozan da matematik ve fen bilimlerine yonelik ilkokulu bitirdi Ayni yil Belgrad Universitesi Muhendislik Fakultesi ne kaydoldu ve birkac yil sonra felsefe ve matematik bolumune gecti ve 1925 yilinda mezun oldu 1927 1928 yillarini Rockefeller Vakfi burslusu olarak Paris te gecirdi ve 1928 de Belgrad Universitesi felsefe fakultesinde matematik asistani oldu 1930 yilinda yardimci docent 1937 yilinda docent II Dunya Savasi nin sona ermesinden sonra da 1950 yilinda profesor oldu 1951 yilinda Cenevre Universitesi nde profesorluge secildi 1933 te ne 1936 da Cek Kraliyet Cemiyeti ne 1939 da Sirp Kraliyet Akademisi ne uye oldu ve 1948 de Sirp Bilimler Akademisi nin uyesi oldu 1946 yilinda Sirp Bilim ve Sanat Akademisi Matematik Enstitusu nun kuruculari arasinda yer aldi Karamata Isvicre Fransa ve Almanya matematik topluluklarinin Fransiz Bilim Gelistirme Dernegi nin uyesiydi ve Cenevre deki L Enseignement Mathematique dergisinin bas editoruydu Ayrica Novi Sad Universitesi nde de ders verdi 1931 yilinda Emiliya Nikolayevic ile evlendi ve bu evlilikten iki oglu ve ikiz kizlari dunyaya geldi Esi 1959 yilinda vefat etti Uzun bir hastaliktan sonra Karamata 14 Agustos 1967 de Cenevre de oldu Kulleri memleketi Zemun da saklaniyor CalismalariKaramata 122 bilimsel makale 15 monografi ve ders kitabinin yani sira 7 mesleki pedagojik makale yayinladi Karamata analiz konusundaki calismalariyla taninir kavramini ortaya atti ve gunumuzde olarak bilinen tipinde yeni bir teorem sinifi kesfetti Ayrica ve analizin diger konulari uzerinde de calisti 1935 yilinda icin parantez ve kume parantezi gosterimini binom katsayilari gosterimine benzer tanitti bu gosterim gunumuzde olarak bilinmektedir Karamata esitsizliginde adina atifta bulunulmaktadir Sirbistan da Karamata Karamata Yugoslav Matematik Okulu nu kurdu Gunumuzde en cok atif alan Sirp matematikci Karamata dir Duzinelerce matematik teoreminin gelistiricisi ve ortak gelistiricisidir ve 20 yuzyil matematiginde kalici bir etkiye sahip olmustur Ayrica bakinizKaynakca a b Maric V 2002 Jovan Karamata 1902 1967 Mat Vesnik 54 1 2 ss 45 51 MR 1958493 12 Temmuz 1998 tarihli Kathimerini gazetesindeki Yugoslavyadaki 17yy 20yy arasi Yunan topluluklari makalesinin tekrar baskisi 6 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2025 a b Nikolic A 2002 Jovan Karamata 1902 1967 PDF Novi Sad Journal of Mathematics Cilt 32 ss 1 5 31 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi