Julio Baghy (13 Ocak 1891, Szeged - 18 Mart 1967, Budapeşte; Macarca Baghy Gyula), Macar bir aktör ve Esperanto hareketinin önde gelen yazarlarından biriydi. Birçok ünlü romanın yazarıdır, ancak özellikle şiir alanında Esperanto'daki ustalığını kanıtlamıştır.
Julio Baghy | |
---|---|
Julio Baghy, 1925 | |
Doğum | 13 Ocak 1891 Szeged |
Ölüm | 18 Mart 1967 (76 yaşında) Budapeşte |
Milliyet | Macar |
Meslek | Yazar, aktör |
İmza | |
İlk yılları
Baghy tiyatrocu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi - babası bir aktör ve annesi bir sahne suflörüydü. 1911'de Esperanto öğrenmeye başladı. Aktör ve tiyatro yöneticisi olarak çalışmaya başladı, ancak I. Dünya Savaşı başladı ve altı yıl boyunca memleketinden uzak kaldı.
Tutuklandı ve bir savaş esiri olarak Sibirya'ya gönderildi. Bu süre zarfında Esperanto hareketi için çalışmaya başladı, şiir yazdı ve arkadaşlarına dil öğretti.
Edebi çalışmaları
Kitapları
Baghy, Sibirya'da esaret konusunda iki kitap yazdı: Viktimoj (Kurbanlar, 1925) ve Sur Sanga Tero (Kanlı Toprakta, 1933),bu iki kitap 1971'de tek bir cilt halinde tekrar yayınlandı. Hiciv romanı Hura! (Hooray !, 1930) biraz daha az başarılı oldu. Devam kitabı olan Insulo de Espero (Umut Adası) savaş sırasında kayboldu.
En ünlü romanı Printempo en Aŭtuno (Sonbaharda İlkbahar) 1931'de yazılmıştır.
Şiirleri
Baghy en çok yazdığı şiirlerle bilinir. İlk şiirleri Sibirya'da esaret döneminde yazılmıştır. O zamana kadar Esperanto'da yazan Zamenhof gibi şairler henüz genç dilde sınırlı eserler verebilmekteydi ve Antoni Grabowski dışında hiçbir şair dil üzerinde bir iz bırakabilmeyi başaramamıştı.
Baghy'nin en önemli şiir koleksiyonu ilk yayımladığıydı: Preter la Vivo (Yaşamın Ötesinde, 1922'de yayınlandı). Daha dikkat çekici şiir koleksiyonları arasında Pilgrimo (Yolcu, 1926) ve Vagabondo Kantas (Vagabond Söylüyor, 1933) bulunur.
1966'da yayımladığı Ĉielarko (Rainbow) adlı koleksiyonunda on iki farklı milletin halk masallarını anlattı. Son şiir koleksiyonu Aŭtunaj folioj (Sonbahar yaprakları) ölümünden sonra 1970 yılında yayınlandı.
Esperanto hareketi
Savaştan sonra Macaristan'a dönerek, Esperanto hareketinin baş öğretmenlerinden biri oldu, haber grupları ve edebi programlar düzenledi. Memleketi Macaristan'da çalışmasının yanı sıra Estonya, Letonya, Hollanda ve Fransa gibi ülkelerde eğitimler düzenledi.
1933 yılına kadar Esperanto edebiyat incelemesi olan Literatura Mondo'nun baş yazarlarından biriydi.
Eserleri bir sloganı yansıtıyor: Amo kreas pacon, Paco konservas homecon, Homeco estas plej alta idealismo. (Aşk barışı yaratır, Barış insanlığı korur, İnsanlık en yüksek idealdir.)
Eserlerinin birçoğu Esperanto Akademisi tarafından ödüllendirildi ve bazı romanları birçok dile çevrildi.
Bibliyografya
- M. Boulton, Poeto fajrakora. La verkaro de Julio Baghy, Saarbrücken: Artur E. Iltis, 1983. p. 144
- Clelia Conterno, Baghy tra la tempo, in Literatura Foiro n. 43-44, jun-aŭg 1977, p 10-11
- G. Silfer, La leginda Baghy, in Literatura Foiro n. 65, feb 1981, p 4-5
Dış bağlantılar
- , Wayback Machine sitesinde (27 Ekim 2009 tarihinde arşivlendi)
- Julio Baghy çalışmaları (kamu malı sesli kitaplar)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Julio Baghy 13 Ocak 1891 Szeged 18 Mart 1967 Budapeste Macarca Baghy Gyula Macar bir aktor ve Esperanto hareketinin onde gelen yazarlarindan biriydi Bircok unlu romanin yazaridir ancak ozellikle siir alaninda Esperanto daki ustaligini kanitlamistir Julio BaghyJulio Baghy 1925Dogum13 Ocak 1891 1891 01 13 SzegedOlum18 Mart 1967 76 yasinda BudapesteMilliyetMacarMeslekYazar aktorImzaIlk yillariBaghy tiyatrocu bir ailenin cocugu olarak dunyaya geldi babasi bir aktor ve annesi bir sahne sufloruydu 1911 de Esperanto ogrenmeye basladi Aktor ve tiyatro yoneticisi olarak calismaya basladi ancak I Dunya Savasi basladi ve alti yil boyunca memleketinden uzak kaldi Tutuklandi ve bir savas esiri olarak Sibirya ya gonderildi Bu sure zarfinda Esperanto hareketi icin calismaya basladi siir yazdi ve arkadaslarina dil ogretti Edebi calismalariKitaplari Baghy Sibirya da esaret konusunda iki kitap yazdi Viktimoj Kurbanlar 1925 ve Sur Sanga Tero Kanli Toprakta 1933 bu iki kitap 1971 de tek bir cilt halinde tekrar yayinlandi Hiciv romani Hura Hooray 1930 biraz daha az basarili oldu Devam kitabi olan Insulo de Espero Umut Adasi savas sirasinda kayboldu En unlu romani Printempo en Aŭtuno Sonbaharda Ilkbahar 1931 de yazilmistir Siirleri Baghy en cok yazdigi siirlerle bilinir Ilk siirleri Sibirya da esaret doneminde yazilmistir O zamana kadar Esperanto da yazan Zamenhof gibi sairler henuz genc dilde sinirli eserler verebilmekteydi ve Antoni Grabowski disinda hicbir sair dil uzerinde bir iz birakabilmeyi basaramamisti Baghy nin en onemli siir koleksiyonu ilk yayimladigiydi Preter la Vivo Yasamin Otesinde 1922 de yayinlandi Daha dikkat cekici siir koleksiyonlari arasinda Pilgrimo Yolcu 1926 ve Vagabondo Kantas Vagabond Soyluyor 1933 bulunur 1966 da yayimladigi Ĉielarko Rainbow adli koleksiyonunda on iki farkli milletin halk masallarini anlatti Son siir koleksiyonu Aŭtunaj folioj Sonbahar yapraklari olumunden sonra 1970 yilinda yayinlandi Esperanto hareketiSavastan sonra Macaristan a donerek Esperanto hareketinin bas ogretmenlerinden biri oldu haber gruplari ve edebi programlar duzenledi Memleketi Macaristan da calismasinin yani sira Estonya Letonya Hollanda ve Fransa gibi ulkelerde egitimler duzenledi 1933 yilina kadar Esperanto edebiyat incelemesi olan Literatura Mondo nun bas yazarlarindan biriydi Eserleri bir slogani yansitiyor Amo kreas pacon Paco konservas homecon Homeco estas plej alta idealismo Ask barisi yaratir Baris insanligi korur Insanlik en yuksek idealdir Eserlerinin bircogu Esperanto Akademisi tarafindan odullendirildi ve bazi romanlari bircok dile cevrildi BibliyografyaM Boulton Poeto fajrakora La verkaro de Julio Baghy Saarbrucken Artur E Iltis 1983 p 144 Clelia Conterno Baghy tra la tempo in Literatura Foiro n 43 44 jun aŭg 1977 p 10 11 G Silfer La leginda Baghy in Literatura Foiro n 65 feb 1981 p 4 5Dis baglantilar Wayback Machine sitesinde 27 Ekim 2009 tarihinde arsivlendi Julio Baghy calismalari kamu mali sesli kitaplar